Zmiany w leasingu od 1 stycznia 2013 roku

Na skróty

Rok 2013 przyniósł wiele istotnych zmian dla przedsiębiorców. Wśród modyfikacji przepisów podatkowych znajduje się m.in. pakiet dotyczący leasingu. W Polsce ten sposób finansowania inwestycji z roku na rok staje się coraz bardziej popularny, wykraczając stopniowo poza branżę motoryzacyjną (w której dotychczas jest najczęściej spotykany). Właściciele firm zaczynają widzieć w nim bardzo dobre narzędzie rozszerzenia możliwości rozwoju działalności i coraz częściej chcą korzystać z jego dobrodziejstw.

Nowelizacją przepisów objęto cztery obszary związane z:

czasem trwania leasingu nieruchomości,
zmianą stron umowy,
wartością początkową przedmiotu ponownego leasingu,
samym rozszerzeniem przedmiotu leasingu.

Modyfikacje w tych zakresach wprowadzone zostały do ustaw podatkowych Ustawą z dnia 16 listopada 2012 roku o redukcji niektórych obciążeń administracyjnych w gospodarce (Dz. U. poz. 1342).

Następstwem zmian w ustawach o podatku dochodowym (zarówno od osób fizycznych jak i prawnych) powinien być wzrost liczby umów leasingowych zawieranych przez polskich przedsiębiorców.

Warto zwrócić uwagę na fakt, że od początku bieżącego roku …

… skrócony został minimalny okres leasingu nieruchomości podlegających amortyzacji. Obecnie, aby umowa dotycząca nieruchomości mogła zostać uznana za umowę leasingu operacyjnego, musi być ona zawarta na co najmniej 5 lat, a nie na 10, jak to było do końca grudnia 2012 roku (zgodnie z art. 23b ust. 1 pkt 1 updof i art. 17b ust. 1 pkt 1 updop). Wydaje się to być zachętą dla przedsiębiorców do zawierania tego typu umów. Krótszy okres minimalny daje możliwość trafniejszego oszacowania ryzyka związanego z finansowaniem zakupu nieruchomości.

Dodatkową korzyścią, wynikającą z wprowadzonych nowelizacji jest...

… możliwość zmiany stron umowy leasingu jeszcze w trakcie trwania jej okresu podstawowego (art. 23a pkt 2 updof oraz art. 17a pkt 2 updop). Dotychczasowe ustawy o podatku dochodowym nie uwzględniały tej kwestii, co powodowało poważne wątpliwości interpretacyjne. Organy podatkowe zmianę stron traktowały najczęściej jako przesłankę świadczącą o zawarciu nowej umowy, co dla przedsiębiorców oznaczało dodatkowe obowiązki i koszty, a co ważniejsze zagrożenie utraty korzyści podatkowych wynikających z leasingu (zawarta ponownie umowa musiała również spełnić niezbędne warunki, kwalifikujące ją jako umowę leasingową).

Jednak należy pamiętać o tym, że ustawodawca określa warunki, jakie muszą być spełnione przy tego typu zdarzeniu, aby umowa była rozliczana tak, jakby nic się nie zmieniło. Otóż nie mogą powstać inne istotne zmiany w jej zapisach, dotyczące np. czasu jej trwania czy wartości opłat leasingowych.

Nowelizacja przepisów podatkowych wprowadza również możliwość...

… ponownego leasingu środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych.

Od stycznia 2013 roku w przypadku leasingu dotyczącego środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, które były już przedmiotem leasingu, suma opłat ustalonych przez strony musi odpowiadać co najmniej wartości rynkowej przedmiotu umowy, a nie - jak dotychczas - jego wartości początkowej.

Co daje taka regulacja? Przy oddawaniu przedmiotu w ponowny leasing, przedsiębiorcy nie muszą odnosić się do jego historycznej wartości początkowej (z pierwszej umowy), która często jest dużo wyższa od jego wartości rynkowej w momencie podpisywania drugiej umowy. Poprzednie przepisy powodowały, że dla wielu przedsiębiorców taka forma inwestycji była nieopłacalna, a co za tym idzie, większości firm po prostu nie interesował powtórny długoterminowy wynajem. Zmiany dotyczące ponownego leasingu (art. 23b ust. 1 pkt 3 i art. 23f ust. 1 pkt 2 updof oraz art. 17b ust. 1 pkt 3 i art. 17f ust. 1 pkt 2 updop) umożliwiają więc korzystanie z umów leasingowych w szerszym zakresie.

Dodatkową możliwością dla inwestorów, która wynika ze znowelizowanych przepisów jest...

… objęcie umową leasingu prawa wieczystego użytkowania gruntów.

Jest to znacząca rewolucja dotycząca leasingu obowiązująca od początku br. Wcześniejsze uregulowania prawne nie dawały możliwości objęcia leasingiem prawa wieczystego użytkowania. Do 31 grudnia 2012 roku umowa leasingu mogła obejmować: środki trwałe podlegające amortyzacji, wartości niematerialne i prawne oraz grunty własnościowe. W obecnym stanie prawnym do tego katalogu ustawodawca dołączył wspomniane wcześniej prawo wieczystego użytkowania gruntów (art. 23a pkt 1 i art. 23i updof oraz w art. 17a pkt 1 i art. 17i updop). W rzeczywistości, do 1 stycznia br., jeśli umowa leasingowa obejmowała np. budynek znajdujący się na działce gruntu, objętej prawem wieczystego użytkowania, konieczne było zawarcie drugiej umowy (innej niż leasing, np. dzierżawa) w odniesieniu do tego prawa.

Ustawodawca, zmieniając postanowienia dotyczące prawa wieczystego użytkowania gruntów, wyszedł naprzeciw oczekiwaniom przedsiębiorców. Uwaga - znowelizowane przepisy dotyczą wyłącznie umów zawartych od 1 stycznia 2013 roku. Umowy leasingu sprzed tej daty rozliczane są w odniesieniu do poprzedniego stanu prawnego, zgodnie z zasadą lex retro non agit (prawo nie działa wstecz). Ponadto prawo wieczystego użytkowania gruntów nie zostało objęte żadnymi specjalnymi przepisami, dlatego jego leasing należy traktować tak jak leasing gruntów własnościowych.

Rozwiązania wprowadzone przez ustawodawcę z dniem 1 stycznia 2013 roku stanowią rewolucję w zakresie podatkowego rozliczania umów leasingu i są zdecydowanie zmianami na lepsze. Mogą one pozytywnie wpłynąć na rynek leasingu, a szczególnie na raczkujący jeszcze w Polsce rynek leasingu nieruchomości. Wśród korzyści, jakie odniosą przedsiębiorcy warto wymienić przede wszystkim brak przykrych konsekwencji podatkowych, związanych choćby z cesją umowy leasingowej. Ponadto korzystne jest rozszerzenie katalogu zawierającego określenie, co może stanowić przedmiot umowy leasingu, a także znaczne ułatwienia we wzajemnych rozliczeniach stron najmu oraz szersza możliwość korzystania z ponownego leasingu środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.