Co roku wraz ze wzrostem płacy minimalnej i prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia składki na ubezpieczenia społeczne dla przedsiębiorców również rosną. W opinii publicznej jest to jeden z głównych problemów, z jakimi borykają się firmy, zwłaszcza te małe. W związku z tym wprowadzono tzw. wakacje od ZUS-u dla mikroprzedsiębiorców. Nowe przepisy mają na celu wsparcie tej grupy przedsiębiorców i ułatwienie im prowadzenia działalności.
Na czym polegają „wakacje od ZUS-u”?
„Wakacje od ZUS-u” to rozwiązanie, które ma odciążyć finansowo przedsiębiorców prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą. Zgodnie z założeniami mogą oni raz w roku nie płacić składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne.
Możliwość zwolnienia z opłacania składek obejmuje składki na ubezpieczenia społeczne, Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy w dowolnie wybranym miesiącu. Składka na ubezpieczenie zdrowotne pozostaje obowiązkowa i musi być opłacana w normalnym terminie.
Jeśli przedsiębiorca złożył wniosek o wakacje od ZUS w listopadzie 2024 r. to choć formalnie wakacje składkowe za grudzień dotyczyły 2024 r., to efekt tej ulgi przedsiębiorca odczuje dopiero w styczniu 2025 roku.
Jeśli przedsiębiorca złożył wniosek o wakacje od ZUS w marcu 2025 r. wskazując jako miesiąc objęcia zwolnieniem kwiecień 2025 r., to efekt tej ulgi odczuje dopiero w maju 2025 roku. Dzieje się tak, ponieważ składkę za kwiecień 2025 roku opłaca się do 20 maja 2025 roku.
Dodać należy, że wakacje od ZUS to dobrowolne rozwiązanie, z którego skorzystać mogą wszyscy mikroprzedsiębiorcy (w tym samozatrudnieni) zarejestrowani w CEIDG.
Wakacje tylko dla wybranych przedsiębiorców
Mikroprzedsiębiorca będzie może raz w roku wybrać dowolny miesiąc, w którym nie będzie opłacał składek ZUS, Funduszu Pracy i Funduszu Solidarnościowego.
Składki za ten miesiąc zostaną pokryte z budżetu państwa. Należy pamiętać, że rozwiązanie to nie obejmuje składek na ubezpieczenie zdrowotne.
Oznacza to, że:
- Przedsiębiorcy, którzy zdecydują się na skorzystanie z „wakacji składkowych”, będą nadal zobowiązani do opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne w wybranym miesiącu.
- Wysokość składek zdrowotnych nie ulegnie zmianie.
- Termin płatności składek zdrowotnych pozostanie taki sam.
- Wspólnicy spółek cywilnych również mogą skorzystać z „wakacji od ZUS-u” pod warunkiem, że spełnią wszystkie pozostałe kryteria uprawniające do tej ulgi.
Z tej ulgi nie mogą skorzystać ci, którzy wykonują działalność na rzecz swoich byłych pracodawców. Ministerstwo Rozwoju tłumaczy, że takie ograniczenie ma na celu zapobieganie zjawisku „wypychania” pracowników na samozatrudnienie. Chodzi o sytuacje, w których pracodawcy zmuszają swoich pracowników do rezygnacji z umowy o pracę i założenia działalności gospodarczej, aby uniknąć obowiązków pracowniczych.
Z ulgi nie skorzystają następujące grupy:
- Osoby bez formalnej działalności: prowadzący działalność nierejestrowaną,
- Korzystający z ulgi na start: przedsiębiorcy, którzy rozpoczęli działalność niedawno i korzystają ze zwolnienia z części składek ZUS czyli opłacają tylko składkę zdrowotną,
- Twórcy i artyści: osoby wykonujące twórczą działalność artystyczną, np. malarze, muzycy, pisarze,
- Wspólnicy jednoosobowych spółek z o.o., komandytowych, jawnych i partnerskich — wspólnicy jednoosobowych spółek z o.o., a także spółek jawnych, komandytowych i partnerskich,
- Wieksze firmy: zatrudniające powyżej 9 pracowników,
- Przedsiębiorcy przekraczający limity: przychodowe, pomocy publicznej, a także wykonujący usługi na rzecz byłego pracodawcy.
Wakacje od ZUS a forma opodatkowania
Dobrą wiadomością dla mikroprzedsiębiorców jest to, że z „wakacji składkowych” mogą skorzystać niezależnie od wybranej formy rozliczania podatku dochodowego.
Obejmuje to:
- osoby rozliczające się na zasadach ogólnych, liniowych lub ryczałtem od przychodów z działalności gospodarczej;
- kartę podatkową, czyli osoby rozliczające się w ten sposób.
Ministerstwo Rozwoju informuje, że ulga w postaci „wakacji składkowych” dotyczy wyłącznie składek na ubezpieczenia społeczne przedsiębiorcy, nie obejmując osób przez niego ubezpieczanych, w tym pracowników, zleceniobiorców czy osoby współpracujące. Zwolnienie będzie udzielane w ramach pomocy de minimis.
„Wakacje od ZUS-u” – korzyści
Koszt składek w tym miesiącu zostanie pokryty z budżetu państwa, co oznacza oszczędności dla firmy. Ulga nie ma wpływu na:
- Uprawnienie do zasiłku chorobowego – nawet podczas „wakacji od ZUS-u” przedsiębiorca zachowuje prawo do zasiłku chorobowego, jeśli spełnia odpowiednie warunki.
- Wysokość świadczeń emerytalno-rentowych – „wakacje od ZUS-u” nie wpływają na wysokość przyszłych świadczeń emerytalno-rentowych.
Dodatkowe korzyści, jakie daje to uprawnienie:
- Brak konieczności zawieszania działalności – podczas „wakacji od ZUS-u” firma może nadal funkcjonować normalnie. Przedsiębiorca może uzyskiwać przychody i wystawiać faktury.
- Prosta procedura – wniosek o „wakacje od ZUS-u” można złożyć online za pomocą Platformy Usług Elektronicznych ZUS (PUE ZUS).
„Wakacje od ZUS-u” to dobrowolna ulga, a nie obowiązek. Przedsiębiorca sam musi zdecydować, czy chce z niej skorzystać.
Kto skorzysta z „wakacji od ZUS-u” i czy zawsze warto?
Na wakacjach składkowych mniej skorzystają przedsiębiorcy rozpoczynający działalność i osoby płacące składki w ramach małego ZUS-u. W ich przypadku oszczędność będzie niższa, ponieważ składki są już obniżone. Największe korzyści z wakacji składkowych odniosą przedsiębiorcy płacący pełen ZUS (tzw. duży ZUS). Osoby, które opłacają wyższe składki ZUS w celu uzyskania wyższego świadczenia emerytalnego, mogą napotkać pewne komplikacje podczas korzystania z wakacji składkowych.
W przypadku wakacji składkowych składki są pokryte przez budżet w minimalnej kwocie wymaganej dla danego przedsiębiorcy. Oznacza to, że nie będzie możliwości dopłacenia różnicy, aby zachować wyższą podstawę do świadczenia emerytalnego.
Przedsiębiorca staje więc przed dwoma wyborami:
- Obniżenie wysokości składek i pokrycie ich przez budżet w minimalnej kwocie. W ten sposób automatycznie zmniejszy się podstawa do świadczenia emerytalnego.
- Pozostanie przy wyższych składkach i pokrycie ich w całości we własnym zakresie. W tym przypadku nie będzie można skorzystać z wakacji składkowych.
Warto także dodać, że przedsiębiorca na skali lub podatku liniowym ma wybór: zaliczyć składki ZUS w koszty i obniżyć przychód przed opodatkowaniem, lub odliczyć je od dochodu. Zwolnienie ze składek ZUS zwiększy jednak podstawę opodatkowania. a co za tym idzie przedsiębiorca opłaci wyższy podatek.
Wakacje od ZUS mogą być również problematyczne dla osób, które celowo opłacają wyższe składki ZUS, aby uzyskać wyższe świadczenie emerytalne w przyszłości. Przed skorzystaniem z wakacji składkowych warto więc dokładnie przeanalizować swoją sytuację.
Jakie problemy mogą wystąpić?
Nie wszyscy uprawnieni przedsiębiorcy mogli skorzystać z wakacji składkowych w 2024 roku. Spowodowane było to krótkim czasem na złożenie wniosku, który był możliwy dopiero od listopada.
Przed skorzystaniem z wakacji składkowych należy:
- Dokładnie zapoznać się z warunkami uprawniającymi do skorzystania z ulgi.
- Zgromadzić niezbędne dokumenty.
- Prawidłowo wypełnić wniosek o wakacje składkowe.
Błędy we wniosku złożonym w 2024 roku mogły uniemożliwić skorzystanie z ulgi w tym roku.
W 2025 roku sytuacja będzie bardziej sprzyjająca przedsiębiorcom. Będą mieli więcej czasu na przygotowanie i złożenie wniosku oraz na skorygowanie ewentualnych błędów.
Wnioskowanie o „wakacje od ZUS-u”
Aby skorzystać z ulgi, konieczne jest złożenie wniosku do ZUS-u. Wniosek trzeba złożyć w miesiącu poprzedzającym wybrany miesiąc „wakacji składkowych”. Od 1 listopada 2024 r.udostępniony jest na stronie eZUS /PUE wniosek RWS. Można go złożyć wyłącznie w wersji elektronicznej.
Co ważne, Zakład Ubezpieczeń Społecznych potwierdził możliwość składania wniosków o wakacje od ZUS przez upoważnionych przedstawicieli przedsiębiorców, w tym biura rachunkowe. Warunkiem jest uzyskanie przez pełnomocnika stosownego oświadczenia płatnika o spełnieniu warunków do skorzystania z wakacji składkowych.
Wykazanie wakacji od ZUS w deklaracjach rozliczeniowych
W deklaracji ZUS DRA konieczne jest wskazanie właściwego kodu tytułu ubezpieczenia, który uprawnia przedsiębiorców do skorzystania z wakacji od ZUS-u. Nowe kody tytułu ubezpieczenia to:
05 14 – osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą zwolniona z opłacania składek, dla której podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi 60% kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego - dotyczy przedsiębiorców korzystających z dużego ZUS,
05 74 – osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą zwolniona z opłacania składek, dla której podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia - dotyczy przedsiębiorców korzystających z 2-letniej preferencji,
05 94 – osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą zwolniona z opłacania składek, dla której podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne uzależniona jest od przychodu - dotyczy przedsiębiorców korzystających z ulgi mały ZUS plus.
W miesiącu korzystania ze zwolnienia ze składek ZUS przedsiębiorca powinien przesłać do ZUS DRA zawierające raporty:
- ZUS RCA za siebie z kodem 05 14, 05 74 lub 05 94 (w zależności z jakiej ulgi się korzysta) z rozliczonymi składkami na ubezpieczenia społeczne finansowane z budżetu państwa;
- ZUS RCA z aktualnym kodem tytułu ubezpieczenia i składką na ubezpieczenie zdrowotne oraz na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, jeśli zwolnienie z tej składki nie przysługuje;
- ZUS RCA za pozostałych ubezpieczonych, jeśli zgłasza się inne osoby do ubezpieczeń;
- ZUS DRA, uwzględniające składki z utworzonych raportów RCA.
Wakacje od ZUS w sytamei wFirma
Jak widać wtypełnieni deklaracji DRA z wykazaniem wakcjia nie ejst łatwe, daltego warto skorzysać systemu, który ułatwia przygortowania DRA. System wFirma wygeneruje prawidłową deklaracje ZUS DRA wystarczySTART » ZUS » DEKLARACJE ROZLICZENIOWE » DODAJ DEKLARACJĘ » po pojawieniu się okna i wyborze miesiąca korzystania ze zwolnienia ze składek w zakładce ZAAWANSOWANE zaznaczyć pole WAKACJE SKŁADKOWE. Szczegółowe informacje: Wakacje składkowe w systemie wFirma
Podsumowanie
„Wakacje od ZUS-u” to dobrowolne rozwiązanie, które pozwala mikroprzedsiębiorcom na możliwość zwolnienia z opłacania składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe) oraz Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy. Oznacza to, że przez określony czas (1 miesiąc w roku) nie muszą odprowadzać tych składek. Z „wakacji od ZUS-u” mogą skorzystać wszyscy mikroprzedsiębiorcy (w tym samozatrudnieni) zarejestrowani w CEIDG, którzy nie wykonują działalności na rzecz swoich byłych pracodawców. Największą korzyścią z „wakacji od ZUS-u” jest oszczędność pieniędzy. W tym miesiącu składki zostaną pokryte z budżetu państwa, co oznacza, że przedsiębiorca nie będzie musiał ich płacić. Przed skorzystaniem z wakacji składkowych warto dokładnie przeanalizować swoją sytuację i wziąć pod uwagę zarówno korzyści, jak i wady tego rozwiązania.
