Każdy przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą powinien mieć świadomość w zakresie PKWiU świadczonych przez siebie usług, czy dokonywanych dostaw towarów. Według rozporządzenia w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług, PKWiU powinno być stosowane głównie w statystyce, ewidencji i dokumentacji oraz rachunkowości, a ponadto w urzędowych rejestrach i systemach informacyjnych administracji publicznej. Jak funkcjonuje taki sposób klasyfikowania? Kiedy określenie PKWiU jest niezbędne? Na te i inne pytania odpowiadamy w artykule.
W jakim celu powstało PKWiU?
Najważniejszym celem Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług jest zastosowanie statystyczne. Jednak nie można zapomnieć, że jest ona bardzo istotna w przypadku opodatkowania:
- podatkiem od towarów i usług (VAT),
- podatkiem dochodowym od osób prawnych (CIT), podatkiem dochodowym od osób fizycznych (PIT) oraz zryczałtowanym podatkiem dochodowym w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych oraz karty podatkowej.
Organizacja klasyfikacji opiera się na:
- statystycznej klasyfikacji działalności gospodarczej we Wspólnocie Europejskiej – NACE,
- Klasyfikacji Produktów wg Działalności (CPA).
- Zakres Rzeczowy większości grupowań obejmujących wyroby określa się zakresem rzeczowym odpowiednich pozycji Nomenklatury Scalonej CN.
Budowa PKWiU w 2024 roku
PKWiU można określić jako klasyfikację produktów, obejmuje więc swoim zakresem, jak wynika z samej nazwy, zarówno usługi, jak i wyroby. Jej organizacja obejmuje siedem następujących poziomów:
A – sekcja (oznaczenie literowe)
xx – dział
xx.x – grupa
xx.xx – klasa
xx.xx.x – kategoria
xx.xx.xx – podkategoria
xx.xx.xx.x – pozycja
Przykład 1.
Analizując numer PKWiU z 2015 - 56.10.11.0 (Usługi przygotowywania i podawania posiłków w restauracjach), możemy dojść do wniosku, że należy do:
- sekcji I - usługi związane z zakwaterowaniem i usługi gastronomicznej
- działu 56 - usługi związane z wyżywieniem
- grupy 56.1 - usługi restauracji i pozostałych placówek gastronomicznych
- klasy 56.10 - usługi restauracji i pozostałych placówek gastronomicznych
- kategorii 56.10.1 - usługi restauracji i pozostałych placówek gastronomicznych
- podkategorii 56.10.11 - usługi przygotowywania i podawania posiłków w restauracjach
- pozycja 56.10.11.0 - oznacza, że dane grupowanie nie będzie mieć więcej poziomów.
Jak ustalić PKWiU?
Przedsiębiorcy zobowiązani są do samodzielnego ustalenia numeru PKWiU głównie dla celów podatkowych. Prawidłowe ustalenie jest o tyle ważne, że ma istotny wpływ na zastosowanie odpowiedniej stawki VAT, obowiązek instalacji kasy fiskalnej czy chociażby na stosowanie szczególnych procedur rozliczeniowych (np. odwrotne obciążenie). Warto więc zachować przy tym szczególną staranność.
Jeżeli przedsiębiorcy sprawia trudność samodzielne dopasowanie numeru PKWiU do rodzaju usług lub sprzedawanych towarów, ma możliwość skorzystania z wyszukiwarki PKWiU, którą można znaleźć na stronie Głównego Urzędu Statystycznego.
W przypadku, gdy także wyszukiwarka nie pomoże w dopasowaniu numeru, przedsiębiorca może złożyć do Ośrodka Klasyfikacji i Nomenklatur Urzędu Statystycznego w Łodzi pisemny wniosek. Wymogami takiego pisma są własnoręczny podpis osoby uprawnionej do reprezentowania podmiotu, a także opis zawierający takie elementy jak:
- opis usług - na czym polegają i co obejmują, na czyje zlecenie i na podstawie jakiej umowy są świadczone, a także kto jest właścicielem wkładu (surowca) - lub
- opis wyrobów - co to są za wyroby, do czego służą, jaką mają budowę lub skład (pełne składy procentowe produktów do 100%, tj. określenie udziału procentowego każdego składnika, łącznie ze sprecyzowaniem jaką funkcję pełni on w wyrobie) i w jakiej występują postaci, ewentualnie podać numer wydanego WIT dla danego wyrobu lub kod CN.
Wnioski można dostarczyć do urzędu pocztą, mailem lub faksem.
Czy PKWiU należy umieszczać na fakturze w 2024 roku?
Przedsiębiorcy dokumentujący sprzedaż fakturami, mają obowiązek umieścić na niej elementy które wskazuje art. 106e ustawy o VAT:
- data wystawienia,
- kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę,
- imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy;
- numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. a,
- numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. b,
- data dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub datę otrzymania zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury,
- nazwa (rodzaj) towaru lub usługi,
- miara i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług,
- cena jednostkową towaru lub usługi bez kwoty podatku (cenę jednostkową netto),
- kwoty wszelkich opustów lub obniżek cen, w tym w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, o ile nie zostały one uwzględnione w cenie jednostkowej netto,
- wartość dostarczonych towarów lub wykonanych usług, objętych transakcją, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto),
- stawkę podatku,
- suma wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku,
- kwota podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku,
- kwota należności ogółem.
Powyższe wskazuje, że PKWiU nie jest elementem obowiązkowym, niemniej jego wskazanie na fakturze może być dobrowolną decyzją podatnika.
PKWiU na fakturze wystawionej w systemie wFirma.pl
W systemie wFirma.pl możliwe jest wystawienie faktury VAT z kodem PKWiU. W tym celu należy przejść do zakładki PRZYCHODY » SPRZEDAŻ » WYSTAW » FAKTURĘ. W oknie, które się pojawi należy wskazać dane dotyczące nabywcy oraz dane w zakresie sprzedaży, natomiast kod PKWiU wprowadza się w polu PKWIU (jeśli nie jest on widoczny należy rozszerzyć widok produktu za pomocą ikony 
