Pracownik młodociany to osoba, która ukończyła 16 lat, a nie osiągnęła jeszcze pełnoletności. Zgodnie z obowiązującymi przepisami niedozwolone jest zatrudnianie osób, które nie ukończyły 16 roku życia. Ma się to zmienić i od 1 września 2018 roku próg wiekowy zostanie obniżony do 15 lat.
Pracownik młodociany - zatrudnienie
Zgodnie z art. 191 kodeksu pracy, dozwolone jest zatrudnienie osoby młodocianej, która:
ukończyła co najmniej gimnazjum,
przedstawiła świadectwo lekarskie stwierdzające, że praca danego rodzaju nie zagraża jej zdrowiu.
W innych sytuacjach potrzebne jest pozwolenie właściwego inspektora pracy oraz pozytywna opinia z poradni psychologiczno-pedagogicznej.
Pracownik młodociany, który nie posiada kwalifikacji zawodowych, może być zatrudniony tylko w celu przygotowania zawodowego lub do wykonywania prac lekkich, a do podpisania z nim umowy o pracę potrzebna jest zgoda rodzica lub opiekuna. Przy zatrudnieniu osoby młodocianej, pracodawca ma obowiązek zapewnić temu pracownikowi opiekę i pomoc, niezbędną dla jego przystosowania się do właściwego wykonywania pracy. Musi także prowadzić ewidencję pracowników młodocianych.
rodzaj przygotowania zawodowego (nauka zawodu lub przyuczenie do wykonywania określonej pracy),
czas trwania i miejsce odbywania przygotowania zawodowego,
sposób dokształcania teoretycznego,
wysokość wynagrodzenia.
Pracownik młodociany - wynagrodzenie
Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 roku w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania, pracownik młodociany w okresie nauki zawodu powinien otrzymywać wynagrodzenie obliczane w stosunku procentowym do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim kwartale, obowiązującego od pierwszego dnia następnego miesiąca po ogłoszeniu przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” i wynosi:
nie mniej niż 4% w pierwszym roku nauki,
nie mniej niż 5% w drugim roku nauki,
nie mniej niż 6% w trzecim roku nauki.
Ponadto młodocianemu, który odbywa przyuczenie do wykonywania określonej pracy, przysługuje nie mniej niż 4% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.
Pracodawca, tak jak w przypadku zatrudnienia każdego innego pracownika, ma obowiązek zgłoszenia młodocianego do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Dokonuje się tego na formularzu ZUS ZUA z kodem właściwym dla pracowników młodocianych (tj. 01 20 X X) w terminie 7 dni od dnia zatrudnienia.
Kwota wynagrodzenia, stanowiąca jednocześnie podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne młodocianych, obliczana jest w stosunku procentowym do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w kwartale poprzednim, ogłoszonego przez prezesa GUS.
W okresie od 01.06.2017 roku do 31.08.2017 roku prezentuje się następująco:
ROK NAUKI | PODSTAWA WYMIARU SKŁADKI | RODZAJ UBEZPIECZENIA | FINANSOWANA PRZEZ PŁATNIKA | FINANSOWANA PRZEZ UBEZPIECZONEGO |
I | 174,14 zł | emerytalne rentowe chorobowe | 17,00 zł 11,32 zł - | 17,00 zł 2,61 zł 4,27 zł |
II | 217,68 zł | emerytalne rentowe chorobowe | 21,25 zł 14,15 zł - | 21,25 zł 3,27 zł 5,33 zł |
III | 261,21 zł | emerytalne rentowe chorobowe | 25,49 zł 16,98 zł - | 25,49 zł 3,92 zł 6,40 zł |
Przedstawione powyżej dane nie obejmują składki na ubezpieczenie wypadkowe, ponieważ jej procent jest ustalany przez ZUS w zależności od liczby pracowników zatrudnionych w zakładzie pracy.
Pracownik młodociany przede wszystkim chciałby uzyskać przygotowanie zawodowe, a także zdobyć doświadczenie w wykonywaniu pracy oraz możliwość dokształcenia teoretycznego. Biorąc pod uwagę wynagrodzenie takiego pracownika, trudno tu stwierdzić, iż ma ono charakter zarobkowy. Przeszkolenie młodocianego kończy się egzaminem, za który płaci pracodawca.
Pracownik młodociany za główne zadanie ma dokształcanie się, dlatego pracodawca ma obowiązek zwolnić młodocianego od pracy na czas potrzebny do odbycia zajęć w szkole.
Dofinansowanie kosztów kształcenia młodocianych pracowników
Zgodnie z art. 70b ustawy z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty pracodawcom, którzy zawarli umowę o pracę z osobami młodocianymi w celu przygotowania zawodowego, przysługuje dofinansowanie kosztów kształcenia, jeżeli:
pracodawca lub osoba prowadząca zakład w imieniu pracodawcy albo osoba zatrudniona u pracodawcy posiada kwalifikacje wymagane do prowadzenia przygotowania zawodowego młodocianych, określone w odrębnych przepisach,
pracownik młodociany ukończył naukę zawodu lub przyuczenie do wykonywania pracy i zdał egzamin zgodnie z odrębnymi przepisami.
Od 1 września 2012 roku pracodawcy, który zawarł z pracownikiem młodocianym umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego, przysługuje dofinansowanie w wysokości:
w przypadku nauki zawodu - 8081,00 zł przy okresie kształcenia wynoszącym 36 miesięcy z tym, że jeżeli okres kształcenia będzie krótszy niż 36 miesięcy, kwota dofinansowania będzie wypłacana w wysokości proporcjonalnej do okresu kształcenia,
w przypadku przyuczenia do wykonywania określonej pracy - 254,00 zł za każdy pełny miesiąc kształcenia.
Dofinansowanie jest przyznawane na wniosek pracodawcy złożony w terminie 3 miesięcy od dnia zdania egzaminu przez osobę młodocianą. Przyznaje się je ze względu na miejsce zamieszkania pracownika młodocianego w drodze decyzji administracyjnej.
