W okresie wakacyjnym znacznie zwiększa się liczba osób młodocianych podejmujących pracę zarobkową. Przedsiębiorca, który chce przyjąć do pracy sezonowej młodzież, powinien pamiętać jakie obowiązki niesie zatrudnianie młodzieży.
Podstawa zatrudnienia osoby nieletniej
Praca sezonowa wykonywana przez osoby nieletnie może być realizowana na podstawie przepisów Kodeksu pracy:
umowa na okres próbny,
umowa na czas określony,
umowa na czas wykonania określonej pracy.
Lub na podstawie Kodeksu cywilnego:
umowa o dzieło.
Zatrudnianie młodzieży w wieku 16 - 18 lat na podstawie umowy o pracę
Zatrudnianie młodzieży w wieku od 16 do 18 roku życia może dotyczyć tylko prac lekkich, czyli pracy nie powodującej zagrożenia dla życia, zdrowia i rozwoju psychofizycznej osoby młodocianej.
Ważne! Pracodawca ustalając wiek młodocianego powinien wziąć pod uwagę fakt ukończenia 16. roku życia pracownika, a nie tylko tym, że osoba ta skończy 16 lat w danym roku. |
Przed zatrudnieniem osoby młodocianej konieczne jest sporządzenie wykazu prac lekkich. Wykaz prac lekkich wymaga zatwierdzenia przez właściwego inspektora pracy oraz musi zostać zaakceptowany przez lekarza medycyny pracy.
Ważne! Wykaz prac lekkich nie może zawierać prac wzbronionych osobom młodocianym. |
Prace lekkie określa Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 sierpnia 2004 r. w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków i zatrudniania przy niektórych z tych prac. Przy zatrudnianiu młodocianych przy lekkich pracach sezonowych nie obowiązują szczególne przepisy o zatrudnianiu młodocianych w celu przygotowania zawodowego.
Ważne! Zatrudnienie osób, które ukończyły 18 rok życia nie wiąże się z dodatkowymi ograniczeniami dla pracodawcy. |
Tak jak w przypadku zatrudnienia pełnoletnich pracowników, zatrudnianie młodzieży zobowiązuje pracodawcę do skierowania pracownika młodocianego na wstępne badania lekarskie, w celu uzyskania zaświadczenia o braku przeciwwskazań do pracy na wskazanym przez pracodawcę stanowisku. Pracownik przed dopuszczeniem do pracy musi przejść szkolenie w zakresie bhp w formie instruktażu ogólnego i stanowiskowego.
Zatrudnianie młodzieży w wieku poniżej 16 roku życia na podstawie umowy o pracę
Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy wykonywania pracy lub innych zajęć zarobkowych przez dziecko do ukończenia przez nie 16 roku życia jest dozwolone wyłącznie na rzecz podmiotu prowadzącego działalność kulturalną, artystyczną, sportową lub reklamową.
Ważne! W przypadku zatrudnienia młodzieży w wieku od 13 do 16 lat do zawarcia umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej konieczna jest zgoda przedstawiciela ustawowego dziecka oraz właściwego inspektora pracy. |
Uzyskanie zezwolenia właściwego inspektora pracy poprzedza złożenie przez pracodawcę wniosku, do którego należy załączyć:
orzeczenie lekarza stwierdzające brak przeciwwskazań do wykonywania przez dziecko pracy lub innych zajęć zarobkowych,
pisemną zgoda przedstawiciela ustawowego lub opiekuna dziecka na wykonywanie przez dziecko pracy lub innych zajęć zarobkowych,
opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej dotyczącą braku przeciwwskazań do wykonywania przez dziecko pracy lub innych zajęć zarobkowych,
opinię dyrektora szkoły, do której uczęszcza dziecko, dotyczącą możliwości wypełniania przez dziecko tego obowiązku w czasie wykonywania przez nie pracy lub innych zajęć zarobkowych.
Czas pracy osób nieletnich
Pracownik młodociany w okresie ferii szkolnych nie może pracować dłużej niż 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo. W przypadku osoby młodocianej, która nie ukończyła 16 lat wymiar czasu pracy nie może przekroczyć 6 godzin na dobę. Osoby nieletnie nie mogą być zatrudnione w porze nocnej i w godzinach nadliczbowych.
Zatrudnienie na podstawie umów cywilnoprawnych
Zatrudnianie młodzieży może obejmować również zatrudnienie na podstawie umów zlecenia czy o dzieło, które są regulowane przepisami Kodeksu cywilnego, a nie przepisami Kodeksu pracy. W związku z tym osobom zatrudnionym na podstawie umów cywilnoprawnych nie przysługują świadczenia określone w kodeksie pracy (np. norma czasu pracy).
Do zawarcia umów cywilnoprawnych przez osoby, które nie ukończyły 18 roku życia wymagana jest zgoda przedstawiciela ustawowego.
Przedsiębiorca zatrudniający osoby na podstawie umów cywilnoprawnych ma obowiązek zapewnienia zatrudnionym osobom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.
