0 0
dni
0 0
godz
0 0
min
0 0
sek

Ulga na start dla przedsiębiorców - najważniejsze informacje

Nasz ekspert:
Artykuły autora

Wielkość tekstu:

W ustawie Prawo przedsiębiorców uregulowane są zasady prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Można w niej znaleźć również jedną z preferencji dotyczących opłacania skąłdek przez przedsiębiorców rozpoczynających działalność. Jednak ulga na start nie jest przeznaczona dla każdej osoby prowadzącej działalność.

ZUS na start - podstawa prawna

Ulga na start została uregulowana w art. 18 ustawy Prawo przedsiębiorców. W myśl tego przepisu przedsiębiorca będący osobą fizyczną, który:

  • podejmuje działalność gospodarczą po raz pierwszy albo podejmuje ją ponownie po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia oraz 
  • nie wykonuje jej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej, 

- nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym przez okres 6 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej.

W tym miejscu trzeba zauważyć, że zgodnie z aktualnymi regulacjami osoby prowadzące pozarolniczą działalność, jeśli nie mają innych tytułów do ubezpieczeń, podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności. Podmioty prowadzące działalność gospodarczą składki na ubezpieczenia społeczne oraz składkę na ubezpieczenie zdrowotne finansują w całości z własnych środków. Ulga na start stanowi zatem wyłom od powyższej reguły.

Dotychczasowa powinność opłacania składek na ubezpieczenie była dla początkujących podatników bardzo dotkliwa, wpłat do ZUS należało bowiem dokonywać nawet pomimo braku wygenerowania jakiegokolwiek zysku. Jak powszechnie wiadomo, w pierwszej fazie działalności przedsiębiorstwa niewiele osób potrafiło osiągnąć same zyski.

Mając na uwadze powyższe problemy, zdecydowano się na wprowadzenie czasowego zwolnienia z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne. Jest to szczególnie ważne dla przedsiębiorców, ponieważ początkowo firmy ponoszą znaczne nakłady finansowe i koszty, zanim w ogóle dojdzie do wypracowania pierwszego dochodu.

Ulga na start dotyczy wyłącznie składek na ubezpieczenie społeczne. W rezultacie przedsiębiorcy obligatoryjnie muszą opłacać składki na ubezpieczenie zdrowotne, którego wysokość od 2022 roku jest uzależniona głównie od formy opodatkowania. Kolejną ważną kwestią jest zwrócenie uwagi, iż ulga ma charakter uprawnienia, a nie obowiązku, co oznacza, że dany przedsiębiorca w każdym czasie może z niej dobrowolnie zrezygnować i zgłosić swoją działalność do ubezpieczenia społecznego.

Ulga na start nie dla każdego przedsiębiorcy

Szczegółowa analiza nowego przepisu prowadzi do wniosku, że z ZUS na start nie skorzystają osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, które:

  • podejmują ponownie działalność gospodarczą przed upływem co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia;
  • wykonują działalność na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywali w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej;

Przykład 1.

Przedsiębiorca prowadził działalność gospodarczą w okresie od września 2018 r. do maja 2020 r. Teraz planuje na nowo otworzyć firmę od września 2023 r. Z uwagi na fakt, że w okresie ostatnich 60 miesięcy prowadził działalność gospodarczą, nie ma prawa do skorzystania z ulgi na start.

Dodatkowo przepis wskazuje, że opisywana preferencja nie dotyczy przedsiębiorców, którzy prowadząc działalność gospodarczą, podlegają ubezpieczeniu na podstawie przepisów ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników.

Rejestracja do ulgi na start

Chęć skorzystania z ulgi na start zgłasza się na formularzu ZUS ZZA. To na tej deklaracji zgłasza się chęć przystąpienia do ubezpieczenia zdrowotnego. Najważniejsze podczas rejestracji jest podanie odpowiedniego kodu tytułu ubezpieczenia, tu jest to kod  05 40 - osoba niepodlegająca ubezpieczeniom społecznym i podlegająca ubezpieczeniu zdrowotnemu, zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy Prawo przedsiębiorców.

Wysyłki deklaracji ZUS ZZA można dokonać na dwa sposoby:

  • bezpośrednio podczas składania wniosku CEIDG-1, gdzie w punkcie 12.2 “Dołączam zgłoszenia ZUS:” należy zaznaczyć “ZZA”,
  • wysyłając deklarację z bezpośrednio z systemu zintegrowanego z ZUS, jak np. wFirma.pl .

Deklaracje te należy złożyć w ciągu 7 dni liczonych od dnia powstania obowiązku do objęcia ubezpieczeniami.

Jednym z systemów pozwalających nie tylko na wysłanie deklaracji , ale również na późniejsze rozliczanie co miesiąc deklaracji ZUS DRA jest wFirma.pl.

Warto pamiętać, że jeśli przedsiębiorca nie jest objęty ubezpieczeniami społecznymi, to nie są odkładane składki na przyszłe świadczenia emerytalne czy rentowe. Nie może również skorzystać z zasiłku w razie choroby czy macierzyństwa.

ZUS na start przez 6 miesięcy prowadzenia działalności

Prawo do korzystania z ulgi na start i opłacania w związku z tym wyłącznie składki zdrowotnej przysługuje jedynie przez pierwsze 6 miesięcy prowadzenia własnego biznesu. Jednakże warto wiedzieć , że nie mówi się tu konkretnie o równych 6 miesiącach - chodzi bowiem o pełne miesiące kalendarzowe. Oznacza to, że najkorzystniej jest rozpoczynać działalność w innym dniu niż pierwszy dzień miesiąca. Jak to wygląda w praktyce? Przedstawiamy na przykładzie.

Przykład. 2. 

Pan Marian rozpoczyna działalność od 1 października 2023 r. Prawo do korzystania z ZUS na strat przysługuje mu przez 6 miesięcy i zakończy się z dniem 31 marca 2024 r. Gdyby Pan Marian rozpoczął działalność 2 października, wówczas z ulgi mógłby korzystać do 30 kwietnia. Dlaczego? Gdyż pierwszym pełnym miesiącem korzystania z tego przywileju byłby listopad 2023 r.

Ulga na start w przypadku zawieszenia działalności

Niezwykle istotne jest to, że zawieszenie działalności nie przerywa biegu ulgi. Oznacza, to że jeśli przedsiębiorca zdecyduje się na zawieszenie, to półroczny okres nie zostanie zatrzymany. Jeśli działalność zostanie wznowiona później niż po upływie 6 pełnych miesięcy rozkręcenia biznesu, wówczas nie będzie możliwości skorzystania z ZUS na start.

Przykład 3. 

Pani Iwona rozpoczęła działalność 20 listopada 2022 r. i zdecydowała się skorzystać z ulgi na start. W kwietniu 2023 r. postanowiła zawiesić działalność do końca czerwca 2023 r. Okres 6 miesięcznej ulgi upłynął 31 maja 2023 r., zatem po wznowieniu działalności Pani Iwona będzie musiała zarejestrować się do ubezpieczeń społecznych.

Wyrejestrowanie z ZUS na start

Przystąpienie do ulgi na start na początku prowadzenia działalności nie jest obowiązkowe. Przedsiębiorca może wybrać czy chce z niej skorzystać czy jednak zostać objęty ubezpieczeniami społecznymi.

Osoba prowadząca działalność może zrezygnować z ulgi na start w dowolnym momencie. Jeśli nastąpi to w trakcie okresu ulgi, to wtedy konieczne będzie złożenie w ZUS:

  • deklaracji ZUS ZWUA z kodu 05 40, a następnie
  • deklaracji ZUS ZUA (zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych) lub ZUS ZZA pod warunkiem, że podlega ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu i podstawa do naliczania tych ubezpieczeń jest odpowiedniej kwoty.

W przypadku, gdy przedsiębiorca chce zgłosić się do ubezpieczeń społecznych w trakcie miesiąca, to musi pamiętać, że wówczas zobowiązany jest do sporządzenia dwóch deklaracji rozliczeniowych DRA: 

  • jednej z identyfikatorem 01 MM RRRR , gdzie kod tytułu ubezpieczenia kodem 05 40 i proporcjonalnie naliczona składka zdrowotna
  • drugiej z identyfikatorem 40 MM RRRR, gdzie kod tytułu ubezpieczenia wpisuje się zgodnie ze zgłoszeniem, a podaje się pozostałą część składki zdrowotnej oraz proporcjonalnie  naliczone składki społeczne.

Jeśli właściciel nie opłaca składek wyłącznie za siebie,  to w powyżej przedstawionej sytuacji powinien zostać wykazany na dwóch raportach imiennych RCA za okres obowiązywania ulgi oraz drugi za czas podlegania ubezpieczeniom społecznym.

Dobrowolna rezygnacja z ulgi na start powoduje, że przedsiębiorca nie może ponownie z niej skorzystać.

Korzystanie z innych ulg w opłacaniu składek

Przedsiębiorca, który po upływie 6-miesięcznego okresu karencji zdecyduje się na dalsze prowadzenie działalności gospodarczej, ma możliwość skorzystania z dotychczasowych ułatwień. Chodzi mianowicie o 2-letnią ulgę dla nowych firm lub też Mały ZUS (składki obliczane od przychodu).

Ideą 2-letniej ulgi, jest obniżenie wysokości składki na ubezpieczenie społeczne przez okres kolejnych 24 miesięcy.  W tym czasie minimalną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, wypadkowe, a jeśli przedsiębiorca przystąpi do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego – także składki na ubezpieczenie chorobowe, może stanowić kwota nie niższa niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia.

W konsekwencji łączny okres preferencji, obejmujący zwolnienie oraz obniżenie wysokości składek na ubezpieczenie społeczne, może wynosić aż 31 miesięcy.

Przykład 4.

Przedsiębiorca planuje rozpocząć działalność gospodarczą 2 grudnia 2023 r. Spełnia warunki umożliwiające skorzystanie z ulgi na start. Po tym okresie planuje przejść na preferencyjny ZUS. Sumaryczny okres ulg w zakresie opłacania składek na ubezpieczenie społeczne będzie trwał aż do 30 czerwca 2026 r.

Jeśli przedsiębiorca nie spełnia warunków do skorzystania z tej ulgi, to może wybrać tzw. mały ZUS, który jest przeznaczony dla osób osiągających niewysokie przychody. Warunkiem przystąpienia do niego jest jednak:

  • osiągnięcie przychodu nieprzewyższającego kwoty 120 tys. zł w poprzednim roku kalendarzowym  oraz
  • prowadzenie w poprzednim roku działalności przez co najmniej 60 dni.

Mały ZUS polega na obliczeniu podstawy opłacania składek przyjmując do niej  uzyskany w ubiegłym roku dochód.

Ulga na start ma swoje wady i zalety. Warto rozważyć które rozwiązanie będzie dla przedsiębiorcy korzystniejsze - czy woli zaoszczędzić na składkach przez pierwsze pół roku prowadzenia firmy czy może podlegać ubezpieczeniom społecznym i w przyszłości mieć prawo do świadczeń z tych ubezpieczeń.

Rozliczenie ulgi na start w wFirma.pl

W oprogramowaniu wFirma.pl w prosty sposób sporządzisz deklaracje rozliczeniowe DRA. Aby tego dokonać należy w zakładce USTAWIENIA » PODATKI » ZUS » OGÓLNE wybrać w polu SCHEMAT SKŁADEK SPOŁECZNYCH opcję TYLKO ZDROWOTNE - 6-MIESIĘCZNA ULGA NA START.

Ulga na start dla przedsiębiorców w systemie wFirma.pl

Wtedy automatycznie jako kod tytułu ubezpieczenia podstawi się 05 40. Zmiany te należy zapisać. Dzięki temu podczas tworzenia deklaracji ZUS DRA zostanie na niej naliczona wyłącznie składka na ubezpieczenie zdrowotne.

Artykuły
Brak wyników.
Więcej artykułów
Wzory
Brak wyników.
Więcej wzorów