Wydatki na edukację przedsiębiorcy mogą stanowić koszt uzyskania przychodu, ale nie w każdym przypadku. Do kosztów można zaliczyć wydatki związane z opłatami za studia wyższe, kursy językowe, a nawet kurs prawa jazdy czy publikacje branżowe. Główny warunek jest jeden - musi zaistnieć faktyczny związek przyczynowo-skutkowy, w przeciwnym razie urząd skarbowy ma prawo zakwestionować tego typu wydatek zaliczony do kosztów uzyskania przychodu.
Wydatki na edukację przedsiębiorcy a przepisy podatkowe
Do kosztów uzyskania przychodów mamy prawo zaliczyć te wydatki, które rzutują na osiągnięcie przychodu lub pozwalają nam zachować dotychczasowe źródło przychodu, o czym mówi art. 22 ust. 1 ustawy o PIT.
“Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.”
Istnieją jednak wyjątki, które nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodu. Zostały one wymienione w art. 23 ww. ustawy. Co ważne, nie znajdziemy tam zapisu dotyczącego wydatków na edukację przedsiębiorcy. Właśnie dlatego niektóre koszty związane z edukacją można uznać jako koszt firmy, ale muszą być spełnione warunki:
- cel poniesionego wydatku musi rzutować bezpośrednio lub pośrednio na osiągnięcie przychodu, a także zachowanie i zabezpieczenie źródła przychodu,
- wydatek musi być potwierdzony odpowiednimi dokumentami.
Ponadto kierunek edukacji powinien być ściśle związany z zakresem wykonywanej działalności gospodarczej. Studia, kursy, fachowa prasa czy literatura nie mogą mięć charakteru ogólnego, gdyż w świetle przepisów taki wydatek może zostać potraktowany jako koszt osobisty.
Opłata za studia przedsiębiorcy jako koszt uzyskania przychodu
Wydatki przedsiębiorcy poniesione w związku z uzyskaniem wyższego wykształcenia mogą stanowić koszty uzyskania przychodu. Do tego typu kosztów możemy zaliczyć opłatę za czesne, wydatki na podręczniki czy pozostałe wydatki bezpośrednio związane z edukacją. Takie stanowisko przedstawił m.in. Dyrektor Izby skarbowej w Poznaniu w Interpretacji Indywidualnej z 17 stycznia 2012 r., sygnatura sprawy ILPB1/415-1243/11-2/AA. W odpowiedzi na wniosek w sprawie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych na studia doktoranckie udzielił on pozytywnej odpowiedzi:
“Mając na uwadze powyższe, jeżeli program podjętych studiów doktoranckich jest bezpośrednio związany z zakresem prowadzonej przez Wnioskodawczynię działalności gospodarczej, a zdobyta wiedza będzie miała odzwierciedlenie w powstaniu lub wzroście przychodu (np. poprzez wpływ na zakres oraz jakość świadczonych przez Wnioskodawczynię usług), ewentualnie w zachowaniu źródła tego przychodu, nie ma przeszkód prawnych, aby zaliczyć wydatki związane z tymi studiami (opłaty za poszczególne semestry, zakup materiałów dydaktycznych i inne obligatoryjne koszty związane bezpośrednio ze studiami) do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej działalności gospodarczej. Wydatki te, jako przydatne do prawidłowego wykonywania działalności gospodarczej, mogą stanowić koszt uzyskania przychodów, choć trudno je przypisać konkretnym przychodom, jednak pod koniecznym warunkiem ich należytego udokumentowania.”
Zatem wydatek na studia wyższe może stanowić koszt uzyskania przychodu, jeżeli zwiększy kwalifikacje przedsiębiorcy, co w efekcie wpłynie na osiąganie przychodów z działalności gospodarczej. Znaczenie ma tutaj jednak kierunek studiów, a nie sam fakt studiowania, gdyż musi być on związany z branżą, w której działa właściciel.
Kurs językowy a koszty uzyskania przychodu
Nauka języków obcych jest dziś bardzo popularna i zdecydowanie podnosi kwalifikacje każdego przedsiębiorcy, jednak czy w każdym przypadku może stanowić koszt uzyskania przychodu? Musi zostać spełniony przede wszystkim warunek konieczny, czyli związek przyczynowo-skutkowy. Zatem znajomość języków obcych powinno mieć wpływ na pozyskanie, utrzymanie lub zabezpieczenie źródła dochodu.
Na wniosek przedsiębiorcy Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie dnia 13 listopada 2009 r. udzielił indywidualnej interpretacji (IPPB1/415-705/09-4/AM) na postawione pytanie:
“Czy Wnioskodawca może zaliczyć fakturę za kurs językowy w koszty firmowe …”
Dyrektor Izby skarbowej z Warszawy uznał zaliczenie kosztów poniesionych w związku z kursem językowym za prawidłowe, argumentując:
“W konsekwencji podnoszenie kwalifikacji zawodowych przedsiębiorcy poprzez naukę języków obcych stwarza możliwość nawiązania i podtrzymywania kontaktów gospodarczych z kontrahentami zagranicznymi. Zatem poniesione wydatki na ten cel mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.”
W przypadku tej interpretacji ważnym czynnikiem był obszar działań przedsiębiorcy, który obejmuje rynek europejski i współpracę z zagranicznymi kontrahentami.
Kurs prawa jazdy jako koszt uzyskania przychodu
Sprawa wydatków poniesionych na uzyskanie uprawnień do prowadzenia pojazdów nie jest tak klarowna, jak w powyższych przypadkach. Mimo że przedsiębiorca ma prawo odliczyć wydatki na paliwo i eksploatację samochodu, nie może zaliczyć do nich kosztów poniesionych na kurs prawa jazdy. Takie stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji z dnia 24 października 2011 r. (ITPB1/415-786/11/DP).
Zdaniem urzędnika uzyskanie prawa jazdy kategorii B nie będzie służyło wyłącznie dla celów działalności gospodarczej, ale również ułatwi życie prywatne wnioskodawcy. Ponadto zależność między uprawnieniami a uzyskaniem przychodu z prowadzonej działalności była zbyt mała i nie zwiększa kwalifikacji przedsiębiorcy do wykonywania zawodu. Za wyjątek od tej reguły podano przykład uzyskania uprawnień do prowadzenia karetki.
Inaczej wyglądałaby sytuacja w przypadku uzyskania uprawnień do prowadzenia pojazdów ciężarowych. W pozytywnie rozpatrzonej interpretacji z dnia 7 lutego 2013 r. (ITPB1/415-1244/12/MW) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy swoją decyzję uzasadnia tym, że uzyskanie uprawnień kategorii C przez instruktora nauki jazdy w pełni spełnia warunki formalne, aby móc taki wydatek zakwalifikować do kosztów uzyskania przychodu.
Podobnie stwierdził Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 27 czerwca 2008 r. (ITPB1/415-210/08/MM). Uznał, że koszt poniesiony na kurs prawa jazdy kategorii C podniesie kwalifikacje przedsiębiorcy, co w efekcie będzie rzutowało na osiąganie przychodów z prowadzonej działalności.
“Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że ponosi Pan wydatki na podnoszenie kwalifikacji przez uczęszczanie na kurs nauki jazdy kategorii A i C, w związku z czym nabywa wiedzę, która przyczyni się do podniesienia kwalifikacji zawodowych i pozwoli w późniejszym okresie na rozwój firmy. Będzie to miało wpływ na zwiększenie uzyskiwanych przychodów przez Spółkę, której jest Pan wspólnikiem
Prasa i literatura branżowa jako koszt uzyskania przychodu
Wydatki na zakup prasy branżowej i literatury mogą stanowić koszt uzyskania przychodu. Również i w tym przypadku muszą zostać spełnione warunki formalne. Potwierdzają to dostępne interpretacje indywidualne.
Przykładowo w interpretacji z dnia 2 lutego 2011 roku (sygnatura IBPBI/1/415-1142/10/KB), na pytanie: “Czy w ramach prowadzonej działalności jaką jest inwestowanie na własny rachunek, w koszty uzyskania przychodu Wnioskodawca może zaliczyć: literaturę i prasę tematyczną, płatne systemy inwestycyjne, płatne serwisy o tematyce inwestycyjnej, opłaty za szkolenia i kursy tematyczne, koszty wyjazdów na szkolenia, opłaty za prowadzenie rachunku inwestycyjnego, prowizję za zakup i sprzedaż papierów wartościowych…” Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach udzielił odpowiedzi potwierdzającej stanowisko podatnika
W odniesieniu do powyższych przykładów można stwierdzić, że niektóre wydatki na edukację przedsiębiorcy - spełniające wymogi formalne i prawne - mogą stanowić koszt uzyskania przychodu.
