Współczesny rozwój nowoczesnych technologii do komunikowania nabrał zawrotnego tempa, a jego rozwój opiera się na przekazie elektronicznym. Informacje odbieramy na ekranach i monitorach. Najczęściej mamy do czynienia z kolorowymi obrazami. Do tworzenia kolorów na monitorach stosowany jest model przestrzeni barw określany jako RGB.
Co to jest RGB?
RGB jest umownym systemem czy modelem służącym do zapisu kolorów na urządzeniach elektronicznych emitujących światło. Ze względu na rozwój nowoczesnych technologii cyfrowych, a wraz z nim urządzeń elektronicznych, jest obecnie najbardziej popularnym system do określania barw. Wykorzystuje się go w takich urządzeniach jak: telewizory, ekrany LCD, monitory komputerów, laptopy, tablety, smartfony, projektory, aparaty cyfrowe itp., itd.
Nazwa RGB jest skrótem od angielskich słów będących nazwami składowymi następujących kolorów:
R - Red
G - Green
B - Blue
Red jest to kolor czerwony, green - zielony, a blue - niebieski.
Jak powstają kolory w przestrzeni barw RGB?
Dzięki mieszaniu trzech głównych składowych (red + green + blue) dochodzi do powstawania wielu innych barw odzwierciedlających na monitorze czy ekranie kolory występujące w naturze i w naszym otoczeniu. Takie "mieszanie" składowych jest możliwe dzięki właściwościom ludzkiego oka, które nie rozróżnia poszczególnych komponentów, tylko widzi nowy kolor powstały po ich zmiksowaniu w odpowiednich proporcjach. Ma to związek z "wypromieniowaniem" wiązek światła z monitora - światło nie odbija się od niczego po drodze, tylko bezpośrednio dociera do naszych oczu.
Ten sposób łączenia barw określa się jako addytywny, czyli powstający w wyniku dodawania poszczególnych składników. W przypadku palety barwRGB poszczególne składowe dodaje się do czarnego tła, jakie ma monitor. W przestrzeni barw CMYK jest inaczej, ponieważ chodzi o druk i tłem jest zwykle biała karta papieru, na którą nadrukowuje się poszczególne składniki metodą rastra.
Skalę barw RGB wykorzystuje się w elektronice, dlatego stosowany jest najczęściej 24-bitowy sposób zapisu kolorów. Na każdą składową modelu RGB przypada 8 bitów (razem 24 bity). W związku z tym każdy kolor w modelu RGB może przyjmować 256 różnych wartości. Mówiąc o wartościach, mamy na myśli jasność wyświetlania poszczególnych kolorów. Każda ze składowych może przyjmować wartość od 0 do 255. Jeśli dana składowa ma wartość 0, to oznacza, że monitor nie świeci w ogóle w tym kolorze. Z kolei przy wartości 255 monitor emituje dany kolor z największą możliwą jasnością.
Różne kolory w modelu RGB
Nadając trzem głównym składowym RGB różne wartości, tworzymy różne kolory. Jeśli red i green będą wynosić po 255, a blue 0, to uzyskamy kolor żółty.
Nadając następujące wartości: R: 255, G: 0, a B: 255, uzyskamy kolor fioletowy.
Jeśli nadamy każdej składowej wartość mieszczącą się dokładnie w połowie skali (R: 128, G: 128, B: 128), to powstanie kolor szary.
Kolor biały powstanie poprzez nadanie każdej z trzech składowych maksymalnej wartości: R: 255, G: 255, B: 255.
Z kolei kolor czarny uzyskamy poprzez nadanie wszystkim głównym barwom najmniejszej wartości: R: 0, G: 0, B: 0.
Inne kolory powstają poprzez dowolne miksowanie wyjściowych barw. Paleta możliwości jest całkiem spora i pozwala na odzwierciedlenie praktycznie wszystkich kolorów, z jakimi mamy do czynienia na co dzień czy w naturze. Kwestią drażliwą pozostaje natomiast jakość odbiornika, czyli monitora, na którym obraz będzie wyświetlany.
Jak RGB ma się do rzeczywistości?
Odzwierciedlenie kolorów w palecie RGB zależy w dużej mierze od jakości i rodzaju konkretnego monitora. Na różnych ekranach poszczególne kolory będą wyglądać nieco inaczej. Dlatego niejednokrotnie projekt graficzny ulotki czy nawet strony internetowej na różnych komputerach będzie charakteryzować się nieco innymi odcieniami i w związku z tym inaczej się prezentować. Stąd często dochodzi do nieporozumień pomiędzy grafikiem a jego klientem w zakresie odbioru przygotowanego projektu. W przypadku materiałów drukowanych nie jest to wielki problem, ponieważ należy wówczas przygotować wydruk próbny tzw. proof, który pokaże, jak będzie wyglądać cały nakład w druku.
Natomiast co do materiałów publikowanych w internecie, które będziemy oglądać tylko na ekranach urządzeń elektronicznych, sprawa jest trudniejsza. Dlatego warto przed akceptacją projektu obejrzeć go na kilku różnych monitorach. Warto pamiętać o tym, że ekran ekranowi nierówny. Dobry grafik lub agencja reklamowa powinni pracować na wysokiej jakości monitorach przygotowanych technicznie w taki sposób, że odzwierciedlenie kolorów jest najbliższe parametrom wyjściowym. Takie monitory są oczywiście droższe, dlatego warto rozważyć współpracę właśnie z dobrym grafikiem czy renomowaną agencją kreatywną, których po prostu stać na najlepszy sprzęt.
Dlaczego red, green i blue?
Dlaczego akurat z tych trzech barw składa się opisywany model RGB? Należy zacząć od tego, że wynika to z możliwości ludzkiego oka, w którym znajdują się tzw. fotoreceptory składające się z kolei z pręcików i czopków. Bez wdawania się w szczegóły, czopki reagują na długości fal świetlnych. Istnieją trzy główne grupy czopków szczególnie wrażliwych na konkretne długości fal. Dlatego fale mające długość około 700 nanometrów wywołują w mózgu wrażenie barwy czerwonej, z kolei fale o długości bliskiej 530 nm są odpowiedzialne za barwę niebieską, a te o długości 420 nm za barwę zieloną. Wszelkie wrażenia bogatej palety kolorów w mózgu powstają poprzez reagowanie jednocześnie różnych grup czopków na różne długości fal świetlnych.
Dlatego łatwo jest zastosować takie odzwierciedlenie kolorów na monitorach elektronicznych, z których światło, a tym samym różne kolory docierają bezpośrednio do oka. Natomiast zupełnie inaczej to wygląda w przypadku postrzegania kolorów na otaczających nas przedmiotach. Wtedy widzimy światło nie bezpośrednio, ale odbite od konkretnego przedmiotu. Wówczas działa to zupełnie inaczej - jest to odwrócenie zasady addytywnej, w której dodawaliśmy kolory do ciemnego tła. Tutaj odejmowane są kolory od tła białego, a kolor danego przedmiotu de facto wynika z jego możliwości wchłaniania fal elektromagnetycznych o określonej długości, co powoduje w ludzkim mózgu wrażenie koloru.
Paleta barw RGB jest szczególnie ważna dla działań związanych z marketingiem internetowym: projektowaniem stron internetowych, tworzeniem grafik i infografik, dodawaniem zdjęć i obrazków do treści publikowanych w sieci itp. itd. Dlatego warto wiedzieć, jak powstają kolory w tym modelu, dlaczego różni się on od codziennie postrzeganej rzeczywistości oraz w jaki sposób projekt graficzny może być odbierany na różnych monitorach rozmaitych urządzeń elektronicznych, z którymi mamy na co dzień do czynienia.
