Przedsiębiorca prowadzący sprzedaż mieszaną (opodatkowaną i zwolnioną), który chce zrezygnować z prowadzenia sprzedaży opodatkowanej na rzecz wykonywania tylko czynności zwolnionych, musi dopełnić pewnych formalności, dokonać korekty podatku VAT naliczonego oraz rocznej korekty podatku VAT obowiązkowej przy prowadzeniu sprzedaży mieszanej. Dodatkowo wielu przedsiębiorców ma wątpliwości, na jakim formularzu należałoby dokonać wyrejestrowania z VAT. Jak wygląda rezygnacja ze sprzedaży mieszanej? Odpowiadamy poniżej!
Rezygnacja ze sprzedaży mieszanej – jak zgłosić?
W przypadku prowadzenia działalności gospodarczej, w której wykonywane są zarówno czynności opodatkowane podatkiem VAT, jak i czynności zwolnione z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, mamy do czynienia ze sprzedażą mieszaną. Może się zdarzyć, że przedsiębiorca prowadzący sprzedaż mieszaną zdecyduje się na rezygnację ze sprzedaży opodatkowanej podatkiem VAT, co w istocie oznacza rezygnację ze sprzedaży mieszanej i rozpoczęcie prowadzenia wyłącznie działalności zwolnionej. Takie działanie jest możliwe na podstawie art. 96 ust. 10 ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem podatnicy zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, u których następnie sprzedaż została zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 lub którzy następnie zgłosili, że będą wykonywać wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43, pozostają w rejestrze jako podatnicy VAT zwolnieni.
Aby zrezygnować ze sprzedaży mieszanej – działalności opodatkowanej – podatnik w pierwszej kolejności powinien powiadomić o tym naczelnika urzędu skarbowego, składając odpowiedni dokument. Adekwatnym dokumentem do zgłoszenia rezygnacji z prowadzenia sprzedaży opodatkowanej będzie złożenie aktualizacji deklaracji VAT-R. Aktualnie obowiązuje wersja 18 druku VAT-R. Rezygnację wykazuje się w części C.1. w pozycji 32 „podatnik będzie dokonywał (dokonuje) sprzedaży wyłącznie zwolnionej od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1, z wył. pkt. 3 i art. 82 ustawy”. Dodatkowo datę, od której będzie mieć miejsce rezygnacja ze sprzedaży opodatkowanej na rzecz wykonywania wyłącznie czynności zwolnionych, należy wykazać w pozycji 43.
Na podstawie złożonej przez przedsiębiorcę aktualizacji druku VAT-R zostanie zmieniony status podatnika w rejestrze czynnych podatników VAT na podatnika zwolnionego z podatku VAT.
Korekta podatku VAT naliczonego a rezygnacja ze sprzedaży mieszanej (działalności opodatkowanej)
Rezygnując ze sprzedaży mieszanej (działalności opodatkowanej), należy mieć na uwadze, że taka decyzja wiąże się z określonymi konsekwencjami w zakresie podatku VAT naliczonego.
Przedsiębiorcy dokonujący sprzedaży mieszanej zobowiązani są do zakwalifikowania poniesionych wydatków jako związane ze sprzedażą opodatkowaną, zwolnioną lub mieszaną. Zgodnie z tym podatek VAT od zakupów:
- jest odliczany w całości – od wydatków związanych tylko ze sprzedażą opodatkowaną;
- nie jest odliczany wcale – od wydatków związanych tylko ze sprzedażą zwolnioną;
- jest odliczany według ustalonej proporcji – od wydatków związanych zarówno ze sprzedażą opodatkowaną, jak i zwolnioną, gdy podatnik nie jest w stanie określić, jaka część tych wydatków służy każdej z tych sprzedaży.
W sytuacji, gdy następuje rezygnacja z czynności opodatkowanych w ramach sprzedaży mieszanej, będzie mieć miejsce zmiana przeznaczenia poniesionych wydatków, np. środków trwałych, towarów itp. Niezbędne będzie więc dokonanie korekty VAT naliczonego od niektórych zakupów.
Poniżej opisujemy, w jaki sposób powinna być dokonana korekta podatku VAT naliczonego, odnosząc się do konkretnych zakupów w ramach rezygnacji ze sprzedaży mieszanej – czynności opodatkowanych.
#zobaztez#
Środki trwałe i WNiP powyżej 15 000 zł
W przypadku gdy następuje zmiana przeznaczenia środków trwałych lub WNiP, których wartość początkowa wynosi powyżej 15 000 zł, należy dokonać korekty podatku VAT, który został odliczony przy ich zakupie. Korektę VAT trzeba wykonać etapami:
- po 1/5 – w przypadku pozostałych środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji,
- lub 1/10 – w przypadku gdy dotyczy nieruchomości lub praw wieczystego użytkowania gruntu
– podatku naliczonego przy zakupie środka trwałego, w deklaracji JPK_V7 składanej za pierwszy okres rozliczeniowy (styczeń lub I kw.) roku następującego po roku podatkowym, za który dokonuje się korekty. Korektę w wartości ze znakiem „minus” wykazuje się w pozycji 44 „Korekta podatku naliczonego od nabycia środków trwałych”. Podatnik dokonuje korekty według ww. proporcji w kolejnych latach, w których należy uwzględnić korektę VAT.
Przykład 1.
Przedsiębiorca – pan Stefan – w październiku 2024 roku zakupił serwer do swojej działalności gospodarczej w kwocie 10 250 zł netto. Od zakupu odliczył podatek VAT (2357,50 zł) w proporcji wyznaczonej przez naczelnika urzędu skarbowego (62%) w związku z tym, że zakup dotyczył sprzedaży mieszanej. W lutym 2025 roku postanowił zrezygnować z dokonywania czynności opodatkowanych na rzecz zwolnionych z VAT. Czy podatnik ma w związku z tym obowiązek skorygowania podatku naliczonego od zakupionego serwera?
Tak, jednak ze względu na jego niską wartość odpisu w deklaracji JPK_V7 za pierwszy okres rozliczeniowy może dokonać jednorazowo w kwocie 1461,65 zł (2357,50 zł × 62%).
Przykład 2.
Podatnik w styczniu 2025 roku zrezygnował z dokonywania czynności opodatkowanych. W 2023 roku zakupił frezarkę (środek trwały) o wartości początkowej 50 000 zł netto + 11 500 zł VAT. W jakiej wartości podatnik będzie mógł dokonywać korekt podatku VAT naliczonego? Po zakończeniu 2025 roku podatnik będzie mógł ująć wartość korekty w wysokości 2300 zł (⅕ z 11 500 zł) poprzedzoną znakiem „minus” w pozycji 44 w deklaracji JPK_V7 za styczeń 2026 roku, 2027 roku, 2028 roku, 2029 roku oraz 2030 roku, mimo że od 2025 roku będzie on mieć status podatnika zwolnionego z VAT.
Środki trwałe i WNiP poniżej 15 000 zł
Zgodnie z art. 91 ust. 2 zdaniem trzecim oraz ust. 3, gdy wartości niematerialne i prawne lub środki trwałe mają wartość poniżej 15 000 zł, korekty podatku VAT (w przypadku gdy nie minął rok, licząc od końca okresu rozliczeniowego, w którym wydano je do użytkowania) dokonuje się jednorazowo po zakończeniu roku podatkowego, w którym zostały one oddane do użytkowania. Korekty dokonuje się w deklaracji JPK_V7 w pozycji 44. W sytuacji, gdy wspomniany okres roku minął, nie ma obowiązku dokonywania korekty.
Przykład 3.
Przedsiębiorstwo ABC oferuje zarówno czynności opodatkowane VAT, jak i zwolnione. 20 stycznia 2024 roku na cele firmowe kupiło ono samochód osobowy. Jego wartość początkowa wyniosła 12 750 zł. W czerwcu 2025 roku, w związku z mniejszym popytem na oferowane przez nich usługi opodatkowane, postanowili przebranżowić się na 1 typ usług – zwolnione z VAT. W związku z tym w czerwcu złożyli VAT-R, deklarując wykonywanie tylko czynności zwolnionych. Czy w przedstawionej sytuacji konieczne będzie skorygowanie naliczonego od zakupu samochodu podatku VAT?
Nie, ponieważ wartość pojazdu nie przekroczyła 15 000 zł oraz minął rok od dnia przyjęcia go do użytkowania.
Towary, materiały i surowce do produkcji
Pozostałe towary, materiały lub surowce po rezygnacji ze sprzedaży mieszanej – czynności opodatkowanych – podlegać będą jednorazowej korekcie podatku VAT naliczonego w deklaracji JPK_V7 za okres, w którym nastąpiła zmiana statusu podatnika na zwolnionego. Dotyczy to towarów, materiałów i surowców do produkcji, które nie zostały sprzedane przed rezygnacją ze sprzedaży mieszanej (działalności opodatkowanej), a które zostały zakupione z zamiarem wykorzystania ich do czynności, w stosunku do których przysługuje pełne prawo do odliczenia podatku VAT. Wynika to bezpośrednio z art. 91 ust. 7d ustawy o VAT. Korektę wykazuje się w deklaracji JPK_V7 w poz. 45 „Korekta podatku naliczonego od pozostałych nabyć”.
„W przypadku zmiany prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony od towarów i usług, innych niż wymienione w ust. 7a i 7b, w szczególności towarów handlowych lub surowców i materiałów, nabytych z zamiarem wykorzystania ich do czynności, w stosunku do których przysługuje pełne prawo do obniżenia podatku należnego lub do czynności, w stosunku do których prawo do obniżenia podatku należnego nie przysługuje, i niewykorzystanych zgodnie z takim zamiarem do dnia tej zmiany, korekty podatku naliczonego dokonuje się w deklaracji podatkowej składanej za okresy rozliczeniowe, w których wystąpiła ta zmiana”.
Czy rezygnacja ze sprzedaży mieszanej wymaga rocznej korekty VAT?
W sytuacji, gdy niemożliwe jest wskazanie, z którym rodzajem sprzedaży związany jest dany zakup, należy stosować proporcję odliczenia VAT. Sprawia ona wiele wątpliwości wśród przedsiębiorców, którzy postanowili zrezygnować ze sprzedaży mieszanej – zaprzestać dokonywania czynności opodatkowanych.
Po zakończeniu roku należy sporządzić roczną korektę VAT, którą wykazuje się w deklaracji JPK_V7 za styczeń/I kwartał. Dzięki niej w rejestrze VAT zostanie ujęty podatek VAT, który rzeczywiście powinien zostać ujęty zgodnie ze stosunkiem sprzedaży opodatkowanej do sprzedaży ogólnej (opodatkowanej i zwolnionej) za dany rok.
Czy zatem podatnik prowadzący sprzedaż mieszaną, który rezygnuje z działalności opodatkowanej, również powinien złożyć korektę roczną? Do składania plików JPK_V7 za okresy miesięczne lub kwartalne na mocy art. 99 ust. 1 ustawy o VAT zobligowani są co do zasady czynni podatnicy VAT. Jednak pomimo tego, że przedsiębiorca, który zrezygnował ze sprzedaży mieszanej (działalności opodatkowanej) i został zarejestrowany w rejestrze jako podatnik VAT zwolniony i co do zasady nie ma obowiązku składania deklaracji JPK_V7, to na mocy art. 99 ust. 7 pkt 2 ustawy o VAT zobowiązany jest do sporządzenia rocznej korekty VAT, którą ujmuje się w deklaracji podatkowej składanej za pierwszy okres rozliczeniowy roku następującego po zakończeniu roku podatkowego.
„Przepisu ust. 1 nie stosuje się do podatników, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 albo art. 113a, oraz podmiotów wykonujących wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub na podstawie przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, chyba że są obowiązani do dokonania korekty podatku odliczonego, o której mowa w art. 90a, art. 90c lub art. 91”.
Przykład 4.
Pan Jan zrezygnował 1 stycznia 2025 roku ze sprzedaży mieszanej. Dokonał on aktualizacji VAT-R, informując naczelnika urzędu skarbowego, że będzie dokonywać wyłącznie sprzedaży zwolnionej. Czy powinien dokonać korekty rocznej VAT?
Pan Jan mimo zmiany statusu na podatnika zwolnionego z VAT zobowiązany jest do sporządzenia rocznej korekty VAT i wykazania jej w styczniowej deklaracji JPK_V7M lub deklaracji JPK_V7K za I kwartał w 2025 roku składanej do 25 lutego.
Przykład 5.
Pan Piotr również zrezygnował ze sprzedaży mieszanej. Jednakże na druku VAT-R zadeklarował, że będzie dokonywać wyłącznie czynności zwolnionych z dniem 1 kwietnia 2025 roku. Zastanawia się więc, w jakim terminie powinien złożyć roczną korektę VAT za okres dokonywania sprzedaży mieszanej w 2025 roku. Roczną korektę VAT powinien wykazać w styczniowej deklaracji JPK_V7M lub deklaracji JPK_V7K za I kwartał w 2026 roku składanej do 25 lutego.
Polecamy:
