Obowiązująca od 1 stycznia 2025 roku metoda kasowa ustalania przychodu w podatku PIT ma charakter dobrowolny. Podatnik prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą, który zdecyduje się na jej stosowanie, może skutecznie z niej zrezygnować. W tym zakresie konieczne jest złożenie odpowiedniego oświadczenia w ustawowym terminie. Przeczytaj artykuł i pobierz oświadczenie o rezygnacji z metody kasowej PIT!
Metoda kasowa PIT – na czym polega?
Zasadą ogólną jest, że przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej stanowią kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane (art. 14 ust. 1 ustawy o PIT). Oznacza to, że podatnik rozpoznaje opodatkowany przychód, nawet jeżeli nie otrzyma zapłaty za dostarczony towar lub sprzedaną usługę.
Natomiast w przypadku metody kasowej za datę powstania przychodu uważa się w takim przypadku dzień uregulowania należności (nie późniejszy niż dzień upływu 2 lat, licząc od dnia wystawienia faktury albo likwidacji działalności gospodarczej). Trzeba przy tym wskazać, że metoda kasowa została przewidziana wyłącznie dla podatników prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą.
Zgodnie z art. 14c ust. 1 ustawy o PIT podatnik, w tym podatnik rozpoczynający prowadzenie działalności gospodarczej, osiągający przychody z działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie stosuje metodę kasową rozliczania przychodów, jeżeli łącznie są spełnione następujące warunki:
- przychody z prowadzonej samodzielnie działalności gospodarczej w roku bezpośrednio poprzedzającym rok podatkowy nie przekroczyły kwoty 1 000 000 zł, przy czym w przypadku przedsiębiorstwa w spadku w przychodach uwzględnia się również przychody z działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie przez zmarłego przedsiębiorcę;
- w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą nie prowadzi ksiąg rachunkowych;
- złoży właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego sporządzone na piśmie oświadczenie o wyborze metody kasowej rozliczania przychodów w terminie do 20 lutego roku podatkowego, a w przypadku podatnika rozpoczynającego prowadzenie działalności gospodarczej w trakcie roku podatkowego – w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu rozpoczęcia działalności gospodarczej, a jeżeli rozpoczęcie działalności gospodarczej nastąpiło w grudniu roku podatkowego – w terminie do końca roku podatkowego.
W przypadku wyboru metody kasowej rozliczania przychodów podatnik jest obowiązany stosować tę metodę przez cały rok podatkowy (art. 14c ust. 7 ustawy o PIT).
Metoda kasowa ustalania przychodów została przewidziana nie tylko dla podatników opodatkowanych według skali podatkowej czy podatkiem liniowym. Również ci przedsiębiorcy, którzy wybrali ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, mogą stosować metodą kasową, ponieważ zgodnie z art. 6 ust. 1g ustawy o zryczałtowanym podatku w przypadku opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych podatnik może wybrać metodę kasową rozliczania przychodów zgodnie z art. 14c ust. 1 ustawy o podatku dochodowym. W przypadku wyboru metody kasowej rozliczania przychodów przepisy art. 14c ustawy o podatku dochodowym stosuje się odpowiednio.
W kontekście rozpatrywanego problemu istotne znaczenie ma treść art. 14c ust. 11 ustawy o PIT. Przepis ten podaje, że dokonany wybór metody kasowej rozliczania przychodów dotyczy również lat następnych, chyba że podatnik, w terminie do 20 lutego roku podatkowego, zawiadomi na piśmie właściwego naczelnika urzędu skarbowego o rezygnacji z metody kasowej rozliczania przychodów.
Oświadczenie o rezygnacji z metody kasowej PIT - omówienie wzoru dokumentu
- Miejscowość i data
- Określenie miejscowości sporządzenia oświadczenia ma charakter jedynie porządkowy. Natomiast istotnego znaczenia nabiera określenie daty. Przypomnijmy, że zgodnie z art. 14c ust. 11 ustawy o PIT oświadczenie o rezygnacji z metody kasowej rozliczania przychodów należy złożyć w terminie do 20 lutego roku podatkowego. W konsekwencji, jeżeli podatnik stosował metodę kasową w 2025 roku i chciałby z niej zrezygnować w zakresie rozliczenia PIT za 2026 rok, to zawiadomienie o rezygnacji należy złożyć w terminie do 20 lutego 2026 roku. Wskazany termin jest tzw. terminem prawa materialnego, a zatem jego przekroczenie oznacza bezskuteczność dokonanego wyboru. Ponadto termin ten nie może zostać przywrócony na podstawie art. 162 Ordynacji podatkowej. Natomiast przed jego upływem podatnik może wnioskować o odroczenie na mocy art. 48 Ordynacji podatkowej.
- Dane podatnika
- Jako identyfikator podatkowy należy wskazać NIP, ponieważ rezygnacji może dokonać tylko podmiot prowadzący działalność gospodarczą. Nie trzeba w tym przypadku podawać numeru PESEL.
- Oznaczenie organu podatkowego
- Rezygnację należy złożyć do naczelnika urzędu skarbowego właściwego ze względu na opodatkowanie podatkiem dochodowym. Podatnik nie może w tym przypadku skorzystać z CEIDG.
- Podstawa prawna
- Jeżeli osoba fizyczna prowadzi działalność gospodarczą opodatkowaną według skali podatkowej lub podatkiem liniowym, to oświadczenie o rezygnacji jest składane na podstawie art. 14c ust. 11 ustawy o PIT. W sytuacji, gdy podatnik opodatkowany jest ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, podstawą złożenia oświadczenia będzie art. 6 ust. 1g ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.
- Treść oświadczenia
- Podatnik powinien wyraźnie wskazać, że jego wolą jest rezygnacja z metody kasowej jako metody ustalania przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej.
- Podpis podatnika
- Dla wywołania skutku prawnego oświadczenie o rezygnacji musi być podpisane własnoręcznie przez podatnika. Ustawa o PIT nie przewiduje urzędowego wzoru oświadczenia o rezygnacji, dlatego też może być ono sporządzone w dowolnej formie pisemnej.
