0 0
dni
0 0
godz
0 0
min
0 0
sek

Progresywny podatek dochodowy - zasady ogólne, skala podatkowa

Nasz ekspert:
Artykuły autora

Wielkość tekstu:

Podatnicy decydujący się na założenie działalności gospodarczej muszą wybrać m. in. sposób jej opodatkowania. Wśród wielu dostępnych form, najpopularniejszą jest progresywny podatek dochodowy. W artykule wskazujemy czym się on charakteryzuje i w jaki sposób jest wyliczany. 

Progresywny podatek dochodowy - skala podatkowa

Progresywny podatek dochodowy, zwany inaczej skalą podatkową albo podatkiem na zasadach ogólnych, uzależnia stawkę podatku od wysokości dochodu. Przychody uzyskiwane do przekroczenia progu podatkowego są opodatkowane stawką w wysokości 17%, natomiast powyżej tej kwoty - 32%. Przy obliczaniu podatku należy wziąć pod uwagę kwotę wolną od podatku. Dopiero po jej przekroczeniu podatnik może być zobowiązany do opłacania zaliczek na podatek dochodowy.

Od lipca 2022 roku w związku z wejściem w życie przepisów Polskiego Ładu 2.0. od zaliczki za czerwiec lub II kwartał 2022 roku stawka podatku w pierwszym progu podatkowym została obniżona z 17% na 12%. Nowa stawka 12% dotyczy dochodów od początku roku. Więcej informacji w tym temacie w artykule: Progi podatkowe 2022 po zmianach Polskiego Ładu

Progresywny podatek dochodowy - zaliczki miesięczne i kwartalne

Podatnik, który wybrał podatek dochodowy rozliczany na zasadach ogólnych, zobowiązany jest do samodzielnego obliczania miesięcznej lub kwartalnej zaliczki. W przypadku trybu miesięcznego, należy ją wpłacać do 20 dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni, natomiast przy rozliczeniu kwartalnym - do 20 dnia każdego miesiąca następującego po kwartale, za który jest ona wpłacana. Zaliczki za ostatni miesiąc lub ostatni kwartał roku podatkowego wpłacane są do 20 stycznia następnego roku.

Kwartalne zaliczki są przeznaczone dla małych podatników - tzn. przedsiębiorców, których przychody ze sprzedaży wraz z podatkiem VAT w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyły równowartości 2 000 000 euro (w przeliczeniu na złotówki) lub rozpoczynających działalność gospodarczą. Przeliczenia dokonuje się według średniego kursu euro, ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego. W 2022 r. kwota ta wynosi 9 188 000 zł.

W przypadku wyboru kwartalnego sposobu wpłacania zaliczki informacje o takim wyborze wskazuje się w zeznaniu rocznym PIT-36, PIT-36L oraz PIT-28 składanym za rok podatkowy, w którym był stosowany kwartalny sposób wpłacania zaliczek.

Obowiązek wpłaty zaliczki przy opodatkowaniu wg zasad ogólnych powstaje po raz pierwszy w miesiącu, w którym dochód z działalności przekroczył kwotę wolną od podatku, a wartość podatku jest większa niż przysługujące odliczenia.

Stawki podatku dochodowego od osób fizycznych

Stawki podatku dochodowego od osób fizycznych w 2022 roku przed zmianami Polskiego Ładu przy opodatkowaniu według skali wynoszą w wyliczaniu zaliczek:

  • do 120 000 zł - 17% minus kwota zmniejszająca podatek 5.100 zł,
  • ponad 120 000 zł - 15.300 zł +32% nadwyżki ponad 120.000 zł.

Po wejściu w życiu Polskiego Ładu 2.0 stawki podatku od osób fizycznych w wyliczeniu zaliczek od czerwca lub II kwartału 2022 roku wyglądają następująco:

  • do 120 000 zł - 12% minus kwota zmniejszająca podatek 3.600 zł,
  • ponad 120 000 zł - 10.800 zł +32% nadwyżki ponad 120.000 zł.

Progresywny podatek dochodowy - schemat wyliczania zaliczki w 2022 roku

Schemat wyliczenia zaliczki przy nieprzekroczeniu I progu podatkowego (120 000 zł):

  1. przychód od początku roku - koszty jego uzyskania = dochód
  2. dochód - strata z lat ubiegłych (jeżeli występuje) - suma zapłaconych składek na ubezpieczenie społeczne (pod warunkiem, że nie zostały ujęte w KPiR) = dochód do opodatkowania
  3. podstawa opodatkowania (dochód zaokrąglony do pełnych złotych)
  4. podstawa opodatkowania * 12% - kwota zmniejszająca podatek = podatek od początku roku
  5. podatek od początku roku - zaliczki zapłacone w poprzednich miesiącach = zaliczka za dany miesiąc bądź kwartał
  6. kwota należna do urzędu skarbowego (zaliczka za dany miesiąc bądź kwartał zaokrąglona do pełnych złotych).

Schemat wyliczenia zaliczki po przekroczeniu I progu podatkowego:

  1. Przychód od początku roku - koszty od początku roku = dochód
  2. dochód - strata z lat ubiegłych - suma zapłaconych składek na ubezpieczenie społeczne (o ile nie były zaliczane w kosztach w KPiR) = podstawa obliczenia podatku.
  3. podstawę obliczenia podatku (dochód) zaokrąglamy do pełnych złotych
  4. podstawa 120.000 zł x 12% + nadwyżka ponad 120.000 zł x 32% - kwota zmniejszająca podatek = podatek od początku roku
  5. podatek od początku roku - zaliczki zapłacone w poprzednich miesiącach = zaliczka za dany miesiąc/kwartał.
  6. kwota należna do urzędu skarbowego (zaliczka za dany miesiąc bądź kwartał zaokrąglona do pełnych złotych).

Od 2022 roku pomimo przekroczenia II progu podatkowego podatnik ma prawo do odliczenia kwoty zmniejszającej podatek ponieważ ma ona wartość stałą i wynosi:

  • 5.100 zł - w zaliczce za I kwartał 2022 roku lub zaliczkach od stycznia do maja 2022 roku,
  • 3.600 zł - od zaliczki za II kwartał 2022 roku lub od zaliczki za czerwiec 2022 roku.

Kwota wolna od podatku w 2021 i 2022 roku

Po zakończeniu roku podatkowego podatnik zobowiązany jest do złożenia zeznania podatkowego informującego o wysokości osiągniętego dochodu - ewentualnie poniesionej straty - na formularzu PIT-36, w terminie do 30 kwietnia roku następnego. Zeznanie to powinno zawierać wszystkie osiągnięte dochody opodatkowane według skali, w tym również ze stosunku pracy czy emerytury.

Do końca 2021 roku, wysokość kwoty zmniejszającej podatek uzależniona była od wysokości dochodu:

Podstawa opodatkowania      

(dochód)

Kwota zmniejszająca podatek          

w 2021 roku
nieprzekraczająca kwoty 8000 zł1360 zł

od 8000 zł i nieprzekraczająca        

kwoty 13 000 zł

1.360 zł pomniejszone o kwotę obliczoną według wzoru:

834 zł 88 gr × (podstawa obliczenia podatku - 8.000 zł) ÷ 5.000 zł

wyższa od 13 000 zł i nieprzekraczająca

kwoty 85 528 zł

525 zł 12 gr

wyższa od 85 528 zł i nieprzekraczająca

kwoty 127 000 zł

525 zł 12 gr pomniejszone o kwotę obliczoną według wzoru:

525 zł 12 gr × (podstawa obliczenia podatku - 85.528 zł) ÷ 41 472 zł

wyższa od 127 000 złnie występuje

Od 2022 roku kwota zmniejszająca podatek zarówno w zaliczkach na podatek jak i w zeznaniu rocznym jest wartością stałą. W zaliczkach od stycznia do maja 2022 roku lub za I kwartał 2022 roku kwota ta wynosi 5.100 zł czyli 30.000 * 17%. Natomiast w związku z wejściem w życie zmian Polskiego Ładu 2.0 kwota ta została zmniejszona w związku z obniżką stawki podatku w I progu podatkowym i od zaliczki za czerwiec lub II kwartał 2022 roku wynosi 3.600 zł czyli 30.000 * 12%.

W 2022 roku kwota wolna od podatku została zwiększona do 30.000 zł. Polski Ład 2.0 nie wpływa na zmianę wysokości kwoty wolnej od podatku.

Omawiana forma opodatkowania umożliwia rozliczanie się wraz z małżonkiem bądź na zasadach przewidzianych dla osób samotnie wychowujących dzieci. Istnieje również możliwość skorzystania z ulg np. na dzieci, rehabilitacyjnych czy dla osób osiągających dochody za granicą.

Artykuły
Brak wyników.
Więcej artykułów
Wzory
Brak wyników.
Więcej wzorów