Prowadząc działalność gospodarczą, przedsiębiorca jest narażony na różnego rodzaju ryzyko, w tym również ryzyko kradzieżymajątku firmowego. Warto wiedzieć, jak należy rozliczyć taką sytuację pod kątem podatkowym i kiedy kradzież środka trwałego firmy będzie stanowiła koszt uzyskania przychodu.
Jak należy rozliczyć kradzież środka trwałego w kosztach firmowych?
Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.
Natomiast zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 5 ustawy o PIT za koszt uzyskania przychodu nie uznaje się strat w środkach trwałych oraz wartościach niematerialnych i prawnych w części pokrytej sumą odpisów amortyzacyjnych. W związku z tym w przypadku, gdy środek trwały nie został całkowicie zamortyzowany, wówczas ta niezamortyzowana część może stanowić koszt uzyskania przychodu.
Aby móc zaliczyć w koszty podatkowe niezamortyzowaną wartość środka trwałego, podatnik musi posiadać odpowiednią dokumentację. Przepisy nie regulują tej kwestii, aczkolwiek nie jest konieczne posiadanie protokołu z policji. Powstałą stratę można udokumentować w każdy inny sposób, jednakże wiarygodność tego twierdzenia może być wówczas podawana w wątpliwość przez organy podatkowe. Oprócz tego podatnik musi spełnić określone warunki:
-
kradzież nie powstała z winy podatnika, w wyniku jego niedbalstwa czy naruszenia przepisów,
-
kradzież powstała na skutek zdarzeń nieprzewidywalnych i nie do uniknięcia przez podatnika,
-
kradzież nie powstała w wyniku nieprawidłowego zabezpieczenia środka trwałego.
Warto również podkreślić, że podatnik nie wyksięgowuje z KPiR już ujętych odpisów amortyzacyjnych.
Przykład 1.
Podatnik zakupił w styczniu 2015 roku maszynę za kwotę 10 000 zł, która stanowiła środek trwały firmy i dokonywał miesięcznych odpisów amortyzacyjnych. W wyniku włamania w sierpniu 2015 r. maszyna została skradziona. Podatnik dokonał odpisów amortyzacyjnych na kwotę 1750 zł (10 000 x 30% : 12 m-cy) x 7 m-cy.
We wrześniu 2015 r. policja umorzyła śledztwo, więc podatnik w tym miesiącu mógł niezamortyzowaną część zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów w kwocie 8 250 zł (10 000 zł - 1 750 zł).
Jeśli kradzież środka trwałego dotyczyła, majątku który został już w całości zamortyzowany, a więc jego wartość w całości została ujęta w kosztach, wówczas w tym wypadku przedsiębiorca nie ujmie tej straty w kosztach uzyskania przychodów.
Przykład 2.
W wyniku włamania z firmy został ukradziony laptop, który w dniu przyjęcia na środek trwały firmy został jednorazowo zamortyzowany, zaliczony w całości w koszty uzyskania przychodów. W takim przypadku podatnik nie zaliczy straty w wyniku jego kradzieży ponownie do kosztów podatkowych.
Odszkodowanie za kradzież środka trwałego przychodem podlegającym opodatkowaniu
W sytuacji gdy skradziony majątek był objęty dobrowolnym ubezpieczeniem, wówczas otrzymane odszkodowanie z tego tytułu stanowi przychód podlegający opodatkowaniu. Podatnik nie może zapomnieć, że otrzymanie takiego odszkodowania nie pozbawia go prawa do ujęcia w kosztach niezamortyzowanej wartości posiadanego środka trwałego.
Należy pamiętać, że nieobjęcie ubezpieczeniem dobrowolnym składników majątku, co do zasady nie powoduje braku możliwości odniesienia strat będących następstwem ich utraty do kosztów uzyskania przychodów.
Przykład 3.
Firma ubezpieczeniowa wypłaciła odszkodowanie w wyniku kradzieży maszyny będącej środkiem trwałym firmy. Przedsiębiorca w dacie otrzymania odszkodowania jest zobowiązany do zaliczenia go do przychodu firmy. Należy je wykazać w kolumnie 8 KPiR - Pozostałe przychody.
Jedynym wyjątkiem w przypadku składników majątku firmy, gdzie środki trwałe muszą posiadać dobrowolne ubezpieczenie AC są samochody. Jeżeli samochód jest objęty zarówno ubezpieczeniem OC, jak i AC, jego niezamortyzowana wartość może stanowić koszt uzyskania przychodów, a uzyskanie odszkodowania będzie stanowić przychód podlegający opodatkowaniu.
Przykład 4.
Przedsiębiorcy skradziono w sierpniu 2015 r. samochód, który był środkiem trwałym firmy od stycznia 2015 roku, w wartości 12 000 zł. Pojazd został objęty dodatkowym ubezpieczeniem AC. W związku z tym w momencie zakończenia postępowania przez policję podatnik zaliczy do kosztów podatkowych jego niezamortyzowaną część w kwocie 9 200 zł {12 000 - [(12 000 x 40% : 12 m-cy) * 7 m-cy]}.
W listopadzie firma ubezpieczeniowa wypłaciła odszkodowanie, które przedsiębiorca zaliczy do przychodów firmy w dniu jego otrzymania.
Jeśli więc kradzież dotyczy samochodu, a nie był on objęty dobrowolnym ubezpieczeniem AC, wówczas strata (niezamortyzowana wartość) nie może stanowić kosztu uzyskania przychodu. Stanowisko takie wynika z art. 23 ust. 1 pkt 48 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który brzmi następująco:
Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów strat powstałych w wyniku utraty lub likwidacji samochodów oraz kosztów ich remontów powypadkowych, jeżeli samochody nie były objęte ubezpieczeniem dobrowolnym.
Przykład 5.
Kradzież środka trwałego- samochodu, który posiadał tylko i wyłącznie ubezpieczenie obowiązkowe OC, podatnik nie może rozliczyć w kosztach podatkowych jego niezamortyzowanej część, jeśli pojazd stanowił środek trwały firmy i w momencie kradzieży podlegał on dalej odpisom amortyzacyjnym.
