W naszym dzisiejszym artykule zastanowimy się, czym jest dokumentacja cen transferowych i jakie są jej elementy konstrukcyjne. W tym zakresie należy odnieść się zarówno do treści ustawy podatkowej, jak i do rozporządzeń wykonawczych.
Dokumentacja cen transferowych a podmiot zobowiązany do jej utworzenia
Podmioty powiązane są obowiązane do sporządzania w postaci elektronicznej lokalnej dokumentacji cen transferowych za rok podatkowy w terminie do końca 10. miesiąca po zakończeniu roku podatkowego w celu wykazania, że ceny transferowe zostały ustalone na warunkach, które ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane.
Lokalna dokumentacja cen transferowych jest sporządzana dla transakcji kontrolowanej o charakterze jednorodnym, której wartość przekracza w roku podatkowym następujące progi dokumentacyjne:
- 10 000 000 zł – w przypadku transakcji towarowej,
- 10 000 000 zł – w przypadku transakcji finansowej,
- 2 000 000 zł – w przypadku transakcji usługowej,
- 2 000 000 zł – w przypadku innej transakcji niż określona w pkt 1-3.
Dodatkowo organy podatkowe mogą domagać się sporządzenia i przekazania dokumentacji cen transferowych przez podmioty powiązane, które nie przekroczyły progów transakcyjnych. W takim wypadku warunkiem jest, aby organ podatkowy wykazał podejrzenie istnienia prawdopodobieństwa zaniżenia transakcji kontrolowanej.
Warto też dodać, że obowiązek sporządzenia dokumentacji cen transferowych nie dotyczy podmiotów gospodarczych mających status mikroprzedsiębiorców w rozumieniu art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo przedsiębiorców.
Jaką istotę ma dokumentacja cen transferowych?
Podmioty powiązane są obowiązane ustalać ceny transferowe na warunkach, które ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane.
Zasadą jest, że podmioty powiązane muszą zachować ceny we wzajemnych transakcjach na poziomie rynkowym. Chodzi zatem o takie ustalenie cen transferowych, które nie uwzględniają istniejących powiązań tak, aby nie dochodziło do zawyżenia straty podatkowej czy też zaniżenia dochodu do opodatkowania.
Z tego też względu dokumentacja cen transferowych ma przede wszystkim wykazać, że podmioty powiązane zachowały cenę rynkową w ramach dokonanych transakcji. Dokumentacja ma zatem wskazywać, że pomimo istniejących powiązań cena transferowa nie odbiega od cen rynkowych.
Organy podatkowe nie mają wiedzy na temat sposobu oraz metody kalkulacji ceny danego towaru lub usługi. Dlatego też konieczna jest odpowiednia dokumentacja cen transferowych, która pokazuje, czy istniejące powiązania miały wpływ na określenie ceny.
Dokumentacja cen transferowych - elementy konstrukcyjne
Zgodnie z art. 23zc ust. 1 ustawy o PIT lokalna dokumentacja cen transferowych zawiera następujące elementy:
- opis podmiotu powiązanego;
- opis transakcji, w tym analizę funkcji, ryzyk i aktywów;
- analizę cen transferowych, w tym:
- analizę danych podmiotów niepowiązanych lub transakcji zawieranych z podmiotami niepowiązanymi lub pomiędzy podmiotami niepowiązanymi uznanych za porównywalne do warunków ustalonych w transakcjach kontrolowanych, zwaną dalej „analizą porównawczą”, albo
- analizę wykazującą zgodność warunków, na jakich została zawarta transakcja kontrolowana, z warunkami, jakie ustaliłyby podmioty niepowiązane, zwaną dalej „analizą zgodności” – w przypadku gdy sporządzenie analizy porównawczej nie jest właściwe w świetle danej metody weryfikacji cen transferowych lub nie jest możliwe przy zachowaniu należytej staranności;
- informacje finansowe.
Dodatkowy element dotyczy transakcji z podmiotem mającym miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową lub zagranicznym zakładem położonym na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową.
W takim przypadku lokalna dokumentacja cen transferowych zawiera również uzasadnienie gospodarcze tej transakcji, w szczególności opis spodziewanych korzyści ekonomicznych, w tym podatkowych.
Doprecyzowanie elementów dokumentacji cen transferowych następuje w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 21 grudnia 2018 roku w sprawie dokumentacji cen transferowych w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych.
Rozporządzenie rozbudowuje elementy wskazane w ustawie o PIT. Przykładowo w przypadku opisu transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi, w tym analizy funkcji, ryzyk i aktywów, należy wykazać w dokumentacji cen transferowych:
- przedmiot i rodzaj transakcji kontrolowanej;
- informację o podmiotach powiązanych uczestniczących w dokonaniu transakcji kontrolowanej zawierającą:
- nazwę i siedzibę lub miejsce zarządu,
- numer identyfikacji podatkowej, a w przypadku jego braku – inny numer identyfikacyjny wraz z określeniem jego rodzaju oraz oznaczeniem kraju lub terytorium jego wydania,
- wskazanie przedmiotu podstawowej działalności,
- rodzaj powiązań występujących pomiędzy tymi podmiotami;
- analizę funkcjonalną podmiotów powiązanych uczestniczących w dokonaniu transakcji kontrolowanej, z uwzględnieniem istotnych zmian w porównaniu do poprzedniego roku podatkowego, zawierającą opis:
- wykonywanych funkcji,
- ponoszonych ryzyk, w tym zdolności do ich ponoszenia,
- angażowanych aktywów;
- sposób kalkulacji ceny transferowej, wraz z przyjętymi założeniami;
- wartość transakcji kontrolowanej, określoną zgodnie z art. 23x ustawy, z podziałem na kontrahentów;
- otrzymane lub przekazane płatności związane z transakcją kontrolowaną, w tym dokonane potrącenia wzajemnych wierzytelności;
- umowy, porozumienia wewnątrzgrupowe lub inne dokumenty dotyczące transakcji kontrolowanej;
- porozumienia lub interpretacje podatkowe dotyczące transakcji kontrolowanej, w tym porozumienia dotyczące cen transferowych, zawarte z administracjami podatkowymi państw innych niż Rzeczpospolita Polska lub wydane przez tę administrację.
Z przedstawionych regulacji widać zatem, że dokumentacja cen transferowych ma charakter rozbudowany i wymaga odniesienia się do wielu okoliczności natury ekonomicznej. Podkreślenia wymaga, że przedstawione elementy mają charakter obligatoryjny, co oznacza, że muszą znaleźć się w dokumentacji.
W zakresie obowiązków związanych z dokumentacją cen transferowych należy także zwrócić uwagę, że zgodnie z art. 23zd ustawy o PIT analiza porównawcza oraz analiza zgodności podlegają aktualizacji nie rzadziej niż co 3 lata, chyba że zmiana otoczenia ekonomicznego w stopniu znacznie wpływającym na sporządzoną analizę uzasadnia dokonanie aktualizacji w roku zaistnienia tej zmiany.
Dokumentacja cen transferowych ma za zadanie w szczegółowy sposób określić dokonywane pomiędzy podmiotami powiązanymi transakcje oraz wskazywać na warunki, w jakich określono cenę transakcyjną. Istotne jest, aby z dokumentacji wynikało, że ustalona cena odpowiada warunkom rynkowym.
