Przepisy prawa nie ograniczają osobom fizycznym prowadzenia działalności gospodarczej w kilku formach. W rezultacie dopuszczalne jest jednoczesne prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej oraz uczestniczenie w spółkach osobowych jako wspólnik. W związku z taką sytuacją zastanowimy się, czy w tych rodzajach działalności podatek liniowy jako forma opodatkowania jest możliwy.
Przychód z jednoosobowej działalności gospodarczej oraz ze spółki cywilnej
W przypadku osoby fizycznej prowadzącej jednoosobową działalność gospodarczą przychody z tego tytułu stanowią pozarolniczą działalność gospodarczą.
Natomiast w przypadku spółki cywilnej należy wskazać na treść art. 5b ust. 2 ustawy o PIT, gdzie podano, że jeżeli pozarolniczą działalność gospodarczą prowadzi spółka niebędąca osobą prawną, przychody wspólnika z udziału w takiej spółce, określone na podstawie art. 8 ust. 1, uznaje się za przychody ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 (tj. pozarolnicza działalność gospodarcza).
W przypadku spółki cywilnej mamy do czynienia z transparentnością podatkową, co oznacza, że podatek od uzyskanego dochodu, proporcjonalnie do prawa udziału w zyskach, rozliczają wspólnicy tejże spółki, a nie sama spółka.
Podatek liniowy jako forma opodatkowania
Zgodnie z zasadą ogólną dochody osiągnięte przez podatników z pozarolniczej działalności gospodarczej są opodatkowane na zasadach określonych w art. 27 (skala podatkowa). Jednakże zgodnie z art. 9a ust. 2 ustawy o PIT podatnicy mogą wybrać sposób opodatkowania dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej na zasadach określonych w art. 30c (podatek liniowy).
Podatek liniowy charakteryzuje się stałą stawką wynoszącą 19%. W przypadku wyboru tej formy opodatkowania podatnik nie ma możliwości uwzględnienia kwoty wolnej od podatku, jednakże nie grozi mu ryzyko wejścia w drugi próg podatkowy opodatkowany 32% stawką podatku.
W przypadku wyboru podatku liniowego jako formy opodatkowania podatnicy są obowiązani do złożenia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego sporządzonego na piśmie oświadczenia o wyborze tego sposobu opodatkowania do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym został osiągnięty pierwszy przychód z tego tytułu w roku podatkowym, albo do końca roku podatkowego, jeżeli pierwszy taki przychód został osiągnięty w grudniu tego roku podatkowego.
Takie oświadczenie o wyborze można również złożyć poprzez CEIDG.
Złożone oświadczenie jest wiążące na kolejne lata podatkowe, a forma opodatkowania obowiązuje do momentu rezygnacji.
Z uwagi na fakt, że jest to forma opodatkowania przewidziana m.in. dla pozarolniczej działalności gospodarczej, pojawia się pytanie, czy możliwe jest skorzystanie z tej formy zarówno w przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej, jak i w przypadku spółki cywilnej.
W tym zakresie konieczne jest odniesienie się do treści art. 9a ust. 5 ustawy o PIT, który podaje, że jeżeli podatnik:
- prowadzi działalność gospodarczą samodzielnie i jest wspólnikiem spółki niebędącej osobą prawną,
- jest wspólnikiem spółki niebędącej osobą prawną
– wybór sposobu opodatkowania podatkiem liniowym dotyczy wszystkich form prowadzenia tej działalności, do których mają zastosowanie przepisy ustawy.
Podkreślmy jednak, że wybór sposobu opodatkowania określony w art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dotyczy wyłącznie form prowadzonej działalności, do których mają zastosowanie przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zastosowanie przepisów tej ustawy oznacza opodatkowanie według skali podatkowej lub podatkiem liniowym. Zatem, jeżeli podatnik prowadzi działalność samodzielnie i w formie spółki niebędącej osobą prawną (np. spółka cywilna), to przychód z działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie nie może być opodatkowany według skali podatkowej, a z działalności prowadzonej w formie spółki – podatkiem liniowym, i odwrotnie.
Tak też możemy przeczytać w interpretacji Dyrektora KIS z 16 października 2020 roku (nr 0112-KDIL2-2.4011.577.2020.1.MM).
Co jednak istotne, powyższa reguła nie obejmuje przypadków, gdy 1 z tych form prowadzenia działalności gospodarczej jest opodatkowana ryczałtem ewidencjonowanym.
Ryczałt ewidencjonowany jako forma szczególna i uregulowana w innej ustawie nie jest objęty dyspozycją art. 9a ust. 5 ustawy o PIT.
Potwierdza to treść interpretacji Dyrektora IS w Bydgoszczy z 17 sierpnia 2010 roku (nr ITPB1/415-469/10/PSZ). W interpretacji tej organ wskazał, że opodatkowanie dochodów uzyskiwanych z działalności gospodarczej prowadzonej indywidualnie podatkiem liniowym nie pozbawia podatnika możliwości wyboru opodatkowania przychodu z działalności gospodarczej prowadzonej w formie spółki cywilnej ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, o ile nie zachodzą inne okoliczności, które powodowałyby utratę prawa do opodatkowania zarówno podatkiem liniowym, jak i ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.
Warto jednak podkreślić, że w przypadku spółki cywilnej oświadczenie o wyborze ryczałtu ewidencjonowanego jako formy opodatkowania muszą złożyć wszyscy wspólnicy (art. 9 ust. 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym).
Powyższe powoduje, że w praktyce możemy mieć do czynienia z różnymi kombinacjami.
Przykład 1.
Osoba fizyczna prowadzi JDG oraz jest wspólnikiem spółki cywilnej. W zakresie JDG wybrała opodatkowanie na zasadach ogólnych. To zatem oznacza, że w ramach spółki cywilnej nie może wybrać opodatkowania w formie podatku liniowego. Przychody ze spółki cywilnej mogą być opodatkowane albo na zasadach ogólnych, albo ryczałtem ewidencjonowanym (o ile pozostali wspólnicy również wybiorą taką formę).
Przykład 2.
Osoba fizyczna prowadzi JDG oraz jest wspólnikiem spółki cywilnej. W zakresie JDG wybrała opodatkowanie podatkiem liniowym. To oznacza, że przychody ze spółki cywilnej mogą być opodatkowane podatkiem liniowym lub ryczałtem ewidencjonowanym (o ile pozostali wspólnicy również wybiorą taką formę).
Z przedstawionej analizy wynika, że formami wykluczającymi się są zasady ogólne oraz podatek liniowy. Jeżeli w ramach 1 formy prowadzenia aktywności gospodarczej podatnik wybierze podatek liniowy, to może w ten sposób opodatkować swoje wszystkie przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej.
