Polscy przedsiębiorcy często decydują się na zakup towarów z krajów Unii Europejskiej. Jednak czy w każdym przypadku mają wówczas do czynienia z WNT? Warto dowiedzieć się, jakie warunki należy spełnić, aby transakcje zostały uznane za wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, czyli tzw. WNT, oraz w jaki sposób ustalić podstawę opodatkowania.
Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów (WNT) – co to jest?
Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów polega na nabyciu prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, które w wyniku dokonanej dostawy są wysyłane lub transportowane na terytorium Polski przez przedsiębiorcę z innego państwa należącego do Unii Europejskiej.
Uznanie za WNT wymaga spełnienia warunków, które dotyczą statusu nabywcy oraz dostawcy. Zgodnie z art. 9 ust. 2 ustawy o VAT, przepisy mają zastosowanie, gdy nabywcą jest polski podatnik VAT prowadzący samodzielnie działalność gospodarczą lub podatnik od wartości dodanej, a nabyte towary mają służyć prowadzonej przez niego działalności. Nabywcą może być także osoba prawna niebędąca podatnikiem. Natomiast podmiot dokonujący dostawy towarów powinien być podatnikiem VAT lub podatnikiem od wartości dodanej. Z WNT mamy do czynienia także w przypadku, gdy towar został nabyty od kontrahenta nieposiadającego numeru VAT UE, gdyż nie jest wymagana rejestracja dla potrzeb transakcji wewnątrzwspólnotowych. W przypadku nabycia nowych środków transportu, podmioty mogą mieć inny status, niż wskazują powyższe przepisy. Zatem przykładowo nabywca może być osobą fizyczną.
Obowiązek opodatkowania WNT
Opodatkowanie wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów następuje w kraju nabywcy. Zatem podatnik zobowiązany jest do ustalenia i naliczenia podatku zgodnie z polskim prawem. Co do zasady, obowiązek podatkowy powstaje do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu dokonania dostawy. Jeśli kontrahent wystawi wcześniej fakturę, obowiązek powstaje w miesiącu wystawienia faktury. Brak faktury zobowiązuje do zastosowania się do zasad ogólnych. Natomiast posiadanie innego dokumentu niż faktura, np. potwierdzenia realizacji dostawy, nie ma znaczenia dla ustalenia terminu powstania obowiązku podatkowego.
Przykład 1.
Podatnik zakupił towary od kontrahenta z Niemiec. 10 sierpnia otrzymał fakturę zakupu wystawioną 30 lipca. Towar natomiast został przyjęty na magazyn 2 września. W którym miesiącu powstał obowiązek podatkowy w związku z transakcją WNT?
Co do zasady, obowiązek podatkowy VAT przy transakcjach WNT powstaje w momencie wystawienia faktury, nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu dostawy towarów. W związku z tym podatnik powinien rozliczyć transakcję WNT w pliku JPK_V7 za lipiec, ponieważ obowiązek podatkowy powstał w momencie wystawienia faktury.
Podstawa opodatkowania WNT
Podstawę opodatkowania stanowi kwota, którą zobowiązał się zapłacić nabywca. Może być ona powiększona o podatki, cła, opłaty oraz inne należności związane z nabyciem towarów z wyłączeniem kwoty podatku VAT, a także wydatki dodatkowe (np. prowizje, koszty transportu). Przewidziana jest także możliwość zmniejszenia podstawy opodatkowania o udzielone rabaty, udokumentowaną wartość zwróconej akcyzy, dotacje, subwencje, zwrot towarów. Co do zasady WNT może zostać rozliczone w jednym pliku JPK_V7 po stronie podatku należnego oraz naliczonego. Ponieważ dane podatki są sobie równe, nie występuje obciążenie VAT z tytułu transakcji wewnątrzwspólnotowej.
Przykład 2.
Podatnik dokonał zakupu towaru, którego wartość wynosi 2 000 euro. Sprzedawca udzielił na fakturze rabatu w wysokości 100 euro, w efekcie czego faktura opiewa na kwotę 1 900 euro. W związku z zakupem podatnik zobowiązany był zapłacić podatek akcyzowy w wysokości 200 euro. Jaka kwota stanowi podstawę opodatkowania WNT?
Aby ustalić wartość podstawy opodatkowania WNT, należy wartość towarów (2 000 euro) pomniejszyć o wartość udzielonego na fakturze upustu (100 euro) i powiększyć o kwotę zapłaconego podatku akcyzowego (200 euro), w związku z czym opodatkowaniu będzie podlegać wartość 2 100 euro.
Wyłączenia WNT
Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów nie dotyczy wszystkich towarów, ponieważ wyłączeniem objęte są:
- towary przeznaczone do użytku m.in. przez obce przedstawicielstwa dyplomatyczne, misje dyplomatyczne, urzędy konsularne państw obcych (art. 80 ustawy o VAT),
- dostawy armatorom morskim, dostawy części transportu morskiego, lotniczego czy też służących bezpośrednio zaopatrzeniu statków (art. 83 ust. 1 pkt 1,3,6,10,18 ustawy o VAT).
Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT za wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów nie uważa się towarów nabywanych przez:
- rolników ryczałtowych, nabywanych w celu prowadzonej działalności rolniczej;
- podatników, którym nie przysługuje prawo obniżenia podatku należnego o naliczony;
- podatników zwolnionych od podatku, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 000 zł oraz podatników rozpoczynających wykonywanie działalności gospodarczej w trakcie roku podatkowego, których prognozowana sprzedaż nie przekracza proporcjonalnie do czasu prowadzenia działalności kwoty 200 000 zł;
- osoby prawne, które nie są podatnikami
- pod warunkiem, że całkowita wartość WNT na terytorium kraju nie przekroczyła w trakcie roku podatkowego kwoty 50 000 zł.
WNT nie stosuje się także, gdy dostawa towarów:
- nie będzie stanowić u podatnika podstawy podatku od wartości dodanej (np. nabycie nieodpłatne). Warto jednak zwrócić uwagę, iż niektóre nieodpłatne przemieszczenia są uznane za WNT, dotyczą one przemieszczenia własnych towarów. Ponadto za WNT nie uważa się transakcji dokonanej przez podmiot zwolniony z VAT na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 lub podatnika podatku od wartości dodanej, dla którego stosowane są podobne zwolnienia z wyłączeniem dostawy nowych środków transportu – polega na instalowaniu lub montowaniu danych towarów, z próbnym uruchomieniem lub bez niego, przez dokonującego ich dostawy lub przez podmiot działający na jego rzecz;
- dotyczy towarów identyfikowanych jako dzieła sztuki, przedmioty kolekcjonerskie, antyki oraz towary używane w świetle ustawy o VAT (art. 120 ust. 1), gdy opodatkowane są podatkiem od wartości dodanej na terytorium państwa członkowskiego na zasadach odpowiadających regulacjom zawartym w art. 120 ust. 4 i 5, a jednocześnie nabywca posiada dokumenty potwierdzające nabycie towarów zgodnie z powyższymi zasadami, a także w przypadku gdy dostawa dokonywana jest przez organizatora aukcji (licytacji) oraz zastosowano szczególne zasady opodatkowania obowiązujące w państwie członkowskim, stosowane do dostaw towarów dokonywanych przez organizatora aukcji (licytacji) – udokumentowane jednoznacznie przez nabywcę
Jak zaksięgować WNT w systemie wFirma.pl?
W celu zaksięgowania transakcji WNT w systemie wFirma.pl należy przejść do zakładki: WYDATKI » KSIĘGOWANIE » ZAKSIĘGOWANE » DODAJ » FAKTURA VAT. W oknie należy uzupełnić dane DOSTAWCY, a następnie przejść do zakładki IMPORT Z ZAGRANICY I INNE ZAAWANSOWANE, gdzie należy zaznaczyć opcję WNT oraz w pozycji WALUTA wybrać walutę w jakiej została wystawiona faktura. W polu WARTOŚĆ NETTO należy wprowadzić kwotę z faktury i opodatkować ją krajową stawką VAT (zwykle 23%).
Tak zaksięgowany wydatek zostanie ujęty w rejestrze VAT sprzedaży i zakupów oraz jako koszt w KPiR.
