Higiena pracy przy komputerze - zalecenia obligatoryjne
Długotrwałe używanie komputera potrafi nieźle dać w kość - wie o tym każdy, kto jest zatrudniony na stanowisku, na którym sednem jest praca przed monitorem. Użytkownikom dokuczają problemy z oczami - pieczenie, wysychanie - bóle nadgarstków, szyi i pleców. Wieloletnie niewłaściwe korzystanie z komputera może doprowadzić do poważnych wad postawy, zwyrodnień stawów, a także do pogorszenia się wzroku. To wszystko skutek niezachowania takich środków zapobiegawczych jak higiena pracy przy komputerze. Nie bez przyczyny więc specjaliści od BHP opracowali wiele zasad, które chronią przed kontuzjami. Część z nich można znaleźć w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe. Oto najważniejsze z nich:
-
Ekran nie powinien odbijać światła - dlatego też ważne jest ustawienie go pod odpowiednim kątem w stosunku do jego źródeł. Rozwijając przepis: monitor trzeba ustawić tak, aby nie światło nie znajdowało się z tyłu. Źle jest również, gdy użytkownik ma jasność przed sobą - np. lampkę nad ekranem. Optymalnie jest ustawić się bokiem.
-
Odległość pomiędzy brzegiem biurka a ustawioną na nim klawiaturą powinna być większa niż 10 cm. Chodzi tu o możliwość ułożenia na biurki dłoni. Pisanie z rękami bez oparcia jest bardzo uciążliwe dla użytkownika.
-
Odległość ekran-użytkownik powinna wynosić co najmniej 40 cm. Podany w Rozporządzeniu przedział to 40-75 cm.
-
Górna krawędź monitora nie powinna znajdować się powyżej linii wzroku użytkownika.
-
Wilgotność powietrza nie powinna być mniejsza niż 40% - chodzi tu o to, że w trakcie korzystania z komputera oczy mocno się wysuszają, dlatego ważne jest zapewnienie pewnego poziomu wilgotności w pomieszczeniu.
-
Wysokość stołu i krzesła powinna być tak dostosowana, by zapewnić co najmniej kąt prosty pomiędzy ramieniem a przedramieniem użytkownika.
-
I najważniejsze: pracodawca powinien zapewnić co najmniej 5 minut przerwy na każdą godzinę pracy na komputerze - i ta przerwa wliczana jest do czasu pracy. Innym rozwiązaniem jest zapewnianie prac innych niż związanych z komputerem.
Higiena pracy przy komputerze - zalecenia fakultatywne
A oto lista zaleceń fakultatywnych, dzięki którym w zakładzie pracy może być zachowana higiena pracy przy komputerze:
-
Korzystaj z przerw. Nie spędzaj ich przed monitorem, najlepiej jest wstać i poruszać się trochę. Dobrze jest wtedy zamknąć oczy na jakiś czas lub popatrzeć na coś zielonego - ten kolor wpływa kojąco na zmęczone źrenice.
-
Spróbuj wprowadzić do swojego reżimu pracy system tzw. mikroprzerw. Chodzi tu o króciutkie przerwanie zajęć (np. na kilkadziesiąt sekund), w trakcie którego wykonuje się specjalne ćwiczenia rozluźniające mięśnie i relaksujące oczy. W przestrzeganiu założeń pomogą ci specjalne aplikacje - na przykład Workrave - które będą regularnie przypominały o koniecznych przerwach i dyktowały niezbędne ćwiczenia.
-
Ustaw optymalną dla danego monitora (i karty graficznej) rozdzielczość. Jeśli chodzi o częstotliwość odświeżania, lepiej nie schodzić poniżej 85Hz.
-
Zadbaj o regularne wietrzenie pomieszczenia - o ile nie znajduje się w nim klimatyzacja.
-
Staraj się utrzymywać wyprostowaną sylwetkę (kąt 90 stopni), ręce wygodnie opieraj o blat biurka.
-
Optymalnym ustawieniem monitora jest odchylenie go lekko do tyłu i ustawienie tak, aby był idealnie przed użytkownikiem.
-
Głowę powinno się trzymać prosto, nadmierne odchylenia do przodu lub do tyłu mogą spowodować uciążliwe bóle mięśni.
-
Przy pracy z laptopem (zwykle mało wygodnej) zaleca się ustawienia go na biurku, a nie na kolanach. Dodatkowo warto podłączyć osobne peryferia - myszkę i klawiaturę.
-
Szczególną uwagę należy zwracać na ułożenie dłoni na myszce - wieloletnie błędne użytkowanie może doprowadzić do tzw. zespołu cieśni nadgarstka. Warto przemyśleć zakup specjalnej podkładki, która zawiera wyprofilowaną podpórkę pod dłoń.
-
Dbaj o oczy. Postaraj się raz na jakiś czas je zamknąć, by odpoczęły. Jeśli widzisz, że są przekrwione i nadmiernie przesuszone, skorzystaj z dostępnych na rynku kropel dla zmęczonych oczu - pamiętaj jednak, że to tylko doraźna pomoc. Dobrym pomysłem jest też odrywanie wzroku od monitora raz na jakiś czas i spoglądanie gdzieś w dal.
-
Jeśli twoja praca wymaga od ciebie długotrwałego używania komputera, w czasie wolnym wybierz inne aktywności, nieangażujące wzroku. Latem i wiosną najlepszym wyborem jest spacer gdzieś wśród zieleni - jak już wspomniano wcześniej, ten kolor działa ożywczo na zmęczone oczy.
W kolejnej części artykułu zajmiemy się omawianiem technicznych zasad użytkowania komputera, które są istotne ze względów bezpieczeństwa.
