Od kilku lat podatnicy mają możliwość odliczenia od dochodu wydatki, które zostaną przeznaczone na tzw. działalność badawczo-rozwojową. Jest nią ulga na działalność badawczo-rozwojową!
W roku 2020 w związku z rozprzestrzeniającą się pandemią COVID-19 prawodawca wprowadził dodatkową, korzystniejszą wersję tej ulgi. Na czym ona polega?
Działalność rozwojowa w świetle ustaw podatkowych
Jak objaśnia art. 5a pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (zwanej dalej ustawą o PIT) działalność badawczo-rozwojowa to działalność twórcza obejmująca badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowana w sposób systematyczny w celu zwiększenia dotychczasowych zasobów wiedzy oraz wykorzystania już istniejących zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań.
Wyjaśnienie istoty badań naukowych oraz prac rozwojowych na potrzeby definicji działalności B+R zawarto w ustawie – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce.
| Badania naukowe | Prace rozwojowe |
| 1) badania podstawowe rozumiane jako prace empiryczne lub teoretyczne mające przede wszystkim na celu zdobywanie nowej wiedzy o podstawach zjawisk i obserwowalnych faktów bez nastawienia na bezpośrednie zastosowanie komercyjne; 2) badania aplikacyjne rozumiane jako prace mające na celu zdobycie nowej wiedzy oraz umiejętności, nastawione na opracowywanie nowych produktów, procesów lub usług bądź wprowadzanie do nich znaczących ulepszeń. | Prace rozwojowe są działalnością obejmującą nabywanie, łączenie, kształtowanie i wykorzystywanie dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności, w tym w zakresie narzędzi informatycznych lub oprogramowania, do planowania produkcji oraz projektowania i tworzenia zmienionych, ulepszonych lub nowych produktów, procesów lub usług, z wyłączeniem działalności obejmującej rutynowe i okresowe zmiany wprowadzane do nich, nawet jeżeli takie zmiany mają charakter ulepszeń. |
Ulga na działalność badawczo-rozwojową
Ulga na działalność B+R umożliwia wszystkim podatnikom prowadzącym działalność gospodarczą odliczenie od dochodu kwalifikowanych rodzajów kosztów wydatkowanych na działalność badawczo-rozwojową.
Odliczenia powyższych wydatków poniesionych w poprzednim roku podatkowym podatnik dokonuje nie wcześniej niż w sporządzonym zeznaniu rocznym właśnie za ubiegły rok podatkowy.
Ulga na działalność B+R jest możliwa do odliczenia przez podatników podatku dochodowego od osób prawnych (CIT) oraz podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT). W przypadku tych ostatnich ulga jest możliwa do odliczenia przez podatników opodatkowanych skalą podatkową albo podatkiem liniowym.
Ulga na działalność badawczo-rozwojową w związku z wydatkami na przeciwdziałanie panującej epidemii COVID-19 - korzystniejsza wersja
Resort Finansów wdrożył w czasie epidemii COVID-19 wiele narzędzi podatkowych wspomagających niektórych przedsiębiorców. Jedną z takich preferencji wobec podatników CIT oraz PIT jest możliwość dokonania odliczenia przez przedsiębiorców poniesionych kwalifikowanych wydatków na działalność B+R już w trakcie roku.
Wcześniej podatnicy odliczali poniesione koszty w danym roku dopiero na etapie składania zeznania rocznego rozliczającego ten rok. Pierwszy raz w roku 2020 podatnicy CIT oraz PIT mogli już trakcie jego trwania, a więc na etapie obliczania zaliczki na podatek dochodowy, dokonać odliczenia poniesionych wydatków na przygotowanie produktu związanego z przeciwdziałaniem rozprzestrzeniania się epidemii COVID-19.
Podstawowy warunek umożliwiający odliczenie tych kosztów to skomponowanie w ramach działalności B+R produktu na cele przeciwdziałania panującej epidemii COVID-19.
Preferencja polegająca na odliczeniu ulgi na działalność B+R dotyczyła odliczenia wydatków poniesionych w 2020 roku, a jak jest aktualnie?
Czy w 2021 roku obowiązuje ulga na działalność badawczo-rozwojową w korzystniejszej wersji?
Jak wskazuje znowelizowany art. 52t ustawy o PIT, koszty kwalifikowane wydatkowane na działalność B+R ponoszone w okresie od 2020 roku do końca roku podatkowego, w którym odwołano stan epidemii ogłoszony z powodu COVID-19, służące skomponowaniu produktów na cele przeciwdziałania COVID-19, podatnik prowadzący działalność B+R może odliczyć od dochodu będącego podstawą obliczenia zaliczki.
W przypadku podatników CIT zgodnie z art. 38l koszty kwalifikowane ponoszone w okresie od 2020 roku do końca roku podatkowego, w którym odwołano stan epidemii ogłoszony z powodu COVID-19, na działalność B+R skutkującą opracowaniem produktów niezbędnych do przeciwdziałania COVID-19, podatnik CIT może odliczyć od dochodu już na etapie obliczania zaliczki na podatek dochodowy w trakcie roku podatkowego, który:
-
rozpoczął się przed 1 stycznia 2020 roku, a zakończy się po 31 grudnia 2019 roku;
-
rozpoczął się po 31 grudnia 2019 roku, nie później jednak niż w miesiącu, w którym odwołano stan epidemii ogłoszony z powodu COVID-19.
Zatem nie tylko w 2021 roku możliwe jest odliczenie kosztów wydanych na działalność B+R w związku z opracowaniem produktu związanego z przeciwdziałaniem epidemii COVID-19 już na etapie obliczania w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy. Jeżeli pandemia COVID-19 będzie utrzymywała się w kolejnych latach, to skorzystanie z korzystniejszej ulgi na działalność B+R będzie możliwe aż do końca roku, w którym zostanie odwołany stan epidemii COVID-19.
| Ulga B + R | |
| Podatnicy PIT | Podatnicy CIT |
| Koszty kwalifikowane na działalność B+R, której celem jest opracowanie produktów niezbędnych do przeciwdziałania COVID-19 ponoszone w okresie od 2020 roku do końca roku podatkowego, w którym odwołano stan epidemii ogłoszony z powodu COVID-19. | Koszty kwalifikowane na działalność B+R, której celem jest opracowanie produktów niezbędnych do przeciwdziałania COVID-19, ponoszone w okresie od 2020 roku do końca roku podatkowego, w którym odwołano stan epidemii ogłoszony z powodu COVID-19 w trakcie roku podatkowego, który: 1) rozpoczął się przed 1 stycznia 2020 roku, a zakończy się po 31 grudnia 2019 roku; 2) rozpoczął się po 31 grudnia 2019 roku, nie później jednak niż w miesiącu, w którym odwołano stan epidemii ogłoszony z powodu COVID-19. |
Ulga na działalność badawczo-rozwojową w roku 2021 - kto skorzysta z atrakcyjniejszej wersji ?
Z atrakcyjniejszej wersji ulgi na działalność B+R, a więc odliczenia kosztów kwalifikowalnych na etapie obliczania zaliczki na podatek dochodowy, skorzystają podatnicy:
-
PIT prowadzący działalność B+R związaną z przeciwdziałaniem COVID-19, którzy stosują opodatkowanie przychodów z prowadzonej działalności gospodarczej za pomocą skali podatkowej lub 19-procentowego podatku liniowego;
-
CIT prowadzący działalność B+R związaną z przeciwdziałaniem COVID-19, którzy opodatkowują osiągnięte przychody z prowadzonej działalności gospodarczej stawką podatku dochodowego 9% albo 19%.
Tak jak poprzednio – kwota odliczenia w roku podatkowym wydatków kwalifikowalnych na działalność B+R nie może być większa:
-
od sumy osiągniętego rocznego dochodu (w przypadku podatników PIT) z działalności gospodarczej albo
-
od sumy osiągniętego rocznego dochodu (w przypadku podatników CIT) uzyskanego z przychodów innych niż przychody z zysków kapitałowych.
Jakie wydatki związane z działalnością B+R na cele COVID-19 uznane są za kwalifikowalne do odliczenia już w trakcie roku?
| Kwalifikowalne wydatki na działalność B+R związaną ze skomponowaniem produktu związanego z przeciwdziałaniem epidemii COVID-19 | |
| Lp. | Specyfika kosztu |
| 1. | Koszty wynagrodzeń wraz z opłaconymi składkami ZUS płatnika składek (umowa o pracę, umowa zlecenie, umowa o dzieło) |
| 2. | Materiały i surowce bezpośrednio związane z prowadzoną działalnością B+R |
| 3. | Sprzęt specjalistyczny wykorzystywany bezpośrednio w prowadzonej działalności B+R, uznany lub nieuznany za środek trwały |
| 4. | Koszty nabycia usług od jednostek naukowych |
| 5. | Koszty uzyskania i utrzymania patentu, prawa ochronnego na wzór użytkowy, prawa z rejestracji wzoru przemysłowego |
| 6. | Odpisy amortyzacyjne od wartości początkowej wartości niematerialnych i prawnych w postaci kosztów prac rozwojowych oraz środków trwałych z wyłączeniem samochodów osobowych oraz budowli, budynków i lokali będących odrębną własnością |
| 7. | Odpisy amortyzacyjne od budowli, budynków i lokali będących odrębną własnością wykorzystywanych w prowadzonej działalności B+R (tylko instytucje o statusie centrum badawczo-rozwojowego) |
| 8. | Koszty ekspertyz, opinii, usług doradczych i usług równorzędnych, badań wykonywanych na podstawie umowy, wiedzy technicznej i patentów lub licencji na chroniony wynalazek, uzyskanych od zewnętrznych podmiotów innych niż wymienione w punkcie 4 (tylko instytucje o statusie centrum badawczo-rozwojowego) |
Przykład 1.
Podatnik prowadzący działalność gospodarczą polegającą na produkcji akcesoriów fitness skierował część swojej załogi pracowniczej do przeprowadzeniem badań nad zmodyfikowanym płynem do dezynfekcji trudno dostępnych powierzchni od m.in. koronawirusa COVID-19, bez konieczności wycierania tegoż płynu zaraz po jego zastosowaniu. W celu poprowadzenia działalności badawczej dokupiono specjalną maszynę pomiarową, wiele niezbędnych materiałów oraz skorzystano z analiz i opinii w tym zakresie dostępnych w instytucie naukowym.
Podatnik w związku z prowadzeniem działalności B+R w zakresie badań nad nowym, zmodyfikowanym płynem do dezynfekcji trudno dostępnych powierzchni od m.in. koronawirusa COVID-19, bez konieczności wycierania tegoż płynu, będzie mógł ująć powyższe rodzaje wydatków jako możliwe do odliczenia od dochodu już w trakcie trwania roku podatkowego (na etapie obliczania zaliczki na podatek dochodowy).
Korzystanie z preferencyjnego opodatkowania dochodów z kwalifikowanych praw własności także w ciągu roku
Resort Finansów przygotował również inną ulgę powiązaną z prowadzeniem działalności B+R, niezależną od możliwości odliczenia kosztów na działalność B+R na etapie obliczania zaliczki na podatek dochodowy.
Ta preferencja to możliwość skorzystania z opodatkowania dochodów z kwalifikowanych praw własności już w trakcie roku (a nie na etapie składania zeznania rocznego za rok ubiegły) obniżoną stawką podatku dochodowego 5%.
Podstawowy warunek skorzystania z tej preferencji to prowadzenie działalności B+R związanej ze stworzeniem i rozwojem kwalifikowanego prawa własności intelektualnej.
| Skorzystanie z 5% opodatkowania dochodów z kwalifikowanych praw własności | |
| Podatnicy PIT | Podatnicy CIT |
| Podatnicy PIT w okresie od 2020 roku do końca roku podatkowego, w którym odwołano stan epidemii ogłoszony z powodu COVID-19, dochody z kwalifikowanych praw własności intelektualnej wykorzystywanych do przeciwdziałania COVID-19 mogą opodatkować 5-procentową stawką podatku dochodowego już na etapie ustalania zaliczek na podatek dochodowy (a więc w trakcie roku). | Podatnicy CIT osiągający w roku podatkowym, który:
– dochody z kwalifikowanych praw własności intelektualnej wykorzystywanych do przeciwdziałania COVID-19 mogą opodatkować 5-procentową stawką podatku dochodowego już na etapie ustalania zaliczek na podatek dochodowy (a więc w trakcie roku). |
Jak wskazują art. 52u ustawy o PIT oraz art. 38m ustawy o CIT, wykorzystanie preferencyjnego opodatkowania w trakcie roku będzie możliwe także w 2021 roku.
Kto ma możliwość skorzystania z preferencyjnego opodatkowania dochodów z kwalifikowanych praw własności stawką 5%?
Z preferencyjnego opodatkowania dochodów z kwalifikowanych praw własności stawką 5% podatku dochodowego już na etapie obliczania zaliczki na podatek dochodowy skorzystają podatnicy prowadzący działalność B+R, w której ramach tworzą i rozwijają kwalifikowane prawa własności intelektualnej dla celów przeciwdziałania COVID-19, tzn.:
-
podatnicy PIT, którzy stosują opodatkowanie przychodów z prowadzonej działalności gospodarczej za pomocą skali podatkowej lub 19% podatku liniowego,
-
podatnicy CIT.
Ustalanie zaliczki na podatek dochodowy z wykorzystaniem preferencyjnego opodatkowania dochodów z kwalifikowanych praw własności stawką 5% podatku
Podatnicy podatku CIT oraz PIT mogą w roku 2021 opodatkować stawką 5% podatku dochodowego osiągane dochody z kwalifikowanych praw własności intelektualnej już na etapie obliczania zaliczki na podatek dochodowy. Warunek niezbędny to tworzenie i rozwijanie kwalifikowanych praw własności intelektualnej w ramach prowadzonej działalności B+R celem przeciwdziała postępującej epidemii COVID-19.
| Sposób ustalania zaliczek na podatek dochodowy z uwzględnieniem 5% stawki podatku dochodowego wobec dochodów z kwalifikowanych praw własności | |
| Podatnicy PIT | Podatnicy CIT |
| W 2020 roku wysokość ustalanych w trakcie roku zaliczek na podatek dochodowy oblicza się w następujący sposób:
| W roku podatkowym obejmującym marzec 2020 roku wysokość ustalanych w trakcie roku zaliczek na podatek dochodowy oblicza się w następujący sposób:
|
Przykład 2.
Podatnik prowadzi działalność gospodarczą polegającą produkcji użytkowego oprogramowania na urządzenia mobilne. Wraz z rozprzestrzenianiem się epidemii COVID-19 podjął badania związane z identyfikacją optymalnych cech aplikacji w celu ochrony osób jeszcze niezakażonych COVID-19. Po przeprowadzeniu niezbędnych badań podatnik wytworzył aplikację ostrzegającą o liczbie aktualnych i potencjalnych zakażonych COVID-19 w miejscowości zamieszkania użytkowania urządzenia mobilnego oraz w miejscowościach sąsiadujących.
W tym wypadku dochody ze zbycia autorskiego programu komputerowego podatnik będzie mógł objąć już w trakcie roku 5-procentową stawką podatku dochodowego.
Końcowo należy podkreślić, że zastosowanie 5-procentowej stawki podatku dochodowego w trakcie roku od dochodów z kwalifikowanych praw własności intelektualnej dotyczy również przypadku, gdy:
-
podatnik nie posiada kwalifikowanego prawa własności intelektualnej albo
-
podatnik nie znajduje się w okresie ochronnym, tj. oczekiwania na przyznanie ochrony danego prawa własności intelektualnej
– jednak pod warunkiem zgłoszenia lub złożenia wniosku o uzyskanie takiego prawa ochronnego do właściwego organu w terminie 6 miesięcy, licząc od końca miesiąca, za który przy obliczaniu zaliczki na podatek zastosował 5-procentową stawkę podatku.
