Czy bankowy tytuł egzekucyjny jest niezgodny z Konstytucją RP?

Trybunał Konstytucyjny stwierdził, iż banki łamią konstytucyjną zasadę równego traktowania przy wystawianiu bankowych tytułów egzekucyjnych zarówno w relacji pomiędzy bankiem a klientem danego banku, także w przypadku gdy bank występuje w roli wierzyciela w jego relacjach z innymi wierzycielami, jak i między dłużnikami banku i dłużnikami innych podmiotów. Bankowy tytuł egzekucyjny narusza więc konstytucyjną zasadę równości.

Bankowy tytuł egzekucyjny niezgodny z konstytucją

W swoim uzasadnieniu Trybunał wyjaśnił, że bank oraz jego klient powinni mieć równe możliwości dochodzenia jak i ochrony swoich praw, co wynika z obowiązującej zasady równości i autonomii woli stron. W przypadku gdy bank wydaje tytuł egzekucyjny, klient automatycznie znajduje się w słabszej pozycji, w szczególności dlatego, iż bank ( w odróżnieniu od sądu) nie rozpoznaje sprawy merytorycznie i tym samym nie daje klientowi możliwości na podniesienie merytorycznego zarzutu. Zdaniem Trybunału, banki nie powinny posiadać przywileju „bycia sędzią w swojej sprawie”, a ponadto jest to sprzeczne ze statusem banków, które przecież w większości są przedsiębiorstwami prywatnymi ukierunkowanymi na czerpanie zysku. 

Jednoznacznie został podkreślony fakt iż banki nie są instytucjami zaufania publicznego w rozumieniu ustawy. W konkluzji Trybunał stwierdził, iż bankowy tytuł egzekucyjny stanowi zbytnie uprzywilejowanie pozycji banku jako wierzyciela, gdyż w przypadku istnienia wielu wierzycieli spośród których jednym byłby bank, pozostali z wierzycieli nie mają większych szans na zaspokojenie swoich roszczeń.

Bankowy tytuł egzekucyjny - likwidacja

Na mocy omawianego wyroku Trybunału Konstytucyjnego, bankowy tytuł egzekucyjny nie występuje już w polskim prawie bankowym. Od 1 sierpnia 2016 r. przepisy art. 96 ust. 1 oraz art. 97 ust. 1 ustawy Prawo bankowe – jako naruszające konstytucyjną zasadę równości - straciły moc obowiązującą. Banki utraciły możliwość wszczynania postępowań egzekucyjnych. Niemniej jednak, postępowania wszczęte na podstawie bankowego tytułu wykonawczego przed 1 sierpnia są ważne i na ich podstawie banki mogą skutecznie porwadzić egzekucję.