Ustawa Prawo Przedsiębiorców, która weszła w życie 30 kwietnia 2018 roku, wprowadziła nowy rodzaj ulgi w opłacaniu składek ZUS - ulga na start dla nowych przedsiębiorców oraz osób, które rozpoczynają prowadzenie działalności po dłuższej przerwie. Dzięki uldze ZUS na start, przedsiębiorcy rozkręcający swój biznes, mają możliwość realnie zaoszczędzić! Warto jednak poznać szczegóły tematu rozważając przystąpienie do tej ulgi.
Ulga na start - czym jest oraz jak długo można z niej korzystać?
Uprawnienie do ulgi, polega na zwolnieniu przedsiębiorców z obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym (czyli opłacania składek emerytalnej, rentowej i wypadkowej). Z ulgi można korzystać maksymalnie przez 6 pełnych miesięcy kalendarzowych od dnia podjęcia działalności gospodarczej.
ZUS na swojej stronie internetowej wyjaśnia, że sposób liczenia okresu ulgi, jest zależny od dnia faktycznego podjęcia działalności gospodarczej.
Przykład 1.
Pani Janina rozpoczęła działalność gospodarczą od 2 maja 2023 r. 6 miesięcy, za które nie będzie opłacać składek na ubezpieczenia społeczne, upłynie z dniem 30 listopada 2023 r. Czy można wydłużyć ten okres?
Gdyby zarejestrowała działalność gospodarczą dnia 1 maja 2023 roku, to okres uprawnienia do ulgi upłynąłby już 31 października 2023 r.
W przypadku, gdy przedsiębiorca w trakcie korzystania z ulgi na start zdecyduje się na zawieszenie swojej działalności gospodarczej - nie straci do niej prawa. Jednakże zawieszenie działalności nie zatrzyma biegu 6 miesięcznej ulgi na start.
Przykład 2.
Pani Janina rozpoczęła działalność gospodarczą 2 maja 2023 r. W okresie od 1 czerwca do 30 września 2023 roku, zawiesiła wykonywanie działalności gospodarczej. Do kiedy obowiązuje ulga?
Ulga na start przysługuje jej niezmiennie do 30 listopada 2023 r.
Kto może przystąpić do ZUS na start?
Ulga na start przysługuje osobom fizycznym, będącymi przedsiębiorcami (także wspólnikom spółek cywilnych), którzy:
- rozpoczynają działalność gospodarczą pierwszy raz w życiu;
- rozpoczynają działalność gospodarczą ponownie, po upływie co najmniej 60 miesięcy kalendarzowych, licząc od dnia ostatniego zawieszenia lub zakończenia działalności gospodarczej.
Warunkiem do skorzystania z ZUS na start, jest nie wykonywanie usług na rzecz byłego pracodawcy, u którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym, osoba wykonywała czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności w ramach stosunku pracy, lub spółdzielczego stosunku pracy.
Przykład 3.
Pan Jan jest grafikiem komputerowym. Z dniem 15 maja 2021 roku, rozpoczął działalność gospodarczą w tym zakresie i świadczy usługi, min. na rzecz swojego byłego pracodawcy, u którego był zatrudniony do 30 kwietnia 2020 roku. Czy może skorzystać z ulgi?
W związku z tym nie może skorzystać z ulgi na start.
Kto nie może skorzystać z ulgi na start?
Z przywileju ulgi na start, nie mogą jednak korzystać:
- wspólnicy spółek jawnych, komandytowych i partnerskich oraz jednoosobowy wspólnik spółki z ograniczoną odpowiedzialnością;
- przedsiębiorcy wykonujący działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, dla którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym, pełnili obowiązki wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej;
- osoby współpracujące przy prowadzeniu jednoosobowej działalności gospodarczej;
- osoby prowadzące działalność rolniczą (działalność rolnicza nie jest objęta ubezpieczeniami społecznymi prowadzonymi przez ZUS, lecz przez KRUS);
- przedsiębiorcy już aktywni lub tacy, którzy w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych, przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej, prowadziły pozarolniczą działalność gospodarczą;
- przedsiębiorcy, którzy mimo spełniania kryteriów dobrowolnie zrezygnowali z ulgi na start, poprzez zgłoszenie się do ubezpieczeń społecznych – tutaj także obowiązuje 60-miesięczny okres karencji.
Czy ulga na start jest obligatoryjna?
Przedsiębiorca ma prawo zrezygnować z uprawnienia ZUS na start, poprzez zgłoszenie się do ubezpieczeń społecznych. Jego decyzja może być motywowana faktem, że w okresie korzystania z ulgi, nie podlega on obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym. W związku z powyższym przez okres 6 miesięcy nie zostają odkładane składki na poczet przyszłej emerytury.
Dodatkowo, osoba korzystająca z ZUS na start nie może również przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Prawo do tego ubezpieczenia gwarantuje możliwość otrzymywania zasiłków chorobowego oraz macierzyńskiego.
Utrata prawa do ulgi na start
Przedsiębiorca, który zrezygnuje z ulgi w trakcie jej trwania, nie ma możliwości ponownego się do niej przypisania (nawet jeżeli bieg 6 miesięcy jeszcze się nie zakończył). Przedsiębiorca będzie miał możliwość ponownie skorzystać z tej ulgi dopiero w przypadku, gdy zawiesi bądź zakończy swoją działalność gospodarczą na okres co najmniej 60 miesięcy kalendarzowych, po czym ponownie ruszy z własnym biznesem.
Ubezpieczenie zdrowotne a ulga na start
W okresie, w którym przedsiębiorca korzysta z ulgi, ubezpieczenie zdrowotne jest obowiązkowe, o ile ulga na start nie zostanie zawieszona. Co ważne, może w tym okresie zgłosić do ubezpieczenia zdrowotnego także członków swojej rodziny. Od 2022 roku wysokość składki zdrowotnej zależy od formy opodatkowania osoby prowadzącej pozarolniczą działalność. Minimalna składka na ubezpieczenie zdrowotne w 2023 r. wynosi 314,10 zł od stycznia do grudnia 2023 r. Składka ta jest miesięczna i niepodzielna, czyli należy opłacać ją w pełnej wysokości, niezależnie od ilości dni podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu w miesiącu.
Z obowiązku opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne z tytułu prowadzenia działalności w okresie ulgi na start, jest zwolniony przedsiębiorca, który:
- jest emerytem bądź rencistą i jego świadczenie nie przekracza miesięcznie minimalnego wynagrodzenia, a jego przychody z działalności nie przekroczą miesięcznie 50% kwoty najniższej emerytury lub będzie opłacał podatek dochodowy w formie karty podatkowej;
- jest zaliczony do umiarkowanego lub znacznego stopnia niepełnosprawności, a jego przychody z działalności nie przekroczą miesięcznie 50% kwoty najniższej emerytury lub będzie opłacał podatek dochodowy w formie karty podatkowej;
- pobiera zasiłek macierzyński, którego wysokość nie przekracza miesięcznie kwoty świadczenia rodzicielskiego.
Osoby niepełnosprawne, zaliczone do umiarkowanego lub znacznego stopnia niepełnosprawności, nie posiadające innych źródeł przychodów poza tą działalność, będą opłacały składkę na ubezpieczenie zdrowotne nie wyższą od kwoty należnej zaliczki, na podatek dochodowy od osób fizycznych.
Koniec ulgi ZUS na start
Po upływie 6 miesięcy ulgi na start, przedsiębiorca tak jak do tej pory, będzie mógł skorzystać z preferencyjnych składek ZUS. Przez okres 24 pełnych miesięcy przedsiębiorca będzie mógł opłacać składki na ubezpieczenie społeczne w obniżonym wymiarze. Dolny limit podstawy wymiaru preferencyjnych składek ZUS wynosi 30% minimalnego wynagrodzenia. Z preferencyjnych składek ZUS, będzie mógł skorzystać także przedsiębiorca, który zrezygnuje z ulgi na start przed upływem 6 miesięcy.
Przedsiębiorca przechodzący na 2 letnią ulgę dla nowych firm (mały ZUS) u którego dochodzi do zbiegu tytułów ubezpieczeń, może opłacać nadal tylko składkę zdrowotną.
Celem wprowadzenia ulgi na start, było ułatwienie startującym przedsiębiorcom rozkręcenia ich własnego biznesu. Zmniejszone koszty związane z opłatami za ubezpieczenia ZUS, mogą znacząco wpłynąć na stan finansowy firmy. ZUS na start obowiązuje przez maksymalnie okres 6 miesięcy i zwalnia osoby, spełniające odpowiednie warunki, z opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Korzystanie z tego zwolnienia niesie za sobą pewne konsekwencje - przedsiębiorca nie może m.in. przystąpić w tym czasie do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Jednakże, pomimo kilku niedogodności wiążących się z tą ulgą, większość młodych przedsiębiorców decyduje się na przystąpienie do niej.
