Definicję zorganizowanej części przedsiębiorstwa można odnaleźć w art. 2 pkt 27e Ustawy o podatku od towarów i usług oraz art. 5a pkt 4 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przez to pojęcie należy rozumieć organizacyjnie oraz finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań o charakterze gospodarczym. Ponadto zespół tych składników mógłby zarazem stanowić niezależne przedsiębiorstwo realizujące dane czynności. Jakie są skutki zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa?
Kodeksowe pojęcie zorganizowanej części przedsiębiorstwa
Z kolei by móc posłużyć się definicją przedsiębiorstwa, należy sięgnąć do art. 55(1) Kodeksu cywilnego, który stanowi, że: “przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej.
Obejmuje ono w szczególności:
1) oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
2) własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
3) prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
4) wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
5) koncesje, licencje i zezwolenia;
6) patenty i inne prawa własności przemysłowej;
7) majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
8) tajemnice przedsiębiorstwa;
9) księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.”
W praktyce wyodrębnieniem organizacyjnym może być utworzenie wewnętrznych komórek w strukturze przedsiębiorstwa, takich jak wydział, dział, zakład czy oddział.
Z kolei o wyodrębnieniu finansowym świadczy fakt, że istnieje możliwość przyporządkowania przychodów oraz kosztów, a także należności i zobowiązań, do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
| Warto wiedzieć! Zobowiązania nie stanowią elementu przedsiębiorstwa na gruncie cywilnoprawnym. Za to już w świetle ustaw podatkowych są elementem zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Rozbieżności pojęciowe mogą mieć znaczące skutki przy wycenie przedsiębiorstwa albo jego zorganizowanej części. |
Skutki zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa w podatkach
W myśl art. 6 pkt 1 ustawy o VAT przepisów tego aktu prawnego nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Należy uznać, że tego typu transakcja nie podlega opodatkowaniu na gruncie podatku od towarów i usług.
Pozostaje jeszcze kwestia wyjaśnienia “zbycia”, które może przejawiać się w takich czynnościach jak sprzedaż, darowizna, zamiana czy wniesienie aportem.
Z kolei na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych nie można odnaleźć odrębnych przepisów w zakresie opodatkowania sprzedaży przedsiębiorstwa czy też zorganizowanej części przedsiębiorstwa, jak to ma miejsce w ustawie o VAT. W praktyce sprzedaż należy traktować jako umowę, której przedmiotem są poszczególne składniki majątku związane z prowadzoną działalnością przedsiębiorcy. Wówczas będzie miał zastosowanie art. 14 ust 2 pkt 1 tejże ustawy, zgodnie z którym tego typu zdarzenie należy zaliczyć do przychodów z działalności gospodarczej.
Z kolei zbycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa może być opodatkowane podatkiem od spadków i darowizn. Generalnie darowizny dokonane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej podlegają przepisom tej ustawy, równocześnie wykluczając opodatkowanie podatkiem dochodowym.
