Do polskiego systemu podatkowego ma zostać wprowadzony kasowy PIT, to już pewne. Głównym zadaniem kasowego PIT jest zmiana zasad momentu powstania przychodu u osób fizycznych, które rozliczają podatek PIT. Wprowadzenie tej zmiany będzie ułatwieniem dla tych osób, które nie otrzymują zapłaty od wierzycieli. Poznaj główne warunki kasowego PIT oraz termin wejścia w życie.
Jakie zmiany wprowadzi kasowy PIT?
Aktualnie w prowadzonej działalności, za przychód uważane są kwoty należne, nawet jeśli w rzeczywistości nie zostały otrzymane. W związku z tym przychód do opodatkowania powstaje już w momencie wystawienia faktury, dostawy towaru, bądź wykonania usługi, bez względu na to, czy kontrahent dokonał zapłaty, czy też nie.
Kasowy PIT ma prowadzić do zmiany zasad momentu powstania przychodu, ponieważ zobowiązanie podatkowe ma być opłacone dopiero po otrzymaniu zapłaty za wystawione faktury, a nie za samo wystawienie faktury.
Kasowy PIT a warunki do jego stosowania
Kasowy PIT jest adresowany do przedsiębiorców prowadzących działalność niewielkich rozmiarów. Skorzystanie z niego umożliwi ustalenie daty powstania przychodu oraz potrącania kosztów po uregulowaniu należności.
Z kasowego PIT będą mogli skorzystać przedsiębiorcy opodatkowani są:
- na skali podatkowej,
- IP BOX'em,
- podatkiem liniowym
- lub ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych,
którzy prowadzą działalność samodzielnie a właściwą ewidencją księgową jest ewidencja uproszczona, tj. KPiR lub ewidencja przychodu (w zależności od formy opodatkowania). Jak podkreśla Ministerstwo Finansów w uzasadnieniu do projektu ustawy: (...) Samodzielne prowadzenie działalności nie oznacza, że w tej działalności podatnik nie może zatrudniać pracowników. (...).
Poza powyższym warunkiem możliwość skorzystania z kasowego PIT będzie ograniczona limitem 1 000 000 zł uzyskanego przychodu za rok poprzedni. Zatem jeśli od 1 stycznia przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność opodatkowaną w ww. sposób będzie chciał skorzystać z kasowego PIT, to jego przychód za 2024 rok nie będzie mógł przekroczyć wspomnianego limitu.
Warto jednak zwrócić uwagę, że jeśli w 2024 roku przedsiębiorca prowadzi działalność jednoosobową oraz w formie spółki cywilnej czy jawnej a od 2025 roku będzie prowadzić dalej działalność jednoosobową, wówczas będzie miał prawo do skorzystania z kasowego PIT, jeśli jego przychody z działalności jednoosobowej w 2024 roku nie przekroczą 1 000 000 zł. Oznacza to, że przychody ze spółki cywilnej/ jawnej nie będą wliczane do limitu.
Przykład 1.
Pan Jan w 2024 roku prowadził działalność jednoosobową opodatkowaną na skali podatkowej oraz był wspólnikiem spółki cywilnej. Z tytułu działalności jednoosobowej uzyskał przychód w kwocie 200 000 zł, natomiast ze spółki 900 000 zł. Czy pan Jan może w 2025 roku skorzystać z kasowego PIT, jeśli będzie prowadzić działalność jednoosobową? Jak ustalić kwotę przychodu, aby zweryfikować czy pan Jan nie przekracza limitu?
W 2025 roku pan Jan będzie mógł skorzystać z kasowego PIT. Pod uwagę przy określeniu kwoty przychodu brany pod uwagę jest wyłącznie przychód z działalności jednoosobowej, a ten nie przekroczył limitu 1 000 000 zł.
Obowiązek zgłoszenia stosowania kasowego PIT do urzędu
W przypadku spełniania warunków do kasowego rozliczania PIT, aby zasadne były jego zastosowanie należy złożyć właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego oświadczenia o jego wyborze.
Co ważne, złożone oświadczenie o stosowaniu kasowego PIT będzie obowiązywać również w latach następnych do czasu rezygnacji złożonej przez przedsiębiorcę - pod warunkiem spełnienia przesłanej do stosowania kasowego PIT. Zatem przedsiębiorcy nie będą zobowiązani co roku składać oświadczenia o stosowaniu kasowego PIT.
Moment powstania przychodu na metodzie kasowej PIT
W ramach kasowego rozliczania PIT przychód powstanie w dacie uregulowania należności, gdzie przez uregulowanie należności należy rozumieć częściowe lub całkowite uregulowanie płatności a także wpłaty na poczet dostaw i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach rozliczeniowych. Jeśli jednak wpłata będzie częściowa, to przychód powstanie w części, jaka została uregulowana.
Przychód powstanie jednak nie później niż w terminie 2 lat, licząc od daty wystawienia faktury. W uzasadnieniu do projektu możemy przeczytać: (...) Oznacza to, że z upływem 2 lat, licząc od daty wystawienia faktury, podatnik będzie obowiązany rozpoznać przychód z działalności gospodarczej, nawet jeżeli w tym czasie nie otrzyma od kontrahenta zapłaty wynikającej z wystawionej faktury. Rozwiązanie to ma na celu zapobieganie świadomemu, długotrwałemu odwlekaniu zapłaty w celu unikania płacenia podatku dochodowego. Okres 2 lat to też wystarczający czas na dochodzenie roszczeń (zapłaty) od kontrahenta. W metodzie kasowej przychód będzie powstawał również nie później niż w dacie likwidacji działalności gospodarczej W przypadku, gdy podatnik nie otrzyma należności wynikającej z wystawionej faktury przed dniem likwidacji działalności gospodarczej, będzie obowiązany do rozpoznania przychodu wynikającego z wystawionej faktury najpóźniej w dacie jej likwidacji, nawet jeżeli od daty wystawienia faktury nie upłynęły jeszcze 2 lata. (...)
Kasowy PIT a przekroczenie limitu w trakcie roku
Wątpliwości może również budzić sytuacja, w której w danym roku, w którym stosowany będzie kasowy PIT zostanie przekroczony limit przychodów. W tym przypadku utrata do stosowania kasowego PIT będzie mieć miejsce dopiero od następnego roku podatkowego. Wynika to z faktu, że prawo do skorzystania z kasowego PIT jest uwarunkowane kwotą przychodu z roku poprzedniego w stosunku do roku, w którym podatnik zadeklaruje stosowanie kasowego PIT.
Przykład 2.
Pani Anna w 2024 roku uzyskała przychód w kwocie 560 000 zł. Od 2025 roku stosuje kasowe rozliczenie PIT. Jednak w połowie roku przychód przekroczył 1 000 000 zł. Czy pani Anna ma obowiązek zaprzestać stosowanie kasowego PIT?
Do końca 2025 roku kasowy PIT będzie mieć dalej zastosowanie. Natomiast jego zastosowanie nie będzie możliwe w 2026 roku z uwagi na przekroczony limit przychodów.
Kasowy PIT a ulga na złe długi
W obecnym systemie podatkowym istnieje już mechanizm, który zabezpiecza przedsiębiorców. W przypadku jeśli przedsiębiorca nie otrzyma zapłaty w ciągu 90 dni, od dnia terminu płatności faktury, wówczas istnieje możliwość skorzystania z ulgi na złe długi oraz dokonania korekty przychodu. Jednakże rozwiązanie to ma swoje wady, ponieważ nie zawsze istnieje możliwość skorzystania z ulgi oraz dokonanie korekty przychodu może nastąpić dopiero po 90 dniach, co w praktyce oznacza, że do momentu złożenia korekty przedsiębiorca musi wykazać wyższy dochód do opodatkowania.
Nie zmienia zatem faktu, że wprowadzenie kasowego PIT poprawiłoby płynność finansową małych i średnich przedsiębiorstw. Zmiana pozwoliłaby również co do zasady na opóźnienie płatności podatku do momentu otrzymania należności od kontrahentów.
Kasowy PIT również dla wydatków?
Kasowe rozliczenie PIT będzie miało również zastosowanie dla wydatków. Jak wskazuje Ministerstwo Finansów: (...) Zasadą będzie potrącanie kosztów uzyskania przychodów w roku podatkowym uregulowania zobowiązania, w przypadku, gdy koszty te będą wynikały z transakcji, w których stroną jest inny przedsiębiorca i zostały poniesione w roku podatkowym, w którym podatnik stosuje metodę kasową. Zasada potrącania kosztów w roku podatkowym uregulowania zobowiązania będzie dotyczyła zarówno kosztów udokumentowanych fakturami jak i w każdy inny, przewidziany przepisami, sposób. Jeżeli zobowiązanie zostanie uregulowane przed datą poniesienia kosztu uzyskania przychodu, np. przed datą wystawienia faktury, to koszt uzyskania przychodu będzie potrącany najwcześniej w dacie jego poniesienia, np. w dacie wystawienia faktury. Koszty będą potrącane w takiej wysokości, w jakiej zostało uregulowane zobowiązanie. Kosztem będą zatem również, np. zapłacone zaliczki, przedpłaty, raty. (...)
