W mojej firmie wszyscy pracują w biurze, ale zdarzają się sytuacje, w których pracownik z jakiegoś powodu chce pracować z domu. Czy nowe przepisy będą umożliwiały takie rozwiązanie, czy będzie tu miała zastosowanie okazjonalna praca zdalna?
Krzysztof, Wrocław
W związku z wieloma postulatami pracodawców w Kodeksie pracy znalazła się regulacja dotycząca „okazjonalnej pracy zdalnej”. Jak podkreśla ustawodawca, ma to być forma pracy zdalnej wykonywanej częściowo, która ma szczególny charakter – tj. incydentalność jej wykonywania, fakt jej wykonywania wyłącznie ze względu na potrzeby pracownika – dlatego została unormowana w sposób odmienny.
Okazjonalna praca zdalna 2024 r. – jej szczególny charakter
Praca zdalna może być wykonywana okazjonalnie na wniosek pracownika złożony w postaci papierowej lub elektronicznej w wymiarze nieprzekraczającym 24 dni w roku kalendarzowym.
Okazjonalna praca zdalna ma być incydentalna i zastosowana wyłącznie ze względu na potrzeby pracownika. Z inicjatywą takiej formy pracy zdalnej będzie mógł wystąpić wyłącznie pracownik. W tym celu powinien sporządzić stosowny wniosek i przekazać go pracodawcy w postaci papierowej lub elektronicznej.
W uzasadnieniu do projektu znalazł się przykład wykorzystania okazjonalnej pracy zdalnej i może to być:
- konieczność opieki nad potrzebującym doraźnego wsparcia członkiem rodziny;
- potrzeba wyjazdu do innej miejscowości (poza stałe miejscem wykonywania pracy) w celu załatwienia spraw osobistych (pracownik będzie mógł wykonywać pracę zdalną).
Przykład 1.
Pan Jan w związku z uroczystością rodzinną, która odbędzie się kilkadziesiąt kilometrów od jego miejsca zamieszkania we wtorek, wystąpił do pracodawcy o pracę zdalną w poniedziałek. Czy może tu być zastosowana okazjonalna praca zdalna?
Tak, z wnioskiem występuje pracownik i zostanie ona zastosowana wyłącznie ze względu na potrzeby pracownika.
Wniosek o okazjonalną pracę zdalną można znaleźć w artykule: Wniosek o okazjonalną pracę zdalną – wzór z omówieniem.
Czy stosuje się przepisy o pracy zdalnej?
Niezależnie od charakteru okazjonalnej pracy zdalnej pracodawca będzie miał obowiązek zapewnienia pracownikowi w jej trakcie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Jednak z uwagi na szczególną formę okazjonalnej pracy zdalnej w projekcie zaproponowano, że w tym przypadku nie będą więc stosowane przepisy regulujące pracę zdalną dotyczące m.in.:
- ustalenia zasad wykonywania okazjonalnej pracy zdalnej w porozumieniu zawartym ze związkami zawodowymi lub regulaminie;
- przekazania przez pracodawcę dodatkowej informacji o warunkach zatrudnienia pracownika;
- możliwości efektywnego wycofania się przez każdą ze stron z wykonywania pracy zdalnej;
- obowiązku zapewnienia przez pracodawcę pracownikowi materiałów i narzędzi pracy niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej, pokrycia wymienionych w projekcie kosztów związanych z wykonywaniem pracy zdalnej, a także zapewnienia pracownikowi wykonującemu pracę zdalną pomocy technicznej i niezbędnych szkoleń w zakresie obsługi narzędzi pracy;
- wyłączenia obowiązku przeprowadzania szkoleń okresowych pracowników zatrudnionych na stanowiskach administracyjno-biurowych, niezależnie od rodzaju przeważającej działalności pracodawcy.
Natomiast istotne jest, że nie wyłączono zastosowania projektowanego art. 6725 kp. Dzięki temu jeżeli pracodawca dobrowolnie postanowi zwrócić pracownikowi wykonującemu okazjonalną pracę zdalną koszty bezpośrednio z nią związane (pomimo braku ustawowego obowiązku), wówczas nie będą one stanowiły przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – to znaczy nie będą opodatkowane.
Kontrola okazjonalnej pracy zdalnej 2024
Możliwa jest kontrola pracownika korzystającego z takiej formy pracy zdalnej. Zgodnie z projektowanymi zmianami kontrola wykonywania okazjonalnej pracy zdalnej, w tym w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przestrzegania procedur ochrony danych osobowych, odbywać się będzie zgodnie z warunkami ustalonymi z pracownikiem. Rozwiązanie takie zostało wprowadzone, ponieważ zasady wykonywania okazjonalnej pracy zdalnej nie będą określone w aktach wewnątrzzakładowych.
Okazjonalna praca w systemach kadrowych
Obecnie pojawił się projekt nowego świadectwa pracy, w którym będzie zawarta informacja o wykorzystaniu okazjonalnej pracy zdalnej. System wFirma.pl po opublikowaniu rozporządzenia będzie dostosowany do tych zmian: Świadectwo pracy pracownika w systemie wFirma.pl.
Nowe przepisy zakładają, że praca zdalna może być realizowana okazjonalnie na wniosek pracownika w wymiarze nieprzekraczającym 24 dni w roku kalendarzowym. Przy takim rozwiązaniu nie będzie konieczne stosowanie wszystkich przepisów dotyczących pracy zdalnej – z pewnością sprawi to, że będzie on popularna.
