0 0
dni
0 0
godz
0 0
min
0 0
sek

Agresywne praktyki rynkowe w reklamie

Nasz ekspert:
Artykuły autora

Wielkość tekstu:

Choć niektóre działania marketingowe na dobre zakorzeniły się w praktyce, nie zawsze są one zgodne z przepisami prawa. Jednym z najbardziej znaczących przykładów są agresywne praktyki rynkowe. Czym są i dlaczego są zabronione?

Agresywne praktyki rynkowe - definicja

Agresywne praktyki rynkowe zdefiniowane zostały w ustawie z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym. Żeby dokładnie je scharakteryzować, należy wyjść od definicji nieuczciwych praktyk rynkowych.

Są to działania lub zaniechanie przedsiębiorcy, sposób postępowania, oświadczenie lub informacja handlowa, w szczególności reklama i marketing, bezpośrednio związane z promocją lub nabyciem produktu przez konsumenta, jeżeli są sprzeczne z dobrymi obyczajami i w znaczący sposób zniekształcają decyzję konsumenta co do zakupu towaru lub usługi. Nazwanymi i zabronionymi w każdych okolicznościach nieuczciwymi praktykami rynkowymi są praktyki rynkowe wprowadzające w błąd i agresywne praktyki rynkowe.  

Ustawa o przeciwdziałaniu nieuczciwej konkurencji niezwykle szczegółowo określa, czym są agresywne praktyki rynkowe, a także przytacza dokładny katalog czynów, które można do nich zaliczyć. Definicję można znaleźć w art. 8:

Art. 8. 1. Praktykę rynkową uznaje się za agresywną, jeżeli przez niedopuszczalny nacisk w znaczny sposób ogranicza lub może ograniczyć swobodę wyboru przeciętnego konsumenta lub jego zachowanie względem produktu, i tym samym powoduje lub może powodować podjęcie przez niego decyzji dotyczącej umowy, której inaczej by nie podjął.

2. Za niedopuszczalny nacisk uważa się każdy rodzaj wykorzystania przewagi wobec konsumenta, w szczególności użycie lub groźbę użycia przymusu fizycznego lub psychicznego, w sposób znacznie ograniczający zdolność przeciętnego konsumenta do podjęcia świadomej decyzji dotyczącej umowy.

3. Przy ocenie, czy praktyka rynkowa jest agresywna, należy uwzględnić wszystkie jej cechy i okoliczności wprowadzenia produktu na rynek, a w szczególności:  

1) czas, miejsce, rodzaj lub uciążliwość danej praktyki;  

2) celowe wykorzystanie przez przedsiębiorcę przymusowego położenia konsumenta lub innych okoliczności na tyle poważnych, że ograniczają one zdolność konsumenta do podjęcia świadomej decyzji dotyczącej umowy;  

3) uciążliwe lub niewspółmierne bariery pozaumowne, które przedsiębiorca wykorzystuje, aby przeszkodzić konsumentowi w wykonaniu jego praw umownych, w tym prawa do odstąpienia i wypowiedzenia umowy lub do rezygnacji na rzecz innego produktu lub przedsiębiorcy;  

4) groźby podjęcia działania niezgodnego z prawem lub użycie obraźliwych sformułowań bądź sposobów zachowania.

Jak wynika z przytoczonego przepisu, polski system prawny dokładnie określa, kiedy konkretne zachowanie jest kwalifikowane jako agresywna praktyka rynkowa. Do najważniejszych należą te wyszczególnione w art. 9 ustawy:

  • wywoływanie wrażenia, że konsument nie może opuścić pomieszczeń przedsiębiorcy bez zawarcia umowy,

  • składanie wizyt w miejscu zamieszkania konsumenta, nawet jeżeli nie przebywa on tam z zamiarem stałego pobytu, ignorując prośbę konsumenta o jego opuszczenie lub zaprzestanie takich wizyt, z wyjątkiem przypadków egzekwowania zobowiązań umownych, w zakresie dozwolonym przez obowiązujące przepisy,

  • uciążliwe i niewywołane działaniem albo zaniechaniem konsumenta nakłanianie do nabycia produktów przez telefon, faks, pocztę elektroniczną lub inne środki porozumiewania się na odległość, z wyjątkiem przypadków egzekwowania zobowiązań umownych, w zakresie dozwolonym przez obowiązujące przepisy,

  • żądanie od konsumenta zgłaszającego roszczenie, w związku z umową ubezpieczenia, przedstawienia dokumentów, których w sposób racjonalny nie można uznać za istotne dla ustalenia zasadności roszczenia lub nieudzielanie odpowiedzi na stosowną korespondencję, w celu nakłonienia konsumenta do odstąpienia od zamiaru wykonania jego praw wynikających z umowy ubezpieczenia,

  • umieszczanie w reklamie bezpośredniego wezwania dzieci do nabycia reklamowanych produktów lub do nakłonienia rodziców lub innych osób dorosłych do kupienia im reklamowanych produktów,

  • żądanie natychmiastowej lub odroczonej zapłaty za produkty bądź zwroty lub przechowanie produktów, które zostały dostarczone przez przedsiębiorcę, ale nie zostały zamówione przez konsumenta,

  • informowanie konsumenta o tym, że jeżeli nie nabędzie produktu, przedsiębiorcy może grozić utrata pracy lub środków do życia,

  • wywoływanie wrażenia, że konsument już uzyskał, uzyska bezwarunkowo lub po wykonaniu określonej czynności nagrodę lub inną porównywalną korzyść, gdy w rzeczywistości nagroda lub inna porównywalna korzyść nie istnieje lub uzyskanie nagrody lub innej porównywalnej korzyści uzależnione jest od wpłacenia przez konsumenta określonej kwoty pieniędzy lub poniesienia innych kosztów.

Agresywne praktyki rynkowe - odpowiedzialność

Za stosowanie agresywnych praktyk rynkowych w marketingu przedsiębiorcy grożą kary, określone w rozdziale 4 ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwej konkurencji. Osoba stosująca tego typu środki może odpowiadać w trybie przewidzianym w kodeksie wykroczeń i otrzymać karę grzywny. Ściganie tego typu czynów następuje na wniosek pokrzywdzonego, ale mogą z nim wystąpić także:  

  • Rzecznik Praw Obywatelskich,

  • Rzecznik Finansowy,

  • krajowa lub regionalna organizacja, której celem statutowym jest ochrona interesów konsumentów,

  • powiatowy lub miejski rzecznik konsumenta.

Przepisy ustawy wskazują także, że osoba, której stosowanie takich praktyk wyrządziło szkodę, może dochodzić swoich praw na gruncie cywilnym. Art. 12 ustawy wskazał, że konsument, którego interes został naruszony lub zagrożony, może żądać:  

  • zaniechania tej praktyki,

  • usunięcia skutków tej praktyki,

  • złożenia jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie,

  • naprawienia wyrządzonej szkody na zasadach ogólnych, w szczególności żądania unieważnienia umowy z obowiązkiem wzajemnego zwrotu świadczeń oraz zwrotu przez przedsiębiorcę kosztów związanych z nabyciem produktu,

  • zasądzenia odpowiedniej sumy pieniężnej na określony cel społeczny związany ze wspieraniem kultury polskiej, ochroną dziedzictwa narodowego lub ochroną konsumentów.

Z roszczeniem mogą też wystąpić te same podmioty, co w przypadku postępowania w sprawach o wykroczenia. Ciężar dowodu w sprawie cywilnej spoczywa na przedsiębiorcy, który stosował agresywne praktyki rynkowe.

Artykuły
Brak wyników.
Więcej artykułów
Wzory
Brak wyników.
Więcej wzorów