Question 1

W kwietniu zdecydowałam się zatrudnić pracownika, aby pomógł mi w pracach biurowych. Chciałabym ustalić, ile urlopu może jeszcze wykorzystać w bieżącym roku. Niestety nie wiem, jak ustalić wymiar urlopu. Proszę o podpowiedź, co ma wpływ na staż urlopowy pracownika?

Accepted Answer

Osobie zatrudnionej na podstawie umowy o pracę należy naliczyć urlop w odpowiedniej wysokości. Jego wymiar zależy od tego, jaki staż urlopowy dany pracownik posiada.

Staż urlopowy

Staż urlopowy jest to suma okresów pozostawania w zatrudnieniu o charakterze pracowniczym. W przypadku gdy staż urlopowy wynosi:

mniej niż 10 lat – wówczas pracownikowi przysługuje 20 dni urlopu wypoczynkowego w ciągu roku,
co najmniej 10 lat – wtedy pracownik może liczyć na 26 dni urlopu w ciągu roku.

W drodze ustalania stażu urlopowego pracodawca powinien uwzględnić wszelkie okresy zatrudnienia danej osoby – zarówno na podstawie stosunku pracy, jak i te, które wliczają się do stażu pracowniczego na podstawie odrębnych przepisów.#zobacztez#

Przy ustalaniu stażu pracowniczego należy wziąć pod uwagę m.in.

okres zatrudnienia u dotychczasowego pracodawcy,
poprzednie zatrudnienie, bez względu na przerwy w zatrudnieniu oraz sposób ustania stosunku pracy,
okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych,
odbytą czynną służbę wojskową,
zawodową służbę wojskową,
pełnienie służby w charakterze policjanta lub funkcjonariusza,
prowadzenie gospodarstwa rolnego lub wykonywanie pracy w gospodarstwie współmałżonka,
przypadający przed 1 stycznia 1983 r. okres pracy po ukończeniu 16. roku życia w gospodarstwie rodziców lub teściów, poprzedzający objęcie tego gospodarstwa,
urlop bezpłatny, udzielony na czas wykonywania pracy u innego pracodawcy,
bezpłatny urlop szkoleniowy, udzielony pracownikowi, który bez skierowania pracodawcy podnosi kwalifikacje zawodowe,
urlop bezpłatny,
zatrudnienie u pracodawców zagranicznych,
wykonywanie pracy nakładczej,
okres, za który pracownik otrzymał odszkodowanie z tytułu skrócenia mu okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
okres, za który pracownikowi przyznano wynagrodzenie w związku z orzeczeniem sądu przywracającym pracownika do pracy albo odszkodowanie z powodu bezprawnego rozwiązania umowy o pracę przez pracodawcę.

[alert-info]Do stażu urlopowego nie zalicza się okresów zatrudnienia na podstawie umów cywilnoprawnych.[/alert-info]Pracodawca wylicza staż urlopowy na podstawie przedłożonych mu przez pracownika świadectw pracy oraz innych dokumentów potwierdzających realizację pracy w danym okresie. W przypadku gdy pracownik nie dostarczy w.w. dokumentów, pracodawca dokonuje wyliczeń stażu na podstawie danych, które posiada. Dlatego też w interesie pracownika jest dostarczenie odpowiedniej dokumentacji najszybciej jak to możliwe.

Staż urlopowy – okresy nauki

Do stażu urlopowego należy również wliczyć okresy związane z nauką, potwierdzone dostarczonymi:

dyplomami ukończenia szkoły,
innymi dokumentami potwierdzającymi okresy nauki.

Okresy nauki określa się następująco, z tytułu ukończenia:

zasadniczej lub innej równorzędnej szkoły zawodowej – przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 3 lata;
średniej szkoły zawodowej – przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 5 lat;
średniej szkoły zawodowej dla absolwentów zasadniczych (i równorzędnych) szkół zawodowych – 5 lat;
średniej szkoły ogólnokształcącej – 4 lata;
szkoły policealnej – 6 lat;
szkoły wyższej – 8 lat (niezależnie od tego, czy ukończono szkołę z tytułem inżyniera, licencjata czy magistra).

Okresów nauki nie można sumować.

Przykład 1.

Anna jest absolwentką średniej szkoły ogólnokształcącej w Świdnicy oraz Uniwersytetu Ekonomicznego, kierunek Zarządzanie. Anna ukończyła studia ze stopniem magistra i właśnie podpisała umowę o pracę z firmą z branży spożywczej. Absolwentka UE była przekonana, że mając ukończone liceum ogólnokształcące oraz obronionego magistra – jej staż urlopowy wyniesie w sumie 12 lat (4 lata za liceum a 8 lat za studia).

Nie jest to jednak prawdą, ponieważ okresy nauki się nie sumują. Przedsiębiorca, ustalając staż urlopowy, wlicza do niego okres nauki, który jest dla pracownika korzystniejszy, tzn. w tym przypadku staż Anny wyniesie 8 lat.

W przypadku, gdy pracownik równocześnie studiował oraz pozostawał w stosunku pracy, ustalając staż urlopowy, należy uwzględnić okres korzystniejszy dla pracownika. Tak samo, gdy pracownik miał jednocześnie dwie umowy o pracę – nie można sumować ich okresów.

Jeśli zatrudniony nie złoży dokumentów potwierdzających okresy nauki (wystarczy przedłożyć dokumenty ukończenia szkoły zapewniającej najwyższy staż urlopowy), przełożony nie ma obowiązku przyznania mu wyższego wymiaru urlopu. Ma to zastosowanie nawet, jeśli oczywistym jest, że pracownik posiada już co najmniej 10-letni staż pracy.

#banner-208630#

Staż urlopowy a wymiar urlopu

Mianem stażu urlopowego mianuje się sumę okresów pozostawania w zatrudnieniu. To przekłada się w sposób bezpośredni na liczbę dni urlopu, jaka przysługiwać będzie pracownikowi w ciągu danego roku kalendarzowego.

Pula dni urlopu do wykorzystania (wymiar urlopu) przez pracownika na dany rok jest podzielna w zależności od tego ile czasu pozostawał w zatrudnieniu oraz w jakim wymiarze czasu pracy pracował.[alert-info]W przypadku zatrudnienia w ciągu roku wymiar urlopu należy ustalić proporcjonalnie do okresu zatrudnienia u obecnego pracodawcy.

[/alert-info]Zasada proporcjonalności odnosi się również do osób zatrudnionych na część etatu. Pracownik ma prawo do urlopu w wymiarze proporcjonalnym do wymiaru czasu pracy.

Przykład 2.

Pan Janusz mający za sobą ponad 20 lat pracy w zawodzie, na podstawie umowy o pracę, posiada prawo do 26 dni urlopowych w ciągu roku kalendarzowego. Jednakże ze względu na stan zdrowia, postanowił on ograniczyć liczbę godzin swojej pracy. Po negocjacjach z pracodawcą, została podjęta decyzja o obniżeniu jego wymiaru czasu pracy od 1 stycznia 2025 roku – do ½ etatu. Oznaczać to będzie, że w roku 2025 pan Janusz będzie miał prawo wykorzystać urlop w wymiarze: 26 dni x (½ etatu) = 13 dni.

Wymiar urlopu – wyjątek od zasady

Wyjątkową sytuacją dla pracownika jest podjęcie się pierwszej pracy zarobkowej na podstawie umowy o pracę.

Osoba podejmująca pracę po raz pierwszy w życiu otrzymuje prawo do urlopu w roku kalendarzowym, w którym podjęła pracę, z upływem każdego miesiąca pracy, w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu jej przysługującego. W praktyce oznacza to, że pracownik uzyskuje prawo do części swojego wymiaru urlopu z upływem każdego kolejnego miesiąca pracy w pierwszym roku kalendarzowym obowiązywania umowy o pracę. Wymiar ten jest obliczany w.w. proporcją.

Po zakończeniu okresu trwania pierwszej pracy u danego pracodawcy lub po rozpoczęciu się 2 roku kalendarzowego pracy, młody pracownik otrzymuje odgórnie prawo do pełnego, przysługującego mu wymiaru czasu pracy.

W odniesieniu do zapytania naszej czytelniczki, przy zatrudnianiu pracownika na podstawie umowy o pracę w trakcie roku kalendarzowego, w celu określenia wymiaru urlopu należy:

poprawnie określić staż urlopowy, z uwzględnieniem okresów pracy jak i okresów nauki,
a następnie obliczyć, z wykorzystaniem proporcji, ilość dni urlopu wypoczynkowego.

Osobie podejmującej pracę należy naliczyć urlop w odpowiedniej wysokości. Dlatego warto znać przepisy w tym zakresie.

Limit urlopowy wyliczony automatycznie na podstawie stażu w systemie wFirma

Po uzupełnieniu danych dotyczących system automatycznie ustali staż urlopowy i wyliczy limit urlopowy KADRY » PRACOWNICY » w oknie Szczegóły pracownika » CZAS PRACY » MENU » NIEOBECNOŚCI.

Staż urlopowy w systemie wFirma

Funkcję wyliczania limitu urlopowego przedstawiono Automatyczne wyliczenie wymiaru urlopu na dany rok

#polecamy#

#banner-208633#

Question 2

W trakcie choroby pracownik złożył wypowiedzenie. Przez okres wypowiedzenia oraz po nim kontynuował zwolnienie lekarskie. Poinformowałam tę osobę, że rozliczę jej nieobecność z powodu choroby. Nie jestem jednak pewna, czy wypowiedzenie jest ważne i czy po powrocie z chorobowego jego bieg nie będzie liczył się od nowa. Czy zwolnienie lekarskie w trakcie wypowiedzenia coś zmienia? Proszę o poradę.

Accepted Answer

Często zdarza się, że pracownicy po otrzymaniu wypowiedzenia umowy idą na L4. Panuje przekonanie, że zwolnienie lekarskie w trakcie wypowiedzenia przedłuża okres wypowiedzenia i tym samym okres pobierania świadczeń. Czy wygląda to inaczej, w sytuacji gdy to pracownik składa wypowiedzenie w czasie przebywania na zwolnieniu lekarskim? Odpowiedź na te i inne pytania znajduje się w poniższym artykule.

Wypowiedzenie umowy a zwolnienie lekarskie

Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy pracownik przebywający na zwolnieniu lekarskim podlega ochronie i nie może zostać zwolniony przez pracodawcę. Co do zasady nie można zwolnić pracownika, który jest nieobecny w pracy, na co wskazuje art. 41 Kodeksu pracy.

[alert-info]Art. 41 Kodeksu pracy
„Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę w czasie urlopu pracownika, a także w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli nie upłynął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia”.[/alert-info]

Od przepisu tego istnieją jednak wyjątki, które zostały wymienione głównie w art. 53 Kodeksu pracy. Zgodnie z nim pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia:

jeżeli niezdolność do pracy spowodowana chorobą trwa dłużej niż:

3 miesiące – pod warunkiem, że pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 6 miesięcy;
łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące – o ile pracownik pracował w danej firmie co najmniej 6 miesięcy lub jeżeli niezdolność do pracy nastąpiła z powodu wypadku przy pracy bądź choroby zawodowej;

w razie usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy z innej przyczyny niż wyżej wymienione, która trwa ponad miesiąc.

#zobacztez#

Przykład 1.

Pani Daria przebywa na zwolnieniu lekarskim od 31 stycznia 2025 roku. W związku z długą chorobą pracownicy pracodawca postanowił, że złoży jej wypowiedzenie. Może to jednak zrobić dopiero po upływie 182. dni pobierania zasiłku chorobowego oraz 3. miesięcy świadczenia rehabilitacyjnego, czyli najwcześniej 1 listopada 2025 roku.

Co ważne, rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia nie może nastąpić w razie nieobecności pracownika w pracy z powodu sprawowania opieki nad dzieckiem – w okresie pobierania z tego tytułu zasiłku, oraz w razie odosobnienia pracownika ze względu na chorobę zakaźną – w okresie pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku.

Jednak w sytuacji odwrotnej, czyli kiedy to pracownik chce wypowiedzieć umowę w czasie choroby, takich przeciwwskazań już nie ma. Oznacza to, że zatrudniony przebywający na zwolnieniu lekarskim może złożyć wypowiedzenie z pracy. Ważne, aby było ono skuteczne – czyli że pracodawca musi mieć możliwość zapoznania się z nim.

Forma wypowiedzenia umowy w czasie zwolnienia

Jak wspomniano wcześniej, wypowiedzenie umowy przez pracownika powinno zostać przekazane w taki sposób, aby pracodawca miał możliwość zapoznania się z nim. Zgodnie z art. 30 Kodeksu pracy wypowiedzenie umowy o pracę powinno mieć formę pisemną. Oznacza to, że należy je sporządzić na papierze, a następnie własnoręcznie podpisać. W przypadku gdy pracownik jest niezdolny do pracy, z reguły nie ma możliwości dostarczenia takiego dokumentu osobiście. W takiej sytuacji może dokonać tego poprzez wysłanie wypowiedzenia pocztą tradycyjną lub e-mailem. Ważne, aby przy przesyłce listowej mieć potwierdzenie odbioru przesyłki, a jeśli pracownik jej nie odbierze, to potwierdzenie próby dostarczenia takiego dokumentu. Wysyłka e-mailem natomiast jest zgodna z art. 78¹ § 2 Kodeksu cywilnego: ,,Oświadczenie woli złożone w formie elektronicznej jest równoważne z oświadczeniem woli złożonym w formie pisemnej". Jednak decydując się na taką drogę konieczne jest posiadanie bezpiecznego podpisu kwalifikowanego, którym można potwierdzić dokument. Wypowiedzenie wysłane e-mailem bez certyfikowanego podpisu będzie wadliwe, ale skuteczne. Oznacza to, że dokument wywołuje skutki prawne i okres wypowiedzenia zaczyna swój bieg, jednak może to zostać zakwestionowane przed sądem.

#banner-207967#

Okres wypowiedzenia umowy

Ani zwolnienie lekarskie w trakcie wypowiedzenia, ani jego kontynuacja nie stanowią podstawy do wydłużenia okresu wypowiedzenia. Jeśli wynosi on 2 tygodnie, to jest liczony tak samo jak w przypadku osoby będącej w pracy. Pracodawca nie ma prawa przedłużyć okresu wypowiedzenia, uzasadniając to kolejnym zwolnieniem lekarskim.

Przykład 2.

6 lutego pani Agnieszka złożyła wypowiedzenie pracodawcy mailem. Okres wypowiedzenia wynosi 2 tygodnie. Na zwolnieniu lekarskim przebywa do 28 lutego 2025 roku, natomiast umowa ulegnie rozwiązaniu 22 lutego 2025 roku, mimo że zwolnienie trwa dłużej.

Zwolnienie lekarskie w trakcie wypowiedzenia - czy pracownik ma prawo do świadczeń?

Pracownik, który złożył wypowiedzenie w trakcie przebywania na zwolnieniu lekarskim, podlega takim samym prawom jak pracownik będący w pracy – zachowuje prawo do wynagrodzenia chorobowego lub zasiłku do momentu trwania okresu wypowiedzenia.

Za czas przebywania na zwolnieniu lekarskim pracownikowi należy się wynagrodzenie chorobowe – do 33. dni choroby, a następnie zasiłek chorobowy. Zwolnienie lekarskie w trakcie wypowiedzenia należy rozliczyć w identyczny sposób.

#banner-207964#

Rozwiązanie umowy a zasiłek chorobowy

Pracownik zachowuje prawo do zasiłku chorobowego również po ustaniu stosunku pracy. Wypłata świadczeń z ubezpieczenia chorobowego będzie możliwa wyłącznie wtedy, jeżeli niezdolność do pracy trwała przez co najmniej 30 dni (bez ani jednego dnia przerwy) i powstała:

nie później niż 14 dni od ustania tytułu do ubezpieczenia chorobowego;
nie później niż 3 miesiące od ustania tytułu do ubezpieczenia w przypadku choroby zakaźnej (oznaczonej w zaświadczeniu lekarskim kodem literowym „E”).

Co ważne, pracownik może pobierać zasiłek chorobowy po ustaniu zatrudnienia jedynie przez 91 dni.

Przykład 3.

Pani Agnieszka przebywa na zwolnieniu lekarskim od 8 stycznia do 28 lutego, przy czym stosunek pracy został rozwiązany 22 lutego. W związku z tym, że choroba pracownicy trwała bez przerwy przez 30 dni, to uzyska ona prawo do zasiłku także po zakończeniu umowy.

Aby pracownik otrzymał świadczenie po ustaniu zatrudnienia, powinien wysłać do ZUS-u formularz Z-10. Ten obowiązek leży już po stronie ubezpieczonego. Płatnik składek dostarcza w tym przypadku jedynie zaświadczenie Z-3.

Wypowiedzenie umowy przez pracownika w czasie niezdolności do pracy jest możliwe. Zwolnienie lekarskie w trakcie wypowiedzenia pracodawca rozlicza na takich samych zasadach, jak w czasie pozostałego okresu zatrudnienia. Po ustaniu zatrudnienia wypłatę zasiłku przejmuje ZUS. Dlatego też po zakończeniu okresu wypowiedzenia wszystkie dokumenty związane ze zwolnieniem lekarskim należy przekazać do swojego oddziału ZUS.

#polecamy#

#banner-207970#

Question 3

Zatrudniłem pracownika od 2 maja 2025 roku. Wynagrodzenie wypłacę na początku czerwca (10. dnia miesiąca). Kiedy naliczyć składki ZUS za zatrudnionego pracownika? Czy składki od tego wynagrodzenia powinienem naliczyć w deklaracji za maj czy za czerwiec?

Accepted Answer

Składki naliczane od wynagrodzenia pracownika wykazuje się na raporcie RCA w miesiącu, w którym nastąpiła wypłata wynagrodzenia. Problemy związane z ustaleniem, w jaki sposób wykazać składki, występują najczęściej w przypadku wypłaty wynagrodzeń z przesunięciem, czyli do 10. dnia miesiąca za miesiąc poprzedni.

Ogólna zasada naliczania składek za pracowników

Każdy przedsiębiorca zatrudniający osoby na podstawie umowy o pracę zobowiązany jest do naliczania, pobierania i odprowadzania do ZUS-u składek od wynagrodzenia tych pracowników. Jak już wspomniano, składki wykazywane są na imiennych raportach za osoby ubezpieczone tworzonych w miesiącu osiągnięcia przychodu stanowiącego podstawę ich wymiaru.

Warto pamiętać, że termin sporządzenia deklaracji DRA w przypadku podmiotów zatrudniających to:

15. dzień miesiąca za miesiąc poprzedni – dla płatników posiadających osobowość prawną, dotyczy to m.in. spółek akcyjnych, spółek z o.o., spółdzielni, stowarzyszeń i fundacji;
20. dzień miesiąca za miesiąc poprzedni – dla pozostałych płatników składek, chodzi tu o przedsiębiorców i inne podmioty nieposiadające osobowości prawnej zatrudniające innych ubezpieczonych, w tym spółki osobowe.

#zobacztez#W tym samym czasie należy również wpłacić wynikające z deklaracji składki na indywidualny numer składkowy.

Przykład 1.

Pan Rafał otrzymuje wynagrodzenie na ostatni dzień miesiąca. Za sierpień 2025 roku pracodawca będący osobą fizyczną (jednoosobowa działalność gospodarcza) wypłacił mu pensję 30 sierpnia 2025 roku. W deklaracji, za który miesiąc zostaną wykazane składki od tego wynagrodzenia?

Składki od wynagrodzenia za sierpień wypłaconego w sierpniu będą wykazane w DRA 01 08 2025 i należy je wpłacić do ZUS-u do 20 września.

Przykład 2.

Pan Jarosław otrzymuje wynagrodzenie do 10. dnia miesiąca za miesiąc poprzedni. Za maj otrzymał pensję 7 czerwca 2025 roku. W deklaracji za który miesiąc zostaną wykazane składki od tego wynagrodzenia?

Składki od wynagrodzenia za maj wypłaconego w czerwcu będą wykazane w DRA 01 06 2025 i należy je wpłacić do ZUS-u do 20 lipca.

Pierwszy miesiąc zatrudnienia i wynagrodzenie wypłacone z przesunięciem

Wielu pracodawców ma wątpliwości co do wykazania pracownika w deklaracji DRA za pierwszy miesiąc jego pracy, w sytuacji gdy nie zostało mu wypłacone wynagrodzenie. Wtedy konieczne jest sporządzenie za pracownika zerowego raportu RCA. Dla ZUS-u oznacza to, że osoba taka została zgłoszona do ubezpieczeń, ale w danym miesiącu nie osiągnęła dochodu, od którego można naliczyć składki.

Przykład 3.

Pani Dagmara została zatrudniona od 11 lipca 2025 roku. Pracodawca wypłaca wynagrodzenia z przesunięciem, pierwszą pensję pracownica otrzymała więc 10 sierpnia. Jak powinna zostać wykazana na deklaracji rozliczeniowej za lipiec i sierpień?

W RCA za lipiec pani Dagmara zostanie wykazana z zerowymi kwotami składek, bowiem nie osiągnęła wówczas przychodu, który byłby podstawą do ich naliczenia. Natomiast w RCA za sierpień będą naliczone składki od wynagrodzenia wypłaconego 10 sierpnia.

#banner-207904#

Zmiana daty wypłaty wynagrodzenia

Niekiedy pracodawcy decydują się na zmianę terminu wypłaty wynagrodzeń pracownikom. Jeśli wypłata zostanie przesunięta z ostatniego dnia miesiąca na dziesiąty dzień kolejnego, to dojdzie wówczas do sytuacji, kiedy w jednym z miesięcy pracownik będzie wykazany z zerowymi składkami w RCA. W odwrotnym przypadku nie będzie zerowego raportu, ale pojawi się taki, gdzie składki naliczone są podwójnie.

Przykład 4.

Pracodawca zdecydował, że od czerwca zmieni datę wypłaty wynagrodzenia z 10. dnia miesiąca na dzień ostatni. W związku z tym, że pracownicy otrzymali wynagrodzenie za maj 10 czerwca, a wynagrodzenie za czerwiec 30 czerwca, to w RCA za czerwiec pracownicy będą wykazani ze składkami naliczonymi w podwójnej wysokości.

Przykład 5.

Pracodawca zdecydował, że od czerwca zmieni datę wypłaty wynagrodzenia z ostatniego dnia miesiąca na dzień 10. W związku z tym, że pracownicy otrzymali wynagrodzenie za maj 31 maja, a wynagrodzenie za czerwiec 10 lipca, to w RCA:

za czerwiec pracownicy będą wykazani z zerowymi składkami;
za lipiec pracownicy będą wykazani z wypłatą z czerwca.

Wypłata wynagrodzenia po zakończeniu wynagrodzenia a składki ZUS

Często zdarza się również, że pracownicy otrzymują wynagrodzenie po ustaniu zatrudnienia. Zwykle występuje to w sytuacji, gdy data wypłaty ustalona jest na 10. dzień miesiąca lub pracownikowi przysługują składniki, które są rozliczane po zakończeniu umowy. Wtedy konieczne jest wykazanie osób wyrejestrowanych z ZUS-u z odpowiednim kodem na raportach RCA, tj. 30 00 – osoba, za którą należy rozliczyć i opłacić składki lub należne świadczenia w dokumentach rozliczeniowych składanych nie wcześniej niż za następny miesiąc, po ustaniu tytułu do ubezpieczeń.

Przykład 6.

Wynagrodzenie w zakładzie pracy wypłacane jest na 10. dzień miesiąca. Pani Magdalena wypowiedziała umowę i pracowała do 31 sierpnia, a 1 września została wyrejestrowana z ZUS-u. Ostatnie wynagrodzenie otrzymała 10 września. W związku z tym, że nastąpiło to po ustaniu zatrudnienia, pracodawca powinien wykazać je na raporcie RCA z naliczeniem składek od tej pensji z kodem 30 00, a nie jak dotychczas z kodem 01 10.

Kiedy naliczyć składki ZUS za zatrudnionego pracownika – podsumowanie

Składki za pracownika należy wykazać w DRA i raportach imiennych RCA zgodnie z datą wypłaty wynagrodzenia. Pracodawca powinien zwrócić na to szczególną uwagę, jeśli zdecydował się na wypłaty z przesunięciem.#polecamy#

#banner-207907#

Question 4

Zatrudniam kilku pracowników na umowę o pracę z minimalnym wynagrodzeniem. W bieżącym roku płaca minimalna ma wzrosnąć, w związku z tym mam pytanie. Czy zmiana płacy minimalnej zobowiązuje pracodawcę do sporządzenia aneksów dla pracowników?

Accepted Answer

Wynagrodzenie minimalne jest to odgórnie określone najniższe dopuszczalne wynagrodzenie pieniężne należne za pracę na podstawie umowy o pracę. Płaca minimalna może być ustalona w postaci:

stawki godzinowej lub
stałej stawki miesięcznej.

Płaca minimalna ustalana jest przez państwo - w 2025 roku ustalona jest na poziomie 4666 zł. Najniższa krajowa jest niezależna od poziomu kompetencji danej osoby. Każdy pracownik powinien mieć więc zagwarantowane minimalne wynagrodzenie za pełny przepracowany miesiąc, bez względu na staż pracy, wiek czy posiadane umiejętności.

[alert-info]Art. 2 ust. 1 ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę
„Wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę, zwanego dalej »minimalnym wynagrodzeniem«, jest corocznie przedmiotem negocjacji w ramach Rady Dialogu Społecznego”.[/alert-info]

Wynagrodzenie minimalne – co wchodzi w jego skład?

Płaca minimalna nie jest odpowiednikiem płacy zasadniczej. W praktyce oznacza to, że na płacę minimalną składa się suma wypłacanego miesięcznie wynagrodzenia. Na sumę wypłacanego wynagrodzenia przypadają więc:

składniki wynagrodzenia i
inne świadczenia wynikające ze stosunku pracy.

#zobacztez#Składniki wynagrodzenia składające się na płacę minimalną:

wynagrodzenie zasadnicze,
dodatki do wynagrodzenia zasadniczego np. dodatek funkcyjny lub dodatki specjalne np. za pełnione funkcje,
nagrody i premie przyznawane zgodnie z zapisami regulaminu (tylko wypłacane jako składnik wynagrodzenia – nie wyróżnienia),
wypłata za urlop wypoczynkowy,
dodatek wyrównawczy (wypłacany za obniżenie wynagrodzenia z powodu wypadku w pracy lub choroby zawodowej),
wypłata za czas niezdolności do pracy (choroba, czas przestoju niezawinionego przez pracownika, urlop szkoleniowy),
ekwiwalent pieniężny za dni niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego,
świadczenia odszkodowawcze.,

Przykład 1.

Pani Małgorzata zatrudniona na podstawie umowy o pracę na pełen etat otrzymuje wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 4000 zł. Dodatkowo otrzymała w styczniu premię w wysokości 250 zł, a co miesiąc pracodawca nalicza jej dodatek funkcyjny w wysokości 450 zł. Zatem jej wynagrodzenie za pracę wyniesie w styczniu w sumie 4700 zł – czyli niewiele więcej od minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w 2025 roku.

Przykład 2.

Pani Samanta pracuje na takim samym stanowisku co Pani Małgorzata z przykładu 1. Pani Samanta w styczniu otrzymała w ramach płacy:

3800 zł wynagrodzenia zasadniczego oraz
200 zł w ramach dodatku funkcyjnego.

Ze względu na brak wypłaconej premii, suma jej wynagrodzenia nie osiągnęła poziomu płacy minimalnej W związku z powyższym pracodawca pani Małgorzaty zobowiązany jest wyrównać jej wynagrodzenie do najniższej krajowej.

[alert-info]Od 1 stycznia 2024 r. katalog składników wyłączonych z minimalnego wynagrodzenia został rozszerzony. Dodano do niego dodatek za szczególne warunki pracy.[/alert-info]

#banner-209398#

Najniższa krajowa – wysokość płacy minimalnej

Wynagrodzenie pracownicze musi spełniać normy dotyczące płacy minimalnej. Przepisy te zostały zawarte w ustawie o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.

[alert-info]Zgodnie z art. 6. ust 1. ustawy o minimalnym wynagrodzeniu „Wysokość wynagrodzenia pracownika zatrudnionego w pełnym miesięcznym wymiarze czasu pracy nie może być niższa od wysokości minimalnego wynagrodzenia ustalonego w trybie art. 2 i art. 4”.[/alert-info]

Płaca minimalna z roku na rok ma tendencję zwyżkową.

Rok	Płaca minimalna (brutto)
2025	4 666,00 zł
2024	od stycznia: 4 242,00 zł od lipca: 4 300,00 zł
2023	od stycznia: 3 490,00 zł od lipca: 3 600,00 zł
2022	3 010,00 zł
2021	2 800,00 zł
2020	2 600,00 zł

Płaca minimalna co do zasady odnosi się do pracowników, czyli osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę.

W przypadku umowy zlecenia i świadczenia usług w ramach samozatrudnienia – od 2017 r. wprowadzono minimalną stawkę godzinową.

Rok	Minimalna stawka godzinowa (brutto)
2025	30,50 zł
2024	od stycznia: 27,70 zł od lipca: 28,10 zł
2023	od stycznia: 22,80 zł od lipca: 23,50 zł
2022	19,70 zł
2021	18,30 zł
2020	17,00 zł

Płaca minimalna a aneks

Zmiana płacy minimalnej nie zawsze powoduje konieczności sporządzania aneksów dla pracowników, którzy osiągają minimalne wynagrodzenie.

Jeżeli w umowach pracowników zapis o wynagrodzeniu za pracę podano kwotowo, wówczas pracodawca powinien poinformować swoich podwładnych o zmianie płacy minimalnej poprzez sporządzenie aneksu do umowy.

Natomiast w przypadku, gdy wynagrodzenie nie zostało określone poprzez podanie konkretnej kwoty i w umowie widnieje zapis o tym, że pracownik otrzymuje minimalne wynagrodzenie, pracodawca nie musi sporządzać aneksów dla swoich pracowników. Zawieranie takiego zapisu jest prawidłowe i mniej uciążliwe dla pracodawcy, ze względu na możliwość zrezygnowania z aneksowania umów w razie odgórnej zmiany płacy minimalnej.

Minimalne wynagrodzenie w systemie wFirma.pl

Wprowadzając umowę w systemie wFirma.pl, użytkownik ma możliwość ustawić poziom wynagrodzenia na poziomie płacy minimalnej. Dzięki temu system automatycznie wylicza wynagrodzenie pracownika na poziomie ustawowo określonego wynagrodzenia minimalnego.

Płaca minimalna - czy należy dać aneks pracownikowi gdy się zmienia jej wartość?

Tak wprowadzone wynagrodzenie do umowy zostaje również odpowiednio zdefiniowanie bezpośrednio w treści umowy generowanej przez wFirma.pl Dzięki temu rozwiązaniu, nie ma potrzeby dodawania pracownikom aneksu w razie zmiany wynagrodzenia minimalnego. #polecamy#

#banner-209401#

Question 5

Pracownik otrzymał wezwanie do sądu w charakterze świadka. Czy mam obowiązek zwalniać go z pracy? Jak potraktować ewentualną absencję pracownika? Czy jest to usprawiedliwiona nieobecność w pracy, za którą powinienem zapłacić pracownikowi? Jak w takim przypadku rozliczyć wezwanie do sądu a usprawiedliwiona nieobecność w pracy?

Accepted Answer

Stawiennictwo na wezwanie do sądu jest obowiązkowe. Jedynie w przypadkach wymienionych w przepisach prawa osoba wezwana przez sąd może nie brać udziału w rozprawie, usprawiedliwiając jednak swoją nieobecność. Dlatego pracodawca jest obowiązany zwolnić pracownika od pracy na czas niezbędny do stawienia się na wezwanie sądu. Wezwanie do sądu a usprawiedliwiona nieobecność w pracy czyli czy wizyta w sądzie jest płatna? Wyjaśniamy poniżej w tym artykule.

#zobacztez#

Usprawiedliwiona nieobecność w przypadku wezwania do sądu

Z § 6 Rozporządzenia MPiPS z 15 maja 1996 roku w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy wynika, że pracodawca ma obowiązek zwolnić pracownika od pracy na czas niezbędny do stawienia się na wezwanie organu administracji rządowej lub samorządu terytorialnego, sądu, prokuratury, policji albo organu prowadzącego postępowanie w sprawach o wykroczenia. Jeśli pracownik otrzymał wezwanie do sądu w charakterze świadka, pracodawca zwalnia go z pracy na czas niezbędny na rozprawę, ale także dojazd do i z sądu. Taki dzień uznawany jest za usprawiedliwioną nieobecność niepłatną, czyli pracownik nie otrzymuje wynagrodzenia.

#banner-208711#

Przykład 1.

Pani Anastazja jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy. Otrzymuje stałe wynagrodzenie w wysokości 5000 zł. Pracownica została wezwana do sądu w charakterze świadka w dniu 11.04.2025 r., przez co była nieobecna w pracy przez cały dzień (8 godzin). W sierpniu nominalny wymiar czasu pracy wynosi 168 godzin. Wynagrodzenie zostanie odpowiednio pomniejszone za czas nieobecności, a wyliczenie wygląda następująco:

1) obliczenie wynagrodzenia za 1 godz. pracy: 6 000,00 zł / 168 godz. = 35,71 zł

2) Obliczenie wynagrodzenia za czas nieprzepracowany: 35,71 zł x 8 godz. = 285,68zł

3) Obliczenie wynagrodzenia do wypłaty: 6 000,00 zł - 227,28 zł = 5 714,32 zł

Pracownica otrzyma 5 714,32 zł od pracodawcy.

Aby usprawiedliwić nieobecność, pracownik jednak musi dokonać kilku obowiązków formalnych. Powinien on przedstawić pracodawcy pisemne wezwanie sądu, na którym jest adnotacja, że stawił się on we wskazanym terminie. Na pierwsze posiedzenie strony otrzymują pisemne wezwanie do sądu, ale często już tak się nie dzieje w przypadku kolejnych rozprawy (osoby otrzymują ustną informację). W takim przypadku, zgodnie z § 3 pkt 4 rozporządzenia, pracownik powinien poprosić o wysłanie mu pisemnego wezwania, gdyż bez niego nie będzie w stanie zwolnić się z pracy. Po potwierdzenie o stawieniu się na wezwanie sądu pracownik udaje się po zakończeniu posiedzenia do sekretariatu sądu.

Wezwanie do sądu a usprawiedliwiona nieobecność w pracy

Zgodnie z przepisami, za czas zwolnienia od pracy niezbędny do stawienia się na wezwanie do sądu lub prokuratury – pracownik nie zachowuje prawa do wynagrodzenia. Jednak według art. 85 ust. 1 ustawy z 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, świadek może otrzymać zwrot kosztów podróży oraz noclegu, a także utraconych zarobków lub dochodów, powiązanych ze stawiennictwem w sądzie. Zwrot utraconego wynagrodzenia otrzymuje się na podstawie wniosku. Utracony zarobek przyznaje się świadkowi w wysokości jego przeciętnego dziennego dochodu. Zostaje to obliczone na podstawie wystawionego przez pracodawcę zaświadczenia określającego wysokość utraconego wynagrodzenia. W przypadku zatrudnionego na podstawie umowy o pracę, przeciętny dzienny utracony zarobek oblicza się według zasad obowiązujących przy ustalaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop.

#polecamy#

#banner-208708#

Question 6

Moi pracownicy czasami oddają krew. W tej sytuacji powinni otrzymać cały dzień wolny w dniu oddawania krwi, czy tylko jego część przypadającą na wszystkie procedury? Czy pracownik powinien mnie poinformować o swojej nieobecności wcześniej? Za zwolnienie od pracy pracownika oddającego krew mam mu naliczyć wynagrodzenie?

Accepted Answer

Patryk, Kłodzko

Okres zwolnienia od pracy jest uzależniony od zaświadczenia, jakie zostanie wydane pracownikowi przez stację krwiodawstwa.

Usprawiedliwienie nieobecności w pracy w przepisach

Zgodnie z Kodeksem pracy pracownik jest zobowiązany do wykonywania pracy w czasie i miejscu wyznaczonym przez pracodawcę. Oznacza to, że osoba zatrudniona powinna potwierdzać swoją obecność w pracy. Oczywiście niekiedy mają miejsce wydarzenia, które nie pozwalają na wykonywanie w danym dniu obowiązków służbowych. Zgodnie z § 1. rozporządzenia w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy przyczynami usprawiedliwiającymi nieobecność pracownika w pracy są:

zdarzenia i okoliczności określone przepisami prawa pracy, które uniemożliwiają stawienie się pracownika do pracy i jej świadczenie;
inne przypadki niemożności wykonywania pracy wskazane przez pracownika i uznane przez pracodawcę za usprawiedliwiające nieobecność w pracy.

[alert-info]Nieusprawiedliwiona nieobecność w pracy powoduje nie tylko utratę wynagrodzenia za czas nieprzepracowany, ale w niektórych przypadkach uprawnia pracodawcę do wypowiedzenia pracownikowi umowy w trybie dyscyplinarnym.[/alert-info]

#zobacztez#

W jakim terminie pracownik powinien poinformować pracodawcę o nieobecności?

Zgodnie ze wspomnianym rozporządzeniem w sytuacji gdy pracownik jest w stanie z góry określić termin swojej nieobecności, wówczas zobowiązany jest do poinformowania o tym fakcie pracodawcy wcześniej. Chodzi tu nie tylko o okres absencji, ale także o jej przyczynę. Zgłoszenie nieobecności w późniejszym terminie jest uzasadnione tylko w razie wystąpienia szczególnych okoliczności. Wśród nich wymienia się obłożną chorobę połączoną z brakiem lub nieobecnością domowników albo inne zdarzenia losowe.

Z kolei jeśli zdarzenie, którym spowodowana jest nieobecność pracownika, jest nagłe, wówczas zatrudniony zobligowany jest do powiadomienia pracodawcy o tym fakcie niezwłocznie, jednak nie później niż w drugim dniu absencji. W tym przypadku niedotrzymanie terminu również będzie usprawiedliwione w sytuacji, gdy zaistniały powody uniemożliwiające przekazanie informacji w ustalonym przepisami czasie. Co ważne, od razu po ustaniu przyczyn uniemożliwiających powiadomienie pracodawcy o zdarzeniu pracownik powinien jak najszybciej skontaktować się z przełożonym.

[alert-info]Termin oraz sposób informowania o nieobecności w pracy powinien zostać określony w regulaminie pracy. Jeżeli pracodawca nie ma jednak obowiązku sporządzania takiego aktu w zakładzie, informację powinien przekazać pracownikowi w formie pisemnej, nie później niż 7 dni od dnia nawiązania stosunku pracy. Wskazuje na to art. 29 § 3 Kodeksu pracy.[/alert-info]

#banner-209257#

Sposób informowania pracodawcy o nieobecności

Zgodnie z powyższym oddawanie krwi nie należy do zdarzeń nagłych, dlatego pracownik powinien poinformować pracodawcę o swojej absencji z tej przyczyny z odpowiednim wyprzedzeniem. Zatrudniony może zawiadomić o nieobecności:

osobiście;
przez inną osobę;
telefonicznie;
za pośrednictwem innego środka łączności;
drogą pocztową, przy czym za datę zawiadomienia uważa się wtedy datę stempla pocztowego

– pod warunkiem, że w zakładzie pracy nie określono konkretnej formy przekazywania takiej informacji.

Zwolnienie od pracy pracownika oddającego krew – jak należy udokumentować?

Kwestię zwolnienia od pracy z tytułu oddawania krwi reguluje szczegółowo § 12 rozporządzenia: „Pracodawca jest obowiązany zwolnić od pracy pracownika będącego krwiodawcą na czas oznaczony przez stację krwiodawstwa w celu oddania krwi. Pracodawca jest również obowiązany zwolnić od pracy pracownika będącego krwiodawcą na czas niezbędny do przeprowadzenia zaleconych przez stację krwiodawstwa okresowych badań lekarskich, jeżeli nie mogą one być wykonane w czasie wolnym od pracy”.

[alert-info]Honorowym dawcom krwi przysługują dwa dni wolne za każdą donację – jeden w dniu oddania krwi, a drugi w dniu kolejnym.[/alert-info]

Zwolnienie od pracy pracownika oddającego krew przysługuje wyłącznie, gdy zdarzenie to zostanie odpowiednio udokumentowane. Jest to niezbędne na cele ustalenia, czy zatrudniony zachowuje za czas nieobecności prawo do pensji. Dowodem potwierdzającym oddanie przez daną osobę krwi jest zaświadczenie wydane przez stację krwiodawstwa – należy je przekazać pracodawcy.

To stacja krwiodawstwa decyduje o tym, czy pracownik zostanie zwolniony. Ilość czasu wolnego potwierdzona jest w oświadczeniu, które krwiodawca potrzebuje, aby przedłożyć swojemu pracodawcy. Może zdarzyć się również sytuacja, kiedy to stan zdrowia pracownika nie pozwala mu na oddanie krwi. Wtedy stacja krwiodawstwa również powinna wystawić zaświadczenie, w którym wskaże czas spędzony przez pracownika w tym miejscu. Taki dokument jest podstawą do usprawiedliwienia absencji.

#banner-209254#

Zwolnienie od pracy pracownika oddającego krew a wynagrodzenie

Za czas zwolnienia określonego w zaświadczeniu pracownikowi przysługuje prawo do wynagrodzenia tak jak przy ustalaniu wynagrodzenia za czas urlopu, z tą różnicą, że składniki wynagrodzenia ustalane w wysokości przeciętnej oblicza się z miesiąca, w którym przypada dzień oddawania krwi.

Przykład 1.

Stała pensja pana Zygmunta wynosi 5000 zł. Dodatkowo otrzymuje zmienną premię regulaminową. Pracownik poinformował przełożonego o fakcie oddawania krwi 15 lutego, co potwierdził zaświadczeniem ze stacji krwiodawstwa. Zwolnienie od pracy pracownika oddającego krew zostało udzielone na cały dzień, co oznacza, że przepracował 8 godzin mniej niż było to przewidziane w harmonogramie. W lutym do przepracowania było 160 godzin. Premia regulaminowa została przyznana w wysokości 950 zł (pomniejszoną za 1 dzień absencji). W związku z tym panu Zygmuntowi przysługuje wynagrodzenie zasadnicze w pełnej wysokości + premia 950 zł oraz 50 zł (uzupełnienie) wyliczone w następujący sposób:

950 zł / 152 h (160 h – 8 h) = 6,25 zł/h

6,25 zł/h x 8 h (godziny nieprzepracowane) = 50 zł

W sumie za luty powinien otrzymać wynagrodzenie w wysokości 6000 zł.

Zwolnienie od pracy pracownika oddającego krew jest jasno opisane w przepisach. Ważne jest, aby pracownik udowodnił fakt poddania się odpowiedniemu zabiegowi w stacji krwiodawstwa, dzięki czemu zachowa prawo do wynagrodzenia za czas nieprzepracowany. #polecamy#

#banner-209260#

Question 7

Zatrudniam pracownika, który od jakiegoś czasu przebywa na zwolnieniu lekarskim. L4 wystawione jest także na okres obejmujący dni wolne od pracy. Czy ustalając 33 dni, za które to pracodawca wypłaca wynagrodzenie chorobowe, trzeba je uwzględniać? Jak liczyć dni zwolnienia lekarskiego? Czy okresy choroby się sumują?

Accepted Answer

Pracownik powinien otrzymać wynagrodzenie chorobowe lub zasiłek za każdy dzień niezdolności do pracy. Bez znaczenia pozostaje, czy choroba przypada w okresie, w którym pracownik powinien wykonywać pracę, czy też w dniach wolnych od pracy. Pracodawca musi wiedzieć, przez jaki czas wypłaca pracownikowi poszczególne świadczenia.

Jak liczyć dni zwolnienia lekarskiego – kiedy wypłacić wynagrodzenie chorobowe, a kiedy zasiłek?

Okres, przez który pracownikowi przysługuje wynagrodzenie chorobowe, zależny jest od wieku pracownika. Osobom, które nie ukończyły 50. roku życia wspomniane świadczenie przysługuje przez okres 33 dni, natomiast dla pracowników powyżej 50 lat wynagrodzenie chorobowe przysługuje przez 14 dni.

[alert-info]Art. 92 § 4 Kodeksu pracy
Za czas niezdolności do pracy, o której mowa w § 1, trwającej łącznie dłużej niż 33 dni w ciągu roku kalendarzowego, a w przypadku pracownika, który ukończył 50. rok życia, trwającej łącznie dłużej niż 14 dni w ciągu roku kalendarzowego, pracownikowi przysługuje zasiłek chorobowy na zasadach określonych w odrębnych przepisach.[/alert-info]

#zobacztez#

Warto również doprecyzować, że w roku, w którym pracownik kończy 50 lat, wynagrodzenie chorobowe przysługuje mu przez 33 dni. Dopiero od początku następnego roku pracodawca będzie wypłacał to świadczenie przez 14 dni. Zostało to wyjaśnione w art. 92 § 5 Kodeksu pracy.

Przykład 1.

Pan Ryszard urodził się 13 września 1975 roku. Pierwsze zwolnienie lekarskie otrzymał od 25 sierpnia do 30 września 2025 roku. Pomimo ukończenia przez pracownika w dniu 13 września 50. roku życia pracodawca powinien wypłacić wynagrodzenie chorobowe za okres 33 dni. Dopiero od 2026 roku świadczenie będzie należne jedynie przez 14 dni.

Co ważne, pula 33 dni lub 14 dni dotyczy całego roku kalendarzowego. Pracownik nie musi chorować przez ciągły okres. Od 34. lub 15. dnia choroby otrzymuje już świadczenie w postaci zasiłku chorobowego z ZUS-u. Zasiłek chorobowy wypłacany jest zwykle przez okres 182 dni, a w przypadku gdy niezdolność do pracy powstaje w okresie ciąży lub została spowodowana gruźlicą – przez 270 dni.

Przykład 2.

Z powodu przewlekłej choroby pani Leokadia często otrzymuje zwolnienia lekarskie. W 2025 roku była niezdolna do pracy w okresie:

17.01 – 25.01 – 9 dni
10.03 – 12.03 – 3 dni
29.05 – 9.06 – 12 dni
20.07 – 24.07 – 5 dni
1.10 – 8.10 – 8 dni

Nie ukończyła 50. roku życia, więc wynagrodzenie chorobowe będzie jej przysługiwało przez 33 dni. Limit ten mija w trakcie L4 otrzymanego w październiku. Oznacza to, że za okres od 1 do 3 października otrzyma wynagrodzenie chorobowe, a od 4. do 8. będzie przysługiwał jej zasiłek chorobowy.

Przykład 3.

Pan Miłosz od stycznia do końca maja 2025 roku pracował w firmie X. W tym okresie przebywał na zwolnieniu lekarskim przez 12 dni. Od połowy czerwca podjął pracę w firmie Z. W 2025 roku pan Miłosz może otrzymać wynagrodzenie chorobowe u nowego pracodawcy przez 21 dni. Po tym czasie będzie przysługiwał mu zasiłek.

#banner-208744#

Jakie nieobecności uwzględnia się w puli 33 i 14 dni?

Przepisy ściśle określają, za jakiego rodzaju niezdolności do pracy przysługuje wynagrodzenie czy zasiłek chorobowy. Zalicza się do nich:

chorobę pracownika, w tym chorobę w czasie ciąży;
przebywanie na kwarantannie bądź izolacji;
pobyt w szpitalu;
wypadek w drodze do lub z pracy;
poddanie się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz poddania się zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów.

W razie wypadku podczas wykonywania pracy pracownik również otrzymuje L4. Jednakże jeżeli zdarzenie zostanie uznane za wypadek w pracy, to zatrudnionemu będzie przysługiwał zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego. W związku z tym dni zwolnienia lekarskiego nie wlicza się do limitów dotyczących wynagrodzenia chorobowego.

Zwolnienie lekarskie na opiekę nad dzieckiem lub innym członkiem rodziny również nie powinno zostać uwzględniane w puli 33/14 dni. Za okres sprawowania opieki ubezpieczonemu od pierwszego dnia przysługuje zasiłek opiekuńczy.

Niezdolność do pracy na przełomie roku

Wiemy już, jak liczyć dni zwolnienia lekarskiego podlegające wliczeniu do limitów dotyczących wynagrodzenia chorobowego. Warto przypomnieć, że wspomniane pule odnoszą się do jednego roku kalendarzowego. Oznacza to, że w kolejnym roku pracownik ponownie będzie otrzymywał od pracodawcy świadczenie przez 33 lub 14 dni. Problematyczna może być sytuacja, gdy niezdolność do pracy występuje na przełomie roku. Wtedy istotny jest rodzaj świadczenia przysługujący 31 grudnia. Jeżeli tego dnia pracownik miał prawo do:

wynagrodzenia chorobowego, wówczas od 1 stycznia ponownie przysługuje mu wynagrodzenie chorobowe przez okres 33 lub 14 dni. Zasada ta obowiązuje także wtedy, gdy 31 grudnia był 33. dniem (lub 14. dniem) niezdolności do pracy;
zasiłku chorobowego, to od 1 stycznia w dalszym ciągu będzie przysługiwał mu zasiłek chorobowy za cały okres nieprzerwanej niezdolności do pracy. Gdyby pomiędzy zwolnieniami wystąpił chociażby jeden dzień przerwy, to za okres po przerwie pracownik uzyskuje prawo do wynagrodzenia chorobowego przez 33/14 dni. Nie ma znaczenia, czy taka przerwa wystąpi w dzień roboczy, czy dzień wolny od pracy.

Przykład 4.

Pan Franciszek otrzymał zwolnienie lekarskie na okres od 14 grudnia do 12 stycznia. W dniu 31 grudnia przysługiwało mu wynagrodzenie chorobowe. Od 1 stycznia będzie miał zatem w dalszym ciągu prawo do wynagrodzenia chorobowego przez okres 33 dni.

#banner-208741#

Przykład 5.

Pani Irena była niezdolna do pracy od 15 października 2024 roku do 29 stycznia 2025 roku. 31 grudnia miała prawo do zasiłku chorobowego, więc od 1 do 29 stycznia przysługiwał jej zasiłek chorobowy. Kolejne zwolnienie lekarz wystawił 1 lutego 2025 roku. W związku z przerwą pomiędzy kolejnymi zwolnieniami lekarskimi od 1 lutego pracownicy będzie przysługiwało wynagrodzenie chorobowe.

Jakie dokumenty powinien sporządzić pracodawca od 34. lub 15. dnia?

Dowiedzieliśmy się, jak liczyć dni zwolnienia lekarskiego. Teraz należy wspomnieć o tym, jakie formalności ciążą na pracodawcy po upływie okresu, za jaki należne jest wynagrodzenie chorobowe. Jeśli niezdolność do pracy przekracza 33 lub 14 dni w ciągu roku, to pracodawca niebędący płatnikiem zasiłków zobowiązany jest przekazać do ZUS-u zaświadczenie płatnika składek ZUS Z-3. Na podstawie tego druku zatrudnionemu zostanie wypłacony zasiłek chorobowy.

Wprowadzanie niezdolności do pracy w systemie wFirma.pl

System wFirma.pl umożliwia rozliczanie nieobecności chorobowych pracowników oraz wystawianie stosownych zaświadczeń, które należy przekazać do ZUS-u. Aby wprowadzić chorobę pracownika, trzeba przejść do zakładki KADRY » PRACOWNICY » Szczegóły pracownika » CZAS PRACY » NIEOBECNOŚCI » DODAJ.

jak liczyć dni zwolnienia lekarskiego - dodawanie choroby

Po pojawieniu się okna w polu Rodzaj wprowadza się chorobę i poniżej wybiera właściwy kod świadczenia przerwy.

Co ważne, w sytuacji gdy program wykryje, że wprowadzona nieobecność wykroczy poza okres 33 lub 14 dni, wówczas automatycznie poinformuje użytkownika o podziale okresu odpowiednio na kod 331 oraz 313.

jak liczyć dni zwolnienia lekarskiego - komunikat

Jeżeli pracodawca nie jest płatnikiem zasiłków, to po zapisaniu choroby może zaznaczyć wpis i wybrać opcję DRUKUJ » ZUS Z-3. Wówczas pojawi się wypełniony formularz, który po zapisaniu można pobrać na dysk:

w formacie PDF, a następnie wydrukować i wysłać listem do ZUS-u lub
w formacie XML, a następnie zaimportować plik na PUE i przekazać go do ZUS-u elektronicznie.

Ponadto podczas wyliczania list płac wynagrodzenie chorobowe bądź zasiłek zostaną naliczone automatycznie.

Aby wiedzieć, jak liczyć dni zwolnienia lekarskiego pracownika, należy pamiętać nie tylko o zasadzie dotyczącej wieku, ale także mieć świadomość, jaki rodzaj nieobecności uwzględniać w puli 33 lub 14 dni. Pomocne w tym pozostają systemy kadrowe, w których przedsiębiorca otrzymuje podpowiedzi o prawidłowym rozliczeniu takich absencji.

#polecamy#

#banner-208747#

Question 8

1 lipca zawiesiłem działalność opodatkowaną skalą podatkową i nie wznowiłem jej do końca roku, w związku z czym nie płaciłem składki zdrowotnej od dochodu z czerwca. Czy w okresie zawieszenia powinienem wysyłać formularze ZUS DRA i opłacić składkę zdrowotną? Co w sytuacji, gdy wznowię działalność w styczniu lub lutym kolejnego roku? Jak powinna być wyliczona roczna składka zdrowotna w zawieszonej działalności?

Accepted Answer

Za pełne miesiące zawieszenia działalności przedsiębiorca nie przekazuje do urzędu i ZUS deklaracji oraz formularzy rozliczeniowych. Ostatnie rozliczenie ma miejsce za okres sprzed zawieszenia działalności. Wyjątkiem jest rozliczenie składki zdrowotnej za poprzedni rok, którego należy dokonać na DRA za kwiecień nawet w przypadku, gdy działalność nie jest aktywna.

Zawieszona działalność a rozliczenie roczne składki zdrowotnej

W przypadku opodatkowania skalą podatkową lub podatkiem liniowym, podstawą składki zdrowotnej jest dochód uzyskany w miesiącu poprzednim. Oznacza to, że zawieszając działalność gospodarczą np. w lipcu przedsiębiorca opłaca ostatnią składkę zdrowotną za czerwiec na podstawie dochodu z maja.

[alert-info]Ostateczne rozliczenie składki zdrowotnej (w ujęciu rocznym), ma miejsce w ZUS DRA za kwiecień następnego roku. W wyliczeniu rocznej składki zdrowotnej uwzględnia się przychody i koszty za cały poprzedni rok.[/alert-info]

W związku z powyższym, jeżeli działalność nie zostanie wznowiona przed końcem okresu składkowego, to z rozliczenia rocznej składki zdrowotnej powstanie niedopłata składki, którą należy uregulować do 20 maja. Niedopłata składek wystąpi na skutek braku miesięcznego wyliczenia składki zdrowotnej na podstawie dochodu z miesiąca przed zawieszeniem działalności.

Co ważne zgodnie z art. 81 ust. 2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, w przypadku opodatkowania skalą podatkową lub podatkiem liniowym, okres składkowy trwa od 1 lutego do 31 stycznia następnego roku. W przypadku opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych okres składkowy trwa od 1 stycznia do 31 grudnia.

W sytuacji gdy działalność zawieszona była przez cały okres składkowy to przedsiębiorca nie składa rocznego rozliczenia składki zdrowotnej. W tym przypadku jeżeli działalność jest aktywna w kwietniu to za ten miesiąc składa się tylko miesięczne rozliczenie ZUS DRA/RCA.

#zobacztez#

Przykład 1.

Pani Zuzanna prowadzi działalność opodatkowaną skalą podatkową. Przez cały 2024 rok miała zawieszoną działalność i nie zamierza wznawiać jej w 2025 roku. Czy w takim przypadku pani Zuzanna ma obowiązek rozliczenia rocznej składki zdrowotnej za 2024 rok, która będzie zerowa?

Nie, w przypadku gdy działalność była zawieszona przez cały okres składkowy, pani Zuzanna nie wysyła zerowej deklaracji ZUS DRA za kwiecień 2025 roku.

Wznowienie działalności w styczniu a składka zdrowotna w ramach kontynuacji formy opodatkowania

Jeżeli działalność zostanie wznowiona przed 31 stycznia kolejnego roku, a więc przed końcem okresu składkowego, to podstawą wyliczenia składki zdrowotnej jest:

dochód z miesiąca przed zawieszeniem działalności – jeżeli działalność została zawieszona wraz z pierwszym dniem miesiąca, lub
dochód z miesiąca w którym nastąpiło zawieszenie działalności – jeżeli działalność została zawieszona w trakcie miesiąca.

Wyjątkiem jest opodatkowanie ryczałtem. Jeżeli bowiem przedsiębiorca wznowi działalność w styczniu i będzie kontynuował opodatkowanie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych to nie obowiązuje go roczne rozliczenie składki zdrowotnej za rok, w którym działalność była zawieszona (przez cały rok).

[alert-info]Taką odpowiedź uzyskała również redakcja naszego Poradnika Przedsiębiorcy na zapytanie skierowane do ZUS: "Jeżeli przedsiębiorca miał zawieszoną działalność przez cały 2022 rok i wznawia jej prowadzenie w styczniu 2023 r. (przy założeniu, że w 2022 r. i 2023 r. właściwą formą opodatkowania jest ryczał), to nie rozlicza rocznej składki zdrowotnej za 2022 r." Analogicznie należy zatem postąpić w przypadku rocznego rozliczenia składki zdrowotnej za 2024 rok.[/alert-info]

Przykład 2.

Pan Łukasz prowadzi działalność opodatkowaną ryczałtem. Cały 2024 rok działalność była zawieszona i została wznowiona od stycznia 2025 roku. Czy w takim przypadku pan Łukasz ma obowiązek sporządzenia rocznego rozliczenia składki zdrowotnej?

Nie, w takiej sytuacji pan Łukasz sporządza tylko miesięczne rozliczenie składki zdrowotnej w ramach ZUS DRA za kwiecień 2025 r., ponieważ przez cały okres składkowy za 2024 rok działalność była zawieszona.

#banner-208729#

Wznowienie działalności w styczniu a składka zdrowotna przy zmianie formy opodatkowania

Wraz z nowym rokiem podatkowym przedsiębiorca ma prawo zmienić formę opodatkowania. Czas na podjęcie decyzji o zmianie formy opodatkowania ma do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym został uzyskany pierwszy przychód w nowym roku. Natomiast mimo to, nowa forma opodatkowania obowiązuje za cały rok a więc od 1 stycznia.

Przykład 3.

Pan Michał w 2024 roku prowadził działalność opodatkowaną skalą podatkową. Zawiesił ją 1 września 2024 roku i wznowił w styczniu 2025 roku. Zdecydował się na zmianę formy opodatkowania w 2025 roku i 1 lutego zaktualizował formularz CEIDG-1 wybierając opodatkowanie podatkiem liniowym. Jak pan Michał powinien ustalić podstawę wyliczenia składki zdrowotnej za styczeń 2025 roku?

W związku ze zmianą formy opodatkowania w 2025 roku podstawą wyliczenia składki zdrowotnej jest dochód uzyskany w ostatnim miesiącu przed zawieszeniem działalności, który opodatkowany był wg formy opodatkowania z 2025 roku, czyli na podatku liniowym. Jeżeli pan Michał uzyskiwał w 2024 roku dochody wyłącznie opodatkowane skalą podatkową, to za styczeń 2025 opłaci minimalną składkę zdrowotną, ponieważ w 2024 nie ma dochodu, który mógłby być podstawą wyliczenia. Składka zdrowotna za styczeń 2025 wynosi 381,78 zł (4 242 zł x 9%).

Co ważne zmieniając formę opodatkowania w nowym roku, przedsiębiorca generując ZUS DRA za styczeń stosuje zasady obowiązujące dla nowej formy opodatkowania.

[alert-info]Minimalna składka zdrowotna za 2025 rok wynosi 314,96 zł. Przy czym w związku z tym, że podstawą wyliczenia składki zdrowotnej za styczeń 2025 roku są dochody z 2024 roku, to w sytuacji gdy konieczne jest opłacenie minimalnej składki zdrowotnej, opłacana jest według minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w 2024 roku, czyli wynosi 381,78 zł.[/alert-info]

Wznowienie działalności w lutym a składka zdrowotna

W przypadku gdy działalność zostanie wznowiona w pierwszym miesiącu okresu składkowego, podstawą wyliczenia składki zdrowotnej jest wyłącznie dochód ze stycznia. Wynika to z art. 81 ust. 2c ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych zgodnie z którym za każdy miesiąc podlegania ubezpieczeniu, przedsiębiorca wpłaca składkę na ubezpieczenie zdrowotne od miesięcznej podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne, która za pierwszy miesiąc podlegania ubezpieczeniu w roku składkowym ustalana jest jako różnica między osiągniętymi przychodami, a poniesionymi kosztami uzyskania tych przychodów.[alert-info]Wznawiając działalność w lutym następnego roku, z rocznego wyliczenia składki zdrowotnej może wynikać niedopłata składki ze względu na to, że podatnik nie zapłacił składki zdrowotnej ustalanej na podstawie dochodu z ostatniego okresu sprzed zawieszenia firmy.[/alert-info]

Podsumowując, roczna składka zdrowotna w zawieszonej działalności wyliczana jest bez względu na to czy działalność została wznowiona czy nie. Jest to postępowanie analogiczne do rozliczenia rocznego na gruncie podatku dochodowego w ramach którego każdy podatnik zobowiązany jest do złożenia w urzędzie zeznania rocznego za dany rok bez względu na to czy działalność została wznowiona.

#banner-208735#

Roczna składka zdrowotna w zawieszonej działalności w systemie wFirma

Przedsiębiorcy, którzy mają obowiązek sporządzenia rocznego rozliczenia składki zdrowotnej mogą skorzystać z automatycznego wyliczenia składki w systemie wFirma. W tym celu należy przejść do zakładki: START » ZUS » DEKLARACJE ROZLICZENIOWE » DODAJ DEKLARACJĘ. Po wybraniu w polu Miesiąc opcji KWIECIEŃ pojawią się w oknie dodatkowe pola:

Deklaracja ZUS DRA,
Roczne rozliczenie składki zdrowotnej.

Jeżeli przedsiębiorca ma obowiązek sporządzanie rocznego rozliczenia składki zdrowotnej i wznowił działalność to pozostawia zaznaczone obie opcje. Jeżeli działalność została zawieszona na cały okres składkowy, ale wznowiona przed kwietniem to należy pozostawić zaznaczone tylko jedno pole dotyczące deklaracji ZUS DRA.

Roczna składka zdrowotna w zawieszonej działalności a ZUS DRA

#banner-208732#

#polecamy#

#banner-208738#

#faq#

Question 9

Chciałbym zatrudnić pracownika na podstawie umowy o dzieło; kwota wynagrodzenia będzie wynosić 200 zł brutto. Jak w tego typu sytuacji wygląda sprawa z obowiązkiem opłacania składek ZUS oraz podatek za takiego pracownika? Czy umowa o dzieło jest podstawa do opłacania składek ZUS?

Accepted Answer

Polskie prawo pozwala zatrudniać pracowników na podstawie umów cywilnoprawnych: przykładami są umowa zlecenia lub umowa o dzieło. Wiążące jest to, jakie przesłanki niesie zawarta umowa, tzn. jakie warunki określające stosunek pracy są w niej zapisane – a nie sam tytuł umowy.

Charakterystyka umowy o dzieło

Umowa o dzieło charakteryzuje się tym, że osoba przyjmująca zlecenie zobowiązuje się wykonać określone w umowie dzieło (nie musi to być rzecz materialna), a osoba zlecająca wykonanie dzieła ustala wynagrodzenie. Natomiast w żadnym wypadku umowa nie może wyznaczać miejsca i czasu wykonywania danego dzieła oraz nie określa podległości osoby wykonującej zlecenie względem osoby zlecającej. Te trzy przesłanki decydują bowiem o tym, że umowa ma charakter umowy o pracę, a nie umowy cywilnoprawnej, i tak też będzie traktowana.#zobacztez#

Umowa o dzieło – przedmiot umowy

Umowa o dzieło jest umową rezultatu. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z 6 września 2018 roku, II UK 235/17, dziełem jest „z góry określony, samoistny, materialny lub niematerialny, ucieleśniony, obiektywnie osiągalny (w danych warunkach) pewny rezultat pracy i umiejętności przyjmującego zamówienie, którego charakter nie wyklucza możliwości zastosowania przepisów o rękojmi za wady. Rezultaty niematerialne mogą być „ucieleśnione” w przedmiocie materialnym (rzeczy), jednakże mogą też nie mieć takiego materialnego ucieleśnienia, jednakże muszą mieć taką formę, aby mogły być przedmiotem postrzegania pozwalającym nie tylko odróżnić je od innych przedmiotów, ale i uchwycić istotę osiągniętego dzieła”. Oznacza to więc, że przedmiotem umowy o dzieło może być zarówno coś materialnego, np. wykonanie krzesła, jak i coś niematerialnego, np. wygłoszenie cyklu specjalistycznych wykładów. Umowa o dzieło jest umową, w której ważny jest rezultat danej usługi.

Umowa o dzieło a ZUS

Umowa o dzieło nie stanowi samodzielnego tytułu do ubezpieczeń społecznych oraz ubezpieczenia zdrowotnego. W związku z tym pracownik nie ma prawa do ubezpieczenia emerytalnego, rentowego, chorobowego, wypadkowego czy zdrowotnego. Jednak w przypadku zawarcia umowy o dzieło z pracownikiem, z którym przedsiębiorca ma również podpisaną umowę o pracę, od zawartej umowy o dzieło trzeba będzie odprowadzić wszystkie obowiązkowe składki, tak jak przy umowie o pracę. Poza omówionymi przypadkami od umowy o dzieło nie pobiera się składek ZUS.#banner-208624#

Umowa o dzieło a podatek dochodowy

Każdą wypłatę wynagrodzenia z tytułu umowy cywilnoprawnej należy udokumentować rachunkiem wystawionym do umowy. Jest to dokument, na podstawie którego pracodawca może rozliczyć wynagrodzenie pracownika. Umowy cywilnoprawne, których wynagrodzenie nie przekracza 200 zł, powinny być rozliczone na podstawie 12% zryczałtowanego podatku dochodowego (PIT – 8A).

Po zakończeniu roku podatkowego pracodawca ma obowiązek przekazać do odpowiedniego urzędu skarbowego deklarację o podatku dochodowym na formularzu PIT 8AR. Przy zastosowaniu rozliczenia zryczałtowanego opodatkowania umowy pracodawca jest zwolniony z przygotowywania dla pracownika i urzędu skarbowego rocznej deklaracji PIT 11, pod warunkiem że inne wypłaty pracownika nie były rozliczane na zasadach ogólnych.

Przykład 1.

Pani Anna zarobiła 180,00 zł brutto, wykonując umowę o dzieło. Wyliczenie podatku dochodowego w tym wypadku będzie wyglądało następująco:

Przychód: 180,00 zł

Zryczałtowany podatek dochodowy 180 x (12%) = 21,6 zł → 22,00 zł

do wypłaty: 180,00 zł – 22,00 zł = 158,00 zł

W przypadku gdy umowa o dzieło jest zawarta na kwotę do 200 zł brutto, należy zastosować podatek ryczałtowy – nie ma zatem konieczności pobierania od takiej umowy kosztów uzyskania przychodu. Jeśli umowa przekracza tę kwotę, trzeba rozliczyć ją na zasadach ogólnych, a więc opodatkować przychód oraz pobrać zaliczkę na podatek.[alert-info]Podatek zryczałtowany stosuje się w przypadku umów o dzieło do 200 zł brutto.[/alert-info]

Umowa o dzieło a zgłoszenie do ZUS-u

Od 2021 roku każda zawarta umowa o dzieło musi zostać zgłoszona do ZUS. Jak można przeczytać w art. 36 ust. 17 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych płatnik składek lub osoba fizyczna zlecająca dzieło informuje Zakład o zawarciu każdej umowy o dzieło, jeżeli umowa taka zawarta zostanie z osobą, z którą nie pozostaje w stosunku pracy lub jeżeli w ramach takiej umowy nie wykonuje pracy na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy w terminie 7 dni od dnia zawarcia tej umowy. Zgłoszenia dokonuje się na druku ZUS RUD, w ciągu 7 dni od podpisania umowy.

Umowa o dzieło to umowa rezultatu, nie stanowi zatem tytułu do ubezpieczeń. Obecnie zgłaszanie zawarcia tego rodzaju umowy do ZUS-u jest konieczne. Dzieło do 200 zł brutto powinno być rozliczone na zasadach ryczałtowych, co oznacza, że od przychodu nie są pobierane koszty uzyskania przychodu.

Umowa o dzieło w systemie wFirma

W celu dodania umowy o dzieło w systemie wFirma.pl, należy przejść do zakładki KADRY » UMOWY » DODAJ UMOWĘ » UMOWA O DZIEŁO.

umowa o dzieło w systemie wFirma

W następnym kroku należy określić jej rodzaj.

umowa o dzieło - wybór umowy

Dodatkowo istnieje możliwość masowego generowania umów. W tym celu należy zaznaczyć kilku pracowników, wybrać WYSTAW » UMOWĘ.

Szczegóły w tym temacie znajdują się w artykule: Dodawanie umowy o dzieło

#polecamy##banner-208627#

Question 10

Prowadzę działalność gospodarczą i w trakcie tego miesiąca zdecydowałam się na zgłoszenie do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Czy składkę na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe mogę opłacić proporcjonalnie od momentu zgłoszenia?

Accepted Answer

Składkę na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe należy naliczyć od pełnej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, nawet jeśli przedsiębiorca podlega dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu tylko przez część miesiąca.

Przystąpienie do ubezpieczenia chorobowego

Zgłoszenia do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego należy dokonać na druku ZUS ZUA. Jeśli przedsiębiorca dotychczas był zgłoszony do ubezpieczeń społecznych obowiązkowych, to konieczne jest sporządzenie dwóch deklaracji:

ZUS ZWUA wyrejestrowującej z obecnych ubezpieczeń;
ZUS ZUA z rejestracją do ubezpieczeń obowiązkowych oraz dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego.

Przykład 1.

Pani Antonina z tytułu prowadzenia jednoosobowej działalności jest objęta obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi i opłaca tzw. duży ZUS. Od 15 września postanowiła, że chce przystąpić również do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Jak powinna wypełnić deklaracje zgłoszeniowe w tej sytuacji?

Przedsiębiorczyni powinna wypełnić w tym przypadku:

deklarację ZUS ZWUA, gdzie jako kod tytułu ubezpieczenia wpisze 05 10, jako datę ustania tytułu do ubezpieczeń powinna wybrać 15 września 2024 roku, a jako kod przyczyny wyrejestrowania wskazać 600;
deklarację ZUS ZUA, gdzie jako kod tytułu ubezpieczenia wpisze 05 10, jako datę powstania tytułu do ubezpieczeń obowiązkowych społecznych, obowiązkowej zdrowotnej oraz dobrowolnej chorobowej powinna wybrać 15 września 2024 roku, w bloku obowiązkowych ubezpieczeń społecznych powinna zaznaczyć emerytalne, rentowe i wypadkowe, w bloku ubezpieczeń dobrowolnych zaznaczyć chorobowe.

[alert-info]Dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym mogą zostać objęte tylko osoby, które podlegają ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu obowiązkowo. Nie można zgłosić się do ubezpieczenia chorobowego, gdy pod ubezpieczenia emerytalne i rentowe podlega się dobrowolnie lub podlega się wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu.[/alert-info]

Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe nie zawsze od daty zgłoszenia

Istotną informacją dla osób prowadzących działalność gospodarczą jest to, że nie zawsze ubezpieczeniu chorobowemu można podlegać od dnia zgłoszenia do ubezpieczenia wskazanego na ZUA. Stanie się tak wyłącznie, gdy przystąpienie do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalno-rentowych zostanie wysłane do ZUS-u:

w ciągu 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczeń;
do końca stycznia danego roku, gdy przedsiębiorca rozpoczął lub wznowił działalność gospodarczą w styczniu i zdecydował się na korzystanie z Małego ZUS-u Plus. Gdyby w tym przypadku do końca miesiąca brakowało mniej niż 7 dni – zgłoszenie należy wysłać w terminie 7 dni.

Przykład 2.

Pan Wiktor założył działalność gospodarczą 2 marca 2024 roku i przez pierwsze 6 pełnych miesięcy korzystał z ulgi na start. Od 1 października 2024 roku będzie korzystał z preferencyjnych składek ZUS. Jednakże zgłoszenie na ZUS ZUA wysłał 15 października, wskazując datę objęcia ubezpieczeniami społecznymi, w tym dobrowolnemu chorobowemu od 1 października. Od jakiej daty będzie podlegał ubezpieczeniu chorobowemu?

W związku z tym, że przekroczony został 7-dniowy termin na złożenie deklaracji, to dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu przedsiębiorca podlega od dnia wysłania ZUS ZUA, czyli od 15 października.

Przykład 3.

Pan Edward odwiesił działalność gospodarczą 1 września 2024 roku i dokonał z tym dniem zgłoszenia wyłącznie do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych. Postanowił, że od 1 października chce podlegać również dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu. Wskazał ten dzień w deklaracji ZUS ZUA, ale zgłoszenie wysłał 4 października 2024 roku. Od kiedy zostanie objęty dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym?

W tej sytuacji przedsiębiorca będzie podlegał dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu od 4 października.

Przykład 4.

Pani Marlena oprócz prowadzenia działalności była również zatrudniona na podstawie umowy o pracę z wynagrodzeniem wyższym od minimalnego. 31 sierpnia 2024 roku stosunek pracy uległ rozwiązaniu. Dotychczas była zgłoszona wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego. W ZUS ZUA wskazała, że prócz obowiązkowych ubezpieczeń chce przystąpić również do dobrowolnego chorobowego od 1 września 2024 roku. Zgłoszenie wysłała 8 września. Od kiedy będzie polegała ubezpieczeniu chorobowemu?

W tej sytuacji pani Marlena będzie podlegać dobrowolnemu chorobowemu od 1 września, od tego dnia bowiem powstał obowiązek objęcia ubezpieczeniami emerytalno-rentowymi oraz zgłoszenie do ZUS-u zostało wysłane w ciągu 7 dni od dnia powstania zmiany.

#banner-208687#

Przystąpienie do ubezpieczenia chorobowego w trakcie miesiąca – jak naliczyć składki?

Jak już wspomniano, w przypadku przystąpienia do dobrowolnego chorobowego w trakcie miesiąca konieczne jest opłacenie składek społecznych, w tym składki chorobowej od pełnej miesięcznej podstawy wymiaru tych składek.

Przykład 5.

Pani Edyta zgłosiła się do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego od 25 października 2024 roku. Obecnie korzysta jeszcze z 2-letniej ulgi preferencyjnej. W jakiej wysokości opłaci składki społeczne za październik?

Składki zostaną naliczone od kwoty 1 290 zł i wyniosą:

składka emerytalna 19,52%: 251,81 zł;
składka rentowa 8%: 103,20 zł;
składka wypadkowa 1,6%: 21,54 zł;
składka chorobowa 2,45%: 31,61 zł.

Przedsiębiorcy często decydują się również na podwyższenie podstawy składek, aby otrzymać wyższe świadczenia w razie choroby i macierzyństwa. Jednakże w tym przypadku nie ma możliwości, aby opłacać wyłącznie wyższą składkę chorobową.

Przykład 6.

Pani Marianna zaszła w ciążę. Aby otrzymywać wyższy zasiłek z ZUS-u, chce podwyższyć podstawę składki chorobowej do 10 000 zł miesięcznie. Czy składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i chorobowe może wówczas opłacać od minimalnej obowiązującej ją podstawy?

Nie, w tej sytuacji przedsiębiorczyni musi opłacać wszystkie składki społeczne od podwyższonej podstawy wymiaru, tj. od kwoty 10 000 zł.

Przystąpienie do ubezpieczenia chorobowego w trakcie miesiąca a prawo do zasiłku

Zgłoszenie do ubezpieczenia chorobowego podyktowane jest zwykle chęcią otrzymania świadczeń z ZUS-u w razie choroby i macierzyństwa. Należy jednak pamiętać, że w tym przypadku obowiązuje okres wyczekiwania na świadczenia wynoszący 90 dni. Wyjątkiem jest jednak możliwość pobierania zasiłku macierzyńskiego i opiekuńczego – te przysługują od pierwszego dnia podlegania ubezpieczeniu chorobowemu.

Przedsiębiorca decydujący się na przystąpienie do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego w trakcie miesiąca powinien wiedzieć, że składkę na to ubezpieczenia zapłaci wówczas od pełnej miesięcznej podstawy. Ponadto to, czy będzie podlegał chorobowemu od dnia zgłoszenia, zależy od spełnienia dodatkowych warunków. Dlatego wszelkie zgłoszenia najlepiej wykonywać od ręki.

Przystąpienie do ubezpieczenia chorobowego w trakcie miesiąca w wFirma.pl

Korzystając z oprogramowania wFirma można dokonać wszelkich formalności w związku ze zgłoszeniem do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Deklaracje zgłoszeniowe można przygotować w START » ZUS » DEKLARACJE ZGŁOSZENIOWE » DODAJ DEKLARACJE » ZUS ZWUA, a następnie dodać ZUS ZUA.

Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe - wyrejestrowanie

Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe - ZUA

Obie te deklaracje można wysłać do ZUS-u bezpośrednio z systemu. Nie trzeba posiadać dodatkowo podpisu kwalifikowanego.

Następnie wystarczy zaznaczyć w ustawieniach schematu składek, że przedsiębiorca zgłosił się do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, przechodząc do USTAWIENIA » PODATKI » ZUS » OGÓLNE i w polu DOBROWOLNE CHOROBOWE wybierając TAK.

Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe - zaznaczenie w ustawieniach wFirma

Po dokonaniu tych zmian podczas generowania deklaracji ZUS DRA zostanie naliczona składka chorobowa.

#polecamy#

#banner-208690#

Question 11

Cały czas jestem zatrudniony w firmie „A”. Natomiast od 2025 roku będę podejmował zatrudnienie dodatkowo w firmie „B” dorywczo na umowę o pracę. W jaki sposób mogę rozłożyć kwotę wolną od podatku w wynagrodzeniu z tych dwóch firm, aby nie stracić?

Accepted Answer

Kwota wolna jest obecnie na poziomie 30 000 zł (dochód), co sprawia, że kwota zmniejszająca podatek wynosi 3 600,00 zł (30 000,00 zł × 12%). Kwota zmniejszająca miesięczne zaliczki na podatek wynosi więc 300 zł (1/12 × 3 600 zł = 300 zł).

Kwota zmniejszająca podatek

Od dwóch lat pracownicy/zleceniobiorcy/dziełobiorcy mogą złożyć oświadczenia o stosowanie zmniejszenia w podziale na maksymalnie trzech płatników (art. 31b ust. 2 ustawy o PDOF). Dokonują tego na druku PIT-2. Na podstawie tego oświadczenia pracodawca uprawniony jest do pomniejszania zaliczki na podatek dochodowy o kwotę:

300 zł (1/12 kwoty zmniejszającej podatek) – w przypadku jednego pracodawcy;
150 zł (1/24 kwoty zmniejszającej podatek) – w przypadku dwóch pracodawców;
100 zł (1/36 kwoty zmniejszającej podatek) – w przypadku trzech pracodawców.

[alert-info]Pracownik może swobodnie decydować o zastosowaniu miesięcznej kwoty wolnej przez płatnika. Zamiast jednego może wskazać do trzech płatników, którzy mogą zastosować kwotę zmniejszającą podatek.[/alert-info]

To rozwiązanie jest korzystne szczególnie dla wieloetatowców z niskimi wynagrodzeniami. Mogą oni złożyć takie oświadczenie aż u 3 płatników, dzięki czemu kwota zmniejszająca miesięczne zaliczki będzie stosowana u każdego z pracodawców.

#zobacztez#

Przykład 1.

Pani Joanna pracuje u dwóch różnych pracodawców. Złożyła ona PIT-2 u każdego z nich, gdzie zaznaczyła, że chce, żeby każdy z nich stosował 1/24 kwoty zmniejszającej podatek. Czy jest to poprawne?

Pani Joanna mogła złożyć PIT-2 u każdego z pracodawców i będą oni zobowiązani do pomniejszania zaliczki na podatek dochodowy o kwotę 150 zł.

Przykład 2.

Pani Karolina pracuje u dwóch różnych pracodawców i ma zawartą umowę zlecenie. Czy może podzielić kwotę zmniejszającą podatek między te trzy umowy?

Tak, pani Karolina może złożyć PIT-2 w przypadku każdej umowy i pomniejszyć zaliczki na podatek dochodowy o kwotę 100 zł.

Rozdzielenie kwoty zmniejszającej podatek na kilku płatników wpływa na podatek i tym samy na kwotę wypłaty

#banner-207868#

Przykład 3.

Ile wyniesie wynagrodzenie netto pani Ani przy założeniu, że:

zatrudniona jest na podstawie umowy o pracę na 1/5 etatu;
nie jest uczestnikiem PPK;
korzysta z podwyższonych kosztów uzyskania przychodu;
pracuje na 2 umowach o pracę i złożyła PIT-2, gdzie zaznaczyła, że należy stosować 1/24 kwoty zmniejszającej podatek (150 zł);
jej wynagrodzenie brutto wynosi 1800 zł?

Wyliczenie będzie wyglądać następująco:

Składki społeczne:

ubezpieczenie emerytalne (pracownik): 175,68 zł (1 800,00 zł × 9,76%);
ubezpieczenie rentowe (pracownik): 27,00 zł (1 800,00 zł × 1,5%);
ubezpieczenie chorobowe (pracownik): 44,10 zł (1 800,00 zł × 2,45%);
suma składek (pracownika): 246,78 zł (175,68 zł + 27,00 zł + 44,10 zł).

Podstawa składki zdrowotnej: 1 800,00 zł - 246,78 zł= 1553,22 zł;

Składka zdrowotna: 1 553,22 zł × 9% = 139,79 zł.

Podstawa do opodatkowania: 1 800 zł - 246,78 zł - 300 zł (KUP) = 1 253,22 zł, w zaokrągleniu 1 253,00 zł;

Zaliczka na podatek: 1 253,00 zł × 12% - 150,00 zł = 0,36 zł, w zaokrągleniu 0,00 zł.

Wynagrodzenie netto: 1 800,00 zł - 246,78 zł (składki społeczne) - 139,79 zł (zdrowotna 9%) - 0,00 zł (zaliczka na podatek) = 1 413,43 zł.

Gdy w PIT-2 zaznaczono, że należy stosować 1/36 kwoty zmniejszającej podatek (100 zł), wówczas zaliczka na podatek wyniosłaby 50,00 zł, a kwota do wypłaty: 1 363,43 zł.

Gdyby nie stosowano kwoty zmniejszającej, zaliczka wyniosłaby 150,00 zł, a kwota wypłaty – 1 263,43 zł. Jak widać, kwota zmniejszająca podatek znacząco wpływa na wypłatę pracownika.

Kto może skorzystać?

Aby skorzystać z tego rozwiązania, należy złożyć oświadczenie o stosowanie pomniejszenia. Można tego dokonać na druku PIT-2, jeżeli:

łączna kwota pomniejszenia stosowana przez wszystkich płatników w tym miesiącu nie przekracza kwoty stanowiącej 1/12 kwoty zmniejszającej podatek oraz
w roku podatkowym podatnik za pośrednictwem płatnika nie skorzystał w pełnej wysokości z pomniejszenia kwoty zmniejszającej podatek lub gdy złożył wniosek o niepobieranie zaliczek w danym roku podatkowym.

Przykład 4.

Pan Jan ma 4 umowy o pracę. U pierwszego pracodawcy złożył on PIT-2, w którym zaznaczył, że należy stosować 1/12 kwoty zmniejszającej podatek (300 zł). Czy może złożyć PIT-2 z zaznaczeniem, że chce także skorzystać z kwoty zmniejszającej podatek?

Pan Jan nie powinien składać PIT-2 u pozostałych pracodawców, ponieważ gdyby złożył takie oświadczenie, wtedy łączna kwota pomniejszenia stosowana przez wszystkich płatników w tym miesiącu przekraczałaby limitowaną kwotę.

Przykład 5.

Pan Kamil na początku roku złożył wniosek o niepobieranie zaliczek w danym roku podatkowym i wykorzystał już 30 000,00 zł kwoty wolnej. Czy może teraz złożyć PIT-2 z oznaczeniem, że chce teraz korzystać z kwoty zmniejszającej?

Pan Kamil nie powinien składać PIT-2, ponieważ wykorzystał już całą kwotę wolną w danym roku.

#banner-207871#

Kwota zmniejszająca podatek a wFirma.pl

Gdy pracownik złożył PIT-2, w którym zaznaczy, że korzysta z kwoty wolnej, wówczas w systemie wFirma.pl w łatwy sposób można wprowadzić informację o tym. Wystarczy w umowie lub aneksie w zakładce PODATEK DOCHODOWY w polu ULGA PODATKOWA wybrać:

brak – zaznacza się, gdy pracownik nie chce korzystać z kwoty zmniejszającej podatek;
cała ulga – wybiera się, gdy pracownik zaznaczył 1/12 kwoty zmniejszającej podatek (300 zł);
½ ulgi – wybiera się, gdy pracownik zaznaczył 1/24 kwoty zmniejszającej podatek (150 zł);
⅓ ulgi – wybiera się, gdy pracownik zaznaczył 1/36 kwoty zmniejszającej podatek (100 zł).

Kwota zmniejszająca podatek w wFirma.pl

Dzięki czemu podczas wyliczania wynagrodzenia zostanie zastosowane prawidłowe kwoty.

Podsumowując przypadku uzyskiwania przez podatnika w danym miesiącu od tego samego płatnika przychodów z różnych tytułów, płatnik stosuje do tych przychodów osobne oświadczenia o stosowaniu pomniejszenia. Należy przy tym pamiętać, że łączna kwota zmniejszająca uwzględniona w tym miesiącu przez tego płatnika nie może przekroczyć kwoty wskazanej w oświadczeniach.#polecamy#

#banner-207874#

Question 12

Założyłem działalność w połowie roku. Czy minimalna roczna składka zdrowotna wyliczana powinna być proporcjonalnie do liczby miesięcy, w których prowadziłem działalność, czy z uwzględnieniem 12 miesięcy?

Accepted Answer

Rozliczenie rocznej składki zdrowotnej ma miejsce po zakończonym roku na formularzu ZUS DRA składanym za kwiecień do 20 maja. W przypadku rocznej składki zdrowotnej za 2024 rok rozliczenie następuje do 20 maja 2025 roku.

Minimalna roczna składka zdrowotna – jak ustalić podstawę?

Zgodnie z art. 81 ust. 2b ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w sytuacji, gdy podstawa wymiaru składki zdrowotnej jest niższa niż iloczyn liczby miesięcy podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu w roku kalendarzowym i minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w pierwszym dniu roku składkowego, to podstawę wymiaru składki zdrowotnej stanowi ta wartość.

[alert-info]Minimalna podstawa rocznej składki zdrowotnej = liczba miesięcy, w których działalność była prowadzona × minimalne wynagrodzenie w pierwszym dniu roku składkowego.

Zgodnie z powyższym wzorem minimalna podstawa składki zdrowotnej za 2024 rok u podatników prowadzących działalność przez cały rok wynosiła 50 904 zł, czyli 12 miesięcy × 4 242 zł.[/alert-info]

Oznacza to, że zakładając działalność w trakcie roku, należy uwzględnić w obliczeniu minimalnej składki zdrowotnej liczbę miesięcy prowadzenia działalności w danym roku. Ważne jest również przy tym, że nie nalicza się składki zdrowotnej za pełne miesiące, w których przysługiwało zwolnienie z jej opłacania.

Minimalna roczna składka zdrowotna – jak ustalić jej wysokość?

Wysokość minimalnej rocznej składki zdrowotnej ustalana jest jako 9% podstawy wymiaru składki minimalnej, co wynika z art. 79a ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

W 2024 roku minimalna roczna składka zdrowotna u podatników prowadzących działalność gospodarczą przez cały rok nie mogła być niższa niż 4 581,36 zł.

Przykład 1.

Pan Paweł prowadził w 2024 roku działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem liniowym i uzyskał dochód w wysokości 60 000 zł. Jaka będzie podstawa minimalnej składki zdrowotnej?

Wysokość składki zdrowotnej na podstawie uzyskanego dochodu to 60 000 zł × 4,9%, czyli 2 940 zł. Minimalna składka zdrowotna w 2024 roku wynosiła:

4 242 zł × 12 miesięcy = 50 904 zł

50 904 zł × 9% = 4 581,36 zł

Roczna składka zdrowotna obliczona na podstawie faktycznego dochodu jest niższa niż minimalna wartość składki zdrowotnej (która wynosiła 4 581,36 zł). Oznacza to, że pan Paweł w ramach rozliczenia rocznej składki zdrowotnej powinien wykazać składkę w wysokości 4 581,36 zł.

Jeżeli przedsiębiorca otworzył działalność w trakcie roku, to minimalna roczna składka zdrowotna nie może być niższa niż minimalna składka miesięczna za miesiące prowadzenia działalności.

Przykład 2.

Pan Sebastian otworzył działalność w lipcu 2024 roku opodatkowaną skalą podatkową. W trakcie 2024 roku uzyskał dochód w kwocie 30 000 zł. Ile wynosi minimalna składka zdrowotna za 2024 rok?

Pan Sebastian prowadził działalność przez 6 miesięcy 2024 roku. Oznacza to, że minimalna składka zdrowotna, jaką powinien opłacić, wynosi 2 290,68 zł, co wynika z wyliczenia:

4 242 zł × 6 miesięcy = 25 452 zł

25 452 zł × 9% = 2 290,68 zł

Uzyskując dochód w kwocie 30 000 zł, pan Sebastian zapłacił składkę zdrowotną za 2024 rok w wysokości 2 700 zł, czyli 30 000 zł × 9%. Oznacza to, że nie wystąpi niedopłata składki zdrowotnej w rozliczeniu rocznym.

Minimalna roczna składka zdrowotna obliczana jest proporcjonalnie do okresu prowadzenia działalności w danym roku. Jeżeli w danym roku podatnik zawiesił działalność, to ma obowiązek zapłaty składki zdrowotnej za okres prowadzenia działalności, a więc z wyłączeniem pełnych okresów, w których działalność była zawieszona.

Przykład 3.

Pan Michał prowadzi działalność opodatkowaną skalą podatkową. 15 marca 2024 roku zawiesił ją i wznowił 1 września 2024 roku. Jak powinien obliczyć minimalną składkę zdrowotną polegającą zapłacie za 2024 rok?

Pan Michał zawiesił prowadzenie działalności na 5 pełnych miesięcy. Oznacza to, że minimalna roczna składka zdrowotna obliczana jest na podstawie 7 miesięcy w 2024 roku i wynosi 2 672,46 zł, czyli 7 miesięcy × 381,78 zł.

Może się zdarzyć również, że podatnikowi przysługiwało zwolnienie z opłacania składki zdrowotnej w ciągu roku. Wówczas pełne miesiące zwolnienia wyłącza się z wyliczenia minimalnej podstawy składki zdrowotnej.

Przykład 4.

Pani Jolanta prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, w 2024 roku jako formę opodatkowania wybrała skalę podatkową. Od 20 września korzystała z zasiłku macierzyńskiego, przy czym w związku z otrzymywaniem wyrównania do wysokości zasiłku macierzyńskiego 1 000 zł była zwolniona z opłacania składki zdrowotnej od sierpnia do grudnia 2024 roku. Jak wyliczyć minimalną składkę zdrowotną za 2024 rok?

Pani Jolanta korzystała ze zwolnienia z opłacania składki przez 3 miesiące. Oznacza to, że minimalna roczna składka zdrowotna obliczana jest na podstawie 9 miesięcy w 2024 roku i wynosi 3 436,02 zł, co wynika z wyliczenia:

4 242 zł × 9 miesięcy = 38 178 zł

38 178 zł × 9% = 3 436,02 zł

W przypadku opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych nie występuje pojęcie minimalnej rocznej składki zdrowotnej. Podatnicy muszą zwrócić uwagę na próg przychodu w ramach danego roku, w którym się znajdują w grudniu tego roku. Natomiast przy rozpoczęciu działalności w trakcie roku miesiące, za które opłacana jest składka zdrowotna, to miesiące prowadzenia działalności (z wyłączeniem miesięcy, w których działalność została zawieszona). Należy jednak pamiętać, że w tych przypadkach roczna składka z ryczałtu może się różnić od miesięcznych wpłat.

Przykład 5.

W 2024 roku pan Janusz jako formę opodatkowania wybrał ryczałt od przychodów ewidencjonowanych oraz skorzystał z metody uproszczonej rozliczania składki zdrowotnej. W 2023 roku osiągnął przychody w wysokości 400 000 zł. Składka przez cały 2024 rok wyniosła 1 258,39 zł (przychód w 2023 roku był na poziomie wyższym niż 300 000 zł). Oznacza to, że w 2024 roku opłacił składkę w wysokości: 1 258,39 zł × 12 miesięcy = 15 000,68 zł.

Aby obliczyć roczną składkę zdrowotną, należy przyjąć wyliczenie: (7 767,85 zł × 180% × 12 miesięcy) × 9% = 167 785,56 zł × 9% = 15 100,70 zł.

Oznacza to, że konieczne będzie dopłacanie 2 groszy po sporządzeniu deklaracji za kwiecień, minimalna składka naliczona od zsumowanych podstaw jest bowiem wyższa niż suma składek miesięcznych, a wynika to z zaokrągleń.

Kolejnym przypadkiem, choć nietypowym, kiedy konieczne jest dokonanie rocznego rozliczenia, jest rozpoczęcie działalności gospodarczej w styczniu, gdy wybrano jako formę opodatkowania podatek liniowy lub skalę podatkową. Należy bowiem pamiętać, ze w tym przypadku obowiązuje tzw. rok składkowy, który trwa od lutego do stycznia kolejnego roku.

Przykład 6.

Pani Anna rozpoczęła prowadzenie działalności w styczniu 2025 roku i jako formę opodatkowania wybrała skalę podatkową. Czy musi sporządzić roczne rozliczenie składki zdrowotnej?

Tak, w tej sytuacji konieczne jest wykazanie w DRA za kwiecień tzw. jednomiesięcznego okresu składkowego i opłaconej w styczniu składki w wysokości 381,78 zł. Będzie ona wykazana jako do zwrotu dla przedsiębiorcy.

Podsumowując, minimalną roczną składkę zdrowotną należy wyliczać proporcjonalnie do liczby miesięcy, w których działalność była prowadzona, z wyłączeniem pełnych miesięcy ewentualnego zawieszenia działalności czy okresów, kiedy obowiązywało zwolnienie z opłacania tej składki.

Minimalna roczna składka zdrowotna w rozliczeniu rocznym

W celu wygenerowania rocznego rozliczenia składki zdrowotnej w systemie wFirma.pl należy przejść do zakładki: START » ZUS » DEKLARACJE ROZLICZENIOWE » DODAJ DEKLARACJĘ. Po wybraniu jako miesiąc opcji KWIECIEŃ pojawią się w oknie dodatkowe checkboxy:

Deklaracja ZUS DRA,
Roczne rozliczenie składki zdrowotnej

W oknie generatora rocznej składki zdrowotnej należy wybrać formę opodatkowania za rozliczany rok i liczbę miesięcy podlegania ubezpieczeniom zdrowotnym (zazwyczaj liczba miesięcy prowadzonej działalności, w których nie była zawieszona). Dzięki temu w podzakładce ZAAWANSOWANE, jeżeli składka zdrowotna wyliczona na podstawie danych z rozliczanego roku będzie niższa niż minimalna roczna składka zdrowotna, system do wyliczeń przyjmie wartości minimalne automatycznie.#polecamy#

#banner-207439#

Question 13

Chciałabym zatrudnić na podstawie umowy o pracę osobę, która ma prawo do emerytury. Z czym się wiąże zatrudnienie emeryta? Jakie składki do ZUS muszę odprowadzać za taką osobę? Czy należy również odprowadzać podatek?

Accepted Answer

Wielu emerytów pomimo otrzymywania świadczenia pieniężnego z ZUS nie rezygnuje z zatrudnienia i podejmuje decyzję o pozostaniu na rynku pracy. Obowiązek ubezpieczeniowy osoby zatrudnionej, posiadającej prawo do emerytury reguluje Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych. Czy zatrudnienie emeryta wiąże się z odprowadzeniem za niego składek ZUS w ramach umowy o pracę?#zobacztez#

Umowa o pracę – składki ZUS

Osoby zatrudnione na podstawie stosunku pracy podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym finansowanym z dwóch źródeł – przez pracownika oraz pracodawcę.

Do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych finansowanych przez pracownika zaliczamy:

składkę na ubezpieczenie emerytalne wynoszącą 9,76% podstawy wymiaru składek,
składkę na ubezpieczenie rentowe w wysokości 1,5% podstawy wymiaru składek,
składkę na ubezpieczenie chorobowe obejmujące 2,45% podstawy wymiaru składek.

Oprócz składek na ubezpieczenia społeczne z wynagrodzenia pracownika potrącana jest składka na ubezpieczenie zdrowotne – w wysokości 9% podstawy wymiaru składek.

Składki na ubezpieczenia za pracownika zatrudnionego w ramach umowy o pracę finansowane przez pracodawcę wynoszą:

9,76% podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne,
6,5% podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie rentowe,
1,67% podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie wypadkowe, przy czym jest to wysokość standardowa i dotyczy płatników składek, którzy zgłaszają do ubezpieczenia wypadkowego nie więcej niż 9 ubezpieczonych,
2,45% na Fundusz Pracy,
0,10% na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,
1,5% FEP.

[alert-info]Pracodawca ma obowiązek opłacania składki na Fundusz Emerytur Pomostowych wyłącznie za pracowników wykonujących pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.[/alert-info]

Przykład 1.

Pracownik w wieku 42 lat w ramach stosunku pracy otrzymuje miesięczne wynagrodzenie w kwocie 3500 zł brutto (1/2 etatu). Na podstawie umowy o pracę zatrudniony nie wykonuje pracy w szczególnych warunkach ani pracy w szczególnym charakterze. Pracownik posiada także inne umowy i osiąga miesięcznie ponad minimalne wynagrodzenie. Ile wynoszą składki na ubezpieczenia społeczne oraz zdrowotne za tego pracownika?

Składki finansowane przez pracownika:

składka na ubezpieczenie emerytalne – 3 500 zł x 9,76% = 341,60 zł
składka na ubezpieczenie rentowe – 3 500 zł x 1,5% = 52,50 zł
składka na ubezpieczenie chorobowe – 3 500 zł x 2,45% = 85,75 zł

Suma składek społecznych: 479,85 zł

składka na ubezpieczenie zdrowotne – (3 500 zł - 479,85 zł) x 9% = 3020,15 zł x 9% = 271,81 zł

Suma wszystkich składek finansowanych przez pracownika: 751,66 zł

Składki finansowane przez pracodawcę:

składka na ubezpieczenie emerytalne – 3 500 zł x 9,76% = 341,60 zł
składka na ubezpieczenie rentowe – 3 500 zł x 6,5% = 227,50 zł
składka na ubezpieczenie wypadkowe – 3 500 zł x 1,67% = 58,45 zł

Suma składek społecznych: 627,55 zł

składka na FP –3 500 zł x 2,45% = 85,75 zł
składka na FGŚP – 3 500 zł x 0,10% = 3,50 zł

Suma wszystkich składek finansowanych przez pracodawcę: 716,80 zł.

#banner-206056#

Zatrudnienie emeryta na umowę o pracę

Prawo do emerytury nie wpływa na obowiązek ubezpieczeniowy pracownika. Zgodnie z przepisami Ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych pracownik pobierający świadczenie emerytalne powinien zostać objęty ubezpieczeniami, tak jak pozostali pracownicy, którzy nie mają prawa do emerytury. Oznacza to, że zatrudnienie emeryta na umowę o pracę wiąże się z opłacaniem za niego składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne, a także składki na Fundusz Emerytur Pomostowych, jeśli wykonuje on pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Co istotne, w przypadku, gdy pracownik ukończył 55 lat w przypadku kobiet lub 60 lat w przypadku mężczyzn, pracodawca nie opłaca za niego składek na Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Przykład 2.

62-letnia Maria jest zatrudniona w ramach stosunku pracy, z którego osiąga miesięczne wynagrodzenie w kwocie 3 500,00 zł brutto (3/4 etatu). W ramach umowy o pracę zatrudniona nie wykonuje pracy w szczególnych warunkach ani pracy w szczególnym charakterze. Pracownik posiada także inne umowy i osiąga miesięcznie ponad minimalne wynagrodzenie. Ile wynoszą składki na ubezpieczenia społeczne oraz zdrowotne za tego pracownika?

Składki finansowane przez pracownika:

składka na ubezpieczenie emerytalne – 3 500 zł x 9,76% = 341,60 zł
składka na ubezpieczenie rentowe – 3 500 zł x 1,5% = 52,50 zł
składka na ubezpieczenie chorobowe – 3 500 zł x 2,45% = 85,75 zł

Suma składek społecznych: 479,85 zł

składka na ubezpieczenie zdrowotne – (3 500 zł - 479,85 zł) x 9% = 3020,15 zł x 9% = 271,81 zł

Suma wszystkich składek finansowanych przez pracownika: 751,66 zł

Składki finansowane przez pracodawcę:

składka na ubezpieczenie emerytalne – 3 500 zł x 9,76% = 341,60 zł
składka na ubezpieczenie rentowe – 3 500 zł x 6,5% = 227,50 zł
składka na ubezpieczenie wypadkowe – 3 500 zł x 1,67% = 58,45 zł

W przypadku mężczyzn, którzy ukończyli 60. rok życia, nie opłaca FP oraz FGŚP.

Suma składek finansowanych przez pracodawcę: 627,55 zł.

Obowiązki związane z zatrudnieniem emeryta na podstawie stosunku pracy

Tak, jak w przypadku pozostałych pracowników, zatrudnienie emeryta wiąże się z obowiązkiem zgłoszenia go do ubezpieczeń. W celu zgłoszenia pracownika należy przekazać do ZUS deklarację ZUS ZUA z kodem tytułu ubezpieczenia 01 10 1X. Jako datę powstania obowiązku ubezpieczenia należy podać pierwszy dzień obowiązywania umowy o pracę. Zgłoszenia należy dokonać w terminie 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczenia.

Podatek od wynagrodzenia pracujących emerytów

Emeryt zatrudniony będzie na podstawie umowy o pracę musi pamiętać o tym, że przysługuje mu jedna kwota wolna od podatku w wysokości 30 000,00 zł. Dlatego w sytuacji, gdy zdecyduje się dorabiać do emerytury, to nie powinien składać swojemu pracodawcy oświadczenia PIT-2. W przeciwnym razie kwota zmniejszająca podatek będzie uwzględniana w wyliczeniu zaliczki zarówno z emerytury jak i wynagrodzenia z umowy o pracę i po zakończeniu roku może okazać się, że wyjdzie podatek do zapłaty nawet w kwocie 3 600 zł.

Rząd podjął kroki, aby wesprzeć emerytów w kontynuacji ich pracy oraz w rozwoju zawodowym. Od 2022 roku wprowadzono ulgę PIT dla wybranych emerytów, którzy mimo nabycia uprawnień do emerytury czasowo zrezygnują z jej pobierania i pozostaną aktywni zawodowo.

Emeryci którzy spełnią warunki nie będą płacić podatku od przychodów z pracy na etacie, zleceniu lub działalności gospodarczej – do kwoty 85 528 zł rocznie. Dodatkowo pracujący seniorzy, niepobierający emerytury i rozliczający się według skali podatkowej, będą płacić podatek dopiero po przekroczeniu 115 528 zł zarobków (30 000 zł kwoty wolnej + 85 528 zł ulgi).

Umowa o pracę w systemie wFirma.pl

wFirma umożliwia proste generowanie umów o pracę. Aby utworzyć umowę o pracę, należy w pierwszej kolejności wprowadzić pracownika do systemu poprzez KADRY » PRACOWNICY » DODAJ. W oknie dodawania pracownika należy uzupełnić wszystkie wymagane informacje.

Zatrudnienie emeryta - dodawanie pracownika

Następnie w celu wygenerowania umowy o pracę należy przejść do zakładki KADRY » UMOWY » DODAJ » UMOWA O PRACĘ. W kolejnym kroku pojawi się okno dialogowe, w którym trzeba wprowadzić informacje dotyczące między innymi daty rozpoczęcia i zakończenia umowy, wynagrodzenia, wymiaru etatu itp.

Wygenerowaną umowę można wydrukować. W tym celu należy ją zaznaczyć i wybrać z górnego paska zadań opcję DRUKUJ » UMOWĘ. Pojawi się wówczas okno ustawień drukowania, w którym można otworzyć umowę w trybie edycji oraz zaznaczyć opcję zapisania dokumentów. Po naciśnięciu na DRUKUJ umowa zostanie pobrana na dysk komputera w formacie PDF.#polecamy#

Question 14

Jestem zatrudniona na umowę o pracę na czas określony. Moja umowa kończy się w przyszłym tygodniu. Ze względu na to, że jestem w ciąży, pracodawca zapowiedział, że umowa zostanie przedłużona do dnia porodu. Czy w takim przypadku będę mogła otrzymywać zasiłek macierzyński?

Accepted Answer

Obowiązkiem pracodawcy jest przedłużenie umowy do dnia porodu, z pracownicą, która jest w ciąży, z tym że obowiązek ten dotyczy jedynie umów o pracę na czas określony oraz umów o pracę na okres próbny przekraczający jeden miesiąc, która uległaby rozwiązaniu po upływie 3. miesiąca ciąży.

#zobacztez#

Kto wypłaca zasiłek macierzyński?

Umowa o pracę przedłużona do dnia porodu rozwiązuje się wraz z dniem urodzenia dziecka. Jednocześnie jest to pierwszy dzień urlopu macierzyńskiego. Zasiłek macierzyński przysługuje każdej kobiecie, która urodziła dziecko w okresie podlegania ubezpieczeniu chorobowemu. Za pierwszy dzień urlopu zasiłek macierzyński opłaca pracodawca, potem obowiązek ten przejmuje ZUS.

W celu wypłaty zasiłku macierzyńskiego pracodawca musi przedłożyć w ZUS-ie właściwym dla miejsca zamieszkania pracownicy:

skrócony odpis aktu urodzenia dziecka lub jego kopię potwierdzoną za zgodność z przedłożonym dokumentem,
zaświadczenie ZUS Z-3,
kopię wniosku pracownicy potwierdzonego za zgodność z przedłożonym dokumentem oraz
kopię świadectwa pracy lub innego pisma potwierdzającego rozwiązanie stosunku pracy – potwierdzonego za zgodność z oryginałem.

ZUS na wypłatę świadczenia ma 30 dni od otrzymania wszystkich niezbędnych dokumentów.

Jak długo można otrzymywać zasiłek?

Długość pobierania zasiłku macierzyńskiego zależy od liczby urodzonych dzieci:

20 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka,
31 tygodni w przypadku bliźniąt,
33 tygodnie w przypadku trojaczków,
35 tygodni w przypadku czwórki dzieci,
37 tygodni w przypadku piątki dzieci.

Okres pobierania zasiłku macierzyńskiego może rozpocząć się przed porodem, lecz nie wcześniej niż 6 tygodni przed spodziewaną jego datą. Po porodzie należy wykorzystać pozostałą przysługującą część zasiłku. Podstawowy urlop macierzyński nie musi zostać w całości wykorzystany przez matkę dziecka. Kobieta ma obowiązek wykorzystania przynajmniej 14 tygodni, pozostałe 6 tygodni może wykorzystać ojciec dziecka.#banner-206032#

Wysokość zasiłku macierzyńskiego

Zasiłek macierzyński przysługuje w wysokości 100% podstawy zasiłku (lub 81,5% podstawy wymiaru w przypadku złożenia wniosku o urlop rodzicielski w ciągu 21 dnia od dnia porodu). Podstawę stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc nabycia uprawnień do urlopu macierzyńskiego. Jeżeli u danego pracodawcy pracujemy mniej niż 12 miesięcy, to podstawę stanowi średnie miesięczne wynagrodzenie za okres pełnych miesięcy kalendarzowych. Jednakże jeśli przed porodem korzystano ze zwolnienia lekarskiego, podstawę do wyliczenia zasiłku macierzyńskiego stanowi podstawa ostatnio wypłaconego świadczenia.

Urlop rodzicielski

Po wykorzystaniu zasiłku macierzyńskiego kobieta może jeszcze skorzystać z urlopu rodzicielskiego. Aktualnie urlop rodzicielski może zostać udzielony bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego. Czas jego trwania uzależniony jest od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie. Przysługuje on w wymiarze 41 tygodni przy urodzeniu jednego dziecka bądź 43 tygodnie, jeśli przy jednym porodzie urodzonych zostanie dwoje lub więcej dzieci.

Urlop rodzicielski powinien zostać wykorzystany nie później niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko skończy 6 lat.

W pewnych szczególnych sytuacjach prawo do urlopu rodzicielskiego przysługuje nie tylko matce dziecka, ale również innym członkom najbliższej rodziny.

Obowiązki pracodawcy względem pracownicy, której umowa ulega rozwiązaniu w dniu porodu są praktycznie takie same jak w przypadku standardowego korzystania przez pracownika z zasiłku macierzyńskiego. Warto jednak zwrócić uwagę na przesłanie do ZUS odpowiedniej dokumentacji na cele wypłaty świadczenia.

#polecamy#

#banner-206035#

Question 15

Pracownik był na zwolnieniu chorobowym powyżej 60 dni i po powrocie do pracy musi przejść kontrolne badania lekarskie w placówce medycyny pracy. Ale placówka medycyny pracy zażądała, by pracownik przedstawił zaświadczenie od swojego lekarza o zakończeniu leczenia - czy lekarz medycyny pracy ma takie prawo? Czy zaświadczenie o zdolności do pracy zawsze jest wymagane?

Accepted Answer

Zaświadczenie o zdolności do pracy - kiedy jest wymagane badanie kontrolne po L4?

Zgodnie z artykułem 229 § 2 Kodeksu pracy pracownik podlega badaniom kontrolnym po niezdolności do pracy trwającej dłużej niż 30 dni. W praktyce oznacza to, że pracownik, który w wyniku choroby był niezdolny do pracy dłużej niż 30 dni, musi zostać skierowany na kontrolne badania lekarskie.Pracownik skierowany na badania zobowiązany jest się im poddać. Nie zastosowanie się do polecenia służbowego pracodawcy w tym przypadku może skutkować nałożeniem kary upomnienia lub nagany lub nawet karą pieniężną, co stanowi art. 108 kp.

Badania kontrolne przeprowadzane są na koszt pracodawcy.

[alert-info]Art. 229 § 2 Kodeks pracy

Pracownik podlega okresowym badaniom lekarskim. W przypadku niezdolności do pracy trwającej dłużej niż 30 dni, spowodowanej chorobą, pracownik podlega ponadto kontrolnym badaniom lekarskim w celu ustalenia zdolności do wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisk.[/alert-info]

Problem pojawia się w momencie, gdy lekarz medycyny pracy nie chce nam wystawić zaświadczenia o zdolności do pracy. Bez zaświadczenia o zakończeniu leczenia, które wystawił lekarz POZ (podstawowej opieki zdrowotnej) lub inny lekarz prowadzący, możemy nawet nie mieć możliwości zarejestrowania się u lekarza medycyny pracy. Jednakże lekarz POZ nie może wystawić zaświadczenia o zdolności do pracy, bo nie posiada takich uprawnień.

#zobacztez#

Co zrobić w przypadku braku zaświadczenia o zdolności do pracy?

Art. 7 ust. 1 ustawy o służbie medycyny pracy wskazuje, że: „Służba medycyny pracy, wykonując swoje zadania, współdziała z:
1) pracodawcami i ich organizacjami;
2) pracownikami i ich przedstawicielami, a zwłaszcza ze związkami zawodowymi;
3) lekarzami udzielającymi pracującym świadczeń z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej;
4) Zakładem Ubezpieczeń Społecznych, Kasą Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego i Pełnomocnikiem Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych, zespołami do spraw orzekania o niepełnosprawności oraz Narodowym Funduszem Zdrowia;
5) Państwową Inspekcją Pracy, Państwową Inspekcją Sanitarną oraz innymi organami nadzoru i kontroli warunków pracy;
6) jednostkami badawczo-rozwojowymi*), szkołami wyższymi oraz innymi organizacjami i instytucjami, których działalność służy ochronie zdrowia pracujących.″

Z ustawy wynika więc wprost, że lekarze medycyny pracy mają obowiązek współpracowania z lekarzami POZ. Współpraca ta powinna polegać przede wszystkim na wymianie informacji o stanie zdrowia pracujących objętych ich opieką, zwłaszcza o stanach chorobowych mogących mieć związek z zagrożeniami zawodowymi lub sposobem wykonywania pracy.

Lekarz POZ jest źródłem wiedzy na temat schorzeń, które spowodowały niezdolność do pracy, przebiegu choroby, leczeniu, rokowaniach i ewentualnym zakończeniu leczenia. Samo zaświadczenie wystawione więc przez lekarza POZ o zakończeniu leczenia, czy zdolności do pracy, nie jest wystarczające dla lekarza medycyny pracy. Powinien on dokładnie zbadać przebieg choroby we własnym zakresie.

W przypadku leczenia poza strukturami POZ z tytułu np. ubezpieczenia prywatnego, pracownik nadal może żądać dostarczenia lekarzowi medycyny pracy potrzebnych informacji do wystawienia zaświadczenia potwierdzającego naszą zdolność do pracy.

#banner-205681#

Zaświadczenie o zdolności do pracy a dostęp do dokumentacji medycznej

Sami pacjenci mają dostęp do informacji na temat swojego leczenia. Zgodnie z art. 9 u.1 ustawy i prawach pacjenta i rzecznika praw pacjenta, ma on prawo do informacji o swoim stanie zdrowia. Art. 23 u.1 tego samego aktu prawnego mówi, że pacjent ma prawo do dostępu do dokumentacji medycznej dotyczącej jego stanu zdrowia oraz udzielonych mu świadczeń zdrowotnych. Obejmuje również możliwość:

wglądu do dokumentów,
sporządzenie wyciągu, odpisów lub kopii,
wydania oryginału za pokwitowaniem odbioru z zastrzeżeniem zwrotu.

Dzięki tym przepisom w przypadku, gdy lekarz medycyny pracy nie chce nam wydać zaświadczenia o zdolności do pracy, możemy do niego wrócić z pełną dokumentacją oraz ewentualnym zaświadczeniem od lekarza POZ o zakończeniu leczenia. Będzie to wystarczającą podstawą do tego, by wystawiono nam zaświadczenie o zdolności do pracy.

Po 30 dniach zwolnienia chorobowego pracodawca ma obowiązek skierować pracownika na badania kontrolne do lekarza medycyny pracy, aby ponownie stwierdził on czy pracownik może pracować. Lekarz medycyny po przeprowadzaniu badania wystawia zaświadczenie o zdolności do pracy.

System wFirma - skierowanie na badanie

W systemie wFirma istnieje możliwość wystawienia skierowań na badania dla wielu pracowników jednocześnie

W celu wydrukowania dla pracownika skierowania na badania lekarskie należy przejść do zakładki KADRY » PRACOWNICY, zaznaczyć pracownika, dla którego ma zostać wygenerowane skierowanie i z górnego paska wybrać opcję WYSTAW » SKIEROWANIE NA BADANIE.

Zaświadczenie o zdolności do pracy

Jeżeli w oknie ustawienia drukowania zaznaczymy “zapisz w dokumentach” to po ostatecznym zatwierdzeniu (kliknięciu “Drukuj” w oknie ustawienia drukowania) skierowanie zostanie zapisane na dysku w formie *.pdf, a także w zakładce “Dokumenty” pracownika, dla którego skierowanie na badania lekarskie zostało stworzone. Skierowanie ma zawsze aktualne dane i podstawę prawną do jego wystawienia. #polecamy#

#banner-205684#

#faq#

Zdaniem eksperta

Staż urlopowy - jak go ustalić dla pracownika?

Zwolnienie lekarskie w trakcie wypowiedzenia - czy przerywa jego bieg?

Kiedy naliczyć składki ZUS za zatrudnionego pracownika?

Płaca minimalna 2025 - zmiana stawek a aneksy dla pracowników

Wezwanie do sądu a usprawiedliwiona nieobecność w pracy - jak to rozliczyć?

Zwolnienie od pracy pracownika oddającego krew

Jak liczyć dni zwolnienia lekarskiego w razie choroby pracownika?

Roczna składka zdrowotna w zawieszonej działalności

Umowa o dzieło a składki ZUS za pracownika

Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe a przystąpienie w trakcie miesiąca

Kwota zmniejszająca podatek u kilku pracodawców

Minimalna roczna składka zdrowotna a założenie firmy w trakcie roku

Zatrudnienie emeryta na podstawie umowy o pracę

Zasiłek macierzyński a przedłużenie umowy o pracę do dnia porodu

Zaświadczenie o zdolności do pracy - kiedy jest wymagane?

Artykuły

Wzory