Kierowcy międzynarodowi od 2 lutego 2022 roku są rozliczani na nowych warunkach. Wśród głównych zmian, jakie wprowadzono, jest likwidacja podróży służbowej, natomiast sama podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne jest pomniejszana o równowartość diety. W artykule dowiesz się, jak ustalić podstawę składek w przypadku kierowcy międzynarodowego oraz jak wyliczyć wynagrodzenie. Poznaj zasady tzw. pakiet mobilności.
Zmiany w przepisach od 2 lutego 2022 roku
Do 1 lutego kierowca, który wyjeżdżał poza miejscowość będącą siedzibą pracodawcy, wyjazd ten realizował w ramach podróży służbowej. W związku z tym przysługiwały mu należności na pokrycie kosztów łączących się z jej wykonywaniem. Co ważne, w tym przypadku diety i koszty nie były wliczane do podstawy składek na ubezpieczenie społeczne. Od 2 lutego 2022 roku:
kierowca, który wykonuje zadania służbowe w ramach międzynarodowych przewozów drogowych, nie jest w podróży służbowej w rozumieniu przepisów art. 77⁵ § 1 Kodeksu pracy;
podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe jako kierowcy w transporcie międzynarodowym jest ustalana zgodnie z przepisami, które dotyczą pracowników zatrudnionych za granicą u polskich pracodawców.
Kabotaż i cross trade
Pakiet mobilności należy stosować, gdy kierowca realizuje operacje:
kabotażowe, czyli przewóz towarów lub pasażerów wyłącznie na terenie jednego kraju wykonywany przez przewoźnika zarejestrowanego w innym kraju;
typu cross-trade, czyli przewóz towarów lub pasażerów między dwoma krajami wykonywany przez przewoźnika zarejestrowanego w kraju trzecim, gdzie załadunek i rozładunek następuje z pominięciem kraju macierzystego.
Nowymi regulacjami nie są objęte tranzyty, czyli przejazdy przez terytorium danego kraju bez załadunku lub rozładunku oraz przejazdy bilateralne (dwustronne), tzn. transport międzynarodowy do lub z Polski wraz z maksymalnie dwoma dodatkowymi załadunkami/rozładunkami.
Pakiet mobilności a ustalenie podstawy składek u kierowcy międzynarodowego
Rozliczenie wynagrodzenia należy rozpocząć od ustalenia łącznej kwoty przychodu, biorąc pod uwagę przychód zarówno uzyskany w Polsce, jak i za granicą. Co ważne, w samej podstawie nie uwzględnia się następujących świadczeń i przychodów:
- zasiłków z ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia wypadkowego;
- wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy lub wskutek choroby.
Po ustaleniu kwoty przychodu trzeba zweryfikować, czy jest on wyższy, czy taki sam jak prognozowane przeciętne wynagrodzenie. W roku 2024 jest to 7824 zł. Jeśli przychód pracownika jest wyższy, należy:
- pomniejszyć przychód o równowartość diety (dieta tzw. wirtualna) za każdy dzień pobytu, określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej;
- porównać otrzymaną kwotę z kwotą prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia, przy czym porównania dokonuje się zawsze do pełnej kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia;
- jeśli kwota przychodu po odjęciu diet będzie niższa niż 7824 zł, wówczas podstawę wymiaru składek stanowi kwota prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia;
- jeśli przychód ustalony zgodnie z pkt 1 nie przekroczy prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia (w roku 2024 –7824 zł), płatnik nie odejmuje równowartości diet ani nie porównuje przychodu do kwoty przeciętnego wynagrodzenia.
Kierowcy międzynarodowi mają prawo do dwóch ulg przy spełnieniu odpowiednich warunków:
- do ulgi w podatku dochodowym w wysokości 30% równowartości diety – wolna od podatku dochodowego jest część przychodów w kwocie odpowiadającej 30% diety określonej w przepisach o podróżach służbowych, za każdy dzień pobytu za granicą;
- do ulgi w składkach na ubezpieczenia społeczne – w przypadku osób zatrudnionych za granicą u polskich pracodawców, których przychód jest wyższy niż prognozowane przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy, wyłączona jest część wynagrodzenia w wysokości równowartości diety przysługującej z tytułu podróży służbowych poza granicami kraju, za każdy dzień pobytu, określonej w przepisach.
Przykład 1.
Pracownik wykonywał pracę w firmie transportowej. Jego łączne wynagrodzenie wynosi 6500 zł. Pracownik złożył PIT-2, nie przynależy do PPK, nie obowiązuje go ulga dla klasy średniej, gdyż złożył z niej rezygnację. Za granicą przebywał 9 dni. Hipotetyczny kurs euro wynosi 4,30. Dieta w państwie, gdzie dokonywano przejazdu, wynosi 60 euro.
Krok 1.
Przychód do oskładkowania:
Ustalenie kwoty „wirtualnej diety” (dieta 60 euro, przyjęty kurs euro 4,30 zł)
9 dni x 60 euro = 540 euro
540 euro x 4,30 = 2322 zł
ustalenie podstawy oskładkowania
6500 zł – 2322 zł = 4178 zł
Wysokość przeciętnego wynagrodzenia od 01.01.2024 r. wynosi 7824,00 zł
4187,00 zł <7824,00 zł
podstawa oskładkowania 7824,00 zł
Krok 2.
Przychód do opodatkowania:
Określenie wolnej od podatku dochodowego części przychodów: 20 euro x 9 dni = 180 euro
180 euro x 4,30 zł = 774 zł
Przychód do opodatkowania 6500,00 zł – 774,00 zł = 5726,00 zł
podstawa oskładkowania (7824,00 zł) > podstawa opodatkowania (5726,00 zł)
Krok 3.
Wyliczenie wynagrodzenia:
Wynagrodzenie za pracę: 6600 zł brutto
Podstawa składek społecznych: 7824 zł
Składki społeczne: 7824 zł x 13,71% = 1072,67 zł
Podstawa składki zdrowotnej: 7824 zł – 1072,67 zł = 6751,33 zł
Składka zdrowotna: 6751,33 zł x 9% = 607,62 zł
KUP: 250 zł
Przychód do opodatkowania: 5726 zł
Podstawa zaliczki na podatek: 5726 zł – 250 zł – 785,03* zł = 4690,97 zł → 4691,00 zł
4691 zł x 12% – 300 zł = 262,92 zł w przybliżeniu 263 zł
Wynagrodzenie netto: 6500 zł – 1072,67 zł – 607,62 zł – 263 zł = 4556,71 zł.
*Jeśli podstawa oskładkowania jest wyższa niż przychód do opodatkowania, to podczas ustalania podstawy opodatkowania należy odliczyć składki obliczone od kwoty przychodu do opodatkowania (w przykładzie 1. od kwoty: 5726 zł x 13,71% = 785,03 zł).
Przykład 2.
Kierowca firmy transportowej wykonywał przewóz ładunku we Francji. Pracownik złożył PIT-2, nie przynależy do PPK. Za granicą przebywał 7 dni. Jego wynagrodzenie wynosi 9100 zł.
Krok 1.
Podstawa oskładkowania:
Ustalenie kwoty „wirtualnej diety” (dieta 50 euro, przyjęty kurs euro 4,45 zł)
7 dni x 50 euro diety = 350 euro
350 euro x 4,45 zł = 1557,50 zł
Ustalenie podstawy oskładkowania:
9100 zł – 1557,50 zł = 7542,50 zł
Podstawa oskładkowania: 7543 zł.
Krok 2.
Przychód do opodatkowania:
7 x 50 euro = 350 euro
350 euro x 30% = 105 euro
105 euro x 4,45 zł = 467,25 zł
9100 – 467,25 zł = 8632,75 zł
Krok 3.
Wyliczenie wynagrodzenia:
Wynagrodzenie za pracę: 9100 zł brutto
Podstawa składek społecznych: 7824 zł
Składki społeczne: 7824 zł x 13,71% = 1072,67 zł
Podstawa składki zdrowotnej: 7824 – 1072,67 zł = 6751,33 zł
Składka zdrowotna: 6751,33 zł x 9% = 607,62 zł
KUP: 250 zł
Przychód do opodatkowania: 8632,75 zł
Podstawa zaliczki na podatek: 8632,75 – 250 zł – 1072,67 zł = 7310,08 zł → 7310 zł
7310 zł x 12% – 300 zł = 577,20 zł w przybliżeniu 577,00 zł
Wynagrodzenie netto: 9100 zł – 1072,67 zł – 607,62 zł – 577,00 zł = 6842,71 zł
Od 2 lutego 2022 roku zmieniły się przepisy ustawy o czasie pracy kierowców. Ustalanie podstawy do wyliczeń powinno odbywać się stopniowo. Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pomniejszana jest o równowartość diety określonej w przepisach o podróżach służbowych, za każdy dzień pobytu za granicą, i w roku 2024 nie może być niższa od kwoty 7824 zł. Wolna od podatku dochodowego jest natomiast część przychodów w kwocie odpowiadającej 30% diety określonej w przepisach o podróżach służbowych, za każdy dzień pobytu za granicą.
