GTU 8 – czym jest i w jaki sposób dokumentować sprzedaż?

Od 1 października 2020 roku czynni podatnicy VAT zobowiązani są do sporządzania nowej struktury JPK_V7M (w przypadku rozliczeń miesięcznych) i JPK_V7K (w przypadku rozliczeń kwartalnych). Nowa struktura pliku JPK wprowadziła wiele zmian: np. obowiązek oznaczania transakcji w części ewidencyjnej sprzedaży towarów i usług m.in. kodem GTU. Kiedy należy stosować kod GTU 8? W jaki sposób podatnicy powinni dokumentować sprzedaż? Na te pytania odpowiemy w niniejszym artykule.

Kiedy należy stosować GTU 8?

Czynni podatnicy VAT od 1 października zobowiązani są do ewidencjonowania sprzedaży za pomocą symboli GTU. Nowe oznaczenia identyfikujące dostawy niektórych towarów i świadczonych usług muszą być wykazywane w nowej strukturze pliku JPK_V7 i JPK_V7K.

Jednym z nowo wprowadzonych kodów jest GTU 8. Stosuje się go w przypadku gdy podatnik dokonuje dostawy metali szlachetnych oraz nieszlachetnych, które zostały określone w poz. 1–3 załącznika nr 12 oraz w poz. 12–25, 33–40, 45, 46, 56 i 78 załącznika do ustawy o VAT.

W związku z powyższym kod GTU 8 musi znaleźć się w ewidencji sprzedaży, jeżeli podatnik dokonuje sprzedaży towaru takiego jak:

• wyroby z metali szlachetnych (złom) lub z udziałem tych metali z załącznika 12., w tym:

• antyki o wieku przekraczającym 100 lat – wyłącznie biżuteria artystyczna;

• materiały do rzeźbienia pochodzenia roślinnego lub mineralnego, obrobione, oraz artykuły z takich materiałów; formowane lub rzeźbione artykuły z wosku, stearyny, gum i żywic naturalnych lub mas modelarskich, oraz pozostałe artykuły formowane lub rzeźbione, gdzie indziej niewymienione ani niewłączone; obrobiona, nieutwardzona żelatyna (z wyjątkiem żelatyny objętej pozycją 3503) oraz artykuły z nieutwardzonej żelatyny – wyłącznie wyroby z bursztynu;

• stopy, proszki, odpady z metali szlachetnych;

• wyroby płaskie walcowane na gorąco, o szerokości >= 600 mm, ze stali niestopowej;

• wyroby płaskie walcowane na gorąco, o szerokości < 600 mm, ze stali niestopowej;

• wyroby płaskie walcowane na gorąco, o szerokości >= 600 mm, z pozostałej stali stopowej, z wyłączeniem wyrobów ze stali krzemowej elektrotechnicznej;

• wyroby płaskie walcowane na gorąco, o szerokości < 600 mm, z pozostałej stali stopowej, z wyłączeniem wyrobów ze stali krzemowej elektrotechnicznej;

• wyroby płaskie walcowane na zimno, o szerokości >= 600 mm, ze stali niestopowej;

• wyroby płaskie walcowane na zimno, o szerokości >= 600 mm, z pozostałej stali stopowej, z wyłączeniem wyrobów ze stali krzemowej elektrotechnicznej;

• wyroby płaskie walcowane, o szerokości >= 600 mm, ze stali niestopowej, platerowane, powlekane lub pokrywane;

• wyroby płaskie walcowane, o szerokości >= 600 mm, z pozostałej stali stopowej, platerowane, powlekane lub pokrywane;

• pręty walcowane na gorąco, w nieregularnie zwijanych kręgach, ze stali niestopowej;

• pozostałe pręty ze stali, nieobrobione więcej niż kute, na gorąco walcowane, ciągnione lub wyciskane, włączając te, które po walcowaniu zostały skręcone;

• pręty walcowane na gorąco, w nieregularnie zwijanych kręgach, z pozostałej stali stopowej;

• pozostałe pręty z pozostałej stali stopowej, nieobrobione więcej niż kute, na gorąco walcowane, ciągnione lub wyciskane, włączając te, które po walcowaniu zostały skręcone;

• kształtowniki otwarte, nieobrobione więcej niż walcowane na gorąco, ciągnione na gorąco lub wyciskane, ze stali niestopowej;

• kształtowniki otwarte, nieobrobione więcej niż walcowane na gorąco, ciągnione na gorąco lub wyciskane, z pozostałej stali stopowej;

• pręty ciągnione na zimno oraz kątowniki, kształtowniki i profile, ze stali niestopowej;

• pręty ciągnione na zimno oraz kątowniki, kształtowniki i profile, z pozostałej stali stopowej;

• wyroby płaskie walcowane na zimno, ze stali, o szerokości < 600 mm, niepokrywane;

• wyroby płaskie walcowane na zimno, ze stali, o szerokości < 600 mm, platerowane, powlekane lub pokrywane;

• kształtowniki otwarte, formowane lub profilowane na zimno, ze stali niestopowej;

• arkusze żeberkowane ze stali niestopowej;

• drut ciągniony na zimno, ze stali niestopowej;

• srebro nieobrobione plastycznie lub w postaci półproduktu, lub w postaci proszku;

• metale nieszlachetne platerowane srebrem oraz metale nieszlachetne, srebro lub złoto, platerowane platyną, nieobrobione inaczej niż do stanu półproduktu – wyłącznie złoto i srebro, platerowane platyną, nieobrobione inaczej niż do stanu półproduktu;

• aluminium nieobrobione plastycznie;

• pozostałe metale nieżelazne i wyroby z nich; cermetale; popiół i pozostałości zawierające metale i związki metali – wyłącznie odpady i złom metali nieszlachetnych;

• biżuteria i jej części oraz pozostałe wyroby jubilerskie i ich części, ze złota i srebra lub platerowane metalem szlachetnym – wyłącznie części biżuterii i części pozostałych wyrobów jubilerskich ze złota, srebra i platyny, tj. niewykończone lub niekompletne wyroby jubilerskie i wyraźne części biżuterii, w tym pokrywane lub platerowane metalem szlachetnym.

Przykład 1.

Pani Iwona w ramach prowadzonej działalności wytwarza wyroby jubilerskie ze srebra: kolczyki i pierścionki. 20 października 2020 roku dokonała sprzedaży zestawu wyrobów jubilerskich na rzecz firmy XYZ. Czy w takim przypadku sprzedaż należy oznaczyć kodem GTU?

W związku z tym, że sprzedaż wyrobów jubilerskich nastąpiła po 1 października 2020 roku, wystawioną fakturę sprzedaży należy obowiązkowo oznaczyć kodem GTU 8.

Dokumenty sprzedaży a nowy kod GTU 8

Czynni podatnicy VAT w nowej strukturze JPK_V7 od 1 października 2020 roku muszą obowiązkowo określać ewidencję sprzedaży kodem GTU, jeśli wykonywane są transakcje nimi objęte. Natomiast nowo wprowadzone symbole GTU od 1 do 13 nie muszą być określane na wystawianych fakturach sprzedaży, ponieważ przepisy w zakresie wystawiania faktur nie uległy zmianie.

Przykład 2.

Firma BETA produkuje wyroby hutnicze. We wrześniu 2020 roku dokonała sprzedaży prętów ciągnionych na zimno, natomiast faktura sprzedaży zostanie wystawiona w październiku 2020 roku. Czy w takim przypadku sprzedaż należy oznaczyć kodem GTU 8?

Ze względu na to, że obowiązek podatkowy powstał w momencie dokonania sprzedaży, czyli we wrześniu, firma BETA nie musiała stosować kodu GTU 8 w nowej strukturze pliku. Sprzedaż powinna być wykazana w deklaracji VAT i JPK_VAT za wrzesień.

Przykład 3.

Pani Joanna prowadzi skup wyrobów metali szlachetnych. 20 października dokonała dostawy złota na rzecz firmy ABC. Faktura została wystawiona w listopadzie.

W takim przypadku pani Joanna dokonaną transakcję musi obowiązkowo oznaczyć kodem GTU 8, ponieważ obowiązek podatkowy powstał po wprowadzeniu nowej struktury JPK_V7.

Przykład 4.

Pan Jan w ramach prowadzonej działalności świadczy usługi transportowe, ale także dokonuje sprzedaży arkuszy żeberkowanych ze stali niestopowej. 5 listopada na rzecz firmy XYZ dokonał świadczenia usług transportowych. Dodatkowo firma XYZ zakupiła od pana Jana arkusze żeberkowane. Pan Jan na rzecz kontrahenta wystawił jedną fakturę sprzedaży. Którym kodem GTU powinien oznaczyć sprzedaż?

W sytuacji gdy pan Jan na rzecz firmy XYZ dokonał sprzedaży towarów oraz świadczył usługę transportową, w ewidencji sprzedaży transakcję tę powinien oznaczyć zarówno kodem GTU 8, jak i kodem GTU 13.

Oznaczeniom kodem GTU podlegają również faktury zaliczkowe oraz faktury końcowe. Należy jednak zwrócić szczególną uwagę na sytuację, w której faktura zaliczkowa nie jest oznaczona kodem GTU, ponieważ została opłacona przed wprowadzeniem nowej struktury pliku – wówczas faktura końcowa wystawiona po 1 października 2020 roku musi zostać oznaczona kodem GTU 8.

Mechanizm podzielonej płatności a kod GTU 8

W momencie dokumentowania sprzedaży podatnik musi również pamiętać o kolejno wprowadzonym oznaczeniu, jakim jest „MPP”. Ponieważ jeżeli stronami sprzedaży są podatnicy B2B, wartość transakcji przekracza 15 000 zł, a sprzedaż obejmuje towary z załącznika 15. ustawy o VAT, np.:

• wyroby płaskie walcowane na gorąco,

• wyroby płaskie walcowane na zimno,

• drut ciągniony na zimno, ze stali niestopowej

– wówczas sprzedaż taka powinna zostać oznaczona kodem GTU 8 oraz zawierać adnotację „mechanizm podzielonej płatności”.

Przykład 5.

Pani Magdalena dokonała sprzedaży biżuterii ze złota i srebra na rzecz spółki TOPAZ. Wartość transakcji wynosi 16 500 zł. Sprzedaż towaru nastąpiła w grudniu 2020 roku. W jaki sposób należy oznaczyć transakcję?

Ze względu na to, że sprzedane artykułu znajdują się w załączniku 15. ustawy o VAT, a wartość transakcji przekroczyła 15 000 zł, pani Magdalena dokonaną transakcję musi oznaczyć kodem GTU 8, a na fakturze powinna znaleźć się adnotacja "mechanizm podzielonej płatności". 

Kod GTU 8 a sprzedaż na kasie fiskalnej

W przypadku zbiorczych informacji o sprzedaży ewidencjonowanej na kasie rejestrującej nie stosuje się kodu GTU 8, ponieważ symbolami GTU należy oznaczać wyłącznie transakcje udokumentowane fakturą VAT. Natomiast przychód ewidencjonowany na kasie fiskalnej w nowym pliku JPK_V7 trzeba oznaczyć symbolem „RO”.

Korekta transakcji oznaczonych kodem GTU 8

Nowy plik JPK_V7 nałożył również obowiązek oznaczenia kodem GTU 8 faktur korygujących, które wystawione są po okresie wprowadzenia nowej struktury pliku, czyli od 1 października 2020 roku (oraz gdy odbiór korekty nastąpił po 30 września), a także gdy korekta dotyczy transakcji objętej kodem GTU 8. W nowej strukturze JPK_V7 korekta faktur sprzedaży powinna wyglądać następująco:

1. Jeżeli pierwotnie wystawiona faktura została oznaczona kodem GTU, a faktura korygująca poprawia transakcję na towar lub usługę nieobjęte oznaczeniem GTU

– w takim przypadku faktura korygująca nie powinna zostać oznaczona kodem GTU.

Przykład 6.

Pan Jakub w październiku dokonał sprzedaży profili ze stali niestopowej oraz rur ze szwem. Transakcja została udokumentowana fakturą sprzedaży oznaczoną kodem GTU 8. W tym samym miesiącu kontrahent dokonał zwrotu rur.

W związku ze zwrotem towaru pan Jakub musi wystawić fakturę korygującą, natomiast korekta ta nie powinna zostać ujęta w JPK_V7 z oznaczeniem GTU 8, ponieważ nie dotyczy produktów objętych tym kodem.

2. Faktura pierwotna nie dokumentuje sprzedaży towarów/usług objętych kodem GTU, faktura korygująca poprawia towar/usługę nieobjętą kodem GTU

– w tym przypadku zarówno faktura pierwotna, jak i faktura korygująca nie powinny być oznaczone kodem GTU.

3. Faktura pierwotna zawiera towary lub usługi oznaczone symbolem GTU, faktura korygująca dokonuje zmian w dostawie towarów lub usług objętych oznaczeniami GTU

– w sytuacji gdy korekta dotyczy towarów lub usług objętych obowiązkowym oznaczeniem GTU, wówczas wystawiona faktura korygująca musi zostać oznaczona symbolem GTU.

4. Faktura pierwotna dotyczy towarów lub usług nieoznaczonych symbolem GTU, faktura korygująca dokonuje zmian na usługę lub towar objętych kodem GTU

– w takim przypadku, jeżeli podatnik dokonuje wymiany towaru nieoznaczonego symbolem GTU na towar, który ma być obowiązkowo oznaczony kodem GTU, wystawiona faktura korygująca powinna być oznaczona w strukturze pliku kodem GTU.

Przykład 7.

Pani Iwona prowadzi sklep internetowy, w którym sprzedaje wyroby jubilerskie oraz akcesoria do manicure. W listopadzie pani Iwona dokonała sprzedaży produktów do manicure, w tym lakierów, w związku z czym faktura sprzedaży nie została oznaczona kodem GTU 8. W grudniu kontrahent dokonał wymiany zakupionego towaru na wyroby jubilerskie.

W takiej sytuacji pani Iwona, wystawiając fakturę korygującą, powinna oznaczyć ją kodem GTU 8, ponieważ wymiana następuje na produkty, które obowiązkowo muszą być oznaczone symbolem GTU.

Ujęcie kodu GTU 8 w systemie wFirma.pl

Aby w systemie wFirma.pl możliwe było oznaczenie sprzedaży kodami GTU, w pierwszej kolejności należy przejść do zakładki USTAWIENIA » PODATKI » TYPY TRANSAKCJI W JPK_V7 » GTU. W wyświetlonym oknie trzeba wybrać właściwe kody GTU do transakcji związanych ze sprzedażą towarów lub usług. Wybrane kody widoczne są w momencie wystawienia faktury sprzedaży.

Faktura sprzedaży z zastosowaniem kodu GTU 8 w systemie wFirma.pl 

Po zaznaczeniu odpowiedniego kodu GTU dla danego towaru lub usługi system udostępnia kolumnę GTU, gdzie użytkownik ma możliwość dokonania wyboru właściwego symbolu GTU dla danego towaru bądź usługi lub system automatycznie przypisze kod GTU, w sytuacji gdy produkt zostanie wybrany z magazynu, czyli z KATALOGU PRODUKTÓW.

Aby wystawić fakturę VAT, należy przejść do zakładki PRZYCHODY » SPRZEDAŻ » WYSTAW » FAKTURĘ.

Po wystawieniu faktury sprzedaży istnieje możliwość podglądu zastosowanego symbolu GTU. Weryfikacja zastosowanego kodu możliwa jest po przejściu do okna szczegółu faktury (w tym celu klika się na numer faktury).