Płynność finansowa to termin oznaczający zdolność przedsiębiorstwa do terminowego uiszczania swoich bieżących zobowiązań finansowych oraz do realizowania zakupów towarów i usług. Omawiany wskaźnik decyduje o tym, czy dany podmiot będzie w stanie opłacać wynagrodzenia swoich pracowników oraz w efektywny sposób zdobywać nowych klientów.
Zatory płatnicze - podstawowa bolączka polskich przedsiębiorców
Badanie przeprowadzone przez KerallResearch na zlecenie rejestru BIG InfoMonitor wskazuje, że ponad 50% polskich przedsiębiorców ma rozmaite problemy z zatorami płatniczymi. To z kolei powoduje, że dochodzi do pogorszenia się sytuacji finansowej firmy.
Podstawową przyczyną takiego stanu rzeczy są oczywiście nierzetelni kontrahenci, którzy nie opłacają swoich należności we właściwym terminie. Największe ryzyko pogorszenia się płynności finansowej firmy pojawia się wtedy, gdy wystawia się stosunkowo dużo faktur z odroczonym terminem płatności.
Płynność finansowa - definicja pojęcia
Płynność finansowa to termin, który oznacza zdolność firmy do spłacania swoich zobowiązań finansowych wiążących się z prowadzeniem działalności. Mowa tutaj o opłacaniu faktur za zamówione produkty i usługi oraz o wypłacaniu wynagrodzeń dla pracowników we właściwym terminie. Specjaliści podkreślają, że płynność finansowa jest jednym z najważniejszych elementów mających wpływ na ogólną kondycję finansową firmy.
Aspekty płynności finansowej firmy
Płynność finansową firmy można określać w dwóch podstawowych aspektach. Są one następujące:
- Aspekt statyczny. Chodzi w nim o odniesienie do określonego momentu, na przykład dnia realizacji bilansu. Wykorzystuje się tutaj podstawowe sprawozdania finansowe, takie jak rachunek zysków i strat, wskaźniki płynności finansowej oraz bilans.
- Aspekt dynamiczny. Wykorzystujemy tutaj konkretny okres oraz bazujemy na rachunku przepływów pieniężnych.
Podstawowe wskaźniki płynności finansowej
Aby możliwe było przeanalizowanie płynności finansowej firmy, stosuje się wskaźniki finansowe. Pomagają one zobrazować sytuację finansową przedsiębiorstwa na podstawie informacji zawartych w sprawozdaniach finansowych. Dodatkowo, dzięki wskaźnikom finansowym można także zbadać inne elementy: np. sprawdzić zdolność przemiany składników majątku w środki finansowe oraz ewentualne pokrycie nimi długów firmy a także stan środków pieniężnych.
Oto najważniejsze wskaźniki płynności finansowej:
- Wskaźnik bieżącej płynności finansowej. Stosując go można zweryfikować, ile razy aktywa bieżące (w łatwy sposób wymienialne na gotówkę) pokryłyby bieżące zobowiązania firmy (pasywa krótkoterminowe). Według specjalistów omawiany wskaźnik powinien wynosić około 1,2 - 2,0, zatem kwota aktywów bieżących powinna wynosić dwa razy więcej aniżeli pasywa bieżące. Wówczas zachowana jest równowaga finansowa w firmie.
- Wskaźnik przyspieszonej płynności finansowej (tzw. wskaźnik szybki). Zawiera on informacje na temat tego, ile razy aktywa wyróżniające się dużym stopniem płynności są w stanie pokryć bieżące zobowiązania finansowe. Gdy wskaźnik ten wynosi 1,0, wówczas ocenia się, że firma jest w stanie pokrywać bieżące pasywa. W przypadku, gdy firma posiada wysoki wskaźnik bieżący oraz niski wskaźnik szybki, oznacza to, że ma za duże zasoby zapasów. Jednocześnie strategia polegająca na gromadzeniu znacznej ilości zapasów jest świetnym sposobem na zwalczanie inflacji. Z kolei, gdy wskaźnik bieżący jest bardzo niski, a wskaźnik szybki zbyt wysoki, wtedy świadczy to o nieprawidłowym zarządzaniu środkami pieniężnymi firmy na rynkach bazowych.
- Wskaźnik środków pieniężnych. Zawiera on informacje na temat tego, jaką część zobowiązań firmy można spłacić aktywami w postaci gotówki bądź inwestycji krótkoterminowych. W tym przypadku brane są pod uwagę aktywa, które można jak najszybciej wykorzystać do uregulowania zobowiązań finansowych. W sytuacji, gdy przedsiębiorstwo nie dysponuje odpowiednią ilością gotówki, tj. wskaźnik środków pieniężnych jest za niski, prowadzi to do braku możności zawarcia nowych transakcji. Zbyt wysoki wskaźnik środków pieniężnych także jest nieodpowiednią sytuacją, ponieważ prowadzi do powstania kosztów utraconych możliwości.
- Wskaźnik natychmiastowej płynności finansowej. Mówi on stosunku środków pieniężnych (bądź ich substytutów), z których można otrzymać gotówkę do trzech miesięcy zobowiązań, których wymagalność następuje w najbliższych trzech miesiącach. Dokładne sprecyzowanie, ile powinien wynosić omawiany wskaźnik, nie jest możliwe. Jego oceny dokonuje się poprzez porównanie poszczególnych wartości w czasie.
Informacje, które pomagają zarządzać płynnością finansową firmy
Do najważniejszych wskaźników określających płynność finansową przedsiębiorstwa zalicza się:
- Bilans. Określa on stan i strukturę posiadanych przez daną firmę aktywów a także wskazuje źródła finansowania, czyli pasywa. Bilans w porównaniu z rachunkiem zysków i strat wyróżnia się statycznym charakterem. Oznacza to, że określa stan majątku firmy w danym momencie. Sporządza się go na bazie aktualnych na dany dzień danych, które czerpie się z systemu księgowego przedsiębiorstwa.
- Rachunek przepływów pieniężnych (z angielskiego cash flow). To jeden z najważniejszych elementów sprawozdania finansowego. Jest on wynikiem pomiaru finansowego działalności przedsiębiorstwa we wskazanym okresie. Rachunek przepływów pieniężnych jest różnicą wszystkich gotówkowych wpływów i gotówkowych wydatków. Jest on wskazaniem źródeł zwiększenia bądź zmniejszenia stanu środków wskazanych w bilansie.
- Rachunek zysków i strat, zamiennie rachunek wyników. Podobnie jak bilans jest jednym z najważniejszych elementów sprawozdania finansowego jednostki gospodarczej. Jest to zestawienie wszystkich operacji finansowych realizowanych w przedsiębiorstwie w danym okresie. Najczęściej w czasie jednego roku. Rachunek zysków i strat tworzy się poprzez połączenie przychodów z różnych typów działalności oraz kosztów na zasadach współmierności. Otrzymana różnica pomiędzy przychodami i kosztami określa, jaki jest wynik finansowy jednostki.
Jakie czynniki wpływają na płynność finansową firmy?
Najważniejsze czynniki, które kształtują płynność finansową przedsiębiorstwa, to:
- płynność aktywów bieżących,
- struktura aktywów bieżących,
- czas trwania cyklu operacyjnego w branży,
- struktura źródeł aktywów,
- struktura zadłużenia (przede wszystkim zobowiązania bieżące),
- struktura czasowa zobowiązań bieżących (podział na terminowe i przeterminowane).
Dlaczego płynność finansowa firmy jest ważna?
Płynność finansowa pełni ogromne znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania firmy. Pozwala ona na terminowe regulowanie należności wobec kontrahentów oraz wypłacanie wynagrodzeń zatrudnianym pracownikom. Posiadanie środków pomaga też realizować niezbędne inwestycje i zdobywać nowych klientów, a tym samym zwiększać konkurencyjność wobec pozostałych podmiotów działających w tej samej branży.
Jeśli płynność finansowa firmy jest bardzo niska, ryzyko, iż dojdzie do zmniejszenia liczby klientów oraz wpadnięcia w spiralę zadłużenia, jest bardzo wysokie. Jeżeli wobec niskiej płynności finansowej w porę nie zostaną wprowadzone odpowiednie działania naprawcze, może to w długotrwałej konsekwencji czasowej doprowadzić do upadku firmy.
Wobec powyższego każdemu przedsiębiorcy powinno zależeć na tym, aby płynność finansowa utrzymywała się na stabilnym, prawidłowym poziomie. Zarówno zbyt wysoki jak i zbyt niski poziom płynności niesie za sobą szereg negatywnych konsekwencji.
