0 0
dni
0 0
godz
0 0
min
0 0
sek

Firma rodzinna - czy może być efektywna?

Nasz ekspert:
Artykuły autora

Wielkość tekstu:

Firma rodzinna kojarzy nam się przeważnie z małym przedsiębiorstwem, które prowadzone jest przez męża i żonę oraz ich dzieci. Sklepiki osiedlowe, restauracje, hoteliki czy zakłady usługowe – najczęściej taka działalność jest w rękach rodzin. Na globalnym rynku, ale również w Polsce funkcjonuje bardzo wiele dużych organizacji, którymi zarządzają wielopokoleniowe klany. Może nam się wydawać, że korporacjami rządzą bezduszni udziałowcy. W rzeczywistości za sterami tych firm mogą stać zgrani członkowie rodziny.

Firma rodzinna - jak odróżnić ją od innych przedsiębiorstw?

Firma rodzinna jest definiowana różnie. Na przykład profesor Łukasz Sułkowski uważa, że przedsiębiorstwo rodzinne jest podmiotem, w którym większa część własności (przynajmniej 50% kapitału) oraz funkcje zarządzania znajdują się w rękach członków rodziny. Nie oznacza to, że w takiej organizacji wszystkie zatrudnione osoby muszą być ze sobą spokrewnione. Za firmy rodzinne uważa się takie jednostki, w których władzę sprawuje rodzina. Wystarczy więc, aby prezes, dyrektorzy poszczególnych działów czy członkowie rady nadzorczej połączeni byli więzami krwi.

Za modelowy przykład firmy rodzinnej jeszcze do niedawna było można uznać przedsiębiorstwo W. Kruk, w którym Wojciech Kruk stał na czele organizacji, pełniąc funkcję prezesa, a jego syn piastował różne funkcje w zarządzie spółki. Niestety przedsiębiorstwo zostało wrogo przejęte i władzę w nim objęli niespokrewnieni udziałowcy.  

Firma rodzinna - cechy charakterystyczne 

Firmy rodzinne są specyficznymi podmiotami. Można je odróżnić od typowych przedsiębiorstw za pośrednictwem ich charakterystycznych cech, do których można zaliczyć:

  • przenikanie spraw osobistych i biznesowych – często na niedzielnych obiadach w domu rodzinnym omawiane są sprawy spółki, a problemy pojawiające się między członkami rodziny stają się przedmiotem dyskusji w biurze prezesa,

  • emocjonalne zarządzanie firmą – spółka jest niejako dzieckiem całej rodziny, wszystkim zależy na odniesieniu sukcesu, więc porażki i sukcesy są omawiane z wielkim zaangażowaniem emocjonalnym,

  • możliwość szybkiego reagowania w sytuacji kryzysowej – członkowie rodziny na bieżąco orientują się w sprawach spółki, śledząc sytuację finansową i interesując się jej pozycją na rynku. Jeśli firma zacznie gorzej funkcjonować, członkowie rodziny od razu reagują, gdyż zależy im, aby podmiot dający im zatrudnienie i stabilizację, odnosił sukcesy w branży,

  • unikalna kultura organizacyjna – powstaje w oparciu o więzi rodzinne, wartości, które wyniesione zostały z domu rodzinnego,

  • faworyzowanie członków rodziny i utrudnienie awansu niespokrewnionym pracownikom,

  • konieczność zaplanowania sukcesji władzy,

  • nieufność w stosunku do wykształconych i doświadczonych menedżerów,

  • preferowane finansowania inwestycji z własnych pieniędzy, nie zaś zaciąganie na ten cel kredytów.

Efektywne firmy rodzinne

Firmy rodzinne można postrzegać ze względu na ich zalety i wady. Jednak tego rodzaju podmioty mają taką samą szansę być efektywne jak przedsiębiorstwa zarządzane przez niespokrewnione osoby. Na czele rodzinnego biznesu powinien stać ktoś, kto jest dla wszystkich autorytetem, charakteryzujący się umiejętnościami przywódczymi. Zwykle ojciec rodziny jest w stanie pełnić taką funkcję. Jego dzieci, jeśli swoją przyszłość wiążą z rodzinnym przedsiębiorstwem, powinny zdobyć wykształcenie w zakresie zarządzania i prowadzenia działalności gospodarczej. Powinny być przygotowywane do objęcia władzy.

W firmach rodzinnych mogą także pojawiać się doświadczeni menedżerowie. Nierzadko okazuje się, że rodzina nie jest w stanie poradzić sobie z bieżącymi problemami. Często brak wiedzy dotyczącej mechanizmów rynkowych czy sposobu funkcjonowania dużej korporacji nie pozwala na rozwój rodzinnych podmiotów. W tej sytuacji można sięgnąć po pomoc z zewnątrz, zatrudniając wykwalifikowaną kadrę menedżerską.

Efektywność w firmach rodzinnych może być także osiągnięta poprzez przekazanie nowym osobom zarządzania operacyjnego. Rodzinny autorytet z czasem powinien zająć fotel prezesa zarządu bądź rady nadzorczej. Ustalanie strategii, misji oraz kierunków rozwoju przedsiębiorstwa będzie należało do jego obowiązków, a specjaliści zajmą się kontrolą poszczególnych obszarów funkcjonalnych.

Z kolei młode pokolenie powinno przejść wszystkie szczeble kariery w danym przedsiębiorstwie, zaczynając od stanowisk wykonawczych. Dzięki temu dzieci i wnuki założyciela zapoznają się ze specyfiką podmiotu, w którym w przyszłości obejmą władzę.

Firmy rodzinne mogą być efektywne, jeśli są umiejętnie zarządzane. Ich przewaga wynika z istnienia więzi pomiędzy członkami najwyższej kadry menedżerskiej – członkowie rodziny doskonale się znają i wiedzą, na kogo mogą liczyć, kiedy w organizacji pojawi się sytuacja kryzysowa.

Artykuły
Brak wyników.
Więcej artykułów
Wzory
Brak wyników.
Więcej wzorów