Fundusz Pracy (FP), Fundusz Solidarnościowy (FS) i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (FGŚP) zostały powołane w celu zapobiegania i łagodzenia skutków bezrobocia, a także dla zapewnienia bezpieczeństwa pracowników. Dokładną charakterystykę funduszy przedstawiamy poniżej.
Fundusz Pracy (FP) - co to takiego?
Fundusz Pracy (FP) jest państwowym funduszem, który funkcjonuje od 1 stycznia 1990 roku. Zasady jego opłacania zostały przedstawione w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.
Głównym celem Funduszu Pracy jest łagodzenie skutków bezrobocia, promocja zatrudnienia oraz aktywizacja zawodowa. Środki z Funduszu Pracy przeznaczane są przede wszystkim na:
- zasiłki dla bezrobotnych,
- programy zapobiegania bezrobociu,
- stypendia naukowe,
- świadczenia integracyjne,
- dodatki aktywizacyjne,
- koszty działania klubów pracy,
- promocję i pomoc prawną osobom zatrudnionym za granicą,
- wszelkiego rodzaju dofinansowania.
Fundusz Solidarnościowy (FS)
Fundusz Solidarnościowy (FS) jest państwowym funduszem celowym, którego celem jest udzielanie wsparcia społecznego, zawodowego, zdrowotnego oraz finansowego osobom niepełnosprawnym, a także udzielanie wsparcia finansowego emerytom i rencistom. Do dnia 21 grudnia 2019 r. fundusz nosił nazwę Solidarnościowy Fundusz Wsparcia Osób Niepełnosprawnych. Do obowiązkowych składek na FS należy stosować zasady dotyczące obowiązkowych składek na Fundusz Pracy. Oznacza to, że:
- składkę tę opłacają ci sami płatnicy, którzy opłacają składkę na Fundusz Pracy,
- składka ta jest opłacana za te same grupy ubezpieczonych, za których występuje obowiązek opłacania składki na Fundusz Pracy,
- składka ta jest obliczana od tej samej podstawy wymiaru co składka na Fundusz Pracy,
- do tej składki mają zastosowanie te same zwolnienia, które obowiązują w stosunku do składek na Fundusz Pracy.
Składki na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy - ile wynoszą?
Opłacanie składek na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy nie jest czynnością dobrowolną. Obowiązek opłacania składek wynika bowiem ze wspomnianej wcześniej ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Składka na Fundusz Pracy opłacana jest m.in. przez pracodawców, osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą oraz zleceniodawców.
Kto nie musi płacić składek na Fundusz Pracy?
Obowiązek uiszczania składek na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy nie powstaje, gdy:
- pracownik otrzymuje wynagrodzenie niższe od minimalnego;
- przedsiębiorca zatrudnia pracowników wyłącznie na podstawie umowy zlecenie;
- nowy przedsiębiorca korzysta z preferencyjnych składek ZUS;
- przedsiębiorca bądź pracownik osiągnie wyznaczony pułap wieku: dla kobiet jest to wiek - 55 lat, a dla mężczyzn - 60 lat. Zwolnienie przysługuje od następnego miesiąca po miesiącu, w którego trakcie ukończono wskazany wiek. Jeśli zaś podatnik osiągnął wiek pozwalający skorzystać ze zwolnienia pierwszego dnia danego miesiąca, to nie opłaca się za niego składek już od tego miesiąca.
Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (FGŚP)
Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (FGŚP) jest funduszem celowym, który został utworzony w 1994 roku, w celu ochrony pracowników przed utratą wynagrodzenia w sytuacji, gdyby pracodawca stał się niewypłacalny. Oznacza to, że jeśli pracodawca straci płynność finansową i nie będzie w stanie wypłacić pensji pracownikom, to ich roszczenia zostaną zaspokojone środkami z tego funduszu.
Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych - na co przeznaczane są składki?
Przedsiębiorca ma obowiązek opłacić składki na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za zatrudnionych pracowników. Warunkiem wypłaty świadczeń przez FGŚP z tytułu niezaspokojonych roszczeń pracowniczych jest wystąpienie niewypłacalności pracodawcy.
Zaspokojeniu ze środków Funduszu podlegają należności z tytułu:
- wynagrodzenia za pracę,
- wynagrodzenia za czas niezawinionego przez pracownika przestoju, wynagrodzenia za czas
- niewykonywania pracy (zwolnienia od pracy), wynagrodzenia za czas innej usprawiedliwionej
- nieobecności w pracy,
- wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego,
- wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby ,
- dodatku wyrównawczego,
- odprawy pieniężnej,
- odszkodowania za skrócenie okresu wypowiedzenia (art. 36 kp),
- ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy przysługującego za rok
- kalendarzowy, w którym ustał stosunek pracy oraz rok bezpośrednio go poprzedzający
Składki ZUS – termin zapłaty
Składka na Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych powinny być co miesiąc naliczane i odprowadzane do ZUS-u przez pracodawcę. Należ je wykazać na deklaracji ZUS DRA.
Termin zapłaty jest taki sam jak w przypadku uiszczania składek na ubezpieczenia społeczne, czyli:
- do 5. dnia następnego miesiąca – dla jednostek i zakładów budżetowych;
- do 15. dnia następnego miesiąca – dla płatników posiadających osobowość prawną, dotyczy to m.in. spółek akcyjnych, spółek z o.o., spółdzielni, stowarzyszeń i fundacji;
- do 20. dnia następnego miesiąca – dla pozostałych płatników składek, chodzi tu o przedsiębiorców opłacających wyłącznie składki na własne ubezpieczenia, przedsiębiorców i inne podmioty nieposiadające osobowości prawnej zatrudniające innych ubezpieczonych, w tym spółki osobowe (spółka: cywilna, jawna, partnerska, komandytowa, komandytowo-akcyjna, wspólnik jednoosobowej spółki z o.o.).
Opłacanie składek na wspomniane fundusze dla większości osób jest obowiązkowa. Warto wiedzieć, że dzięki finansowaniu składek na te fundusze można otrzymać zasiłek dla bezrobotnych czy świadczenia w razie niewypłacalności pracodawcy.