Kary za naruszenie zasad BHP w związku z koronawirusem

W 2020 roku przedsiębiorcy stanęli przed trudnym wyzwaniem. Epidemia spowodowała, że bardzo szybko konieczne było podjęcie decyzji w zakresie pracy zdalnej czy też w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie. Za naruszenia w tym względzie pracodawcy mogą słono zapłacić. Jakie kary za naruszenie zasad BHP obowiązują? W artykule wyjaśniamy te kwestie.

Rekomendacje władz i apele

Od kiedy tylko wirus pojawił się w Polsce, władze występowały z licznymi apelami dotyczącymi postępowania w trudnej i przede wszystkim nowej dla wszystkich sytuacji. Rekomendowano unikanie skupisk ludzkich i uczestnictwa w imprezach masowych, sugerowano racjonalne i odpowiedzialne zachowanie oraz stosowanie się do wszystkich poleceń służb sanitarnych i profesjonalistów medycznych. Przedsiębiorcy również otrzymali wiele wytycznych, a za ich nieprzestrzeganie przewidziane są kary.

Kary za naruszanie zasad BHP

Jak wynika wprost z zapisów Kodeksu pracy, to pracodawca odpowiada za bezpieczeństwo i higienę zakładu pracy. Ponadto jest zobligowany chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. To również na pracodawcy ciąży obowiązek informacyjny w tym zakresie.

Oznacza to, że właśnie pracodawca jest obowiązany przekazywać pracownikom informacje o:

• zagrożeniach dla zdrowia i życia występujących w zakładzie pracy, na poszczególnych stanowiskach pracy i przy wykonywanych pracach, w tym o zasadach postępowania w przypadku awarii i innych sytuacji zagrażających zdrowiu i życiu pracowników;
• działaniach ochronnych i zapobiegawczych podjętych w celu wyeliminowania lub ograniczenia zagrożeń;
• pracownikach wyznaczonych do udzielania pierwszej pomocy i do wykonywania działań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników.

Za nieprzestrzeganie tych obowiązków pracodawca może otrzymać karę nawet do 30 tysięcy złotych. Nie tylko w Kodeksie pracy znajdziemy zapis dotyczący kar za łamanie zasad BHP – również Kodeks wykroczeń przewiduje konsekwencje w tym zakresie.

Jak możemy przeczytać w art. 165 Kodeksu karnego, ten, kto sprowadza niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia wielu osób albo dla mienia w wielkich rozmiarach, powodując zagrożenie epidemiologiczne lub szerzenie się choroby zakaźnej albo zarazy zwierzęcej lub roślinnej, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

Jakie ograniczenia dla przedsiębiorców?

Przedsiębiorcy powinni śledzić na bieżąco komunikaty oraz akty prawne, które pojawiają się w przestrzeni publicznej. Przede wszystkim pracodawcy muszą poddawać się podstawowym nakazom, czyli zamknąć określone działalności i poddać się odpowiednim rygorom sanitarnym, np. dotyczącym kwarantanny lub zaleceń noszenia maseczek w miejscu pracy lub odpowiedniej organizacji przestrzeni biurowych.

Jak ważne są to aspekty, potwierdza kara, jaką nałożono na nocny klub, który zorganizował imprezę z udziałem 213 osób. Jak można przeczytać w komunikacie: „28 grudnia Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Gdańsku, po analizie zebranych materiałów i przeprowadzonym postępowaniu, nałożył karę w wysokości 30 tys. na osobę odpowiedzialną za organizację w jednym z nocnych klubów imprezy. W opinii inspekcji sanitarnej organizacja i przebieg tego wydarzenia stanowiły naruszenie przepisów Rozporządzenia Rady Ministrów z 21 grudnia 2020 roku w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii”.

Kara za nieprzestrzeganie przepisów przeciwepidemicznych była bardzo wysoka, jednak próby ich omijania i lekceważenia są niedopuszczalne, szczególnie jeśli na szali jest zdrowie i życie wszystkich obywateli kraju.

Praca zdalna jako narzędzie walki z COVID-19

Przedsiębiorcy otrzymali od rządu narzędzie, które ma im ułatwić walkę z rozprzestrzenianiem się epidemii. W celu przeciwdziałania koronawirusowi pracodawca może polecić pracownikowi wykonywanie obowiązków – w określonym czasie – poza miejscem jej stałego wykonywania, czyli tzw. pracę zdalną. Przepisy nie określają maksymalnego okresu wykonywania pracy zdalnej, zatem decyzja w tym zakresie należy do pracodawcy. Pracodawcy bardzo chętnie skorzystali z tej możliwości, bowiem taka forma pracy poza oczywistymi zaletami, jak zwiększone bezpieczeństwo, znacznie obniżyła koszty związane z przygotowaniem oraz utrzymaniem stanowiska pracy. Taki rodzaj pracy ma też wiele minusów, np. brak bezpośredniej kontroli nad pracownikiem lub spadek efektywności pracy.

Praca zdalna a BHP pracownika

Praca zdalna zrodziła wiele pytań o przeprowadzanie szkoleń BHP pracownikom. Pracodawcy zastanawiają się, czy są one konieczne, skoro obowiązki pracownicze wykonywane są poza miejscem pracy. Praca zdalna nie zwalnia jednak pracodawców z obowiązku przeprowadzenia szkolenia BHP swoim pracownikom.

Tarcza przewiduje, że w stanie zagrożenia epidemicznego albo w stanie epidemii dopuszcza się przeprowadzanie szkoleń wstępnych w dziedzinie BHP w całości za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej.

Jest to spore ułatwienie dla pracodawców, jednak istnieją wyjątki w tym zakresie. W czasie trwania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii dopuszcza się przeprowadzanie szkoleń wstępnych w dziedzinie służby bezpieczeństwa i higieny pracy w całości za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej, z wyjątkiem instruktażu stanowiskowego:

• pracownika zatrudnianego na stanowisku robotniczym;
• pracownika zatrudnionego na stanowisku, na którym występuje narażenie na działanie czynników niebezpiecznych;
• pracownika przenoszonego na stanowisko, o którym mowa w powyższych dwóch punktach;
• ucznia odbywającego praktyczną naukę zawodu oraz studenta odbywającego praktykę studencką.

Bez względu więc na to, czy pracownik świadczy pracę w zakładzie pracy fizycznie, czy też zdalnie, pracodawca ma obowiązek przeprowadzić szkolenie wstępne w tym zakresie. Nie można dopuścić pracownika do pracy bez ważnych badań i szkolenia BHP.

Kary za naruszenie zasad BHP w związku z koronawirusem - podsumowanie

Kary za naruszenie zasad BHP w związku z koronawirusem nie są już tylko pogróżkami, a rzeczywistością. Nic dziwnego – trwa walka o zdrowie i życie wszystkich, a wszelkie przejawy lekceważenia obostrzeń są surowo karane. Maksymalne kary finansowe to aż 30 tysięcy złotych, natomiast za bardziej zaawansowane wykroczenia grożą kary pozbawienia wolności nawet do 8 lat.