Niektóre usługi, mimo że są świadczone przez podmiot zagraniczny, mogą być opodatkowane w Polsce. Nabywając niektóre usługi u zagranicznego kontrahenta (np. oprogramowanie), przedsiębiorca powinien się zatem zastanowić, czy w związku z ich zakupem nie będzie zobowiązany do wypełnienia dodatkowych obowiązków oraz czy będzie musiał odprowadzić podatek u źródła.
Podatek u źródła a osoby prawne
W przypadku osób prawnych osiągających przychody na terytorium Polski stawki podatku u źródła określa art. 21 i art. 22 ustawy o CIT. Aby uniknąć płacenia wyższego podatku, należy dysponować certyfikatem rezydencji podatkowej kontrahenta, którego definicja została wyjaśniona poniżej.
Niedostarczenie przez zagranicznego kontrahenta oryginału certyfikatu rezydencji podatkowej wiąże się z obniżeniem należności wynikającej z faktury nawet o 20% (standardowa stawka polskiego podatku u źródła z niektórych źródeł przychodów). Certyfikat rezydencji podatkowej pozwala obniżyć podatek u źródła do wysokości wynikającej z umowy międzynarodowej, czyli np. do 5%. Certyfikat rezydencji może także spowodować, że przychody zostaną w Polsce całkowicie zwolnione z opodatkowania.
Certyfikat jest szczególnie istotny dla uzyskujących dywidendy lub korzystających z wypłat powstałych w Polsce, np. odsetek, umów leasingu, w których wypłacającym należność jest podatnik z siedzibą w Polsce. W przypadku braku takiego certyfikatu to na polskim podatniku będzie ciążyć obowiązek odprowadzenia podatku u źródła.
Podatek u źródła a osoby fizyczne
Zgodnie z art. 29 ust. 2 ustawy o PIT, przepisy o zryczałtowanym podatku u źródła stosuje się uwzględniając umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, których jedną ze stron jest Polska. Zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub niepobranie (niezapłacenie) podatku zgodnie z ww. umową jest jednak możliwe pod warunkiem, że podatnik, dla celów podatkowych, udokumentuje miejsce swojego zamieszkania certyfikatem rezydencji.
Certyfikat rezydencji podatkowej
Certyfikat rezydencji podatkowej potwierdza, że dany podmiot jest rezydentem podatkowym określonego kraju. Dochody podmiotu posiadającego taki certyfikat - od całości jego przychodów - podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym w kraju wystawiającym certyfikat rezydencji.
Obowiązki przedsiębiorcy pobierającego podatek u źródła
Polski przedsiębiorca pobierający od swojego zagranicznego kontrahenta podatek u źródła, zobowiązany jest jako płatnik przelać kwotę podatku na konto urzędu skarbowego oraz przesłać do urzędu deklarację:
-
PIT-8AR (wypłaty na rzecz osób fizycznych) do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym,
-
CIT-10R (wypłaty na rzecz osób prawnych) w terminie do końca pierwszego miesiąca roku następującego po roku podatkowym, w którym powstał obowiązek zapłaty podatku.
Niezależnie od tego, czy przedsiębiorca w Polsce pobrał podatek u źródła czy nie, zobowiązany jest do przekazania właściwemu urzędowi skarbowemu informacji o wysokości dochodu uzyskanego na terytorium Polski przez podmiot zagraniczny. Oprócz organów podatkowych. informacje powinien otrzymać także podatnik, czyli zagraniczny kontrahent.
Zwrot nadpłaconego podatku u źródła
Jeśli w wyniku błędu przedsiębiorca pobierze swojemu kontrahentowi zbyt wysoki podatek u źródła, co do zasady możliwe jest jego odzyskanie. W tym celu konieczne jest złożenie do organu podatkowego odpowiedniego wniosku. Problem pojawia się jednak w kwestii która ze stron i na jakiej podstawie do złożenia takiego wniosku jest uprawniona. Zdania w tej kwestii są podzielone. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 23 stycznia 2012 r., sygn. III SA/Wa 1144/11 uznał, że nie jest możliwe stwierdzenie nadpłaty na rzecz płatnika, który nie poniósł uszczerbku majątkowego w wyniku pobrania i wpłacenia podatku za podatnika.
Jednak zgodnie z późniejszym wyrokiem NSA z 2 października 2012 r., sygn. II FSK 289/11, “przepisy art. 75 § 2 pkt 2 lit. b i c Ordynacji podatkowej uzależniają prawo do wystąpienia przez płatnika z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty od wpłaty przez niego podatku w wysokości większej od należnej, jednakże nie uzależniają tego prawa od tego, aby po stronie płatnika doszło do uszczuplenia majątku z powodu wpłaty podatku w kwocie wyższej od należnej. W tym uregulowaniu zawarte jest prawo płatnika do złożenia wniosku o stwierdzenia nadpłaty nawet wówczas, gdy pobrał on podatek od płatnika w wysokości wyższej od należnej, a więc gdy doszło do uszczerbku majątkowego po stronie samego podatnika”.
Dodatkowo NSA podkreśla, że jeśli wniosek o stwierdzenie nadpłaty złoży podatnik lub płatnik - organ podatkowy ma obowiązek zawiadomić o wszczęciu postępowania wszystkie pozostałe podmioty będące stroną w sprawie. Organ podatkowy zobowiązany jest ustalić, z czyją nadpłatą w konkretnym przypadku ma do czynienia (podatnika czy płatnika). W myśl ww. art. 75 § 2 pkt 2 lit. b i c Ordynacji podatkowej uprawnienie płatnika do wystąpienia z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty dotyczy nie tylko sytuacji, w której podatek co do zasady powinien zostać pobrany i został pobrany w wysokości wyższej od należnej, lecz także sytuacji, w której podatek został pobrany nienależnie.
W związku z powyższym stanowiskiem, z wnioskiem o zwrot nadpłaconego podatku u źródła może wystąpić zarówno płatnik, jak i podatnik. Ostateczną decyzję, który podmiot jest uprawniony do otrzymania zwrotu nadpłaconego podatku, podejmie organ podatkowy w trakcie ewentualnego postępowania
Podatek u źródła a koszty podatkowe
Podatek u źródła co do zasady może stanowić koszt uzyskania przychodów. Potwierdza to między innymi dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 15 czerwca 2010 r., sygn. IBPBI/2/423-372/10/BG, który stwierdził, że:
"(...) kwota stanowiąca równowartości podatku u źródła w ramach ubruttowienia stanowić będzie koszt uzyskania przychodów."
