Od stycznia 2017 wchodzi w życie nowelizacja ustawy o VAT, która wprowadza wiele istotnych zmian z punktu widzenia podatników. W artykule prześledzimy najważniejsze zmiany w VAT w 2017 roku, na które przedsiębiorcy muszą się przygotować.
Odwrotne obciążenie od 2017 roku
W zakresie odwrotnego obciążenia na gruncie VAT należy wyróżnić trzy istotne zmiany:
poszerzenie katalogu towarów objętych odwrotnym obciążeniem (załącznik nr 11)
objęcie odwrotnym obciążeniem usług wymienionych (nowy załącznik nr 14)
prawo do odliczenia VAT przez podmioty dokonujące obrotu towarami i usługami objętymi mechanizmem odwrotnego obciążenia.
Odwrotne obciążenie - szerszy katalog w załączniku nr 11
Do katalogu towarów objętych mechanizmem odwrotnego obciążenia dołączyły:
srebro nieobrobione plastycznie lub w postaci półproduktu, lub w postaci proszku;
złoto nieobrobione plastycznie lub w postaci półproduktu, lub w postaci proszku, z wyłączeniem złota inwestycyjnego w rozumieniu art. 121 ustawy;
platyna nieobrobiona plastycznie lub w postaci półproduktu, lub w postaci proszku;
metale nieszlachetne lub srebro, platerowane złotem, nieobrobione inaczej niż do stanu półproduktu – wyłącznie srebro, platerowane złotem, nieobrobione inaczej niż do stanu półproduktu;
metale nieszlachetne platerowane srebrem oraz metale nieszlachetne, srebro lub złoto, platerowane platyną, nieobrobione inaczej niż do stanu półproduktu – wyłącznie złoto i srebro, platerowane platyną, nieobrobione inaczej niż do stanu półproduktu;
pozostałe metale nieżelazne i wyroby z nich; cermetale; popiół i pozostałości zawierające metale i związki metali – wyłącznie odpady i złom metali nieszlachetnych;
elektroniczne układy scalone – wyłącznie procesory;
biżuteria i jej części oraz pozostałe wyroby jubilerskie i ich części, ze złota i srebra lub platerowane metalem szlachetnym – wyłącznie części biżuterii i części pozostałych wyrobów jubilerskich ze złota, srebra i platyny, tj. niewykończone lub niekompletne wyroby jubilerskie i wyraźne części biżuterii, w tym pokrywane lub platerowane metalem szlachetnym.
Ważne! Dla procesorów będą obowiązywały te same limity (20 000 zł), które dotyczą telefonów, konsol i laptopów. |
Załącznik nr 14 ustawy o VAT - usługi objęte odwrotnym obciążeniem
W art. 17 ust. 1 został zmieniony pkt. 8, zgodnie z którym podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi wymienione w załączniku nr 14 do ustawy, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:
usługodawcą jest podatnik, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9,
usługobiorcą jest podatnik zarejestrowany jako podatnik VAT czynny.
W załączniku 14 ustawodawca wskazał 48 usług podlegających odwrotnemu obciążeniu, w tym m.in.:
roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków mieszkalnych (prace związane z budową nowych budynków, przebudową lub remontem istniejących budynków);
roboty związane z rozbiórką i burzeniem obiektów budowlanych;
roboty związane z wykonywaniem instalacji gazowych;
roboty związane z zakładaniem ogrodzeń;
roboty tynkarskie;
roboty instalacyjne stolarki budowlanej;
roboty malarskie;
roboty szklarskie;
roboty związane z wykonywaniem konstrukcji dachowych;
roboty betoniarskie.
Ważne! Zgodnie z art. 17 ust. 1h praktycznie wszystkie usługi wymienione w załączniku nr 14 do ustawy o VAT będą podlegały procedurze odwrotnego obciążenia, jeżeli usługodawca świadczy te usługi jako podwykonawca. Wyjątek stanowi pozycja nr 1 załącznika (usługi w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych, o których mowa w ustawie z dnia 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych). |
Należy podkreślić, że nowe procedury stosuje się względem usług z załącznika nr 14, które zostały wykonane od 1 stycznia 2017 r. (czyli od dnia obowiązywania nowych regulacji). W celu ustalenia momentu wykonania usług stosuje się art. 19a ust. 2 i 3 ustawy.
Prawo do odliczenia VAT przez podmioty dokonujące sprzedaży towarów i usług objętych procedurą odwrotnego obciążenia
W nowej wersji ustawy o VAT art. 86 ust. 10b pkt 3 wskazuje, iż prawo do odliczenia VAT przysługuje na zasadach ogólnych określonych w art. 10 (odliczenie VAT w okresie, w którym powstaje obowiązek podatkowy po stronie sprzedawcy), pod warunkiem że podatnik uwzględni kwotę podatku należnego z tytułu tych transakcji w deklaracji podatkowej, w której jest on obowiązany rozliczyć ten podatek, nie później niż w terminie 3 miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów lub usług powstał obowiązek podatkowy.
Weryfikacja zasadności zwrotu VAT od 2017 roku
W treści ustawy o VAT zostały dodane nowe przepisy (art. 87 ust. 2b) odnoszące się do kwestii weryfikacji zasadności zwrotu VAT. Zgodnie z jego treścią weryfikacja ta może obejmować sprawdzenie:
rozliczenia podatnika,
rozliczeń innych podmiotów biorących udział w obrocie towarami lub usługami, będących przedmiotem rozliczenia podatnika oraz
zgodności tych rozliczeń z faktycznym przebiegiem transakcji.
Zmiany w VAT w 2017 - przyspieszony zwrot VAT
Przyspieszony 25-dniowy termin zwrotu VAT będzie nadal możliwy, przy czym skorzystanie z tego przywileju będzie obwarowane szeregiem warunków do spełnienia. Zwrot VAT w terminie przyspieszonym będzie zatem możliwy, gdy:
1. kwoty podatku naliczonego (VAT związany z zakupami), wykazane w deklaracji podatkowej, z wyłączeniem kwoty przeniesienia nadwyżki VAT od zakupów z poprzedniego okresu, wynikają z:
- faktur dokumentujących kwoty należności, które zostały w całości zapłacone za pośrednictwem rachunku bankowego podatnika w banku mającym siedzibę na terytorium kraju albo rachunku podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem, wskazany w zgłoszeniu identyfikacyjnym, o którym mowa w odrębnych przepisach,
- pozostałych faktur dokumentujących należności, jeżeli łączna kwota tych należności nie przekracza 15 000 zł,
- dokumentów celnych, deklaracji importowej oraz decyzji, o których mowa w art. 33 ust. 2 i 3 oraz art. 34, i zostały przez podatnika zapłacone,
- importu towarów rozliczanego zgodnie z art. 33a, wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, świadczenia usług, dla którego podatnikiem jest ich usługobiorca, lub dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca, jeżeli w deklaracji podatkowej została wykazana kwota podatku należnego od tych transakcji;
2. kwota podatku naliczonego lub nadwyżka podatku naliczonego nad należnym nierozliczona w poprzednich okresach rozliczeniowych i wykazana w deklaracji nie przekracza 3000 zł;
3. podatnik złoży w urzędzie skarbowym dokumenty potwierdzające zapłatę podatku (potwierdzenie przelewu wykonanego z rachunku podanego w zgłoszeniu ceidg-1);
4. podatnik przez kolejne 12 miesięcy poprzedzające bezpośrednio okres, w rozliczeniu za który występuje z wnioskiem o zwrot w terminie 25 dni:
- był zarejestrowany jako podatnik VAT czynny,
- składał za każdy okres rozliczeniowy deklaracje VAT.
Odpowiedzialność pełnomocników za rejestrację do VAT
Zgodnie z art. 96 ust. 4b nowej wersji ustawy o VAT pełnomocnik, który dokonał zarejestrowania podatnika, odpowiada solidarnie wraz z zarejestrowanym podatnikiem za zaległości podatkowe podatnika powstałe z tytułu czynności wykonanych w ciągu 6 miesięcy od dnia zarejestrowania podatnika jako podatnika VAT czynnego. Odpowiedzialność ta nie może przekroczyć kwoty 500 000 zł.
Wykreślenie z rejestru VAT od 2017 roku
Nowelizacja ustawy o VAT przewiduje wiele obostrzeń, które spowodują, iż przedsiębiorca będący czynnym podatnikiem VAT może zostać wykreślony z listy podatników.
Pełen zakres zdarzeń, w których podatnik VAT może zostać wykreślony z rejestru VATowców znajduje się w art. 96 ust. 9-9f.
Naczelnik urzędu skarbowego może wykreślić podmiot z rejestru czynnych podatników VAT bez informowania go o tym, jeżeli:
podatnik nie istnieje lub
mimo podjętych udokumentowanych prób nie ma możliwości skontaktowania się z podatnikiem albo jego pełnomocnikiem lub
dane podane w zgłoszeniu rejestracyjnym okażą się niezgodne z prawdą lub
podatnik albo jego pełnomocnik nie stawia się na wezwania organu podatkowego bądź organu kontroli skarbowej.
Wykreśleniu podlega także podatnik, który:
zawiesił wykonywanie działalności gospodarczej na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej na okres co najmniej 6 kolejnych miesięcy lub
obowiązany do złożenia deklaracji, o której mowa w art. 99 ust. 1, 2 lub 3, nie złożył takich deklaracji za 6 kolejnych miesięcy lub 2 kolejne kwartały lub
składał przez 6 kolejnych miesięcy lub 2 kolejne kwartały deklaracje, o których mowa w art. 99 ust. 1, 2 lub 3, w których nie wykazał sprzedaży oraz nabycia towarów lub usług z kwotami podatku do odliczenia lub
wystawiał faktury lub faktury korygujące, dokumentujące czynności, które nie zostały dokonane lub
prowadząc działalność gospodarczą, wiedział lub miał uzasadnione podstawy do tego, aby przypuszczać, że dostawcy lub nabywcy biorący udział pośrednio lub bezpośrednio w dostawie tego samego towaru lub usługi działają w celu odniesienia korzyści majątkowej w wyniku nierzetelnego rozliczania podatku.
Zmiany w deklaracjach VAT oraz informacjach podsumowujących od 2017 roku
Deklaracje VAT kwartalne nie dla nowych przedsiębiorców
Jak wynika z nowych przepisów, kwartalne rozliczenie VAT pozostanie dla dotychczasowych małych podatników oraz podmiotów rozliczających się na zasadach ogólnych.
Z kwartalnego rozliczenia VAT (zarówno na zasadach ogólnych, jak i przy zastosowaniu metody kasowej) nie mogą skorzystać podatnicy:
rejestrowani przez naczelnika urzędu skarbowego jako podatnicy VAT czynni przez okres 12 miesięcy począwszy od miesiąca, w którym dokonana została rejestracja lub
którzy w danym kwartale lub w poprzedzających go 4 kwartałach dokonali dostawy towarów, o których mowa w załączniku nr 13 do ustawy, chyba że łączna wartość tych dostaw bez kwoty podatku nie przekroczyła, w żadnym miesiącu z tych okresów, kwoty 50 000 zł.
Składanie deklaracji VAT tylko elektronicznie
Zgodnie z nowelizacją ustawy o VAT (art. 99 ust. 11b) deklaracje VAT będą składane wyłącznie elektronicznie. Jak wynika z uzasadnienia do ustawy, powszechny obowiązek składania przez podatników deklaracji w formie elektronicznej zostanie wprowadzony od 1 stycznia 2018 r. Jednak część podatników będzie zobligowana do składania e-deklaracji począwszy od 1 stycznia 2017. Obowiązek ten będzie dotyczył podatników:
obowiązanych do zarejestrowania się jako podatnicy VAT UE;
będących dostawcami towarów lub świadczącymi usługi, dla których podatnikiem jest nabywca zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 7 i 8, oraz nabywcami tych towarów lub usług (uczestnicy obrotu objętego procedurą odwrotnego obciążenia);
obowiązani, zgodnie z art. 45ba ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych lub art. 27 ust. 1c ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, do składania deklaracji, informacji oraz rocznego obliczenia podatku za pomocą środków komunikacji elektronicznej.
Wprowadzenie takiego rozwiązania jest możliwe z uwagi na coraz większe upowszechnienie takiego rodzaju środków komunikacji.
Informacje podsumowujące zmiany od 2017
Informacje podsumowujące VAT UE, a także VAT-27 i ich korekty będą składane wyłącznie za okresy miesięcznie jedynie w formie elektronicznej. Kwestia ta została uregulowana w art. 100–101a ustawy o VAT.
Sankcje na gruncie VAT od 2017 roku
Jak wynika z art. 110a ust. 1 nowej ustawy o VAT, podatnik musi liczyć się z możliwością nałożenia sankcji przez naczelnika urzędu skarbowego (lub organ kontroli skarbowej) w razie stwierdzenia, że podatnik:
1. w złożonej deklaracji podatkowej wykazał:
- kwotę zobowiązania podatkowego niższą od kwoty należnej,
- kwotę zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego wyższą od kwoty należnej,
- kwotę różnicy podatku do obniżenia podatku należnego za następne okresy wyższą od kwoty należnej,
- kwotę zwrotu różnicy podatku lub kwotę zwrotu podatku naliczonego lub kwotę różnicy podatku do obniżenia podatku należnego za następne okresy, a powinien wykazać kwotę zobowiązania podatkowego podlegającą wpłacie do urzędu skarbowego,
2. nie złożył deklaracji podatkowej oraz nie wpłacił kwoty zobowiązania podatkowego.
Wówczas naczelnik/organ określa odpowiednio wysokość kwot podatku do zapłaty w prawidłowej wysokości oraz ustala dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 30% kwoty zaniżenia zobowiązania podatkowego lub 30% kwoty zawyżenia zwrotu różnicy podatku, zwrotu podatku naliczonego lub różnicy podatku do obniżenia podatku należnego za następne okresy.
Limit zwolnienia z VAT 2017
Od 2017 roku limit zwolnienia z VAT ulegnie zwiększeniu ze 150 000 zł do 200 000 zł. Co ważne w przypadku podmiotów rozpoczynających działalność w trakcie roku, limit ustala się proporcjonalnie.
Ważne! Podatnicy, u których łączna wartość sprzedaży w 2016 r. była wyższa niż 150 000 zł i nie przekroczyła 200 000 zł, mogą skorzystać ze zwolnienia podmiotowego. |