Prowadzenie działalności gospodarczej może być znacznie łatwiejsze, jeśli przedsiębiorca skorzysta z pomocy finansowej. Możliwości w tym zakresie jest wiele – warto wymienić chociażby unijną pomoc de minimis. Czy uzyskanie takiego wsparcia powoduje konieczność późniejszego rozliczenia podatku? Wyjaśniamy rozliczenie pomocy de minimis!
Czym jest pomoc de minimis?
Pomoc de minimis stanowi formę dofinansowania przeznaczonego dla małych i średnich firm. Warto przypomnieć, że małe przedsiębiorstwa zatrudniają nie więcej niż 50 osób, zaś ich roczny obrót jest nie większy niż 10 mln euro. W przypadku średnich firm liczba pracowników nie może być większa niż 250 osób, zaś obrót nie może przekroczyć 50 mln euro (ewentualnie całkowity bilans roczny nie przekracza 43 milionów euro).
Pomoc de minimis to tak naprawdę wsparcie finansowe dla danego przedsiębiorstwa – w ciągu 3 lat kalendarzowych nie może przekroczyć względem danego podmiotu kwoty 200 000 euro. Wyjątkiem od tej zasady są przedsiębiorstwa zajmujące się drogowym transportem towarów – w ich przypadku kwotą graniczną będzie 100 000 euro.
Dotacja unijna to nie tylko gotówka, ale także udzielane gwarancje kredytowe, umorzenia odsetek ZUS, obniżenie lub umorzenie rat kredytów inwestycyjnych, zwolnienia podatkowe czy szkolenia pracownicze. Pomocy de minimis udziela albo państwo, albo odpowiedni samorząd – nie ma przy tym konieczności uzyskania zgody na wypłatę od unijnych władz mających siedzibę w Brukseli.
Niezależnie od formy udzielonej pomocy de minimis, wielu przedsiębiorców zastanawia się, czy w związku z uzyskanym dofinansowaniem będą musieli rozliczyć się w przyszłości z urzędem skarbowym.
Rozliczenie pomocy de minimis przy osobach fizycznych
Każda działalność gospodarcza wymaga odpowiedniego księgowania – dotyczy to w szczególności prawidłowego rozliczania podatków. W zasadzie każde dofinansowanie musi być ujęte w rocznym zeznaniu podatkowym, co wymusza z kolei odprowadzenie właściwego podatku. Czy dotyczy to jednak pomocy de minimis?
Okazuje się, że tego rodzaju dotacja unijna nie stanowi przychodu, który podlegałby opodatkowaniu. W praktyce oznacza to, że przedsiębiorca, który uzyska pomoc de minimis, nie musi uwzględniać jej w swoim rocznym zeznaniu podatkowym.
„Wolne od podatku dochodowego są:
– dotacje, w rozumieniu przepisów o finansach publicznych, otrzymane z budżetu państwa lub budżetów jednostek samorządu terytorialnego;
– płatności na realizację projektów w ramach programów finansowanych z udziałem środków europejskich, otrzymane z Banku Gospodarstwa Krajowego, z wyłączeniem płatności otrzymanych przez wykonawców;
– środki finansowe otrzymane przez uczestnika projektu jako pomoc udzielona w ramach programu finansowanego z udziałem środków europejskich, o których mowa w Ustawie z dnia 27 sierpnia 2009 roku o finansach publicznych”.
Rozliczenie pomocy de minimis przy osobach prawnych
Działalność gospodarcza może być prowadzona nie tylko przez osoby fizyczne, ale także i osoby prawne (takie jak np. spółki prawa handlowego). To z kolei oznacza, że pomoc de minimis może być przyznana także takim podmiotom. Czy one również mogą skorzystać ze zwolnienia i uniknąć podatku?
Okazuje się, że osoby prawne również nie muszą dokonywać rozliczeń podatkowych w ramach otrzymanej dotacji unijnej. Podstawą prawną w tym przypadku jest art. 14 ust. 4 pkt 14 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zgodnie z którym „do przychodów nie zalicza się wartości otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, a także wartości innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń finansowanych lub współfinansowanych ze środków budżetu państwa, jednostek samorządu terytorialnego, ze środków agencji rządowych, agencji wykonawczych lub ze środków pochodzących od rządów państw obcych, organizacji międzynarodowych lub międzynarodowych instytucji finansowych, w ramach rządowych programów”.
Przychód i koszty uzyskania przychodów
Warto zaznaczyć, że zwolnienie pomocy de minimis z obowiązku podatkowego oznacza równocześnie brak możliwości zaliczenia dofinansowania do kosztów uzyskania przychodów. Takie stanowisko wyraził m.in. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w wyroku z 15 listopada 2017 roku, I SA/Ol 632/17.
Zainteresowanie pomocą de minimis
Pomimo dużej opłacalności różnego rodzaju dotacji unijnych, pomoc de minimis od jakiegoś czasu nie cieszy się popularnością. Z danych opublikowanych przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów wyraźnie wynika, że zainteresowanie tego rodzaju wsparciem wśród polskich przedsiębiorców maleje z roku na rok.
Warto w tym miejscu zaznaczyć, że część podmiotów jest wykluczona z możliwości uzyskania omawianego dofinansowania – to także może być jednym z czynników słabnącej popularności pomocy de minimis. Wśród wykluczonych przedsiębiorców znajdują się firmy działające w sektorze:
- rybołówstwa i akwakultury;
- produkcji podstawowej produktów rolnych, określonych w załączniku I do Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską;
- przetwórczym i wprowadzania do obrotu produktów rolnych wymienionych w załączniku I do Traktatu w określonych przepisami prawa przypadkach;
- węglowym;
- transportu towarowego.
Zaświadczenie o pomocy de minimis
Jeśli przedsiębiorcy uda się uzyskać unijną dotację, warto aby otrzymał wówczas stosowne zaświadczenie. Dokument potwierdzający przekazane wsparcie w ramach pomocy de minimis jest bowiem dowodem dla urzędu skarbowego, który potwierdzi zwolnienie podatkowe i brak obowiązku rozliczenia się z fiskusem. Przedmiotowe zaświadczenie jest najczęściej wydawane z urzędu, w niektórych przypadkach przedsiębiorca będzie musiał jednak o niego wystąpić samodzielnie.
Wartość pomocy de minimis jest uzależniona od formy udzielonego wsparcia (szkolenia, dotacje, ulgi podatkowe i inne). Przedsiębiorca nie będzie w stanie sam ustalić takiej kwoty – potrzebny jest mu urzędowy dokument. Zaświadczenie jest wystawiane przez podmiot, który udzielił wsparcia unijnego (bardzo często będzie to konkretny organ samorządowy, na terenie którego działa dany przedsiębiorca).
„Podmioty udzielające pomocy wydają beneficjentowi pomocy zaświadczenie stwierdzające, że udzielona pomoc publiczna jest pomocą de minimis albo pomocą de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie”.
W zaświadczeniu możemy odnaleźć:
- dzień udzielenia pomocy;
- wartość udzielonej pomocy brutto w złotych i w euro;
- podstawę prawną udzielenia pomocy;
- stwierdzenie, że udzielona pomoc jest pomocą de minimis albo pomocą de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie;
- informację dotyczącą właściwego rozporządzenia Komisji Europejskiej regulującego warunki dopuszczalności udzielania pomocy o charakterze pomocy de minimis.
Zaświadczenie jest z reguły wydawane w dniu otrzymania pomocy. Od tej zasady istnieją jednak dwa wyjątki:
- udzielenie pomocy de minimis w drodze decyzji administracyjnej (wówczas zaświadczenie jest wydawane wraz z taką decyzją);
- udzielenie pomocy de minimis w formie ulgi podatkowej – beneficjent musi wówczas wystąpić o wydanie przedmiotowej decyzji maksymalnie w ciągu 2 miesięcy od uzyskania pomocy.
Pomoc de minimis nie musi być rozliczana
Uzyskanie pomocy de minimis może być dużym wsparciem dla przedsiębiorstwa. Niezależnie od tego, czy dofinansowanie otrzyma osoba fizyczna. czy prawna, nie ma w tym przypadku obowiązku dokonywania rozliczenia podatkowego.
Pomoc de minimis jest zwolniona z konieczności odprowadzania podatku. Trzeba jednak pamiętać, że nie wolno jej także zaliczać do kosztów uzyskania przychodu.
