Cechą charakterystyczną ryczałtu od przychodu ewidencjonowanego jest brak możliwości uwzględnienia kosztów podatkowych w rozliczeniu podatkowym. Nie oznacza to jednak, że przedsiębiorca nie może dokonać żadnego odliczenia od ryczałtu. W poniższym artykule przeanalizujemy, jakie wydatki mogą zostać odliczone od przychodu ewidencjonowanego.
Odliczenia od ryczałtu - katalog
Jak wskazuje art. 12 ust. 2 ustawy o zryczałtowanym podatku, podatek pobiera się bez pomniejszania przychodu o koszty uzyskania. To powoduje, że w tej formie opodatkowania nie jest możliwe uwzględnienie kosztów uzyskania przychodów.
Jednocześnie należy mieć na względzie treść art. 11 ust. 1 ustawy, który stanowi, że podatnik uzyskujący przychody z:
- pozarolniczej działalności gospodarczej,
- najmu prywatnego,
- sprzedaży przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy produktów roślinnych i zwierzęcych,
opłacający ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, może odliczyć od przychodów stratę, o której mowa w art. 9 ust. 3–3b ustawy o podatku dochodowym, oraz wydatki określone w art. 26 ust. 1 pkt 2, 2a, 2b, 2c, 5–6a i 9, art. 26h ust. 1 oraz art. 26hb ust. 1 ustawy o podatku dochodowym, jeżeli nie zostały odliczone od dochodu lub nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym.
W świetle powyższego katalog odliczeń od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanej ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych przedstawia się następująco:
- straty podatkowe,
- zapłacone w roku podatkowym składki na ubezpieczenie społeczne (zarówno w RP, jak i w innym kraju UE, EOG lub Szwajcarii),
- wpłaty na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego dokonane przez podatnika w roku podatkowym, do wysokości określonej w przepisach o indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego,
- składki członkowskie zapłacone na rzecz związków zawodowych w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 500 zł,
- dokonane w roku podatkowym zwroty nienależnie pobranych świadczeń, które uprzednio zwiększyły dochód podlegający opodatkowaniu, w kwotach uwzględniających pobrany podatek dochodowy, jeżeli zwroty te nie zostały potrącone przez płatnika,
- wydatki na cele rehabilitacyjne oraz wydatki związane z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesionych w roku podatkowym przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub podatnika, na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne,
- wydatki ponoszone przez podatnika z tytułu użytkowania internetu, w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 760 zł,
- darowizny na cele społeczne,
- wydatki w ramach ulgi termomodernizacyjnej,
- wydatki w ramach ulgi na zabytki.
Dodatkowo na mocy art. 11 ust. 3a ustawy o zryczałtowanym podatku możliwe jest również odliczenie ulgi na terminale płatnicze.
Ponadto, jak stanowi art. 11 ust. 1a ustawy, przychody podatnika prowadzącego działalność gospodarczą mogą być pomniejszone o 50% składek na ubezpieczenie zdrowotne zapłaconych w roku podatkowym:
- z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanej w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych,
- za osoby współpracujące z podatnikiem opodatkowanym w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych
– jeżeli nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie.
W art. 11 ust. 3 ustawy o zryczałtowanym podatku wyrażono zasadę odliczenia proporcjonalnego. Zgodnie bowiem z treścią tego przepisu jeżeli podatnik uzyskuje przychody opodatkowane różnymi stawkami, i dokonuje odliczeń od przychodów, odliczeń tych dokonuje od każdego rodzaju przychodu w takim stosunku, w jakim w roku podatkowym pozostają poszczególne przychody opodatkowane różnymi stawkami w ogólnej kwocie przychodów.
Moment dokonania odliczenia od przychodów
W tym miejscu przypomnijmy, że na mocy art. 21 ustawy podatnicy prowadzący działalność gospodarczą są zobligowani do opłacania w trakcie roku miesięcznego lub kwartalnego ryczałtu. W związku z tym pojawia się pytanie o możliwość odliczenia ww. kwot już w trakcie roku podatkowego.
Trzeba mieć na uwadze, że zgodnie z art. 11 ust. 2 ustawy o zryczałtowanym podatku odliczenia dokonuje się zgodnie z zasadami przewidzianymi w ustawie PIT. Tytułem przykładu wskażmy, że w myśl art. 26h ust. 6 ustawy PIT odliczenie wydatków w ramach ulgi termomodernizacyjnej realizuje się w zeznaniu za rok podatkowy, w którym poniesiono wydatki.
W rezultacie ustawa o zryczałtowanym podatku zezwalająca na dokonanie określonych odliczeń nie modyfikuje momentu, w którym takie odliczenie może być dokonane. Powracając do przykładu ulgi termomodernizacyjnej, podatnik opodatkowany ryczałtem może zrobić odliczenie, ale dopiero w zeznaniu PIT-28 – nie jest możliwe odliczenie ulgi termomodernizacyjnej w trakcie roku podatkowego.
Natomiast przykładem sytuacji, w której odliczenie może być dokonane w trakcie roku podatkowego, jest rozliczanie straty podatkowej z lat ubiegłych.
Zgodnie z art. 9 ust. 5 ustawy PIT strata z lat ubiegłych może być rozliczona po zmianie formy opodatkowania na ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. W takim przypadku strata jest odliczana od przychodu.
Przykład 1.
Podatnik prowadzący działalność gospodarczą na zasadach ogólnych w 2023 roku osiągnął stratę w wysokości 20 000 zł. Od 2024 roku zmienił formę opodatkowania na ryczałt. Czy strata z lat ubiegłych może być rozliczana w trakcie roku podatkowego przez podatnika prowadzącego działalność gospodarczą opodatkowaną ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych?
Na mocy art. 11 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym podatku strata może być odliczona od przychodów. Podatnik nie musi jednak czekać z odliczeniem do momentu złożenia rocznego zeznania PIT-28 za 2024 rok. Odliczenia może dokonać już w trakcie 2024 roku. To oznacza, że w 2024 roku opodatkowanie ryczałtem wystąpi dopiero w momencie, gdy przekroczony zostanie przychód w wysokości 20 000 zł.
Podsumowując niniejsze rozważania, wskażmy, że podatnik rozliczający przychody z działalności gospodarczej ryczałtem może dokonywać pewnych odliczeń, jednakże musi się to odbywać z zachowaniem uregulowań prawnych. Nie jest zatem możliwe modyfikowanie zasad wynikających z przepisów podatkowych.
