Pomoc dla firm w związku z wysokimi cenami energii

Ograniczenie dostępu do tanich paliw kopalnych miało znaczący wpływ na ceny i dostępność tych nośników energii. Odczuwalne było to zarówno dla konsumentów, jak i przedsiębiorców. Nie tylko osoby fizyczne mogą w 2023 roku korzystać z zamrożonych cen energii elektrycznej, ponieważ wprowadzono rozwiązania pozwalające utrzymać zamrożoną cenę prądu dla wybranych kategorii podmiotów gospodarczych. Jak wygląda pomoc dla firm w związku z cenami prądu? Wyjaśniamy.

Zamrożenie cen prądu w 2023 roku 

Zgodnie z Ustawą z dnia 27 października 2022 roku o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców w 2023 roku ustalono maksymalną cenę energii elektrycznej wynoszącą odpowiednio:

• 693 zł/MWh w przypadku odbiorców określonych w Ustawie z dnia 7 października 2022 roku o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej, którzy przekroczyli wskazane tam limity;

• 785 zł/MWh dla odbiorców będących mikroprzedsiębiorcą, małym przedsiębiorcą albo średnim przedsiębiorcą w rozumieniu Ustawy z dnia 6 marca 2018 roku Prawo przedsiębiorców w zakresie, w jakim zużywają oni energię elektryczną na potrzeby podstawowej działalności, małego albo średniego przedsiębiorstwa w rozumieniu Rozporządzenia Rady (UE) 2022/1854 z dnia 6 października 2022 roku w sprawie interwencji w sytuacji nadzwyczajnej w celu rozwiązania problemu wysokich cen energii, producenta rolnego będącego osobą fizyczną wpisaną do ewidencji producentów, o której mowa w przepisach Ustawy z dnia 18 grudnia 2003 roku o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności lub dla osoby fizycznej prowadzącej dział specjalny produkcji rolnej w rozumieniu Ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie, w jakim zużywa energię elektryczną na potrzeby prowadzonej działalności. 

Ponadto cena ta obowiązuje określone podmioty samorządu terytorialnego oraz podmioty świadczący usługi społeczne różnych kategorii.

Mikro, mały i średni przedsiębiorca – definicje

Mikroprzedsiębiorca to przedsiębiorca, który w co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich lat obrotowych spełniał łącznie następujące warunki: zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro.

Mały przedsiębiorca to przedsiębiorca, który w co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich lat obrotowych spełniał łącznie następujące warunki: zatrudniał średniorocznie mniej niż 50 pracowników oraz osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 10 milionów euro lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 10 milionów euro i który nie jest mikroprzedsiębiorcą.

Średni przedsiębiorca to przedsiębiorca, który w co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich lat obrotowych spełniał łącznie następujące warunki: zatrudniał średniorocznie mniej niż 250 pracowników oraz osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 50 milionów euro lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 43 milionów euro i który nie jest mikroprzedsiębiorcą ani małym przedsiębiorcą.

Małe a mikro przedsiębiorstwo

Małe przedsiębiorstwo jest zdefiniowane jako przedsiębiorstwo zatrudniające mniej niż 50 osób i którego obroty roczne lub roczna suma bilansowa nie przekracza 10 mln euro.

Mikroprzedsiębiorstwo jest zdefiniowane jako przedsiębiorstwo zatrudniające mniej niż 10 osób i którego obroty roczne lub roczna suma bilansowa nie przekracza 2 mln euro.

Działy specjalne produkcji rolnej

Działami specjalnymi produkcji rolnej są: uprawy w szklarniach i ogrzewanych tunelach foliowych, uprawy grzybów i ich grzybni, uprawy roślin „in vitro”, fermowa hodowla i chów drobiu rzeźnego i nieśnego, wylęgarnie drobiu, hodowla i chów zwierząt futerkowych i laboratoryjnych, hodowla dżdżownic, hodowla entomofagów, hodowla jedwabników, prowadzenie pasiek oraz hodowla i chów innych zwierząt poza gospodarstwem rolnym, z zastrzeżeniem, że nie stanowią działów specjalnych produkcji rolnej uprawy, hodowla i chów zwierząt w rozmiarach nieprzekraczających wielkości określonych w załączniku nr 2 do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Pomoc dla firm w związku z wysokimi cenami energii

Należy pamiętać, że zamrożenie cen energii elektrycznej dotyczy jedynie określonego okresu od 1 grudnia 2022 roku do 31 grudnia 2023 roku.

Przykład 1. 

Od kiedy pan Tomasz prowadzący działalność gospodarczą będzie mógł korzystać z zamrożonych cen prądu, jeżeli 1 marca 2023 roku złożył dostawcy energii oświadczenie o spełnianiu warunków do korzystania z zamrożonych cen? W takim wypadku pan Tomasz będzie miał prawo do prądu w cenie 785 zł/MWh od 1 kwietnia 2023 roku. 

Ponadto składający oświadczenie jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli o następującej treści: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia wynikającej z art. 233 § 6 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny”. Zawarcie tej klauzuli w oświadczeniu zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń. 

Oświadczenie sporządzone w wersji papierowej należy opatrzyć własnoręcznym podpisem. 

Oświadczenie w formie papierowej można złożyć u dostawcy energii w następujący sposób:

• osobiście w siedzibie dostawcy lub innych miejscach wykonywania działalności dostawcy przez niego wskazanych; 
• w formie przesyłki w polskiej placówce pocztowej operatora pocztowego lub w placówce podmiotu zajmującego się doręczaniem korespondencji na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej.

Oświadczenie sporządzone w wersji elektronicznej opatruje się kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym i składa za pomocą środków komunikacji elektronicznej.

Zmiana okoliczności warunkujących zamrożenie cen prądu

Zmiana okoliczności mających wpływ na spełnienie przez odbiorcę warunków pozwalających na stosowanie wobec niego zamrożonej ceny maksymalnej za prąd skutkuje koniecznością powiadomienia na piśmie o tym fakcie dostawcy energii w terminie 7 dni od dnia wystąpienia tych zmian.

Upust w przypadku redukcji zużycia energii elektrycznej

Należy również wspomnieć o przewidzianym upuście dla podmiotów, które zmniejszą zużycie energii elektrycznej. Gdy poziom zużycia energii elektrycznej przez odbiorcę będącego mikroprzedsiębiorcą, małym przedsiębiorcą albo średnim przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy Prawo przedsiębiorców w zakresie, w jakim zużywają oni energię elektryczną na potrzeby podstawowej działalności małego albo średniego przedsiębiorstwa w rozumieniu rozporządzenia Rady (UE) 2022/1854 w sprawie interwencji w sytuacji nadzwyczajnej w celu rozwiązania problemu wysokich cen energii, producenta rolnego będącego osobą fizyczną wpisaną do ewidencji producentów, o której mowa w przepisach ustawy o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności lub przez osobę fizyczną prowadzącą dział specjalny produkcji rolnej w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie, w jakim zużywa energię elektryczną na potrzeby prowadzonej działalności w okresie od 1 stycznia 2023 roku do 31 grudnia 2023 roku, w punkcie poboru energii wynosił nie więcej niż 90% średniego rocznego zużycia energii elektrycznej tego odbiorcy z okresu od 1 stycznia 2018 roku do 31 grudnia 2022 roku, dostawca w rozliczeniach z tym odbiorcą w 2024 roku stosuje upust. 

Przykład 2.

Jaki upust otrzyma pan Jan będący mikroprzedsiębiorcą, który zredukował w swojej firmie średnie roczne zużycie energii elektrycznej o 84%, a jego łączne rozliczenie sprzedaży za energię elektryczną wyniosło w 2023 roku – 25000 zł? Upust w tym przypadku będzie wynosił 2500 zł.

Jeżeli odbiorca na potrzeby ustalenia uprawnienia do upustu nie nabywał energii elektrycznej w okresie od 1 stycznia 2018 roku do 31 grudnia 2022 roku, jako dane stanowiące podstawę wyliczenia równowartości poboru energii elektrycznej w tym okresie przyjmuje się: 

1. ilość pobraną w okresie od dnia rozpoczęcia nabywania energii elektrycznej do 31 grudnia 2022 roku, przeliczone proporcjonalnie dla całego tego okresu – jeżeli odbiorca uprawniony nie nabywał energii elektrycznej w całym wskazanym okresie; 
2. ilość deklarowaną przez odbiorcę uprawnionego w umowie o dostarczanie energii, jeżeli odbiorca uprawniony rozpoczął nabywanie energii elektrycznej po 31 grudnia 2022 roku.

Podsumowanie

W razie wątpliwości co do korzystania z omawianych uprawnień warto zwrócić się bezpośrednio do dostawcy energii elektrycznej. Mały, mikro i średni przedsiębiorca mogą jeszcze skorzystać z zamrożonych cen prądu, jeśli spełniają wymagane do tego warunki, jednak powinni to zrobić jak najszybciej. Dodatkowo w lutym 2023 roku przedsiębiorcy z branż energochłonnych mogli liczyć na pomoc z programu „Pomoc dla sektorów energochłonnych związana z nagłymi wzrostami cen gazu i energii elektrycznej” uruchomionego przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, jednak obecnie nabór wniosków został zamknięty.