W dalszym ciągu w Polsce obowiązuje stan zagrożenia epidemicznego związany z rozprzestrzenianiem się COVID-19. Kwarantanną obejmuje się obowiązkowo osoby, które przekroczyły granicę i przebywają obecnie w Polsce. Na kwarantannę domową mogą zostać również skierowani ci, którzy mieli styczność bezpośrednio z osobami, u których został wykryty koronawirus. Na co mogą liczyć osoby odizolowane? Po spełnieniu odpowiednich warunków mogą one ubiegać się o wynagrodzenie chorobowe lub o zasiłek za czas kwarantanny – więcej informacji na ten temat przedstawiamy w niniejszym artykule.
Czym jest kwarantanna i kto może zostać nią objęty?
Kwarantanna domowa stanowi sposób na ograniczenie rozprzestrzeniania się niebezpiecznych patogenów. Stosuje się go jako środek zapobiegawczy. W praktyce oznacza to, że osoba niewykazująca oznak chorobowych, ale potencjalnie podejrzana o bycie nosicielem danego patogenu, zostaje czasowo zobowiązana do nieopuszczania własnego domu w celu izolacji.
Co do zasady kwarantanna trwa 10 dni. Jednak w niektórych przypadkach okres ten jest dłuższy.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami obowiązkowej kwarantannie podlegają:
- osoby, które zostały skierowane na test w kierunku wirusa SARS-CoV-2 i trwa od dnia kiedy otrzymało się skierowanie na test do chwili uzyskania ujemnego wyniku testu (negatywny automatycznie zwalnia z odbywania obowiązkowej kwarantanny),
- osoby, które miały bliski kontakt z osobą zakażoną – przez 10 dni, licząc od dnia następującego po kontakcie,
- osoby zamieszkujące z osobą zakażoną (izolowaną) – od dnia uzyskania pozytywnego wyniku testu przez osobę zakażoną (poddaną izolacji) do upływu 7 dni po zakończeniu izolacji osoby zakażonej,
- wybrane kategorie cudzoziemców, którzy przekraczają tę granicę RP, która stanowi zewnętrzną granicę UE – przez 10 dni, licząc od dnia następującego po dniu przekroczenia granicy.
Natomiast obowiązkowej kwarantannie nie podlegają:
- osoby zamieszkujące lub prowadzące wspólne gospodarstwo domowe z osobą przebywającą na kwarantannie,
- osoby zamieszkujące lub prowadzące wspólne gospodarstwo domowe z osobą skierowaną na test – w okresie oczekiwania na wynik testu przez tę osobę;
- osoby, które zakończyły hospitalizację, odbywanie izolacji lub izolacji w warunkach domowych z powodu stwierdzenia zakażenia koronawirusem,
- osoby uczestniczące w udzielaniu świadczeń opieki zdrowotnej osobom chorym na chorobę wywołaną wirusem SARS-CoV-2, pod warunkiem codziennego wykonywania testu antygenowego, przed rozpoczęciem udziału w udzielaniu tych świadczeń, przez co najmniej 7 dni po dniu styczności ze źródłem biologicznych czynników chorobotwórczych,
- osoby w pełni zaszczepione.
Obowiązek poinformowania pracodawcy o kwarantannie
Zarówno pracownik powracający z zagranicy, jak i ten, który decyzją inspektora sanitarnego został poddany kwarantannie, zobowiązany jest do poinformowania swojego pracodawcy o konieczności przebywania w izolacji. Jednak informacja ta będzie także dostępna na PUE ZUS.
Podstawa do wypłacenia świadczeń za czas kwarantanny
Nie wszyscy, którzy są objęci przymusową kwarantanną, mają prawo do świadczeń z tego tytułu. Tylko osoby zgłoszone do ubezpieczenia chorobowego mogą bowiem pobierać wynagrodzenie bądź zasiłek za czas kwarantanny. Podstawą do wypłacenia tych świadczeń do tej pory była decyzja państwowego inspektora sanitarnego lub oświadczenie pracownika.
Aktualnie ZUS będzie samodzielnie pozyskuje odpowiednie dane z systemu informatycznego Centrum e-Zdrowia (system EWP), w którym zapisywane są informacje o obowiązku kwarantanny i izolacji.
Wynagrodzenie lub zasiłek za czas kwarantanny dla pracownika
Pracownicy oraz inne osoby świadczące swoje usługi dla pracodawcy, będące jednocześnie objęte ubezpieczeniem chorobowym, mają prawo do otrzymania wynagrodzenia chorobowego lub zasiłku chorobowego za czas kwarantanny ze względu na brak możliwości wykonywania pracy o charakterze zarobkowym.
Jeżeli czas kwarantanny wpisuje się do pierwszych 33 lub 14 dni (w przypadku osób powyżej 50. roku życia) okresu chorobowego w danym roku kalendarzowym, za okres niezdolności do pracy danej osobie przysługiwać będzie wynagrodzenie chorobowe płacone i finansowane przez pracodawcę.
Jeżeli okres niezdolności do pracy wykracza poza limity opisane powyżej, pracownikowi przysługuje zasiłek za czas kwarantanny.
Podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego (jak również zasiłku chorobowego) stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone w okresie 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Od wynagrodzenia będącego podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia chorobowe, należy odliczyć potrącone przez pracodawcę składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe oraz chorobowe, czyli od kwoty wynagrodzenia brutto należy odjąć sumę procentu powyższych składek (13,71%).
- Jak wyliczać wynagrodzenie chorobowe?
- Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego - jak jest ustalana? (część I)
- Nowa podstawa wymiaru zasiłku chorobowego - kiedy ustalamy
Co istotne, jeśli zasiłek za czas kwarantanny będzie wypłacany przez ZUS, płatnik składek, czyli pracodawca, zobowiązany jest jak najszybciej (maksymalnie w ciągu 7 dni) przekazać oświadczenie ubezpieczonego do ZUS.
Przekazanie oświadczenia może nastąpić drogą elektroniczną za pośrednictwem portalu ZUS PUE poprzez załączenie skanu lub zdjęcia oświadczenia (potwierdzonego za zgodność z oryginałem) do zaświadczenia Z-3 lub Z-3a.
Zasiłek za czas kwarantanny dla przedsiębiorcy
Przedsiębiorca opłacający dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, a także osoba współpracująca z przedsiębiorcą (po przejściu przez okres wyczekiwania) ma prawo ubiegać się w ZUS o zasiłek za czas kwarantanny.
Podstawą do wypłaty zasiłku za czas kwarantanny przedsiębiorcy lub osoby współpracującej jest złożenie oświadczenia w ZUS o niezdolności do pracy. Oświadczenie to może zostać dostarczone do ZUS w formie elektronicznej z wykorzystaniem portalu ZUS PUE. Wówczas należy wypełnić wniosek na druku ZAS-53.
Co do zasady przedsiębiorca, który nie otrzymał decyzji z ZUS bądź przelewu zasiłku, nie może mieć pewności, czy świadczenie zostanie mu przyznane. Dlatego też najbezpieczniej jest, do czasu przyznania zasiłku za czas kwarantanny, aby przedsiębiorca opłacał składki ZUS tak, jakby nie miał prawa do zasiłku, czyli w standardowej wysokości. Po przyznaniu świadczenia przedsiębiorca może dokonać korekt deklaracji DRA w celu ujęcia zasiłku chorobowego za dany okres.
Zarówno osoby ubezpieczone świadczące pracę na poczet swoich pracodawców, jak i sami przedsiębiorcy oraz osoby współpracujące mają prawo ubiegać się o wynagrodzenie bądź zasiłek za czas kwarantanny – oczywiście przy założeniu, że są one zgłoszone do ubezpieczenia chorobowego. Podstawą do ubiegania się o te świadczenia jest przedłożenie pracodawcy lub ZUS oświadczenia o odbyciu kwarantanny bądź decyzji państwowego inspektora sanitarnego. Wysokość świadczenia uzależniona jest od indywidualnie wyliczonych podstaw zasiłku chorobowego.
