Rozwój gospodarczy w Polsce spowodował zwiększenie dostępności, ilości oraz rodzaju towarów sprzedawanych w kraju i za granicą. Wiele z tych dostaw stanowią towary wymagające montażu, charakteryzujące się sezonowością, czy też koniecznością dostaw w wielu lokalizacjach. Częściowa dostawa towarów wiąże się z możliwością pojawienia się różnych problemów związanych z opodatkowaniem danej transakcji.
Podatek dochodowy od osób fizycznych a częściowa dostawa towarów
Z częściową dostawą towarów mamy do czynienia wówczas, gdy przedsiębiorca będący dostawcą przekazuje fragment towarów (stanowiących część składową danego zamówienia) odbiorcy.
wystawienia faktury albo
uregulowania należności.
Powyższe oznacza, że obowiązek opodatkowania częściowej dostawy towarów powstanie z chwilą ich dostarczenia.
Jeżeli uprzednio została wystawiona faktura (nie wcześniej niż 30 dni przed dokonaniem dostawy) przedsiębiorca powinien opodatkować daną dostawę zgodnie z datą wystawienia faktury.
Natomiast jeśli faktura za częściową dostawę towarów została wystawiona po danej dostawie, to obowiązek opodatkowania powstanie z momentem wydania tej partii towarów.
Ponadto należy pamiętać, iż wpłacona zaliczka na poczet przyszłej dostawy partii towarów nie generuje powstania przychodu do opodatkowania.
Częściowa dostawa towarów a obowiązek podatkowy VAT
W myśl art. 19a ust. 1 ustawy o VAT obowiązek opodatkowania podatkiem VAT następuje z chwilą dokonania dostawy towarów. Istotną kwestią opodatkowania częściowej dostawy towarów na gruncie ustawy o VAT jest moment, w którym nabywca uzyskuje prawo do dysponowania towarami jak właściciel. Zatem przedsiębiorca winien rozpoznać obowiązek podatkowy w VAT z chwilą dokonania dostawy towarów, chyba że przed dostawą wpłacono zaliczkę (wówczas obowiązek podatkowy w VAT powstanie z chwilą uiszczenia zaliczki).
Uwaga, odmiennie w stosunku do krajowych dostaw jak również eksportu towaru (wywóz poza UE) powstaje obowiązek podatkowy w wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów (WDT) bowiem w myśl art. 20 ust. 1 ustawy o VAT obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury przez podatnika. Jeśli przedsiębiorca nie wystawił faktury dokumentującej WDT obowiązek podatkowy wystąpi nie później niż 15-tego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano tej dostawy w tym również częściowej dostawy towarów.
Należy dodać, iż przy wpłacona uprzednio zaliczka na poczet WDT nie powoduje żadnych obowiązków jej opodatkowania.
Dostawa kompleksu składającego się z różnych elementów funkcjonalnych a VAT
„(…)Stosowanie do powyższego, w pierwszej kolejności należy zaznaczyć, że bez znaczenia jest tutaj data podpisania protokołu zdawczo-odbiorczego. Protokół jest tylko formalnym potwierdzeniem dostarczenia kompleksu. Jednocześnie w sprawie objętej wnioskiem poszczególne dostawy towarów są jednostkowymi częściami składającymi się na cel dostawy – kompleks. Przy czym przy każdym dostarczeniu kontrahentowi Wnioskodawcy elementu kompleksu może on dysponować towarem.
W tym miejscu należy zaznaczyć, że realizacja umowy zostanie dokonana poprzez dostawy pojedynczych elementów (towarów) kompleksu. Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do usługi montażu poszczególnych komponentów w jednolitą całość. Wnioskodawca ponadto wraz z dostarczeniem elementów kompleksu traci możliwość obrotu tym towarem, czyli de facto traci jeden z głównych atrybutów pozwalających uznać, że posiada prawo do dysponowania towarem jak właściciel.
Tym samym odnosząc opis sprawy do powołanych przepisów należy stwierdzić, że przeniesienie praw do rozporządzania towarem jak właściciel nie nastąpi po dokonaniu kompletnej dostawy, tj. po dokonaniu dostaw wszystkich elementów kompleksu – tak jak to określił Wnioskodawca, lecz w momencie dostawy każdego z elementów. Bowiem kontrahent Wnioskodawcy może fizycznie władać rzeczą już w momencie dostarczenia każdego elementu kompleksu.
Zatem w przypadku dostaw poszczególnych elementów kompleksu wystąpią odrębne dostawy, z których każda może zostać wyodrębniona co do daty i jej przedmiotu.
Wobec powyższego skutkiem dostarczenia przez Wnioskodawcę poszczególnych elementów kompleksu będzie powstanie obowiązku podatkowego do każdej dostarczonej partii towarów stanowiących części kompleksu.”.
Stanowisko Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach zawarte w interpretacji indywidualnej z 24.09.2015r. o sygn. IBPP4/4512-193/15/LG.
Wewnątrzwspólnotowa częściowa dostawa towarów
„(…)Z powołanego przepisu wynika, że dokonanie dostawy w ramach wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów rozpoczyna bieg szczególnego rodzaju terminu wyznaczającego moment powstania obowiązku podatkowego. Termin ten kończy bieg w 15. dniu miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano tej dostawy. Do czasu upływu tego terminu, wystawienie faktury dokumentującej przedmiotową transakcję skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego w momencie jej wystawienia. Jeśli jednak do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy, faktura nie zostanie wystawiona, obowiązek podatkowy powstaje niezależnie od daty wystawienia faktury.
Powyższy przepis nie uzależnia powstania obowiązku podatkowego w wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów od otrzymania całości lub części zapłaty za towar będący przedmiotem dostawy.
Zatem – w sprawie – obowiązek podatkowy w wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów powstanie – tak jak stanowi art. 20 ust. 1 ustawy o VAT– 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dostarczony zostanie każdy z elementów kompleksu (chyba że przed tym momentem zostanie wystawiona faktura, a nie jak twierdzi Wnioskodawca z dniem wystawienia ostatecznej faktury dokumentującej dostawę kompleksu, nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zakończono transport ostatniego elementu kompleksu. Natomiast prawidłowo Wnioskodawca odniósł się do momentu powstania obowiązku podatkowego w wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów w przypadku otrzymania zaliczki na poczet realizowanych dostaw. Wnioskodawca określił, że otrzymanie zaliczki z tytułu wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, jak i udokumentowani tej zaliczki fakturą nie wpływa na powstanie obowiązku podatkowego.”.
Stanowisko Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach zawarte w interpretacji indywidualnej z 24.09.2015r. o sygn. IBPP4/4512-193/15/LG.
Świadczenia kompleksowe – dostawa towarów wraz z montażem
Częściowa dostawa towarów powoduje problemy w kwestii kompleksowości świadczenia (dostawa towarów, wykonanie usług). Podstawą do uznania częściowych świadczeń za kompleksowe jest ich ścisłe powiązanie. Ponadto jeżeli przy kompleksowym świadczeniu występuje dodatkowo składnik o charakterze świadczenia pomocniczego, winien on posiadać znamiona wyłącznie uzupełniające.
„(…)Na gruncie przepisów o podatku VAT nie zdefiniowano świadczenia kompleksowego, wynika natomiast ono z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W sprawie C-349/96 Trybunał uznał, że w celu ustalenia, czy świadczenie usług obejmujące kilka części składowych należy traktować jako jedno świadczenie czy też jako dwa lub więcej świadczeń wycenianych odrębnie, należy zważyć dwie podstawowe zasady rządzące VAT. Po pierwsze, treść art. 2 (1) VI Dyrektywy, zgodnie z którym każde świadczenie usług powinno być traktowane jako odrębne i niezależne. Po drugie, fakt, że świadczenie obejmujące z ekonomicznego punktu widzenia jedną usługę nie powinno być sztucznie dzielone, co mogłoby doprowadzić do nieprawidłowości w funkcjonowaniu systemu VAT. Zdaniem Trybunału pojedyncze świadczenie ma miejsce zwłaszcza wtedy, gdy jedną lub więcej części składowych uznaje się za usługę zasadniczą, podczas gdy inne elementy traktuje się jako usługi pomocnicze, do których stosuje się te same zasady opodatkowania co do usługi zasadniczej. Usługę należy uznać za pomocniczą w stosunku do usługi zasadniczej, jeśli nie stanowi ona dla klienta celu samego w sobie, lecz jest środkiem do lepszego wykorzystania usługi zasadniczej.
Z powyższego można wnioskować, że uznanie zestawu świadczeń za świadczenie kompleksowe jest wyjątkiem od zasady ogólnej zgodnie z którą każde świadczenie powinno być traktowane jako odrębne i niezależne. Natomiast warunkiem do uznania zestawu świadczeń za świadczenie kompleksowe jest aby te pojedyncze świadczenia były ze sobą ściśle związane tak aby z gospodarczego (handlowego) punktu widzenia stanowiły jedno jednorodne świadczenie oraz to aby świadczenia pomocnicze miały charakter uzupełniający świadczenie wiodące. Ponadto, należy zauważyć, że świadczenie złożone, składające się z różnych usług (dostaw), wskazuje zawsze usługę (dostawę) główną, poprzez która klasyfikuje się świadczenie kompleksowe na gruncie podatku VAT.”.
Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 08.07.2016r. o sygn. IBPP4/4512-65/16/PK.
