W dzisiejszych czasach przedsiębiorcy mają dostęp do rynków zagranicznych w ujęciu globalnym, dlatego tego typu transakcje stają się normą. Przy nabyciu lub sprzedaży towaru bądź usługi w obcej walucie mogą wystąpić tzw. różnice kursowe, które przedsiębiorca ma prawo zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu lub pozostałych przychodów z działalności gospodarczej. Czym są różnice kursowe oraz jak je rozliczyć? Odpowiedź znajdziesz w artykule.
Różnice kursowe - kiedy powstają?
Różnice kursowe powstają w wyniku różnic pomiędzy wartościami - wartością faktury a wartością rzeczywistej zapłaty po przewalutowaniu na złotówki. Zgodnie z przepisami wartość wyrażoną w obcej walucie należy przeliczyć na PLN według średniego kursu ogłoszonego przez NBP poprzedzającego dzień wystawienia faktury. W przypadku konta walutowego jest to wartość w obcej walucie, którą należy przeliczyć zgodnie z średnim kursem NBP poprzedzającym dzień dokonania zapłaty (dzień księgowania na koncie bankowym).
Różnice kursowe - sprzedaż i zakupy
Różnice kursowe mogą występować zarówno po stronie sprzedaży, jak i po stronie wydatków, w związku z czym mogą stanowić koszt podatkowy lub pozostały przychód firmy. Różnice kursowe mogą być dodatnie lub ujemne.
Różnice kursowe zwiększają odpowiednio przychody jako dodatnie różnice kursowe albo koszty uzyskania przychodów jako ujemne różnice kursowe w kwocie wynikającej z różnicy między wartościami określonymi w ust. 2 i 3.
Zgodnie z ustawą o PIT dodatnie różnice kursowe powstają, jeżeli wartość poniesionego kosztu wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski jest wyższa od wartości tego kosztu w dniu zapłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia. Natomiast ujemne różnice kursowe powstają, jeżeli wartość otrzymanych lub nabytych środków lub wartości pieniężnych w walucie obcej w dniu ich wpływu jest niższa od wartości tych środków lub wartości pieniężnych w dniu zapłaty lub innej formy wpływu tych środków lub wartości pieniężnych, według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni.
Różnice kursowe po stronie sprzedaży
Wyliczona wartość różnic kursowych od transakcji sprzedaży może stanowić pozostały przychód lub koszt uzyskania przychodu. Różnice kursowe należy wyliczyć biorąc pod uwagę datę wystawienia faktury oraz datę dokonania płatności. Po przeliczeniu różnic kursowych od wartości sprzedaży a rzeczywistym terminem dokonania płatności (przy założeniu wpływu na rachunek walutowy, wynik różnic kursowych jest:
- dodatni - wartość faktury (wykazana w KPiR) jest niższa niż kwota zapłaty po przeliczeniu wg średniego kursu NBP z dnia poprzedzającego dzień wystawienia faktury oraz sprzed dnia otrzymania zapłaty, wówczas różnice kursowe stanowią pozostały przychody firmy,
- ujemny - wartość faktury (wykazana w KPiR) jest wyższa niż kwota zapłaty po przeliczeniu wg średniego kursu NBP z dnia poprzedzającego dzień wystawienia faktury oraz sprzed dnia otrzymania zapłaty, wówczas różnice kursowe stanowią koszty uzyskania przychodu firmy.
Różnice kursowe po stronie zakupów
W przypadku wyliczania różnic kursowych od faktury kosztowej, należy przeliczyć wartość zakupu zgodnie ze średnim kursem opublikowanym przez NBP z dnia roboczego poprzedzającego dzień wystawienia faktury a wpłatę na rachunek walutowy po średnim kursie NBP sprzed dnia jej wpływu.
Jeżeli wynik jest:
- dodatni - wartość faktury (ujęta w KPiR) jest większa niż kwota zapłaty po przeliczeniu wg średniego kursu NBP z dnia poprzedzającego dzień wystawienia faktury oraz sprzed dnia zaksięgowania zapłaty, wówczas różnice kursowe stanowią pozostały przychód,
- ujemny - wartość faktury jest niższa niż kwota zapłaty po przeliczeniu wg średniego kursu NBP z dnia poprzedzającego dzień wystawienia faktury oraz sprzed dnia otrzymania zapłaty, wówczas różnice kursowe stanowią koszt uzyskania przychodu.
Jak ująć różnice kursowe w KPiR?
Jedynie nieliczne systemy księgowe dysponują funkcją automatycznego wyliczania różnic kursowych. Jednym z takich systemów jest wfirma.pl. Przewagą systemu jest to, że działa online co pozwala komunikować się na bieżąco z tabelą średnich kursów NBP.
Zobacz film: Jak rozliczyć różnice kursowe?
Automatycznie rozliczane różnice kursowe w systemie księgowym
Momentem, w którym możliwe jest ustalenie różnic kursowych jest zapłata. Dla celów zastosowania odpowiedniego kursu ważne jest czy zapłata została dokona z/na rachunek walutowy czy z/na rachunek w PLN, z tego względu w systemie wfirma.pl podczas rozliczania płatności istnieje możliwość wyboru rachunku: walutowy lub w PLN.
Dlaczego wybór rachunku jest tak ważny? Różnice kursowe powstają w przypadku, gdy łącznie spełnione są dwa warunki - faktura wystawiona jest w walucie obcej i zapłata dokonywana jest w walucie obcej. Nie każdy jednak przedsiębiorca dysponuje bankowym rachunkiem walutowym. Dla celów wyznaczenia odpowiedniego kursu do przeliczenia płatności brany jest pod uwagę:
- średni kurs NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień zapłaty/wpływu - w przypadku posiadania przez przedsiębiorcę rachunku bankowego w walucie,
- kurs faktycznie zastosowany przez bank - w przypadku braku rachunku walutowego, a więc gdy zapłata/otrzymanie płatności w walucie obcej dokonywane są z/trafiają na rachunek w PLN, gdzie to bank automatycznie dokonuje przeliczeń.
Zatem wybór rachunku jest tak ważny z uwagi na to że od niego zależy jaki kurs będzie stosowany dla celów wyliczenia różnic.
Różnice kursowe księgowane za pomocą DW
Różnice kursowe należy zaksięgować za pomocą dowodu wewnętrznego. Wyliczenie różnic kursowych jest możliwe dopiero w miesiącu, w którym dokonana została płatność. Jeżeli wyliczenie różnic dotyczy wielu transakcji, które miały miejsce w ciągu jednego miesiąca, to można zaksięgować je na podstawie dokumentu zbiorczego w ostatnim dniu okresu rozliczeniowego.
W systemie wFirma.pl w tym celu wystarczy przejść do zakładki START » RÓŻNICE KURSOWE » OD PRZYCHODÓW / OD WYDATKÓW, zaznaczyć dodane przez system automatycznie zapisy wyliczeń różnic kursowych dla poszczególnych transakcji i wybrać funkcję WYSTAW DW.
Do dokumentu DW warto załączyć wydruki zastosowanych kursów walutowych. Generując DW w systemie wfirma.pl nie trzeba tego robić gdyż taka informacja automatycznie pokazywana jest na wydruku dowodu wewnętrznego.
Różnice kursowe księgowane w KPiR
W zależności od tego, czy wynik wyszedł dodatni czy ujemny, wartość różnic kursowych należy prawidłowo zaksięgować w KPiR. Różnice kursowe dodatnie należy wykazać jako pozostały przychód w kolumnie 8 podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Natomiast różnice kursowe, których wynik jest ujemny należy zaliczyć w kosztach uzyskania przychodów i zaksięgować do KPiR w kolumnie 13 jako pozostałe wydatki.
W systemie wfirma DW rozliczonych różnic kursowych automatycznie księgowany jest do właściwej kolumny KPiR.
