Przedsiębiorcy niejednokrotnie borykają się z trudnościami finansowymi, co powoduje, że zobowiązania podatkowe nie są płacone w terminie. Przepisy ordynacji podatkowej zawierają uregulowania, które pozwalają na uniknięcie negatywnych skutków takich zdarzeń. Sprawdź, kiedy stosowane są ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych!
Ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych
Organ podatkowy na wniosek podatnika może z zastrzeżeniem postanowień art. 67b ordynacji podatkowej w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym:
odroczyć termin płatności podatku lub
rozłożyć zapłatę podatku na raty;
odroczyć termin płatności zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę lub odsetki określone w decyzji, o której mowa w art. 53a;
rozłożyć na raty zapłatę zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę lub odsetki określone w decyzji, o której mowa w art. 53a;
umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę lub opłatę prolongacyjną.
Przepisy przewidują dwie równorzędne przesłanki udzielania ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych - może to być ważny interes podatnika lub interes publiczny. Przesłanki te są od siebie niezależne, co oznacza, że do pozytywnego rozstrzygnięcia wniosku podatnika wystarczy spełnienie tylko jednej z nich.
Definicji zwrotów "ważny interes podatnika" oraz "interes publiczny" nie znajdziemy w przepisach prawa. Ocena obu tych przesłanek odroczenia terminu przez organ podatkowy powinna być obiektywna, powinna uwzględniać zasady logiki i doświadczenia życiowego. Musi być dokonana według kryteriów, zgodnych z aprobowaną powszechnie hierarchią wartości. Ponadto podlega sądowej kontroli legalności, co wynika z faktu, że przesłanki te zawarte są w przepisie prawnym.
Przyjmuje się, że ważny interes podatnika to sytuacja nadzwyczajna, przypadek losowy, który mogłyby zachwiać egzystencją podatnika.
W wyroku NSA w Szczecinie z dnia 22.04.1999 r. sygn. akt SA/Sz 850/98 wskazano, iż ważny interes podatnika to między innymi sytuacja, gdy z powodu nadzwyczajnych, losowych przypadków podatnik nie jest w stanie zaległości podatkowych uregulować. Będzie to utrata możliwości zarobkowania, utrata losowa majątku.
Natomiast interes publiczny należy rozumieć jako interes dotyczący ogółu społeczeństwa lub jego części, zazwyczaj ogółu ludzi pozostających we wzajemnych stosunkach wynikających z podobieństw warunków życia, pracy, norm postępowania czy miejsca zamieszkania.
Wydanie pozytywnej decyzji w zakresie ulgi w spłacie czy umorzenia zobowiązań może nastąpić jedynie na wniosek podatnika.
Wniosek o ulgę w spłacie zobowiązań podatkowych
Przepisy nie precyzują, jakie elementy powinien zawierać wniosek o udzielenie ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych, należy więc tutaj stosować ogólne zasady składania wniosków regulowane w Ordynacji podatkowej.
Oznacza to, że we wniosku powinna się znaleźć co najmniej treść żądania, wskazanie podmiotu, od którego pochodzi, a także adres jego siedziby lub miejsca prowadzenia działalności. Urzędy skarbowe zwykle określają dokładne wytyczne dotyczące treści wniosku o udzielenie ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych dla przedsiębiorców, dlatego warto zaczerpnąć takiej informacji we właściwym urzędzie.
Tego typu dokument zawsze jednak powinien zawierać:
dane identyfikacyjne - imię, nazwisko (nazwa przedsiębiorcy),
adres siedziby przedsiębiorcy oraz NIP,
rodzaj ulgi podatkowej (np. rozłożenie podatku na raty),
rodzaj i wysokość zobowiązania, którego dotyczy wniosek (np. podatek dochodowy, VAT),
uzasadnienie wniosku, w tym argumenty potwierdzające ważny interes podatnika lub ważny interes publiczny (wraz z dokumentami potwierdzającymi argumentację).
Ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych - regulacje prawne
Do ulg w spłacie zobowiązań podatkowych dla firm zastosowanie mają przepisy ustawy o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej, w związku z tym przedsiębiorca powinien określić formę wnioskowanej pomocy publicznej oraz przedstawić wraz z wnioskiem o udzielenie pomocy, w przypadku ubiegania się o pomoc:
de minimis - wszystkie zaświadczenia o udzieleniu tej pomocy, jakie otrzymał w ciągu ostatnich trzech lat poprzedzających dzień wystąpienia z wnioskiem o udzielenie pomocy,
inną niż pomoc de minimis - informacje o otrzymanej pomocy publicznej, zawierające w szczególności wskazanie dnia i podstawy prawnej jej udzielenia, inne formy i przeznaczenia albo informacji o nieotrzymaniu pomocy.
Trzeba pamiętać, że pomoc nie może zostać udzielona do czasu przekazania przez przedsiębiorcę wskazanych powyżej informacji lub zaświadczeń.
W przypadku wniosku o przyznanie ulgi w formie odroczenia lub rozłożenia na raty podatku, zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę, trzeba pamiętać, że wniosek powinien dodatkowo zawierać propozycję uregulowania zobowiązania, tj. terminy zapłaty, ilość oraz wysokość rat, w których wnioskodawca chciałby uregulować należność.
Składany wniosek, oprócz spełnienia wymogów formalnych, powinien zawierać także wyjaśnienie, dlaczego podatnik nie jest w stanie ponieść ciężaru podatku w terminie ustawowym. Konieczne jest odpowiednie uzasadnienie wniosku. Trzeba pamiętać, że organ podatkowy uwzględni wniosek jedynie w sytuacji, gdy będzie on uzasadniony ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym.
Gdy organ podatkowy uwzględni wniosek podatnika, pojawia się nowy termin płatności podatku. Jest nim dzień, w którym zgodnie z decyzją powinna nastąpić zapłata odroczonego podatku lub zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę albo poszczególnych rat, na jakie został rozłożony podatek lub zaległość podatkowa wraz z odsetkami za zwłokę.
Niedotrzymanie odroczonego terminu przez podatnika skutkuje przyjęciem terminu płatności sprzed podjęcia decyzji o odroczeniu terminu. Jeśli podatnik nie dotrzymał odroczonego terminu płatności podatku (lub zaległości podatkowej wraz z odsetkami), konsekwencją będzie naliczanie za okres od wydania decyzji o odroczeniu do wyznaczonego w niej terminu płatności odsetek za zwłokę. Tylko wpłata pełnej kwoty odroczonego podatku (zaległości podatkowej) nie skutkuje zmianą terminu płatności wynikającego z decyzji odraczającej termin płatności podatku lub zaległości podatkowej. Trzeba pamiętać, że w razie niedotrzymania terminu płatności odroczonego podatku lub zaległości podatkowej następuje z mocy prawa wygaśnięcie w całości decyzji o odroczeniu terminu płatności podatku lub zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę. Organ podatkowy nie ma zatem obowiązku wydawania decyzji stwierdzających wygaśnięcie decyzji udzielających ulgi.
