Prowadzenie własnej działalności gospodarczej wiąże się ze spełnianiem wielu wymagań prawnych, ekonomicznych, a także z doskonałą organizacją pracy i determinacją. Zastanawiasz się nad rozpoczęciem pracy na własny rachunek? Poznaj nietypowe formy prowadzenia działalności gospodarczej, które za cel stawiają sobie przede wszystkim zysk społeczny, a dopiero później finansowy.
Nietypowe formy prowadzenia działalności gospodarczej: spółdzielnie socjalne
Spółdzielnie socjalne dużą popularnością cieszą się we Francji i Hiszpanii. W Polsce działają one w oparciu o ustawę z 27 kwietnia o spółdzielniach socjalnych. Mają one za zadanie aktywizację zawodową i integrację społeczną osób bezrobotnych oraz wykluczonych społecznie.
Aby założyć spółdzielnię socjalną, wymaganych jest co najmniej 5 osób fizycznych lub 2 osoby prawne. Maksymalnie w spółdzielni może działać 50 osób.
Wyjątek! Jeżeli spółdzielnia socjalna powstała w wyniku przekształcenia spółdzielni inwalidów lub niewidomych, nie ma górnego limitu członków. |
Nietypowość spółdzielni socjalnych dotyczy tego, że mają one cechy zarówno przedsiębiorstwa, jak i organizacji pozarządowej. Przynajmniej połowa jej członków musi pochodzić spośród osób zagrożonych wykluczeniem społecznym przez cały czas działania spółdzielni.
Osoby zagrożone wykluczeniem społecznym, które mogą założyć spółdzielnię społeczną to:
-
bezrobotni (w myśl ustawy o promocji zatrudnienia),
-
niepełnosprawni (w odniesieniu do ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu niepełnosprawnych),
-
bezdomni (którzy realizują program wychodzenia z bezdomności w myśl przepisów o pomocy społecznej),
-
alkoholicy i narkomanii po zakończeniu leczenia odwykowego,
-
chorzy psychicznie (przepisy o ochronie zdrowia psychicznego),
-
byli więźniowie,
-
uchodźcy realizujący program integracji.
Ważne! Osoby zagrożone wykluczeniem społecznym powinny mieć zaświadczenie potwierdzające przynależność do ww. grup. Oświadczenia wydają m.in.: powiatowe urzędy pracy, zakłady lecznictwa odwykowego, ośrodki pomocy społecznej. |
Spółdzielnie socjalne zarządzane są w sposób demokratyczny. Nie ma w nich sztywnej hierarchii, pensje są równe. Istnieją jednak cienie tej działalności gospodarczej. Według statystyk Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, w latach 2010 - 11 co czwarta spółdzielnia nie miała wpływów. Połowa nie przekroczyła 21 tys. zł dochodu w skali roku. Należy pamiętać, że założyciele spółdzielni mogą uzyskać dofinansowanie z Funduszu Pracy, a także dotacje unijne.
Fundacje jako forma prowadzenia działalności
Fundacjei stowarzyszenia stanowią mniej typową formę działalności gospodarczej. Mogą prowadzić działalność wyłącznie w celu realizacji swoich założeń statutowych. Podstawą prawną działaniafundacji jest ustawa z 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach. Fundacja posiada osobowość prawną. Oznacza to, że może we własnym imieniu nabywać prawa i zobowiązania. Wszelkie umowy dotyczą całej fundacji, a nie jej pojedynczych członków.
Fundacja zostaje powołana, by realizować cele społecznie lub gospodarczo użyteczne. W szczególności dotyczy to takich sfer, jak:
-
ochrona zdrowia,
-
nauka i oświata,
-
kultura i sztuka,
-
opieka nad zabytkami,
-
pomoc społeczna.
Fundacja może zostać założona zarówno przez osobę fizyczną, jak i osobę prawną.
Stowarzyszenie
Stowarzyszenie jest dobrowolnym zrzeszeniem, które z założenia zakładane jest w celach niezarobkowych. Ich działalność reguluje ustawa z 7 kwietnia 1989 - Prawo o stowarzyszeniach. Podobnie jak fundacje, stowarzyszeniaposiadają osobowość prawną.
Stowarzyszenia mogą tworzyć obywatele polscy, mający pełną zdolność prawną. Ponadto muszą to być osoby pełnoletnie i nieubezwłasnowolnione. Dzieci i młodzież poniżej 16 roku życia mogą za to należeć do stowarzyszenia, jeżeli ich rodzice lub opiekunowie prawni wyrażają na to zgodę. Młodzież 16 - 18 letnia może dodatkowo korzystać z biernego i czynnego prawa wyborczego wewnątrzstowarzyszenia, pod warunkiem, że większość w składzie zarządu będą stanowiły osoby o pełnej zdolności do czynności prawnych. Stowarzyszenia mogą tworzyćrównież cudzoziemcy zameldowani w Polsce. Natomiast cudzoziemcy niezameldowani w naszym kraju mogą jedynie do nich należeć.
Zarówno stowarzyszenie, jak i fundację rejestruje się w Krajowym Rejestrze Sądowym. Mogą one rozpocząć swoją działalność statutową dopiero po uzyskaniu wpisu w rejestrze. Postępowanie zwolnione jest z opłat.
Należy pamiętać, że jeśli stowarzyszenie zamierza prowadzić działalność gospodarczą, musi być ono zarejestrowane w Rejestrze Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego. Wiąże się to ze spełnianiem obowiązków podatkowych (np. prowadzenie księgowości, składanie zeznań podatkowych). Koszt tego postępowania to 1500 zł. Stowarzyszenie, podobnie jak fundacja,może ubiegać się o uznanie za organizację pożytku publicznego.
Warto podkreślić, że zarówno fundacje jak i stowarzyszenia powoływane są w celu niezarobkowym. Ich celem nie jest przysparzanie członkom korzyści majątkowych. Majątek fundacji lub stowarzyszenia musi być wykorzystany na realizację działań statutowych. Dochody fundacji przeznaczane na działalność statutową są zwolnione z podatku dochodowego od osób prawnych, jeśli dotyczy ona działalności:
-
naukowej,
-
oświatowej,
-
kulturalnej,
-
w zakresie kultury fizycznej i sportu,
-
ochrony środowiska,
-
ochrony zdrowia i pomocy społecznej,
-
rehabilitacji zawodowej i społecznej niepełnosprawnych,
-
kultu religijnego.