Od 1 stycznia 2022 roku obowiązują nowe przepisy w ramach pakietu zmian do wielu ustaw, w tym również podatkowych, nazywanym przez przedsiębiorców Nowym Ładem, Polskim Ładem lub Nowym Polskim Ładem. Ustawodawca nie zaprzestał jednak wprowadzania zmian podatkowych w trakcie roku. Na wiosnę zostały wprowadzone kolejne zmiany dotyczące sposobu ustalania podstawy składki zdrowotnej, a od lipca obowiązuje kolejna wersja Polskiego Ładu tzw. Polski Ład 2.0. Prześledźmy najważniejsze zmiany jakie wprowadza Polski Ład, o których należy wiedzieć, aby nie narazić się na sankcje podatkowe oraz wybrać optymalny sposób rozliczania własnej firmy.
Polski Ład 3.0.
Ustawodawca nie zaprzestał wprowadzania zmian w ramach Polskiego Ładu. W procesie legislacji znajduje się już kolejne zestawienie określane potocznie jako Polski Ład 3.0. Zmiany te dotyczą zarówno podatników podatku dochodowego od osób prawnych (CIT) jak i podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT). Wszystko co warto wiedzieć w ramach Polskiego Ładu 3.0. znajduje się w artykule: Polski Ład 3.0 – zestawienie najważniejszych zmian!
Polski Ład 2.0.
Zmiana w wysokości i sposobie wyliczania składki zdrowotnej
Składka zdrowotna opłacana jest przez każdego podatnika, dlatego też nowy sposób jej wyliczania, a tym samym określenie wysokości, jest jedną z większych zmian, jakie wprowadził Polski Ład. Od 2022 roku składki zdrowotne ustalane są od dochodu w przypadku opodatkowania na zasadach skali podatkowej bądź podatku liniowego lub od przychodu w przypadku ryczałtowców. Co ważne, z podstawy składki zdrowotnej należy wyłączyć przychody i koszty uzyskane w okresie zawieszenia działalności, a zmiany które miały miejsce na wiosnę dotyczyły wprowadzenia prawa do uwzględniania w wyliczeniu składki zdrowotnej różnicy remanentowej oraz odpisów amortyzacyjnych które miały miejsce przed 2022 rokiem w przypadku sprzedaży środka trwałego.
Zmiany w opodatkowaniu skalą podatkową
Nowe zasady dotyczące ustalania składek zdrowotnych to nie jedyna nowość, o której muszą wiedzieć podatnicy w 2022 roku. Przedsiębiorcy opodatkowujący działalność na zasadach ogólnych, czyli skalą podatkową, skorzystają z wyższej kwoty wolnej od podatku w kwocie 30 000 zł. Dodatkowo został podniesiony II próg podatkowy z dotychczasowej kwoty 85 528 zł na 120 000 zł. Co więcej, od stycznia 2022 roku nie podatnicy nie mają prawa odliczać od podatku zapłaconej składki zdrowotnej. Nowelizacja przepisów w ramach Polskiego Ładu 2.0 nie przyniosła w tym zakresie zmian. Natomiast od lipca 2022 roku została obniżona stawka podatku w I progu podatkowym z 17% na 12%.
Zmiany w opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych
Kolejnym obszarem podatkowym, który został objęty dużymi zmianami w ramach Polskiego Ładu, jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Od 2022 roku obniżeniu uległy stawki ryczałtu dla niektórych zawodów, np. branży IT, która może stosować nową stawkę 12%. Dodatkowo została wprowadzona kolejna stawka ryczałtu 14% m.in. dla architektów. Ponadto zostały uregulowane kwestie dotyczące opodatkowania najmu prywatnego, ponieważ ryczałt będzie jedyną dostępną formą opodatkowania przychodów z tego źródła. Polski Ład 2.0 umożliwia podatnikom rozliczającym się na ryczałcie do odliczenia od podstawy opodatkowania odliczenie 50% zapłaconych składek zdrowotnych od stycznia 2022 roku. Co ważne, odliczenie to przysługuje już w zaliczce za czerwiec lub II kwartał 2022 roku.
Zmiany w opodatkowaniu podatkiem liniowym
Przedsiębiorcy którzy stosują opodatkowanie 19% stawką podatku liniowego, od stycznia 2022 roku nie mają prawa do odliczenia od podatku zapłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne. Polski Ład 2.0. wprowadził zmiany w tym zakresie. Dzięki nim, w zaliczce za czerwiec lub II kwartał 2022 roku przedsiębiorcy mogą odliczyć zapłaconą od stycznia składkę zdrowotną. Natomiast muszą uważać na limit odliczenia który wynosi 8700 zł w 2022 roku.
Jak wybrać optymalną formę opodatkowania?
Wprowadzone zmiany w sposobie rozliczania się z fiskusem z tytułu podatku dochodowego od 2022 roku spowodowały, że niektórzy przedsiębiorcy zmienili formę opodatkowania swojej działalności – dostępne możliwości to opodatkowanie na zasadach ogólnych (skala podatkowa), podatkiem liniowym lub opłacanie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Zmiany wprowadzone w ramach Polskiego Ładu 2.0 mają duży wpływ na zasadność ekonomiczną dokonanego wyboru. Wielu przedsiębiorców, którzy wybrali w 2022 roku opodatkowanie ryczałtem ze względu na nową 12% stawkę ryczałtu, od lipca 2022 roku na skutek wprowadzonych zmian “straciliby” na dokonanym wyborze z początku roku. Na wybór optymalnej formy opodatkowania ma również wprowadzenie prawa odliczania składki zdrowotnej przez przedsiębiorców korzystających z podatku liniowego lub ryczałtu ewidencjonowanego. W związku z tym ustawodawca wyszedł naprzeciw oczekiwaniom przedsiębiorców i umożliwił zmianę formy opodatkowania w trakcie roku lub na koniec roku z mocą wsteczną na cały 2022 rok.
Zmiany w naliczaniu wynagrodzeń pracowników
Wprowadzone zmiany w podatku dochodowym od początku 2022 roku wiążą się z nowymi schematami naliczania wynagrodzeń pracowników. Ma to związek z wprowadzeniem tzw. ulgi dla klasy średniej, brakiem możliwości odliczenia składek zdrowotnych, podniesieniem limitu progu podatkowego oraz wzrostem kwoty wolnej od podatku. Od lipca 2022 roku ustawodawca w ramach Polskiego Ładu 2.0 zlikwidował ulgę dla klasy średniej i wprowadził tzw. hipotetyczny podatek dochodowy.
Obowiązkowy JPK_PKPiR i JPK_EWP oraz ewidencja środków trwałych i WNiP
Od 2023 roku w ramach Polskiego Ładu miał zostać wprowadzony obowiązek comiesięcznego przekazywania do urzędu skarbowego jednolitego pliku kontrolnego dotyczącego KPiR (w przypadku opodatkowania na zasadach ogólnych lub podatkiem liniowym) lub Ewidencji przychodów (w przypadku ryczałtowców) oraz wprowadzenie przekazywania ewidencji środków trwałych i WNIP. Natomiast na skutek zmian wprowadzonych przez Polski Ład 2.0 termin ten został przesunięty na 2025 rok. Do tego czasu podatnicy mają obowiązek składania w US tylko plików JPK_PKPiR lub JPK_EWP wyłącznie na żądanie organu podatkowego.
Grupa VAT jako nowy podatnik VAT
Od stycznia 2023 roku firmy, pomiędzy którymi występuje powiązanie organizacyjne, ekonomiczne i finansowe, mogą się połączyć dla celów rozliczenia z tytułu podatku VAT, tworząc tzw. grupę VAT. Dzięki temu można zoptymalizować procesy rozliczeniowe pomiędzy firmami i zmniejszyć liczbę obowiązków sprawozdawczych.
Polski Ład 1.0.
Zmiany w opodatkowaniu małżonków i ulga dla rodzin 4+
Od 2022 roku obowiązują nowe zasady wspólnego rozliczania z małżonkiem, które dotyczą rozliczenia już za 2021 rok. Na ich podstawie wspólne rozliczenie (jeśli jest wspólność majątkowa) możliwe jest już w roku zawarcia małżeństwa bez względu na to, czy ślub miał miejsce w trakcie roku. Dodatkowo ustawodawca wprowadził nową ulgę dla rodzin 4+, która polega na zwolnieniu z podatku dochodu do limitu 85 528 zł.
Nowe ulgi w zeznaniu rocznym
Polski Ład wprowadził szereg nowych ulg podatkowych oraz doprecyzowanie już funkcjonujących, np. ulgi rehabilitacyjnej, z których przedsiębiorcy mogą skorzystać w rozliczeniu rocznym za 2022 rok. Dotyczą one m.in. zdobywania nowych rynków, tworzenia nowych produktów, wspierania sportu i kultury czy pozyskiwania kapitału finansowego. W ramach zmian wprowadzonych przez Polski Ład 2.0 zostały wprowadzone modyfikacje w warunkach uprawniających do skorzystania z nowej ulgi na zabytki. Zmiany te będą obowiązywały jednak dopiero od 2023 roku.
Likwidacja karty podatkowej
Od 2022 roku przedsiębiorcy nie mogą wybrać opodatkowania na zasadach karty podatkowej. Nie oznacza to jednak, że ta forma opłacania podatku została całkowicie zlikwidowana. Nadal mogą z niej korzystać przedsiębiorcy, którzy dotychczas rozliczali się w oparciu o kartę podatkową. Dodatkowo w ramach zmian wprowadzonych przez Polski Ład 2.0 podatnicy rozliczający się na podstawie karty podatkowej mogą odliczyć od podatku 19% zapłaconych składek zdrowotnych w 2022 roku.
Jak wybrać optymalną formę organizacyjno-prawną działalności?
Zmiany podatkowe wprowadzone w ramach Polskiego Ładu powodują również większą chęć zmiany formy organizacyjno-prawnej działalności u przedsiębiorców, którzy chcą zabezpieczyć np. swój prywatny majątek przed ewentualnymi konsekwencjami podatkowymi. Wprowadzone liczne zmiany rozliczeniowe zwiększają ryzyko popełnienia błędu, a tym samym nałożenia przez organ kontroli sankcji podatkowych.
Zmiany w amortyzacji nieruchomości
W ramach Polskiego Ładu od stycznia 2022 roku przedsiębiorcy nie mogą amortyzować lokali mieszkalnych wprowadzonych dopiero do działalności. Podatnicy, którzy przed 2022 rokiem amortyzowali takie nieruchomości, mogą skorzystać z przepisów przejściowych i kontynuować amortyzację do końca 2022 roku.
Zmiany w wycenie wnoszonego do firmy prywatnego majątku
Od 2022 roku prywatne przedmioty wnoszone do firmy należy wyceniać w ich aktualnej wartości rynkowej. Nie ma znaczenia fakt posiadania ich faktury zakupu. Do końca 2021 roku podatnik mógł wyceniać prywatny majątek w oparciu o dokument zakupu, ujmując tym samym w kosztach w postaci odpisów amortyzacyjnych większą wartość. Od 2022 roku w takich przypadkach wycena powinna odbywać się po cenie rynkowej, która bardzo często jest znacznie niższa niż cena zakupu.
Zmiany w opodatkowaniu sprzedaży wykupionych samochodów z leasingu na cele prywatne
Jeżeli przedsiębiorca zdecyduje się na wykup samochodu z leasingu operacyjnego do końca 2021 roku, może skorzystać ze zwolnienia z podatku dochodowego w przypadku jego sprzedaży. Warunkiem jest odczekanie 6 miesięcy po wykupie. W sytuacji gdy wykup auta na cele prywatne nastąpi po 31 grudnia 2021 roku, wówczas zwolnienie z podatku dochodowego z tytułu sprzedaży auta przysługuje dopiero po upływie 6 lat od momentu wykupu.
Obowiązkowe płatności bezgotówkowe
Polski Ład wprowadził od stycznia 2023 roku nowy limit płatności gotówkowej. Dotychczas obejmował wyłącznie transakcje między przedsiębiorcami, a od 2023 roku dotyczyć będzie również transakcji z konsumentami. W związku z tym obowiązkowe stanie się również posiadanie terminali płatniczych, które od lipca 2022 roku będą musiały być połączone z kasami fiskalnymi online, aby pozwolić na płatności bezgotówkowe w przypadku transakcji B2B i B2C. Zgodnie z projektem ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu automatyzacji załatwiania niektórych spraw przez Krajową Administrację Skarbową termin wdrożenia nowego obowiązku ma zostać przesunięty z 1 lipca 2022 roku na 1 stycznia 2025 roku. Projekt ten jest nadal na etapie legislacji. Dodatkowo od 2023 roku zostanie zmniejszony limit transakcji bezgotówkowych między przedsiębiorcami – z 15 000 zł do 8 000 zł.
Nabycie sprawdzające nowym narzędziem kontroli podatników
Przedsiębiorcy, którzy prowadzą sprzedaż na rzecz osób prywatnych nieprowadzących działalności i nabijają transakcje na kasie fiskalnej, mogą zostać skontrolowani przez urząd skarbowy, czy wywiązują się z obowiązku wydawania paragonów fiskalnych. Nowym narzędziem kontroli w tym celu jest nabycie sprawdzające, które obowiązuje od 2022 roku.
Zmiany w opodatkowaniu VAT usług finansowych
Pakiet zmian Polskiego Ładu wprowadził możliwość dobrowolnego opodatkowania VAT usług finansowych, które dotychczas korzystały z ustawowego zwolnienia z VAT. Dzięki temu w przypadku transakcji pomiędzy firmami podmioty świadczące takie usługi są bardziej atrakcyjne dla nabywców. Dodatkowo wybór dobrowolnego opodatkowania usług finansowych umożliwia odliczanie podatku VAT z faktur zakupu, co przyczyni się do optymalizacji podatkowej przedsiębiorców.
Zmiany w składaniu czynnego żalu przy korekcie JPK_V7
Od 2022 roku przedsiębiorcy, którzy wysyłają korektę pliku JPK_V7 dotyczącą wyłącznie części ewidencyjnej, nie składają już dodatkowo czynnego żalu. Jest to niewątpliwie usprawnienie i ograniczenie obowiązków po stronie podatników, którzy często zmuszeni są do wysyłki korekt JPK np. z powodu niezastosowania kodu GTU lub innego oznaczenia w części ewidencyjnej JPK, co nie wpływa na wysokość podatku VAT do zapłaty.
Zmiany w Wiążącej Informacji Stawkowej
Polski Ład wprowadził również zmiany w zakresie wydawania WIS, czyli tzw. Wiążących Informacji Stawkowych. Od 2022 roku WIS nie jest wydawany w sytuacji, gdy zakres przedmiotowy wniosku jest przedmiotem porozumienia inwestycyjnego.
Czy w 2023 roku nadal obowiązują przepisy wprowadzone w ramach Polskiego Ładu?
Wprowadzone przez Polski Ład przepisy, które wymienione są w ww. artykule w dalszym ciągu mają zastosowanie w 2023 roku a planowane zmiany, których termin wejścia w życie został odroczony w czasie zostały podtrzymane.
