Czynność przywozu towarów do kraju stanowi zasadniczo wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów. Może przybrać formę zarówno transakcyjnego, jak i nietransakcyjnego nabycia. Wyjątkowa sytuacja występuje w sytuacji, gdy miejsce ma przywóz towarów w celu czasowego używania. Zastanowimy się zatem nad skutkami podatkowymi w podatku VAT.
Przywóz towarów w celu czasowego używania a nietransakcyjne wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów
Jedną z czynności podlegających opodatkowaniu jest wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów. Co ciekawe, obowiązuje to nie tylko w przypadku zakupu towaru i przywozu od innego kontrahenta z kraju UE.
W myśl bowiem art. 11 ust. 1 ustawy VAT przez wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem rozumie się również przemieszczenie towarów przez podatnika podatku od wartości dodanej lub na jego rzecz, należących do tego podatnika, z terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium kraju na terytorium kraju, jeżeli towary te zostały przez tego podatnika na terytorium tego innego państwa członkowskiego w ramach prowadzonego przez niego przedsiębiorstwa wytworzone, wydobyte, nabyte, w tym również w ramach wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, albo zaimportowane, i towary te mają służyć działalności gospodarczej podatnika.
Przepis ten rozszerza zatem zakres transakcji uznawanych za WNT o przemieszczenie towarów własnych podatnika z kraju członkowskiego do Polski. Jeżeli podatnik z Polski przewozi własny towar z Niemiec do Polski, to mimo że nie dochodzi do transakcji sprzedaży, podatnik powinien rozpoznać w Polsce wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów.
Przywóz towarów w celu czasowego używania
Od konieczności rozpoznania czynności opodatkowanej w ramach nietransakcyjnego przywozu towarów do RP ustawa przewiduje liczne wyjątki, a jednym z nich jest przemieszczenie towarów w celu czasowego świadczenia usług na terytorium kraju.
Zgodnie zaś z art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy VAT wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów nie występuje w sytuacji, gdy towary mają być czasowo używane na terytorium kraju w celu świadczenia usług przez tego podatnika posiadającego siedzibę działalności gospodarczej na terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia wysyłki lub transportu.
Przepisy prawa podatkowego nie wyjaśniają, w jaki sposób należy rozumieć zwrot „czasowe używanie”, dlatego też należy sięgnąć do językowego znaczenia tego pojęcia.
Pojęcie „czasowy” należy interpretować jako trwający pewien czas, okresowy, przemijający, chwilowy. W związku z tym przemieszczenie towarów własnych można wyłączyć z zakresu WNT, pod warunkiem że towary te są przemieszczane na pewien okres, tj. wyodrębniony przedział czasowy, dla przemijającego użytku.
Z przemieszczeniem towarów w celu czasowego używania będziemy mieli do czynienia, gdy podatnik zakłada używanie przemieszczanych towarów przez pewien określony czas (bez uwzględnienia przewidzianego okresu żywotności danego towaru) lub też do realizacji konkretnego zadania (projektu), dla którego nie przewidziano ram czasowych i co ważne, przemieszczenie towarów do kraju winno się wiązać z zamiarem powrotnego przemieszczenia towarów z kraju po wykonaniu usług, dla których przywieziono dane towary na terytorium kraju.
A contrario, w przypadku przemieszczenia towarów mających być wykorzystanych do świadczenia usług przez nieokreślony czas lub bez zrealizowania konkretnego celu i bez zamiaru powrotnego wywozu towarów, nie sposób uznać, że mamy do czynienia z przemieszczeniem towarów w celu czasowego używania.
Ustawodawca nie ogranicza zakresu usług, co oznacza, że przedmiotowa regulacja znajdzie zastosowanie w przypadku, gdy przemieszczane towary są używane (w dowolnym zakresie) do wykonywania jakichkolwiek usług przez tego podatnika.
Przykład 1.
Przedsiębiorca z Polski zakupił maszynę budowlaną na terytorium Niemiec do wykonywania robót ziemnych na potrzeby inwestycji pod Berlinem. Z uwagi na nowy kontrakt w Polsce przedsiębiorca przetransportował maszynę z Niemiec do Polski na okres 6 miesięcy. Czy przedsiębiorca z Polski powinien rozpoznać WNT w Polsce z tytułu transportu towaru?
Jeżeli towar jest transportowany do Polski jedynie w celu czasowego używania i po okresie 6 miesięcy zostanie następnie powrotnie wywieziony do Niemiec, to znajdzie zastosowanie wyłączenie określone w art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy VAT. Przedsiębiorca nie musi zatem rozpoznawać nietransakcyjnego WNT.
Przywóz towarów w celu czasowego używania a brak powrotnego wywozu towaru po czasowym używaniu
Wskażmy też, że może wystąpić sytuacja, w której podatnik zmienia przeznaczenie przywiezionego mienia i po czasowym używaniu zdecyduje, że nie będzie go powrotnie wywoził do kraju UE, z którego został przetransportowany.
W takim wypadku należy mieć na uwadze, że zgodnie z art. 12 ust. 2 ustawy VAT w przypadku, gdy ustaną okoliczności, o których mowa w ust. 1, przemieszczenie towarów uznaje się za wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów.
Jak czytamy w interpretacji Dyrektora KIS z 17 kwietnia 2020 roku (nr 0114-KDIP1-2.4012.33.2020.1.RM):
Przykład 2.
Przedsiębiorca z Polski zakupił maszynę budowlaną na terytorium Niemiec do wykonywania robót ziemnych na potrzeby inwestycji pod Berlinem. Z uwagi na nowy kontrakt w Polsce przedsiębiorca przetransportował maszynę z Niemiec do Polski na okres 6 miesięcy. Po czasowym używaniu maszyna została sprzedana innemu przedsiębiorcy w Polsce. Czy przedsiębiorca z Polski powinien rozpoznać WNT w Polsce z tytułu transportu towaru?
W momencie, kiedy towar nie został sprzedany na terytorium Polski i jednocześnie nie doszło do ponownego wywozu maszyny do Niemiec, nie został spełniony wyjątek określony w art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy VAT. To oznacza, że przedsiębiorca powinien rozpoznać nietransakcyjne WNT w Polsce, a następnie odprowadzić VAT w kraju od odpłatnej dostawy maszyny na terytorium Polski.
Mając powyższe na uwadze, wskażmy zatem, że czynność przywozu towaru w celu czasowego używania nie podlega opodatkowaniu VAT i jest zdarzeniem neutralnym podatkowo, o ile zostanie spełniony warunek powrotnego wywozu towaru.
