Różnice kursowe od środków własnych

Różnice kursowe powstają przy transakcjach wyrażonych w walucie obcej, które należy przeliczyć na złote po odpowiednim kursie. Najczęściej spotykanymi sytuacjami, w których podatnik ma do czynienia z różnicami kursowymi, są zakup lub sprzedaż w walucie obcej. Wówczas kwota z faktury przeliczona na PLN z reguły różni się od kwoty faktycznie zapłaconej lub otrzymanej. Jednak w obecnie obowiązujących przepisach można wyróżnić dodatkowo różnice kursowe od środków własnych. Czym są i jak je ustalić? Wyjaśniamy poniżej.

Różnice kursowe od środków własnych - kiedy powstają?

Różnice kursowe od środków własnych powstają w sytuacji, gdy kurs waluty z dnia wypłaty z rachunku walutowego różni się od kursu z dnia jego wpływu na rachunek. Jest to dość ogólne sformułowanie, dlatego warto wskazać klika przykładów, w których powstaną różnice kursowe od środków własnych:

zakup waluty obcej w kantorze, następnie wpłata na rachunek walutowy i dokonanie przelewu bankowego za pośrednictwem banku;
przewalutowanie środków pieniężnych z rachunku walutowego na złotówki;
otrzymanie należności na rachunek walutowy;
regulowanie zobowiązań z rachunku bankowego.

Różnice kursowe od środków własnych - rodzaje

Różnice kursowe od środków własnych mogą przyjąć zarówno wartości dodatnie, jak i ujemne.

Dodatnie różnice kursowe ustala się w oparciu na art. 24c ust. 2 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przy czym w przypadku różnic kursowych od środków własnych zastosowanie znajdzie w szczególności pkt 3.

Art. 24c ust. 2 ustawy o PIT

“Dodatnie różnice kursowe powstają, jeżeli wartość:

przychodu należnego wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski jest niższa od wartości tego przychodu w dniu jego otrzymania, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia;
poniesionego kosztu wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski jest wyższa od wartości tego kosztu w dniu zapłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia;
otrzymanych lub nabytych środków lub wartości pieniężnych w walucie obcej w dniu ich wpływu jest niższa od wartości tych środków lub wartości pieniężnych w dniu zapłaty lub innej formy wypływu tych środków lub wartości pieniężnych, według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni, z zastrzeżeniem pkt 4 i 5;
kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego udzielenia jest niższa od wartości tego kredytu (pożyczki) w dniu jego zwrotu, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni;
kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego otrzymania jest wyższa od wartości tego kredytu (pożyczki) w dniu jego spłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni.”

Podatnicy prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów dodatnie różnice kursowe powinni wykazywać w kolumnie 8 - pozostałe przychody.

Analogicznie sytuacja wygląda w przypadku ujemnych różnic kursowych, których kwestia została uregulowana w art. 24c ust. 3 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Art. 24c ust. 3 ustawy o PIT

“Ujemne różnice kursowe powstają, jeżeli wartość:

przychodu należnego wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski jest wyższa od wartości tego przychodu w dniu jego otrzymania, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia;
poniesionego kosztu wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski jest niższa od wartości tego kosztu w dniu zapłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia;
otrzymanych lub nabytych środków lub wartości pieniężnych w walucie obcej w dniu ich wpływu jest wyższa od wartości tych środków lub wartości pieniężnych w dniu zapłaty lub innej formy wypływu tych środków lub wartości pieniężnych, według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni, z zastrzeżeniem pkt 4 i 5;
kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego udzielenia jest wyższa od wartości tego kredytu (pożyczki) w dniu jego zwrotu, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni;
kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego otrzymania jest niższa od wartości tego kredytu (pożyczki) w dniu jego spłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni.”

W KPiR ujemne różnice kursowe należy zewidencjonować w kolumnie 13 księgi - pozostałe wydatki.

Różnice kursowe od środków własnych - jaki kurs zastosować?

Ustalając różnice kursowe od środków własnych, należy pamiętać o zastosowaniu odpowiedniego kursu. Bowiem jak wynika z art. 24c ust. 4 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przy obliczaniu różnic kursowych uwzględnia się kursy faktycznie zastosowane w przypadku sprzedaży lub kupna walut obcych oraz otrzymania należności lub zapłaty zobowiązań. W pozostałych przypadkach, a także gdy do otrzymanych należności lub zapłaty zobowiązań nie jest możliwe ustalenie faktycznie zastosowanego kursu waluty w danym dniu, stosuje się kurs średni ogłaszany przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień transakcji.

Ważne!

Zgodnie z art. 24c ust. 8 ustawy o PIT podatnicy wyznaczają kolejność wyceny środków lub wartości pieniężnych w walucie obcej, o której mowa w ust. 2 pkt 3 i ust. 3 pkt 3, według przyjętej metody stosowanej w rachunkowości (FIFO - pierwsze przyszło, pierwsze wyszło; LIFO - ostatnie przyszło, pierwsze wyszło), której nie mogą zmieniać w trakcie roku podatkowego.