0 0
dni
0 0
godz
0 0
min
0 0
sek

Czy pracodawca może wymagać szczepienia na Covid-19?

Nasz ekspert:
Artykuły autora

Wielkość tekstu:

W perspektywie rocznej epidemii wiele osób straciło miejsca pracy, a część pracodawców musiało ograniczyć etaty z uwagi na konieczność zachowania reżimu sanitarnego lub ze względu kryzys gospodarczy spowodowany zachorowaniami na koronawirusa. W tym kontekście rozważenia wymaga okoliczność, czy pracodawca może wymagać od swoich pracowników zaszczepienia lub czy może zwolnić pracownika, który nie wykaże, że został zaszczepiony.

 W styczniu 2021 r. w Polsce rozpoczęła się akcja informacyjna oraz zgłoszenia i rejestracje w sprawie szczepień przeciwko COVID-19. Szczepienia są dobrowolne i bezpłatne. Oznacza to, że nie ma przymusu dotyczącego szczepienia, nie mniej szczepienia to pewna możliwość powrotu do normalności, jest to także w pewnym sensie mechanizm ochrony miejsc pracy.

Pracodawca jako strażnik przepisów BHP

Zgodnie z art. 207 kodeksu pracy, pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy.

Podkreślenia wymaga, że pracodawca jest zobowiązany chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. Przepisy te, choć nakładają na pracodawcę szereg obowiązków, pozwalają także respektować pewne zachowania u pracowników. Mając na uwadze, że pracodawca jest zobowiązany przekazywać pracownikom między innymi informacje o zagrożeniach dla zdrowia i życia występujących w zakładzie pracy, na poszczególnych stanowiskach pracy i przy wykonywanych pracach, w tym o zasadach postępowania w przypadku awarii i innych sytuacji zagrażających zdrowiu i życiu pracowników, a także o działaniach ochronnych i zapobiegawczych podjętych w celu wyeliminowania lub ograniczenia tych zagrożeń, rola pracodawcy z całą pewnością może, a nawet powinna skupić się na zachęcaniu pracowników do szczepienia. 

Również chęć finansowania szybkich testów na Covid-19, będzie swego rodzaju odpowiedzią na rolę pracodawcy jako strażnika przepisów BHP, choć przepisy w cale nie wymuszają takiego obowiązku na pracodawcy.

Warto jednak zauważyć, że wszelkie działania pracodawcy powinny zachować pewien umiar i takt. Nie jest bowiem trudno wdrożyć takie procedury, które mógłby naruszyć przepisy prawa, doprowadzić do dyskryminacji pracowników czy nierównego tratowania. Chodzi tutaj o takie działania, które premiowałyby osoby, które zostały zaczepione, a deprecjonowały osoby, które z różnych względów na to się nie zdecydowały. Takie działania mogłyby bowiem zamiast pomóc pracodawcy i środowisku pracy, tylko zaszkodzić, a dyskryminowani pracownicy mieliby prawo domagać się odszkodowania za nierówne traktowanie w miejscu pracy. 

Potwierdzenie szczepienia się na COVID-19

Zgodnie z zapowiedziami, jakie udostępnia się na rządowych stronach internetowych, informacja o odbyciu szczepienia będzie wprowadzana do e-Kart Szczepień w systemie P1.

Poza tym będą wystawiane tzw. kody QR, które będzie można pobrać z Internetowego Konta Pacjenta. Brak połącznia z Internetem, czy brak modelu telefonu, który by to umożliwiał, nie będzie przeszkodą do wykazania, że pacjent szczepienie odbył. Pacjent będzie mógł bowiem wziąć z punktu szczepień wydruk potwierdzający, tzw. paszport osoby zaszczepionej, potwierdzającej zgłoszenie się do punktu szczepień i zaaplikowanie szczepionki.

Zaświadczenie w zasadzie będzie wydawane dla wiedzy samego pacjenta lub gdy wolą pacjenta będzie wylegitymowanie się pobraniem szczepienia w celu skorzystania z uprawnień, które przysługują osobom zaszczepionym. Na razie brak podstawy prawnej w zakresie szczególnych uprawnień dla zaszczepionych, jednak coraz częściej podkreśla się, że zakazy i obostrzenia związane z COVID-19 nie będą obowiązywały osób zaszczepionych.

W relacjach medialnych wskazuje się na zniesienie kwarantanny dla osób zaszczepionych, czy o pominięciu takich osób w liczeniu dopuszczalnej liczby uczestników zgromadzeń. 

Pracodawca nie będzie miał prawa żądania od pracownika okazania zaświadczenia, np. przy przyjęciu do pracy, lub już w trakcie trwania stosunku pracy. Brak ku temu podstaw prawnych, skoro z założenia szczepionka przeciwko Covid-19 jest dobrowolna, a przepisy prawa nie obligują do jej przyjęcia. Tym samym uznać należy, że odmowa pracownika zaszczepienie się nie może skutkować jego odpowiedzialnością porządkową czy stanowić uzasadnionej przyczyny rozwiązania umowy o pracę.
 

Wirus SARS-CoV-2, jako czynnik biologiczny i skutki z tym związane

Wirus SARS-CoV-2 znajduje się w wykazie szkodliwych czynników biologicznych o których traktuje, Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22 kwietnia 2005 r. w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki. 

Okoliczność powyższa wymusza na pracodawcy obowiązek stosowania wszelkich dostępnych środków eliminujących narażenie lub ograniczających stopień tego narażenia, w celu ochrony pracowników przed zagrożeniami spowodowanymi przez szkodliwy czynnik biologiczny. 

W przypadku wystąpienia lub możliwości wystąpienia w środowisku pracy szkodliwego czynnika biologicznego, którym zgodnie z wykazem wirus SARS-Cov- 2 istnieje dostępna szczepionka, stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 6 września 2001 r. o chorobach zakaźnych i zakażeniach (Dz. U. Nr 126, poz. 1384, z późn. zm.4). 

Z powyższego płynie wniosek o możliwościach jakie spoczywają na pracodawcy, który to ma obowiązek zastosowania wszelkich dostępnych środków organizacyjnych i technicznych w celu ochrony zdrowia pracowników (personelu medycznego) przed zakażeniem chorobą. 

Pracodawca nie ma jednak władzy nad pracownikiem i nie może zmusić go do szczepienia, sam pracownik ma prawo odmówić poddania się takim szczepieniom.
 

Podstawa prawna

  1. Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o chorobach zakaźnych i zakażeniach (Dz. U. Nr 126, poz. 1384, z późn. zm.4).

  2. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22 kwietnia 2005 r. w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki, Dz.U.2005.81.716.

  3. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy Dz.U.2020.1320 t.j.

  4. Narodowy Program Szczepień przeciw COVID-19, www.gov.pl.

 

Materiał opracowany przez zespół „Tak Prawnik”.

Właścicielem marki „Tak Prawnik” jest BZ Group Sp. z o.o.

 

Artykuły
Brak wyników.
Więcej artykułów
Wzory
Brak wyników.
Więcej wzorów