Skala podatkowa – nowy próg podatkowy i kwota wolna a Polski Ład

Na skróty

Opodatkowanie na zasadach ogólnych, tzw. skala podatkowa, jest najczęściej stosowaną metodą do rozliczania się z fiskusem z tytułu podatku dochodowego. Polski Ład wprowadza zmiany również na tym gruncie, zmieniając kwotę graniczną I progu podatkowego i podwyższając kwotę wolną od podatku. Sprawdźmy, jakie limity obowiązują przedsiębiorców od 1 stycznia 2022 roku!

Nowa wartość I progu podatkowego

Główną cechą charakterystyczną skali podatkowej jest występowanie progów podatkowych. Polski Ład nie wprowadził zmian w wysokości stawek podatku w danym progu podatkowym i nadal wynoszą one odpowiednio 17% i 32%. Od 1 stycznia 2022 roku modyfikacji ulega natomiast kwota graniczna progów podatkowych.

Stawka podatku	Limit progu do końca 2021 roku	Limit progu od 2022 roku
17%	dochód do 85 528 zł	dochód do 120 000 zł
32%	dochód ponad 85 582 zł	dochód ponad 120 000 zł

Polski Ład nie zniósł natomiast tzw. daniny solidarnościowej, która potocznie nazywana jest „trzecim progiem podatkowym”. Danina solidarnościowa wynosi 4% i obliczana jest od dochodów ponad 1 000 000 zł niezależnie od kwoty podatku dochodowego obliczonego według stawki 32%. W konsekwencji dochody powyżej 1 000 000 zł opodatkowane są podwójnie – stawką 32% i 4%. Co ważne, limit progu dla młodych również nie uległ zmianie i tym samym brak podatku PIT jest do limitu 85 528 zł, a nie jak mogłoby się wydawać – do 120 000 zł.

Podwyższenie kwoty wolnej od podatku

Nowelizacja ustawy o PIT od stycznia 2022 roku wprowadza również zmiany w wysokości kwoty wolnej od podatku, zwiększając jej wartość do 30 000 zł. Jest to wzrost aż o 22 000 zł, bowiem do końca 2021 roku kwota wolna od podatku wynosiła jedynie 8000 zł. Wraz z nową kwotą wolną od podatku modyfikacji uległa również wysokość kwoty zmniejszającej podatek, która od 2022 roku wynosi 5100 zł (30 000 * 17% = 5100 zł). Kwota zmniejszająca podatek to nic innego, jak wysokość podatku obliczona od kwoty wolnej.

	do końca 2021 roku	od stycznia 2022 roku
kwota wolna od podatku	8000 zł	30 000 zł
kwota zmniejszająca podatek	1360 zł	5100 zł

Zobacz też

Do końca 2021 roku w zaliczce na podatek dochodowy ujmowana była stała zryczałtowana wartość kwoty zmniejszającej podatek w wysokości 525,12 zł. Dopiero w zeznaniu rocznym wartość ta była ostatecznie weryfikowana ze względu na swój degresywny charakter. Oznacza to, że wraz ze wzrostem dochodów wartość przysługującej kwoty zmniejszającej podatek malała. Od stycznia 2022 roku kwota zmniejszająca podatek jest stała niezależnie od tego, czy dotyczy zaliczki na podatek dochodowy, czy rozliczenia rocznego na formularzu PIT-36.

Jak obliczyć podatek dochodowy od stycznia 2022 roku?

Zgodnie z art. 44 ust. 3 ustawy o PIT podatnicy prowadzący działalność gospodarczą mają obowiązek wpłacać zaliczki na podatek dochodowy. Należy je uiszczać, zaczynając od miesiąca lub kwartału (w zależności od stosowanej częstotliwości rozliczania podatku), w którym dochody przekroczyły kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz najniższej stawki podatkowej skali podatkowej, czyli przekroczyły 30 000 zł (5100 zł / 17%). Sposób obliczania podatku dochodowego został przedstawiony w nowym brzmieniu art. 27 ust. 1 ustawy o PIT i prezentuje go poniższa tabela.

Podstawa obliczenia podatku w PLN		Wysokość podatku
ponad	do	Wysokość podatku
0 zł	30 000 zł	0 zł
30 001 zł	120 000 zł	17% – 5100 zł
120 001 zł		15 300 zł + 32% nadwyżki ponad 120 000 zł

Przykład 1.

Pan Jan prowadzi firmę XYZ i stosuje opodatkowanie skalą podatkową. W styczniu 2022 roku uzyskał dochód w kwocie 29 000 zł. Czy musi opłacać zaliczkę na podatek dochodowy?

Nie, z racji tego, że wypracowany dochód w styczniu nie przekroczył kwoty 30 000 zł, pan Jan nie opłaca zaliczki na podatek dochodowy.

Przykład 2.

Pan Jan z przykładu 1. uzyskał w lutym 2022 roku dochód w kwocie 20 000 zł. Czy musi opłacać zaliczkę na podatek dochodowy za luty 2022?

Łączna suma dochodów obliczona od początku roku wynosi 49 000 zł, co oznacza, że pan Jan ma obowiązek zapłaty zaliczki na podatek dochodowy w kwocie 3230 zł.

Obliczenia:

Dochód od początku roku: 29 000 + 20 000 = 49 000 zł

Kwota zmniejszająca podatek: 5100 zł

Zaliczki należne od początku roku: 0 zł

Wysokość podatku: 49 000 zł * 17% – 5100 zł = 3230 zł.

Zgodnie ze schematem obliczania zaliczek na podatek w trakcie roku, który wynika z art. 44 ust. 3 pkt 3 ustawy o PIT, zaliczki na podatek ustala się w wysokości różnicy pomiędzy podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku a sumą zaliczek za poprzednie okresy (miesiące lub kwartały).

Przykład 3.

Pan Łukasz prowadzi firmę ABC, rozlicza się w oparciu o skalę podatkową i opłaca podatek dochodowy kwartalnie. W I kwartale 2022 roku uzyskał dochód w kwocie 130 000 zł. W jakiej wysokości powinien opłacić zaliczkę na podatek?

Pan Łukasz powinien zapłacić podatek dochodowy za I kwartał 2022 roku w wysokości 18 500 zł.

Obliczenia:

Dochód od początku roku: 130 000 zł

Kwota zmniejszająca podatek: 5100 zł

Zaliczki należne od początku roku: 0 zł

Wysokość podatku w I progu skali podatkowej: 120 000 zł * 17% – 5100 zł = 15 300 zł

Wysokość podatku w II progu skali podatkowej: 10 000 zł * 32% = 3200 zł

Wysokość podatku: 15 300 + 3200 = 18 500 zł

Skala podatkowa – porównanie wysokości podatku przed i po Polskim Ładzie

W zaliczkach na podatek dochodowy do końca 2021 roku ujmowana była wartość kwoty zmniejszającej podatek w wysokości 525,12 zł zgodnie z art. 27 ust. 1b pkt 1 ustawy o PIT. Oznaczało to, że podatnicy nie uwzględniali w obliczaniu zaliczek na podatek dochodowy pełnej wysokości kwoty wolnej od podatku. Co więcej, po przekroczeniu I progu podatkowego (który wynosił 85 528 zł) w wyliczeniu zaliczki na podatek nie była brana pod uwagę kwota zmniejszająca podatek. Nowa wysokość progu podatkowego i wartość kwoty wolnej od podatku wprowadzona wraz z Polskim Ładem sprawiają, że zaliczka na podatek jest niższa w 2022 roku w porównaniu do 2021 roku.

Na różnicę w wysokości podatku dochodowego w 2021 roku i 2022 roku dodatkowo ma wpływ składka zdrowotna – uregulowana do końca 2021 roku, obniżała kwotę podatku podlegającą wpłacie do urzędu. Od 2022 roku składka zdrowotna nie pomniejsza kwoty podatku. W konsekwencji wysokość różnicy w wysokości zaliczki w 2021 i 2022 roku znacznie się zmniejsza. Natomiast jest to pozorna korzyść, ponieważ wysokość składki zdrowotnej nie jest już wartością stałą w trakcie roku i uzależnia się ją od wysokości dochodu, o czym więcej w artykule: Polski Ład – składka zdrowotna osób prowadzących działalność od 2022 roku.

Przykład 4.

Pani Danuta prowadzi firmę DEF i opodatkowuje dochody skalą podatkową. W 2021 roku uzyskała dochody w wysokości 450 000 zł. Ile wyniesie podatek dochodowy, który musi uiścić w 2021 roku, a jaką wartość podatku musiałaby zapłacić, gdyby taką samą wartość dochodu uzyskała w 2022 roku?

W 2021 roku pani Danuta musi zapłacić podatek dochodowy w wysokości 131 171 zł.

Natomiast w 2022 roku wysokość podatku wynosiłaby 120 900 zł.

Obliczenia w 2021 roku:

Dochód od początku roku: 450 000 zł

Kwota zmniejszająca podatek: 0 zł

Wysokość podatku w I progu skali podatkowej: 85 528 zł * 17% = 14 539,76 zł

Wysokość podatku w II progu skali podatkowej: 364 472 zł * 32% = 116 631,04 zł.

Wysokość podatku: 14 539,76 + 116 631,04 = 131 170,80 zł

Obliczenia w 2022 roku:

Dochód od początku roku: 450 000 zł

Kwota zmniejszająca podatek: 5100 zł

Wysokość podatku w I progu skali podatkowej: 120 000 zł * 17% – 5100 zł = 15 300 zł