W ściśle określonych przypadkach nabycie określonych usług od podmiotów z zagranicy wiąże się z koniecznością poboru podatku u źródła i odprowadzenia go przez polskiego płatnika. W naszym artykule przyjrzymy się zagadnieniu: zakup biletów lotniczych a podatek u źródła.
Kiedy powstaje obowiązek pobrania podatku u źródła?
Przedmiotem naszej analizy będą przepisy podatku CIT, przy czym należy pamiętać, że analogiczne regulacje obowiązują na gruncie podatku PIT.
Na początku wskażmy, że zgodnie z art. 3 ust. 2 ustawy o CIT podatnicy, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej siedziby lub zarządu, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów, które osiągają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Jest to tzw. ograniczony obowiązek podatkowy.
Za dochody (przychody) osiągane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez nierezydentów uważa się w szczególności dochody (przychody) z tytułu należności regulowanych, w tym stawianych do dyspozycji, wypłacanych lub potrącanych przez osoby fizyczne, osoby prawne albo jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej mające miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, niezależnie od miejsca zawarcia umowy i wykonania świadczenia.
W świetle powyższego zagraniczni rezydenci z tytułu otrzymywanego od polskich podatników wynagrodzenia mają w pewnych przypadkach obowiązek rozliczenia podatku w Polsce. Przy czym owo rozliczenie podatku – w postaci poboru kwoty należnej i odprowadzenia do właściwego US – odbywa się przez podmiot wypłacający, który w tym przypadku pełni rolę płatnika.
Wypłacający wynagrodzenie potrąca z kwoty podatek u źródła i przekazuje uprawnionemu kwotę już po pomniejszeniu o pobrany podatek.
Zakup biletów lotniczych a podatek u źródła
W zakresie interesującego nas zagadnienia musimy sięgnąć do treści art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT – podatek dochodowy z tytułu uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez nierezydentów przychodów uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez zagraniczne przedsiębiorstwa żeglugi powietrznej z wyłączeniem przychodów uzyskanych z lotniczego rozkładowego przewozu pasażerskiego, z którego skorzystanie wymaga posiadania biletu lotniczego przez pasażera, ustala się w wysokości 10% tych przychodów.
Z uwagi na zawarte w ww. przepisie wyłączenie obowiązek poboru podatku u źródła nie pojawia się w przypadku zakupu biletu lotniczego na lot według rozkładowego przewozu pasażerskiego.
Przykładowo podatnik z Polski kupujący bilet lotniczy na lot liniami AirFrance czy Turkish Airlines nie ma obowiązku odprowadzenia podatku od źródła. W takim bowiem wypadku zastosowanie znajduje opisane wyłączenie dotyczące lotniczego rozkładowego przewozu pasażerskiego.
Natomiast z podatkiem u źródła możemy mieć do czynienia w sytuacji, gdy podatnik zakupuje usługę prywatnego lotu samolotem od przedsiębiorstwa żeglugi powietrznej z zagranicy. Taki lot nie mieści się w zakresie rozkładu lotniczego i tutaj pojawi się kwestia podatku u źródła.
Usługa pośrednictwa agenta przy zakupie biletu lotniczego
Ciekawym zagadnieniem, które warto poruszyć, jest kwestia wynagrodzenia dla agenta, który pośredniczy w sprzedaży biletu lotniczego. Pojawia się bowiem pytanie, czy w związku z taką usługą po stronie kupującego podatnika z Polski konieczne jest odprowadzenie podatku u źródła.
Przykładowo w interpretacji z 29 maja 2020 roku (nr 2461-IBPB-1-2.4510.994.2016.11.SK) Dyrektor KIS rozpatrywał przypadek podatnika, który zakupuje usługi transportu lotniczego (bilety lotnicze) od zagranicznych przedsiębiorstw żeglugi powietrznej poprzez pośrednika z siedzibą we Francji. Faktury za zakupione usługi transportu lotniczego wystawiane były przez tego pośrednika, należności za te faktury płacone są bezpośrednio na rachunek bankowy na nich wskazany, a odbiorcą należności na poleceniu przelewu był pośrednik.
W ocenie organu podatkowego w takim przypadku nie powstają żadne obowiązki związane z podatkiem u źródła, ponieważ podatnik nie wypłaca należności z tytułu przychodów uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez zagraniczne przedsiębiorstwa żeglugi powietrznej. Wypłaty z tego tytułu dokonuje pośrednik, natomiast podatnik wypłaca należności z tytułu przychodów osiągniętych przez pośrednika świadczącego wyłącznie usługi pośrednictwa w zakupie biletów lotniczych.
W sytuacji, gdy bilety lotnicze nabywane są od pośrednika, usługi te stanowią usługi pośrednictwa handlowego. Przychody z tytułu pośrednictwa i przedstawicielstwa handlowego nie mieszczą się w żadnym z przypadków wymienionych w art. 21 ust. 1 ustawy o CIT, w którym to został określony katalog należności wypłacanych przez polskie podmioty podmiotom zagranicznym, w przypadku uzyskania których podmiot zagraniczny podlega opodatkowaniu w Polsce podatkiem dochodowym, a obowiązany do jego pobrania i odprowadzenia na rachunek właściwego urzędu skarbowego jest podmiot polski. W konsekwencji powyższego obowiązek płatnika poboru tzw. podatku u źródła w ogóle nie wystąpi.
W takich okolicznościach nie sposób uznać, że podatnik z Polski, uiszczając na rzecz agenta równowartość ekonomiczną ceny biletu lotniczego, pełni funkcję płatnika w zakresie podatku u źródła.
Należy zauważyć, że podmiotem, który dokonuje wypłat i ewentualnie powinien zastosować regulacje podatku u źródła, jest agent będący pośrednikiem. To on bowiem zaspokaja roszczenia przedsiębiorstwa żeglugi powietrznej i dysponuje bądź nie certyfikatem rezydencji podatkowej tego podatnika uprawniającym go, zgodnie z umową w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, do niepobrania podatku (m.in. wyrok WSA w Poznaniu z 23 lutego 2011 roku w sprawie I SA/PO 821/10).
Przykład 1.
Czy dokonując zakupu biletu lotniczego poprzez agenta, należy zastosować regulacje odnoszące się do konieczności poboru podatku u źródła?
Spółka z o.o. z siedzibą w Polsce zakupuje bilety lotnicze amerykańskich linii lotniczych. W tym zakresie korzysta z usług agenta mającego siedzibę w Berlinie. Podatnik z Polski całą należność reguluje na konto agenta, który następnie przekazuje płatność na rzecz przedsiębiorstwa żeglugi powietrznej z USA. W takim przypadku podatnik z Polski nie jest zobowiązany do poboru i odprowadzenia zryczałtowanego podatku dochodowego od osób prawnych od wynagrodzenia (zapłaty za bilet) wypłacanego na rzecz agenta. Ewentualny obowiązek podatkowy w tym przypadku może powstać po stronie agenta w kraju jego siedziby.
Mając zatem powyższe na uwadze, możemy wskazać, że z nielicznymi wyjątkami zakup biletów lotniczych od zagranicznego podmiotu nie spowoduje, że kupujący podatnik z Polski będzie w tym zakresie odgrywał rolę płatnika zobowiązanego do pobrania podatku u źródła.
