Dodatek stażowy jest obowiązkowo wypłacany pracownikom jednostek budżetowych po przepracowaniu określonego czasu. W przypadku pozostałych pracodawców jest to świadczenie nieobowiązkowe.
Komu przysługuje dodatek stażowy?
Dodatek za wysługę lat z mocy prawa wypłacany jest pracownikom sfery budżetowej i przysługuje za określony staż pracy. Do pracowników tych zaliczamy m.in.: nauczycieli, pracowników sądów i prokuratur, urzędników, żołnierzy zawodowych i funkcjonariuszy, pielęgniarki czy kolejarzy.
Dodatek stażowy jak liczyć?
Wynagrodzenie urzędnika państwowego zależy od wielu czynników, tj. zajmowanego stanowisko, posiadanych kwalifikacji czy okresu zatrudnienia w urzędach państwowych i jest uregulowane w art. 22 ust. 1 ustawy o pracownikach urzędów państwowych. Dodatek w wysokości 5% miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego należy się za ponad pięcioletnią pracę w urzędach państwowych. Wzrasta on za każdy rok pracy o 1%. Nie może być jednak wyższy niż 20% miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego. Regulacje dotyczące wynagrodzenia zawarte są w Dz. U. z 2023 r. poz. 765, 1195.
Jeżeli natomiast chodzi o dodatek stażowy dla nauczycieli, to regulacje dotyczące wypłaty tego dodatku zostały zawarte w Karcie Nauczyciela. Dodatek za wysługę lat wypłacany jest już po czwartym roku pracy w wysokości 1% wynagrodzenia zasadniczego po każdym roku. Podobnie jak w przypadku urzędników państwowych nie może on przekroczyć wysokości 20% wynagrodzenia zasadniczego. Kiedy nauczyciel jest zatrudniony w więcej niż jednej szkole, okresy stażu pracy ustala się oddzielnie dla każdego z nich.
Dla pracowników spoza sfery budżetowej nie ma uregulowań prawnych dotyczących dodatku stażowego. Pracodawca sam może określić przepisy płacowe obowiązujące w danym zakładzie pracy i uznać bądź nie, że jednym ze składników wynagrodzenia może być dodatek za wysługę lat. Informacja taka powinna być zawarta w wewnętrznym regulaminie wynagradzania bądź w umowie o pracę.
Zasady wypłaty dodatku stażowego
Dodatek stażowy zazwyczaj jest wypłacany razem z wynagrodzeniem zasadniczym. Jeżeli nabycie prawa do dodatku za wysługę lat nastąpiło w trakcie miesiąca, to wypłata dodatku będzie obowiązywała od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym pracownik nabył prawo do tego dodatku. Podobnie rzecz ma się z wypłatą wyższego dodatku, do którego pracownik nabył prawo. W przypadku, gdy uprawnienia do wyższego dodatku bądź do dodatku w ogóle nastąpiły na początku miesiąca, wówczas zostanie on wypłacony za dany miesiąc.
Dodatek za wysługę lat przysługuje za nieobecność w pracy z powodu choroby, opieki nad dzieckiem lub członkiem rodziny, jeżeli pracownik pobiera zasiłek z ubezpieczenia społecznego. Dodatek stażowy nie zwiększa więc podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego jak również zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego i zasiłku opiekuńczego. Nie przysługuje jednak w czasie pobierania zasiłku macierzyńskiego i jest zazwyczaj wliczany do podstawy wymiaru tego zasiłku.
Dodatek stażowy a płaca minimalna
Od 1 stycznia 2020 r. dodatek stażowy został wyłączony z katalogu składników wynagrodzenia, które są uwzględniane przy obliczaniu wysokości wynagrodzenia pracownika porównywanego z wysokością minimalnego.
Przykład 1.
Wynagrodzenie zasadnicze pracownika w 2024 wynosi 4 242,00 zł brutto, a dodatek stażowy 25% pensji zasadniczej (1 060,50 zł). Wynagrodzenie minimalne od lipca 2024 r. wynosi 4 300,00 zł. Czy otrzyma on podwyżkę?
Pracownik otrzymał od lipca 2024 roku podwyżkę wynoszącą 58,00 zł brutto. Czyli pracownik będzie otrzymywał minimalne wynagrodzenie 4 300,00 zł brutto oraz dodatek stażowy.
Wyłączenie dodatku stażowego z minimalnego wynagrodzenia sprawiło, że osoby otrzymujące ten dodatek wraz ze wzrostem wynagrodzenia minimalnego otrzymują podwyżkę pensji zasadniczej.
