Zakup towarów i usług dokonywany za pomocą Internetu stanowi aktualnie niezwykle popularną formę przeprowadzania transakcji pomiędzy kontrahentami. Ze względu na swoją prostotę jest niezwykle wygodny dla kupującego, ponieważ nie wiąże się z żadnymi zastrzeżeniami. Sytuacja kształtuje się inaczej od strony sprzedawcy, na którego nałożony został obowiązek wykazania wysokości podatku VAT, wynikającego ze sprzedaży. Z uwagi na specyfikę działalności prowadzonej za pośrednictwem Internetu, trudno jest jednoznacznie określić moment powstania tego obowiązku. Dlatego przyjęto, że będzie on zależał od sposobu wysyłki zakupionego przez klienta towaru i uregulowaniu przez niego płatności.
Obowiązek podatkowy przy sprzedaży internetowej
Zgodnie z zasadą ogólną, obowiązek podatkowy w podatku VAT powstaje w momencie wydania towaru kupującemu (art. 19 ust. 1 ustawy o VAT). Jeżeli natomiast przekazanie towaru powinno być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7 dniu, licząc od dnia wydania towaru (art. 19 ust. 4 ustawy o VAT). Jeżeli przed wydaniem towaru otrzymano część należności, w szczególności przedpłatę, zaliczkę, zadatek lub ratę, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania wskazanej części płatności (art. 19 ust. 11 ustawy o VAT).
Ustawa o VAT uwzględnia również możliwość prowadzenia działalności za pośrednictwem Internetu i powiązany z nią sposób wysyłki towarów klientom. W tym przypadku tworzy się szczególny moment powstania obowiązku podatkowego dla sprzedawcy, który zależy od sposobu uregulowania należności za towar przez kontrahenta. Sprzedaż towarów za pośrednictwem Internetu najczęściej obejmuje następujące możliwości uregulowania płatności:
wysłanie towaru za zaliczeniem pocztowym,
dokonanie przez nabywcę przedpłaty,
zapłata przy odbiorze osobistym w siedzibie firmy,
wysłanie towaru z fakturą o przedłużonym terminie płatności.
Wysłanie towaru za zaliczeniem pocztowym
Wysłanie klientowi towaru za zaliczeniem pocztowym, poprzez skorzystanie z usług Poczty Polskiej lub wybranej firmy kurierskiej sprawia, że obowiązek podatkowy powstaje później - dopiero w momencie, kiedy sprzedawca otrzyma zapłatę od przewoźnika paczki. Za moment otrzymania zapłaty uznaje się datę wpływu należności na rachunek bankowy sprzedawcy. Taką procedurę reguluje art. 19 ust. 13 pkt 6 ustawy o VAT.
Przedpłata
Przedpłata stanowi najbardziej popularną i szczególnie preferowaną przez sprzedawców formę płatności za zakupione towary lub usługi. W takiej sytuacji, zgodnie z art. 19 ust. 11 ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje w momencie otrzymania całości należności lub jej umówionej części.
Zapłata przy odbiorze osobistym w siedzibie firmy
W sytuacji, gdy sprzedający prowadzący działalność wysyłkową umożliwia odebranie towaru w siedzibie swojej firmy, a nabywca z tej możliwości korzysta, zastosowanie ma art. 19 ust. 1 ustawy o VAT. W opisywanym przypadku obowiązek podatkowy powstaje w momencie wydania towaru nabywcy lub wskazanej przez niego osobie.
Wysłanie towaru z fakturą o przedłużonym terminie płatności
Przedsiębiorca ma możliwość wysłania klientowi towaru wraz z fakturą, która zawiera przedłużony termin płatności, na przykład do 30 dni. W takiej sytuacji, zgodnie z zasadami ogólnymi, obowiązek podatkowy powstaje w momencie wystawienia tej faktury, jednak nie później niż w 7 dniu od daty wydania towaru.
Rozliczenie kosztów przesyłki
Kolejną problematyczną kwestię stanowi sposób opodatkowania płaconych przez nabywcę kosztów przesyłki. Zgodnie bowiem z art. 29 ust. 1 ustawy o VAT, za podstawę opodatkowania uważa się obrót, czyli kwotę należną z tytułu sprzedaży, która została pomniejszona o kwotę należnego podatku. W związku z tym, koszty przesyłki co do zasady powinny być traktowane jako jeden z elementów ostatecznej ceny za towar. Zatem analogicznie, opodatkowanie powinno zostać dokonane na takich samych zasadach jak dostawa towaru.
Zwrot nieodebranej przesyłki
W trakcie prowadzenia działalności zdarzają się również sytuacje odmowy odbioru paczki przez klienta wysłanej za zaliczeniem pocztowym, w której oprócz towaru znajduje się również faktura. Przesyłka zostaje odesłana do nadawcy, którym w tym wypadku jest sprzedawca. Ale co zrobić z wystawioną już fakturą? W omawianym przypadku nie powstał obowiązek podatkowy w VAT, ponieważ transakcja nie została zrealizowana i nie doszło do wprowadzenia faktury do obrotu prawnego (Urząd Skarbowy Łódź-Polesie, 25 października 2006 rok, USIII/443/VAT/397/77/06/WO). Zatem sprzedawca powinien anulować niefortunną fakturę (przez spięcie jej oryginału i kopii) oraz opisać przyczyny, dla których faktura nie zrodziła obowiązku podatkowego.
Rozwój Internetu umożliwia ponadto sprzedaż i wysyłkę towarów również za granicę. W tej sytuacji należy mieć jednak na uwadze fakt, że w zależności od pochodzenia kontrahenta może okazać się, iż sprzedawca powinien spełniać dodatkowe obowiązki administracyjne w zakresie VAT. Przykładowo, sprzedający może być zobowiązany do zarejestrowania się dla celów VAT w kraju konsumenta, do którego dokonuje sprzedaży wysyłkowej. Każde państwo indywidualnie określa moment powstania obowiązku podatkowego oraz limity dotyczące wartości sprzedanych towarów w ramach sprzedaży wysyłkowej.
