Podatnicy prowadzący działalność gospodarczą mają obowiązek rozpoznawania przychodu lub kosztu z tytułu różnic kursowych od zaciągniętych pożyczek lub kredytów. Analizując ten temat, warto się zastanowić, jaki wpływ na różnice kursowe ma sytuacja, kiedy dochodzi do przewalutowania pożyczki lub kredytu. Sprawdź, jak wygląda spłata pożyczki po przewalutowaniu! Poniżej przedstawiamy skutki podatkowe takiego zdarzenia.
Różnice kursowe w podatku dochodowym
Podmioty prowadzące działalność gospodarczą mają obowiązek rozpoznania podatkowych różnic kursowych w związku ze spłatą pożyczki lub kredytu.
Dodatnie różnice kursowe powstają, jeżeli wartość:
kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego udzielenia jest niższa od wartości tego kredytu (pożyczki) w dniu jego zwrotu, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni;
kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego otrzymania jest wyższa od wartości tego kredytu (pożyczki) w dniu jego spłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni.
Ujemne różnice kursowe powstają, jeżeli wartość:
kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego udzielenia jest wyższa od wartości tego kredytu (pożyczki) w dniu jego zwrotu, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni;
kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego otrzymania jest niższa od wartości tego kredytu (pożyczki) w dniu jego spłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni.
W rezultacie ogólne reguły wskazują, że dodatnie różnice kursowe powstają, jeżeli wartość kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego otrzymania jest wyższa od wartości tego kredytu (pożyczki) w dniu jego spłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni.
Natomiast ujemne różnice kursowe powstają, jeżeli wartość kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego otrzymania jest niższa od wartości tego kredytu (pożyczki) w dniu jego spłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni.
Różnice kursowe zwiększają odpowiednio przychody jako dodatnie różnice kursowe albo koszty uzyskania przychodów jako ujemne różnice kursowe.
Możemy zatem wskazać, że powstanie przychodu lub kosztu podatkowego z tytułu różnic kursowych wymaga spełnienia następujących przesłanek:
otrzymania pożyczki w walucie obcej,
spłaty tej pożyczki w walucie obcej oraz
wystąpienia różnic pomiędzy wartością tej pożyczki w przeliczeniu na PLN w dniu jej otrzymania i w dniu jej spłaty.
Przy obliczaniu różnic kursowych uwzględnia się kursy faktycznie zastosowane w przypadku sprzedaży lub kupna walut obcych oraz otrzymania należności lub zapłaty zobowiązań.
W pozostałych przypadkach, a także gdy do otrzymanych należności lub zapłaty zobowiązań nie jest możliwe uwzględnienie faktycznie zastosowanego kursu waluty w danym dniu, stosuje się kurs średni ogłaszany przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ten dzień.
Przewalutowanie pożyczki lub kredytu
Czynność przewalutowania stanowi operację polegającą na przeliczeniu kwoty kapitału pożyczki w jednej walucie według przyjętego przez strony kursu, na zobowiązanie w innej walucie.
Co istotne, nadal mamy do czynienia z tym samym zobowiązaniem pomiędzy stronami, tyle że wyrażonym w innej walucie.
W wyniku przewalutowania pożyczki nie dochodzi zatem do uregulowania zobowiązania, tj. np. spłaty pożyczki.
Spłata pożyczki po przewalutowaniu a skutki podatkowe
Skoro na skutek przewalutowania pożyczki bądź kredytu nie dochodzi do spłaty, to nie można mówić o wystąpienia w takim przypadku różnic kursowych.
Sama czynność przewalutowania zobowiązania z tytułu pożyczki nie skutkuje powstaniem różnic kursowych dla celów podatkowych.
Warunkiem powstania podatkowych różnic kursowych jest bowiem zapłata zaciągniętego zobowiązania w jakiejkolwiek formie. W przypadku dokonania przewalutowania zobowiązania z tytułu pożyczki nie dochodzi zaś do jej spłaty, a jedynie do zmiany waluty, w której wyrażone zostało zobowiązanie.
Warto zapamiętać, że przewalutowanie zobowiązania (waluty obcej na złotówki) nie jest różnicą kursową w rozumieniu prawa podatkowego, mimo że ma wpływ na wysokość spłacanego zadłużenia.
Powyższe znajduje potwierdzenie w wyroku WSA w Szczecinie z 27 czerwca 2013 roku (I SA/Sz 214/13), gdzie sąd wskazał, że przewalutowanie kredytu ze złotych na euro oznacza jedynie operację księgową niebędącą skutkiem przepływu środków pieniężnych w walucie obcej na konto kredytobiorcy. Nie dochodzi więc do „udzielenia” kredytu przez bank w walucie obcej, a podatnik nie „otrzymał” kredytu w takiej walucie, zatem nie powstała też przesłanka do ustalania różnic kursowych.
W konsekwencji możemy wskazać, że tylko sytuacja spłaty pożyczki zaciągniętej w walucie obcej zrealizowana w walucie obcej skutkuje rozpoznaniem przychodów i kosztów podatkowych z tytułu podatkowych różnic kursowych.
Podobnie też wskazał WSA w Białymstoku w wyroku z 4 kwietnia 2012 roku (I SA/Bk 45/12), gdzie sąd zaznaczył w uzasadnieniu, że różnice kursowe związane z przewalutowaniem pożyczki powstają w momencie jej faktycznej spłaty w walucie obcej, a nie w momencie jej przewalutowania.
Należy zatem wskazać, że czynność przewalutowania pożyczki lub kredytu jest zdarzeniem neutralnym podatkowo. Nie powstaje w takim wypadku różnica kursowa ani też żaden inny przychód mogący stanowić podstawę do naliczania podatku dochodowego.
Przechodząc do podsumowania, możemy postawić tezę, że przewalutowanie zaciągniętej pożyczki jest dla podatnika prowadzącego działalność gospodarczą zdarzeniem neutralnym podatkowo w zakresie podatku dochodowego. Nie powstają w takim przypadku podatkowe różnice kursowe.
