Question 1

Prowadzę jednoosobową działalność gospodarczą i chciałbym zgłosić do ubezpieczenia zdrowotnego żonę, która obecnie nie pracuje i nie jest zgłoszona do żadnych ubezpieczeń. Czy przez to moja składka wzrośnie? Jakie dokumenty należałoby złożyć?

Accepted Answer

Ubezpieczeniu zdrowotnemu podlegają członkowie rodziny przedsiębiorcy, jeżeli nie mają własnego tytułu do objęcia tym ubezpieczeniem. Przepisy szczegółowo określają, kogo przedsiębiorca może zgłosić do ubezpieczenia.

Kogo może objąć ubezpieczenie zdrowotne?

Najważniejszą kwestią jest określenie, kogo można uznać w tym przypadku za członka rodziny. Zgodnie z art. 5 pkt 3 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych za członka rodziny uznaje się:

#zobacztez#

dziecko własne, dziecko małżonka, dziecko przysposobione, wnuka albo dziecko obce, dla którego ustanowiono opiekę, albo dziecko obce w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka, do ukończenia przez nie 18 lat, a jeżeli kształci się dalej – do ukończenia 26 lat, natomiast jeżeli posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności lub inne traktowane na równi – bez ograniczenia wieku;
małżonka;
wstępnych pozostających z ubezpieczonym we wspólnym gospodarstwie domowym.

Co ważne, dziadkowie mogą zgłosić wnuka tylko wtedy, gdy żaden z jego rodziców nie jest:

objęty obowiązkowo ubezpieczeniem zdrowotnym;
uprawnionym do świadczeń na podstawie przepisów o koordynacji z tytułu wykonywania pracy lub pracy na własny rachunek;
objęty dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym.

Można więc zgłosić do ubezpieczenia małżonkę, a samo zgłoszenie nie wiąże się z koniecznością opłacania wyższej składki zdrowotnej. Ponadto nie istnieje limit osób, które ubezpieczony ma prawo zarejestrować do ubezpieczenia zdrowotnego. Zgłaszanie kolejnych członków rodziny nie skutkuje zmianą wysokości składki zdrowotnej ani nie jest uzależnione od wysokości podstawy zdrowotnej ubezpieczonego.

[alert-info]Zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego członka rodziny nie wiąże się z koniecznością opłacania wyższej składki zdrowotnej.[/alert-info]

Ważne jest to, że zgłoszenie członka rodziny jest obowiązkowe, a za niedopełnienie tego obowiązku przepisy przewidują sankcje.

[alert-info]Art. 193 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych:

Kto będąc ubezpieczonym, nie informuje podmiotu właściwego do dokonania zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego o okolicznościach powodujących konieczność zgłoszenia lub wyrejestrowania członka rodziny podlega karze grzywny.[/alert-info]

Jeśli jednak żona jest zgłoszona w urzędzie pracy jako osoba bezrobotna, to z tego tytułu podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu, nawet jeśli nie posiada prawa do zasiłku dla bezrobotnych. W związku z tym zgłoszenie jej do ubezpieczenia zdrowotnego jest niezasadne.

Ubezpieczenie zdrowotne członka rodziny – wymagane dokumenty

W celu zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego członka rodziny należy złożyć do ZUS-u deklarację ZCNA. Przedsiębiorca ma na to 7 dni od powstania zaistniałej sytuacji (utraty przez członka rodziny tytułu do ubezpieczenia). Ubezpieczenie zdrowotne zaczyna obowiązywać od dnia zgłoszenia. Należy pamiętać, że zgłoszenie to jest obowiązkiem przedsiębiorcy.

Przy zgłoszeniu członka rodziny w deklaracji ZUS ZCNA w bloku IV.A. „Dane o członku rodziny osoby ubezpieczonej uprawnionym do świadczeń z ubezpieczenia zdrowotnego” w pierwszym polu należy wpisać cyfrę „1” oznaczającą zgłoszenie nowego członka rodziny oraz podać dane osobowe członka rodziny. Jako datę nabycia uprawnień do ubezpieczenia zdrowotnego trzeba podać dzień zdarzenia, w którym członek rodziny nabył prawo do ubezpieczenia zdrowotnego, np. dzień narodzin dziecka. Na deklaracji ZUS ZCNA należy również określić stopień pokrewieństwa, wpisując odpowiedni kod:

01 – małżonek;

11 – dziecko własne, przysposobione lub dziecko małżonka;

21 – wnuk lub dziecko obce, dla którego ustanowiono opiekę, albo dziecko obce w ramach rodziny zastępczej;

30 – matka;

31 – ojciec;

32 – macocha;

33 – ojczym;

40 – babka;

41 – dziadek;

50 – osoby przysposabiające osoby ubezpieczone;

60 – inni wstępni pozostający z ubezpieczonym we wspólnym gospodarstwie domowym.

Istotne jest, żeby oznaczyć, czy zgłaszany członek rodziny pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym.

W zgłoszeniu podaje się informację o niepełnosprawności zgłaszanej osoby. Służą do tego kody:

0 – osoba nieposiadająca orzeczenia o niepełnosprawności lub osoba, która posiada orzeczenie i nie przedłożyła go płatnikowi składek;
1 – osoba, która przedłożyła płatnikowi składek orzeczenie o lekkim stopniu niepełnosprawności;
2 – osoba, która przedłożyła płatnikowi składek orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności;
3 – osoba, która przedłożyła płatnikowi składek orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności;
4 – osoba, która przedłożyła płatnikowi orzeczenie o niepełnosprawności wydawane osobom do 16. roku życia.

#banner-66333#

Wsteczne zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego

Zgodnie z ustawą o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych jeżeli członek rodziny nie jest zgłoszony do ubezpieczenia zdrowotnego, chociaż ma do tego prawo i skorzystał ze świadczeń opieki zdrowotnej – może zostać do niego zgłoszony wstecznie. Jednak taka możliwość jest ograniczona czasowo.

Członka rodziny można wstecznie zgłosić do ubezpieczenia zdrowotnego:

przez 30 dni od skorzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej;
przez 30 dni od momentu, gdy Narodowy Fundusz Zdrowia zawiadomił o wszczęciu postępowania administracyjnego w zakresie obowiązku ponoszenia kosztów świadczeń zdrowotnych.

Jeśli w tym czasie zgłosi się wstecznie członka rodziny do ubezpieczenia, wówczas nie poniesie on kosztów leczenia.

Kiedy wyrejestrować członka rodziny?

Gdy członek rodziny został zgłoszony do ubezpieczenia zdrowotnego, wówczas należy pamiętać, że w niektórych przypadkach należy go wyrejestrować. Dokonuje się tego na druku ZUS ZCNA. Wyrejestrowanie członka rodziny z ubezpieczenia zdrowotnego jest konieczne m.in. wtedy, gdy:

zgłoszono go do tego ubezpieczenia z innego tytułu (m.in. z umowy o pracę, umowy zlecenia, podjął działalność gospodarczą, zarejestrował się w urzędzie pracy jako osoba bezrobotna);
dziecko ukończyło naukę w szkole i ma ukończone 18 lat, a nie ma orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności lub równoważnego;
dziecko ukończyło 26 lat, chyba że ma orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności lub równoważne.

Przy wyrejestrowaniu członka rodziny deklaracji ZUS ZCNA wypełnia się w podobny sposób jak zgłoszenie. Jednak są dwie różnice:

w bloku IV.A. „Dane o członku rodziny osoby ubezpieczonej uprawnionym do świadczeń z ubezpieczenia zdrowotnego” w pierwszym polu należy wpisać cyfrę „2” oznaczającą wyrejestrowanie członka rodziny;
należy także wpisać datę utraty uprawnień do ubezpieczenia, czyli podać dzień zdarzenia, w którym członek rodziny utracił prawo do ubezpieczenia zdrowotnego.

Jeśli osoba prowadząca działalność gospodarczą chce zgłosić do ubezpieczenia zdrowotnego członków rodziny, to musi złożyć w ZUS-ie druk ZCNA. Jednak przed jego wypełnienie przedsiębiorca powinien ustalić, czy członek rodziny może zostać zgłoszony do takiego ubezpieczenia.#polecamy#

#banner-66336#

Question 2

Prowadzę jednoosobową działalność gospodarczą. Z tytułu działalności płacę tzw. duży ZUS, a z urzędem skarbowym rozliczam się kwartalnie. Czy zakładając teraz kolejną firmę zajmującą się zupełnie czymś innym, obowiązuje minie podwójna składka zdrowotna?

Accepted Answer

Jeśli przedsiębiorca ma dochody z kilku źródeł, na przykład prowadzi firmę, jest wspólnikiem spółki i jednocześnie pracuje na etacie, dochodzi do tak zwanego zbiegu tytułów ubezpieczeń. Istotne jest w takiej sytuacji ustalenie, jakie składki i w jakiej wysokości powinien opłacać.

Zbieg tytułów ubezpieczeń a składki społeczne

Zbieg tytułów do ubezpieczeń powstaje, gdy spełnia się warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi z dwóch lub więcej tytułów. Przy rozstrzyganiu, czy dana osoba będzie podlegała ubezpieczeniom społecznym obowiązkowo lub dobrowolnie z danego tytułu, bądź nie będzie podlegała wcale, kluczowe znaczenie mają:#zobacztez#

rodzaj tytułu do ubezpieczeń (np. umowa o pracę, działalność gospodarcza);
miesięczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe z poszczególnych tytułów;
uprawnienia emerytalne i rentowe danej osoby.

Wtedy w zależności od sytuacji można podlegać ubezpieczeniom społecznym z jednego tytułu obowiązkowo, a z pozostałych dobrowolnie, bądź obowiązkowo z kilku tytułów jednocześnie.

Dla osoby prowadzącej kilka rodzajów pozarolniczej działalności ubezpieczenia społeczne są zawsze obowiązkowe z jednego wybranego przez nią rodzaju działalności (art. 9 ust. 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). Z pozostałych działalności nie podlega ona tym ubezpieczeniom ani dobrowolnie, ani obligatoryjnie.

[alert-info]Art. 9 ust. 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych

Osoba prowadząca kilka rodzajów działalności pozarolniczej jest objęta obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z jednego wybranego przez siebie rodzaju działalności.[/alert-info]

Przykład 1.

Pan Karol prowadzi dwie pozarolnicze działalności gospodarcze. Pierwsza to sklep zoologiczny, druga to działalność „usługi ogrodnicze”. Pan Karol chce podlegać obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia sklepu, zatem tylko z tej działalności zobowiązany jest opłacać składki na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne.

Składka zdrowotna a zbieg tytułów do ubezpieczeń

Z kolei składkę na ubezpieczenie zdrowotne przedsiębiorca powinien opłacać odrębnie od każdego rodzaju działalności. Jeżeli bowiem ubezpieczony prowadzący działalność pozarolniczą uzyskuje przychody z więcej niż jednego rodzaju działalności, składka na ubezpieczenie zdrowotne jest opłacana odrębnie od każdego z nich.

[alert-info]Art. 82 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych

3. Jeżeli ubezpieczony prowadzący działalność pozarolniczą uzyskuje przychody z więcej niż jednego rodzajów działalności określonych w ust. 5, składka na ubezpieczenie zdrowotne jest opłacana odrębnie od każdego rodzaju działalności, z zastrzeżeniem ust. 4.
4. Jeżeli ubezpieczony prowadzący działalność pozarolniczą uzyskuje przychody z więcej niż jednej spółki w ramach tego samego rodzaju działalności, o której mowa w ust. 5 pkt 1–5, składka na ubezpieczenie zdrowotne opłacana jest odrębnie od każdej prowadzonej spółki.
4a. Przepisy ust. 3 i 4 stosuje się odpowiednio do osób, o których mowa w art. 18 wyłączenie z podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym ust. 1 Ustawy z 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców.
5. Rodzajami działalności są:

działalność gospodarcza prowadzona w formie spółki cywilnej;
działalność gospodarcza prowadzona w formie jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością;
działalność gospodarcza prowadzona w formie spółki jawnej;
działalność gospodarcza prowadzona w formie spółki komandytowej;
działalność gospodarcza prowadzona w formie spółki partnerskiej;
wykonywanie działalności twórczej lub artystycznej jako twórca lub artysta;
wykonywanie wolnego zawodu w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne;
wykonywanie wolnego zawodu, z którego przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych;
inna niż określona w pkt 1–8 pozarolnicza działalność gospodarcza prowadzona na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych.[/alert-info]

Ważne jest, że jeżeli uzyskuje się przychody z więcej niż jednej spółki (nawet jeśli jest w ramach tego samego rodzaju), to składkę na ubezpieczenie zdrowotne opłaca się odrębnie od każdej z nich.

#banner-65358#

Przykład 2.

Pani Anna prowadzi dwie spółki cywilne, dlatego zobowiązana jest opłacać składkę zdrowotną odrębnie od każdej z nich.

W niektórych przypadkach prowadzenie dwóch działalności sprawi jednak, że będzie można opłacać pojedynczą składkę zdrowotną. Jako jeden z rodzajów działalności występuje „inna niż wcześniej wymieniona pozarolnicza działalność gospodarcza prowadzona na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych”. Osoby prowadzące indywidualnie tego typu działalności na własny rachunek na podstawie wpisu do CEIDG (gdy w ramach jednego wpisu wykonują kilka działalności) opłacają składkę na ubezpieczenie zdrowotne w pojedynczej wysokości.

Przykład 3.

Pan Karol prowadzi na podstawie wpisu do CEIDG dwie działalności (obróbka drewna i produkcja bloczków budowlanych). Pan Karol może opłacać jedną składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Jest to jeden rodzaj działalności według przepisów ustawy zdrowotnej.

Natomiast istotne jest to, że osoba, która w ramach jednego wpisu do ewidencji działalności gospodarczej wykonuje dwa rodzaje działalności – działalność gospodarczą oraz tzw. wolny zawód – musi opłacać składkę na ubezpieczenie zdrowotne w podwójnej wysokości. Wynika to z faktu, że od 21 sierpnia 2004 roku osoby wykonujące wolny zawód były zobowiązane do dokonania wpisu do ewidencji działalności gospodarczej, czyli aktywność zawodowa stała się jednym z rodzajów działalności gospodarczej. Osoby, które w ramach jednego wpisu do ewidencji działalności gospodarczej prowadzą działalność gospodarczą oraz wykonują wolny zawód, mimo że realizowane są na podstawie jednego wpisu w organie ewidencyjnym, muszą opłacić składkę zdrowotną od każdego z jej rodzajów.

[alert-info]Stanowisko Ministerstwo Zdrowia z 21 stycznia 2005 roku (znak: MZ-UZ-P-71–263–1-AK/05): „(...) odrębną podstawę do opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne stanowi wykonywanie wolnego zawodu w ramach prowadzonej działalności oraz prowadzenie innej działalności niż wolny zawód. Oznacza to, że osoba posiadająca jeden wpis do ewidencji, z którego wynika, że jednocześnie wykonuje wolny zawód i prowadzi działalność gospodarczą w innym zakresie, jest zobowiązana do zapłacenia dwóch składek na ubezpieczenie zdrowotne”.[/alert-info]

Przykład 4.

Pan Jakub prowadzi działalność gospodarczą na podstawie jednego wpisu do ewidencji – prowadzi hurtownię dentystyczną i wykonuje wolny zawód jako lekarz dentysta. Wykonywanie wolnego zawodu jest traktowane jako osobny tytuł do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego, dlatego pan Jakub opłaca pojedyncze składki na ubezpieczenia społeczne, ale podwójną składkę na ubezpieczenie zdrowotne.

Podsumowując, w przypadku prowadzenia kilku działalności składkę na ubezpieczenie zdrowotne powinno się opłacać odrębnie od każdej z nich. Natomiast ubezpieczenia społeczne są zawsze obowiązkowe z jednego wybranego przez przedsiębiorcę rodzaju działalności.#polecamy##banner-65361#

Question 3

Jestem w czwartym tygodniu ciąży i aktualnie mam umowę o pracę na trzymiesięczny okres próbny, która zakończy się za miesiąc. Czy ciąża w trakcie umowy zawartej na okres próbny powoduje, że pracodawca nie może mnie zwolnić do dnia porodu?

Accepted Answer

Ciąża w trakcie umowy zawartej na okres próbny nie zawsze gwarantuje kontynuację zatrudnienia dla pracownicy – to, czy tego rodzaju umowa zostanie przedłużona pracownicy do dnia porodu, uzależnione jest od kilku czynników.

Umowa o pracę na okres próbny

Umowę o pracę na okres próbny pracodawcy zawierają najczęściej w celu weryfikacji kwalifikacji kandydata do pracy stałej. Chodzi tutaj o sprawdzenie – w praktyce – wiedzy oraz umiejętności nowego pracownika. Na tym etapie istotne mogą okazać się również kwestie związane z zaangażowaniem w wykonywaną pracę oraz umiejętność odnalezienia się w kulturze organizacyjnej panującej w firmie. Również samemu pracownikowi umowa taka ma zagwarantować możliwość przekonania się, czy wybrana przez niego firma będzie dobrym miejscem pracy, dającym poczucie bezpieczeństwa oraz zapewniającym dalszy rozwój zawodowy.

Przepisy prawa znajdujące się w Kodeksie pracy doprecyzowują ramy, w jakich pracodawca może nawiązać współpracę z pracownikiem na podstawie umowy o pracę na okres próbny.

[alert-info]Art. 25 Kodeksu pracy
§ 1. Umowę o pracę zawiera się na okres próbny, na czas nieokreślony albo na czas określony.
§ 2. Umowę o pracę na okres próbny, nieprzekraczający 3 miesięcy, zawiera się w celu sprawdzenia kwalifikacji pracownika i możliwości jego zatrudnienia w celu wykonywania określonego rodzaju pracy.[/alert-info]#zobacztez#

Jak wskazuje na to art. 25 Kodeksu pracy, umowa na okres próbny może zostać zawarta między stronami stosunku pracy maksymalnie na okres 3 miesięcy. Natomiast przepisy nie definiują minimalnego okresu obowiązywania umowy na okres próbny.

Tego rodzaju umowa powinna co do zasady zostać sporządzona na piśmie w przynajmniej 2 jednakowych egzemplarzach (dla pracownika i pracodawcy). W samej umowie powinny zostać określone:

strony umowy;
jej rodzaj;
okres obowiązywania;
data zawarcia oraz warunki pracy i wynagrodzenia.

[alert-info]Umowa o pracę na okres próbny należy do grupy umów terminowych, natomiast nie jest to umowa na czas określony[/alert-info]

Jak wskazują przepisy, umowy na okres próbny pracodawca nie może zawrzeć z pracownikiem, który już wcześniej był zatrudniony w jego firmie. Od powyższej zasady istnieją jednak pewne odstępstwa ujęte przepisami prawa.

Wyjątkowo pracodawca może zawrzeć umowę o pracę na okres próbny z pracownikiem, z którym już kiedyś łączył go stosunek pracy, jeżeli stanowisko i określone zadania z nim związane w rzeczywistości różnią się od tych występujących wcześniej.

Dodatkowo pracodawca może podpisać z pracownikiem umowę na okres próbny, jeżeli od zakończenia obowiązywania ostatniego wiążącego ich stosunku pracy minęły co najmniej 3 lata. W tym przypadku dopuszczalne jest wykonywanie przez taką osobę pracy tego samego rodzaju w ramach tego samego stanowiska, co przy poprzednim zatrudnieniu.

#banner-64578#

[alert-info]Art. 25 Kodeksu pracy
§ 3. Ponowne zawarcie umowy o pracę na okres próbny z tym samym pracownikiem jest możliwe:

jeżeli pracownik ma być zatrudniony w celu wykonywania innego rodzaju pracy;
po upływie co najmniej 3 lat od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniej umowy o pracę, jeżeli pracownik ma być zatrudniony w celu wykonywania tego samego rodzaju pracy; w tym przypadku dopuszczalne jest jednokrotne ponowne zawarcie umowy na okres próbny[/alert-info]

Co istotne, umowy o pracę na okres próbny nie zawiera się z pracownikami młodocianymi. Zatrudnianie młodocianych jest możliwe:

w celu przygotowania zawodowego (nauka zawodu lub przyuczenie do wykonywania określonej pracy)
do wykonywania lekkich prac

– na podstawie umowy o pracę na czas określony.

[alert-info]Więcej na temat zatrudnienia młodocianych można przeczytać w artykule: Zatrudnianie młodocianych - podstawowe informacje.[/alert-info]

Umowa o pracę na okres próbny a okres wypowiedzenia

Co do zasady umowa o pracę na okres próbny rozwiązuje się z upływem czasu jej obowiązywania, jednakże może zostać również rozwiązana za wypowiedzeniem. Okres wypowiedzenia umowy na okres próbny wynosi odpowiednio:

3 dni robocze – jeżeli okres próbny nie przekracza 2 tygodni;
1 tydzień – jeżeli okres próbny jest dłuższy niż 2 tygodnie;
2 tygodnie – jeżeli okres próbny wynosi 3 miesiące.

Ciąża w trakcie umowy zawartej na okres próbny

Kobiety w ciąży zatrudnione na podstawie czy to umowy o pracę na czas nieokreślony, czy na określony lub próbny, podlegają pod ochronę zatrudnienia, której ramy zostały ujęte w zapisach Kodeksu pracy.

[alert-info]Art. 177 Kodeksu pracy
§ 1. Pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie ciąży, a także w okresie urlopu macierzyńskiego pracownicy, chyba że zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z jej winy i reprezentująca pracownicę zakładowa organizacja związkowa wyraziła zgodę na rozwiązanie umowy.[/alert-info]

Jednakże ciąża w trakcie umowy na okres próbny niekoniecznie musi skutkować kontynuacją współpracy pomiędzy ciężarną a pracodawcą.

Powyższa zasada nie jest stosowana w stosunku do umów o pracę na okres próbny nieprzekraczających jednego miesiąca.

Natomiast zgodnie z przepisami umowa o pracę zawarta na czas określony lub na okres próbny przekraczający jeden miesiąc, która uległaby rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży, zostaje przedłużona do dnia porodu.

W odpowiedzi na pytanie czytelniczki należy wskazać, że gdy w dniu rozwiązania umowy o pracę na okres próbny ciąża nie przekroczy trzeciego miesiąca ciąży, umowa o pracę nie zostanie z mocy prawa przedłużona do dnia porodu. Pracodawca może zawrzeć kolejną umowę o pracę (na czas określony lub nieokreślony), jednak nie jest do tego zobligowany przepisami prawa.#polecamy##banner-64575#

Question 4

Zatrudniamy pracowników w zadaniowym czasie pracy. Czy dla takich pracowników ewidencja czasu pracy jest obowiązkowa? Czy powinni mieć sporządzoną listę obecności?

Accepted Answer

Pracodawcy mają za zadanie prowadzenie ewidencji czasu pracy, co ma na celu sprawne wyliczenie wynagrodzenia. Choć nie ma odgórnie narzuconego wzoru ewidencji czasu pracy, powinna ona zawierać kilka stałych elementów i być prowadzona dla każdego pracownika odrębnie. Rozwijamy te kwestie w niniejszym artykule.

Zadaniowy czas pracy

Art. 128 kodeksu pracy określa czas pracy jako „czas, w którym pracownik pozostaje do dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy”. Zadaniowy czas pracy jest jednym z systemów czasu pracy. Kodeks pracy jasno precyzuje, że w przypadkach uzasadnionych rodzajem pracy lub jej organizacją albo miejscem wykonywania może być stosowany właśnie system zadaniowego czasu pracy. W takim przypadku pracodawca w porozumieniu z pracownikiem ustala czas niezbędny do wykonania powierzonych zadań.

Pracodawca nie ma obowiązku sporządzania rozkładu czasu pracy, jeżeli w porozumieniu z pracownikiem ustali czas niezbędny do wykonania powierzonych mu zadań, uwzględniając wymiar czasu pracy wynikający z norm. Oznacza to przede wszystkim, że czas pracy osoby zatrudnionej w zadaniowym systemie nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w tygodniu, tak samo jak ma to miejsce w przypadku pracowników zatrudnionych w innych systemach czasu pracy.

[alert-info]Czas pracy pracownika zatrudnionego w systemie zadaniowym nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym![/alert-info]

Prowadzenie ewidencji czasu pracy od 2019 r.

W 2019 r. zostały wprowadzone nowe przepisy dotyczące ewidencjonowania czasu pracy. Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie dokumentacji pracowniczej jasno określa, jakie elementy ma zawierać ewidencja czasu pracy. Ewidencja powinna mianowicie informować o: #zobacztez#

liczbie przepracowanych godzin oraz godzinie rozpoczęcia i zakończenia pracy,
liczbie godzin przepracowanych w porze nocnej,
liczbie godzin nadliczbowych,
dniach wolnych od pracy, z oznaczeniem tytułu ich udzielenia,
liczbie godzin dyżuru oraz godzinie rozpoczęcia i zakończenia dyżuru, ze wskazaniem miejsca jego pełnienia,
rodzaju i wymiarze zwolnień od pracy,
rodzaju i wymiarze innych usprawiedliwionych nieobecności w pracy,
wymiarze nieusprawiedliwionych nieobecności w pracy,
czasie pracy pracownika młodocianego przy pracach wzbronionych młodocianym, których wykonywanie jest dozwolone w celu odbycia przez nich przygotowania zawodowego.

[alert-info]Od 2019 r. w ewidencji czasu pracy należy wykazywać liczbę przepracowanych godzin (w tym w porze nocnej i nadgodzin) oraz godzinę rozpoczęcia i zakończenia pracy.[/alert-info]

Zadaniowy czas pracy a ewidencja czasu pracy

W zadaniowym czasie pracy pracownik nie ma narzuconego rozkładu czasu pracy. Powinien on jednak wykonać powierzone mu zadania, które są do zrealizowania w określonym przez pracodawcę czasie. Pracownik rozliczany jest zatem z wykonanych zadań, nie zaś z przepracowanych godzin.

Dla zatrudnionego w zadaniowym czasie pracy ewidencja czasu pracy jest jednak obowiązkowa tak samo jak dla pozostałych pracowników. Wprawdzie nie ewidencjonuje się w niej godzin pracy, ale konieczne jest wprowadzanie informacji m.in. o urlopie, delegacjach, nieobecnościach usprawiedliwionych lub nieusprawiedliwionych. Ewidencja czasu pracy powinna również przedstawiać informację o zachowaniu minimalnych odpoczynków dobowych (11 godzin czasu wolnego pomiędzy zakończeniem a rozpoczęciem pracy) oraz tygodniowych (35 godzin nieprzerwanego odpoczynku tygodniowego).

#banner-42762#

Zadaniowy czas pracy a lista obecności

Lista obecności a ewidencja czasu pracy to dwa zupełnie różne dokumenty. Warto pamiętać, że to ewidencja czasu pracy powinna być dokumentem, na podstawie którego pracodawca dokonuje rozliczenia czasu pracy i ustala wynagrodzenie. Lista obecności ma służyć jedynie do potwierdzania obecności w pracy. W przypadku zadaniowego czasu pracy pracownik zatrudniony w takim systemie nie ma obowiązku podpisywania list obecności, a swoją obecność może potwierdzić np. telefonicznie lub mailowo – w zależności od specyfiki danego zakładu.

Choć lista obecności nie jest obowiązkowa, warto pamiętać, że pracownik ma obowiązek w razie zaistnienia powodów uniemożliwiających stawienie się do pracy niezwłocznie zawiadomić pracodawcę o przyczynie swojej nieobecności i przewidywanym okresie jej trwania, nie później niż w drugim dniu nieobecności w pracy. Pracodawca powinien bowiem posiadać wiedzę, że dany pracownik nie pracuje danego dnia bez względu na system czasu pracy, w którym jest zatrudniony.

Ewidencja czasu pracy w systemie zadaniowym – podsumowanie

Zmiana przepisów dotycząca treści ewidencji czasu pracy nie wpłynęła znacząco na sposób jej prowadzenia dla pracowników objętych systemem zadaniowym. Nadal należy prowadzić dla nich ewidencje czasu pracy, ale nie musi ona zawierać godzin pracy, w tym zapisów o godzinie rozpoczęcia i zakończenia pracy. Lista obecności nie jest obowiązkowa. Warto przypomnieć, że nieprowadzenie dokumentacji pracowniczej, w tym dotyczącej ewidencjonowania czasu pracy, jest wykroczeniem przeciwko prawom pracownika i grozi grzywną od 1000 zł do 30 000 zł.

Prowadzenie ewidencji czasu pracy w systemie kadrowo-płacowym

Rozliczanie czasu pracy nie należy do najprostszych zadań pracodawcy. Warto skorzystać z narzędzi, które pozwalają na intuicyjne prowadzenie ewidencji pracy zatrudnionych osób. Jednym z nich jest system do prowadzenia kadr i naliczania płac wFirma.pl. Pozwala on zarówno na drukowanie list obecności pracowników, jak i wprowadzanie wszelkich absencji.

Listę obecności można wydrukować poprzez KADRY » PRACOWNICY » DRUKUJ » LISTĘ OBECNOŚCI.

Ewidencja czasu pracy - generowanie listy obecności

Natomiast nieobecności można wprowadzać w KADRY » PRACOWNICY, klikając na pracownika i po otwarciu się okna przechodząc do zakładki CZAS PRACY. Zarówno z podzakładek ECP, GRAFIK czy NIEOBECNOŚCI można wprowadzić absencje pracownika poprzez DODAJ/DODAJ NIEOBECNOŚĆ.

Ewidencja czasu pracy w sysyemie wfirma.pl

Po zakończeniu miesiąca użytkownik może pobrać ewidencję czasu pracy w formacie PDF.

#polecamy#

#banner-64335#

Question 5

Zatrudniam pracownika, który od jakiegoś czasu przebywa na zwolnieniu lekarskim. L4 wystawione jest także na okres obejmujący dni wolne od pracy. Czy ustalając 33 dni, za które to pracodawca wypłaca wynagrodzenie chorobowe, trzeba je uwzględniać? Jak liczyć dni zwolnienia lekarskiego? Czy okresy choroby się sumują?

Accepted Answer

Pracownik powinien otrzymać wynagrodzenie chorobowe lub zasiłek za każdy dzień niezdolności do pracy. Bez znaczenia pozostaje, czy choroba przypada w okresie, w którym pracownik powinien wykonywać pracę, czy też w dniach wolnych od pracy. Pracodawca musi wiedzieć, przez jaki czas wypłaca pracownikowi poszczególne świadczenia.

Jak liczyć dni zwolnienia lekarskiego – kiedy wypłacić wynagrodzenie chorobowe, a kiedy zasiłek?

Okres, przez który pracownikowi przysługuje wynagrodzenie chorobowe, zależny jest od wieku pracownika. Osobom, które nie ukończyły 50. roku życia wspomniane świadczenie przysługuje przez okres 33 dni, natomiast dla pracowników powyżej 50 lat wynagrodzenie chorobowe przysługuje przez 14 dni.

[alert-info]Art. 92 § 4 Kodeksu pracy
Za czas niezdolności do pracy, o której mowa w § 1, trwającej łącznie dłużej niż 33 dni w ciągu roku kalendarzowego, a w przypadku pracownika, który ukończył 50. rok życia, trwającej łącznie dłużej niż 14 dni w ciągu roku kalendarzowego, pracownikowi przysługuje zasiłek chorobowy na zasadach określonych w odrębnych przepisach.[/alert-info]

#zobacztez#Warto również doprecyzować, że w roku, w którym pracownik kończy 50 lat, wynagrodzenie chorobowe przysługuje mu przez 33 dni. Dopiero od początku następnego roku pracodawca będzie wypłacał to świadczenie przez 14 dni. Zostało to wyjaśnione w art. 92 § 5 Kodeksu pracy.

Przykład 1.

Pan Ryszard urodził się 13 września 1971 roku. Pierwsze zwolnienie lekarskie otrzymał od 25 sierpnia do 30 września 2021 roku. Pomimo ukończenia przez pracownika w dniu 13 września 50. roku życia pracodawca powinien wypłacić wynagrodzenie chorobowe za okres 33 dni. Dopiero od 2022 roku świadczenie będzie należne jedynie przez 14 dni.

Co ważne, pula 33 dni lub 14 dni dotyczy całego roku kalendarzowego. Pracownik nie musi chorować przez ciągły okres. Od 34. lub 15. dnia choroby otrzymuje już świadczenie w postaci zasiłku chorobowego z ZUS-u. Zasiłek chorobowy wypłacany jest zwykle przez okres 182 dni, a w przypadku gdy niezdolność do pracy powstaje w okresie ciąży lub została spowodowana gruźlicą – przez 270 dni.

Przykład 2.

Z powodu przewlekłej choroby pani Leokadia często otrzymuje zwolnienia lekarskie. W 2021 roku była niezdolna do pracy w okresie:

17.01 – 25.01 – 9 dni
10.03 – 12.03 – 3 dni
29.05 – 9.06 – 12 dni
20.07 – 24.07 – 5 dni
1.10 – 8.10 – 8 dni

Nie ukończyła 50. roku życia, więc wynagrodzenie chorobowe będzie jej przysługiwało przez 33 dni. Limit ten mija w trakcie L4 otrzymanego w październiku. Oznacza to, że za okres od 1 do 3 października otrzyma wynagrodzenie chorobowe, a od 4. do 8. będzie przysługiwał jej zasiłek chorobowy.

Przykład 3.

Pan Miłosz od stycznia do końca maja 2021 roku pracował w firmie X. W tym okresie przebywał na zwolnieniu lekarskim przez 12 dni. Od połowy czerwca podjął pracę w firmie Z. W 2021 roku pan Miłosz może otrzymać wynagrodzenie chorobowe u nowego pracodawcy przez 21 dni. Po tym czasie będzie przysługiwał mu zasiłek.

Jakie nieobecności uwzględnia się w puli 33 i 14 dni?

Przepisy ściśle określają, za jakiego rodzaju niezdolności do pracy przysługuje wynagrodzenie czy zasiłek chorobowy. Zalicza się do nich:

chorobę pracownika, w tym chorobę w czasie ciąży;
przebywanie na kwarantannie bądź izolacji;
pobyt w szpitalu;
wypadek w drodze do lub z pracy;
poddanie się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz poddania się zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów.

W razie wypadku podczas wykonywania pracy pracownik również otrzymuje L4. Jednakże jeżeli zdarzenie zostanie uznane za wypadek w pracy, to zatrudnionemu będzie przysługiwał zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego. W związku z tym dni zwolnienia lekarskiego nie wlicza się do limitów dotyczących wynagrodzenia chorobowego.

Zwolnienie lekarskie na opiekę nad dzieckiem lub innym członkiem rodziny również nie powinno zostać uwzględniane w puli 33/14 dni. Za okres sprawowania opieki ubezpieczonemu od pierwszego dnia przysługuje zasiłek opiekuńczy.

#banner-41343#

Niezdolność do pracy na przełomie roku

Wiemy już, jak liczyć dni zwolnienia lekarskiego podlegające wliczeniu do limitów dotyczących wynagrodzenia chorobowego. Warto przypomnieć, że wspomniane pule odnoszą się do jednego roku kalendarzowego. Oznacza to, że w kolejnym roku pracownik ponownie będzie otrzymywał od pracodawcy świadczenie przez 33 lub 14 dni. Problematyczna może być sytuacja, gdy niezdolność do pracy występuje na przełomie roku. Wtedy istotny jest rodzaj świadczenia przysługujący 31 grudnia. Jeżeli tego dnia pracownik miał prawo do:

wynagrodzenia chorobowego, wówczas od 1 stycznia ponownie przysługuje mu wynagrodzenie chorobowe przez okres 33 lub 14 dni. Zasada ta obowiązuje także wtedy, gdy 31 grudnia był 33. dniem (lub 14. dniem) niezdolności do pracy;
zasiłku chorobowego, to od 1 stycznia w dalszym ciągu będzie przysługiwał mu zasiłek chorobowy za cały okres nieprzerwanej niezdolności do pracy. Gdyby pomiędzy zwolnieniami wystąpił chociażby jeden dzień przerwy, to za okres po przerwie pracownik uzyskuje prawo do wynagrodzenia chorobowego przez 33/14 dni. Nie ma znaczenia, czy taka przerwa wystąpi w dzień roboczy, czy dzień wolny od pracy.

Przykład 4.

Pan Franciszek otrzymał zwolnienie lekarskie na okres od 14 grudnia do 12 stycznia. W dniu 31 grudnia przysługiwało mu wynagrodzenie chorobowe. Od 1 stycznia będzie miał zatem w dalszym ciągu prawo do wynagrodzenia chorobowego przez okres 33 dni.

Przykład 5.

Pani Irena jest niezdolna do pracy od 15 października 2020 roku do 29 stycznia 2021 roku. 31 grudnia miała prawo do zasiłku chorobowego, więc od 1 do 29 stycznia będzie przysługiwał jej zasiłek chorobowy. Kolejne zwolnienie lekarz wystawił 1 lutego 2021 roku. W związku z przerwą pomiędzy kolejnymi zwolnieniami lekarskimi od 1 lutego pracownicy będzie przysługiwał zasiłek chorobowy.

Jakie dokumenty powinien sporządzić pracodawca od 34. lub 15. dnia?

Dowiedzieliśmy się, jak liczyć dni zwolnienia lekarskiego. Teraz należy wspomnieć o tym, jakie formalności ciążą na pracodawcy po upływie okresu, za jaki należne jest wynagrodzenie chorobowe. Jeśli niezdolność do pracy przekracza 33 lub 14 dni w ciągu roku, to pracodawca niebędący płatnikiem zasiłków zobowiązany jest przekazać do ZUS-u zaświadczenie płatnika składek ZUS Z-3. Na podstawie tego druku zatrudnionemu zostanie wypłacony zasiłek chorobowy.

Wprowadzanie niezdolności do pracy w systemie wFirma.pl

System wFirma.pl umożliwia rozliczanie nieobecności chorobowych pracowników oraz wystawianie stosownych zaświadczeń, które należy przekazać do ZUS-u. Aby wprowadzić chorobę pracownika, trzeba przejść do zakładki KADRY » PRACOWNICY » Szczegóły pracownika » CZAS PRACY » NIEOBECNOŚCI » DODAJ.

jak liczyć dni zwolnienia lekarskiego - dodawanie choroby

Po pojawieniu się okna w polu Rodzaj wprowadza się chorobę i poniżej wybiera właściwy kod świadczenia przerwy.

jak liczyć dni zwolnienia lekarskiego - rodzaj nieobecnosci

Co ważne, w sytuacji gdy program wykryje, że wprowadzona nieobecność wykroczy poza okres 33 lub 14 dni, wówczas automatycznie poinformuje użytkownika o podziale okresu odpowiednio na kod 331 oraz 313.

jak liczyć dni zwolnienia lekarskiego - komunikat

Jeżeli pracodawca nie jest płatnikiem zasiłków, to po zapisaniu choroby może zaznaczyć wpis i wybrać opcję DRUKUJ » ZUS Z-3. Wówczas pojawi się wypełniony formularz, który po zapisaniu można pobrać na dysk:

w formacie PDF, a następnie wydrukować i wysłać listem do ZUS-u lub
w formacie XML, a następnie zaimportować plik na PUE i przekazać go do ZUS-u elektronicznie.

Ponadto podczas wyliczania list płac wynagrodzenie chorobowe bądź zasiłek zostaną naliczone automatycznie.

Aby wiedzieć, jak liczyć dni zwolnienia lekarskiego pracownika, należy pamiętać nie tylko o zasadzie dotyczącej wieku, ale także mieć świadomość, jaki rodzaj nieobecności uwzględniać w puli 33 lub 14 dni. Pomocne w tym pozostają systemy kadrowe, w których przedsiębiorca otrzymuje podpowiedzi o prawidłowym rozliczeniu takich absencji.#polecamy##banner-62751#

Question 6

Zatrudniam 30 osób, z czego większość to obcokrajowcy. Obowiązek przekazania za nich PIT-11 za 2020 rok do urzędu skarbowego mija 31 stycznia, zatem chciałabym sporządzić deklaracje odpowiednio wcześnie. Czy to prawda, że obecnie PIT-11 za cudzoziemca-rezydenta można wysłać tylko z numerem PESEL?

Accepted Answer

Cudzoziemiec zamieszkujący i podejmujący pracę na terenie Polski, powinien wystąpić w gminie właściwej ze względu na miejsce zamieszkania czy zameldowania na pobyt stały lub czasowy, o wydanie numeru PESEL.

Identyfikator podatkowy na PIT-11

Od 2018 roku jedynym właściwym identyfikatorem podatkowym, dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej przybywających na terytorium kraju w celu wykonywania pracy, jest numer PESEL.

Wyjątek stanowi sytuacja, gdy obcokrajowiec prowadzi tu działalność gospodarczą i ma nadany NIP, wówczas ten identyfikator co do zasady może być wystarczający do rozliczenia. Mówi o tym ustawa z 13 października 1995 roku o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników.

[alert-info]Art. 3. ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników
1. Identyfikatorem podatkowym jest:
1) numer PESEL – w przypadku podatników będących osobami fizycznymi objętymi rejestrem PESEL nieprowadzących działalności gospodarczej lub niebędących zarejestrowanymi podatnikami podatku od towarów i usług;
2) NIP – w przypadku pozostałych podmiotów podlegających obowiązkowi ewidencyjnemu, o którym mowa w art. 2.[/alert-info]

PIT-11 za cudzoziemca bez numeru PESEL - zmiany od 1 czerwca 2021!

Od kilku lat PIT-11 za cudzoziemca, który nie ma nadanego żadnego identyfikatora przez polski urząd, można było rozliczyć podając serię i numer paszportu. W polu dotyczącym NIP wpisywało się wtedy “9999999999”. Złożenie takiego zeznania za 2020 z wykazaniem paszportu i samych dziewiątek również było możliwe.

Jednak od 1 czerwca 2021 roku sytuacja uległa zmianie. Od tego momentu, obcokrajowiec, który do tej pory posługiwał się NIP lub Paszportem dla celów podatkowych, zobowiązany jest posiadać PESEL. W celu otrzymania numeru PESEL dla celów podatkowych, obcokrajowiec powinien zgłosić się do urzędu gminy, w której zamieszkuje. Tym samym, nie jest już możliwe składanie zeznań podatkowych za podatnika z błędnymi numerami identyfikatorów podatkowych. Jedynym prawidłowym identyfikatorem będzie PESEL.

[alert-info]Podatnik - obcokrajowiec, ma 30 dni na uzyskanie numeru PESEL na cele podatkowe jeśli w dniu wejścia w życie przepisów posługiwał się NIP.[/alert-info]

Instrukcję jak uzyskać nadanie numeru PESEL można znaleźć na stronie gov.pl

Wysyłka PIT-11 tylko elektronicznie

Oprócz tego, że od 2019 roku skrócono okres przekazywania PIT-11 do urzędu skarbowego – wszyscy pracodawcy muszą złożyć to zeznanie za 2020 rok do 31 stycznia 2021 roku – przepisy zezwalają na wysyłkę deklaracji wyłącznie za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Czyli wyeliminowana została możliwość składania zeznania w formie papierowej. Ilość zatrudnianych pracowników nie ma tu żadnego znaczenia (dotychczas wysyłka elektroniczna była obowiązkowa dla pracodawców zatrudniających co najmniej 5 pracowników).#polecamy# #banner-62031#

Question 7

Pracownik otrzymał wezwanie do sądu w charakterze świadka. Czy mam obowiązek zwalniać go z pracy? Jak potraktować ewentualną absencję pracownika? Czy jest to usprawiedliwiona nieobecność w pracy, za którą powinienem zapłacić pracownikowi?

Accepted Answer

Stawiennictwo na wezwanie do sądu jest obowiązkowe. Jedynie w przypadkach wymienionych w przepisach prawa osoba wezwana przez sąd może nie brać udziału w rozprawie, usprawiedliwiając jednak swoją nieobecność. Dlatego pracodawca jest obowiązany zwolnić pracownika od pracy na czas niezbędny do stawienia się na wezwanie sądu.

Usprawiedliwiona nieobecność w przypadku wezwania do sądu

Z § 6 Rozporządzenia MPiPS z 15 maja 1996 roku w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy wynika, że pracodawca ma obowiązek zwolnić pracownika od pracy na czas niezbędny do stawienia się na wezwanie organu administracji rządowej lub samorządu terytorialnego, sądu, prokuratury, policji albo organu prowadzącego postępowanie w sprawach o wykroczenia. Jeśli pracownik otrzymał wezwanie do sądu w charakterze świadka, pracodawca zwalnia go z pracy na czas niezbędny na rozprawę, ale także dojazd do i z sądu. Taki dzień uznawany jest za usprawiedliwioną nieobecność niepłatną, czyli pracownik nie otrzymuje wynagrodzenia.

#zobacztez#

Aby usprawiedliwić nieobecność, pracownik jednak musi dokonać kilku obowiązków formalnych. Powinien on przedstawić pracodawcy pisemne wezwanie sądu, na którym jest adnotacja, że stawił się on we wskazanym terminie. Na pierwsze posiedzenie strony otrzymują pisemne wezwanie do sądu, ale często już tak się nie dzieje w przypadku kolejnych rozprawy (osoby otrzymują ustną informację). W takim przypadku, zgodnie z § 3 pkt 4 rozporządzenia, pracownik powinien poprosić o wysłanie mu pisemnego wezwania, gdyż bez niego nie będzie w stanie zwolnić się z pracy. Po potwierdzenie o stawieniu się na wezwanie sądu pracownik udaje się po zakończeniu posiedzenia do sekretariatu sądu.

Wezwanie do sądu – nieobecność niepłatna

Zgodnie z przepisami, za czas zwolnienia od pracy niezbędny do stawienia się na wezwanie do sądu lub prokuratury – pracownik nie zachowuje prawa do wynagrodzenia. Jednak według art. 85 ust. 1 ustawy z 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, świadek może otrzymać zwrot kosztów podróży oraz noclegu, a także utraconych zarobków lub dochodów, powiązanych ze stawiennictwem w sądzie. Zwrot utraconego wynagrodzenia otrzymuje się na podstawie wniosku. Utracony zarobek przyznaje się świadkowi w wysokości jego przeciętnego dziennego dochodu. Zostaje to obliczone na podstawie wystawionego przez pracodawcę zaświadczenia określającego wysokość utraconego wynagrodzenia. W przypadku zatrudnionego na podstawie umowy o pracę, przeciętny dzienny utracony zarobek oblicza się według zasad obowiązujących przy ustalaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop. #polecamy##banner-58938#

Question 8

Pan Tomasz pracuje u nas w firmie od 1 stycznia 2016 roku. Przez 4 lata pracy nie miał ani jednego dnia wolnego. W styczniu i lutym 2021 roku chcemy udzielić mu całego zaległego urlopu. Nie wiemy jednak, czy urlop nie uległ przedawnieniu. Jak liczyć okres przedawnienia urlopu wypoczynkowego?

Accepted Answer

Każda osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę ma prawo wykorzystać przysługujący jej urlop wypoczynkowy. Należy jednak liczyć się z tym, iż prawo to może ulec przedawnieniu. Poniżej odpowiedź na pytanie, ile wynosi okres przedawnienia urlopu wypoczynkowego.

Urlop wypoczynkowy

Zgodnie z Kodeksem pracy urlop wypoczynkowy przysługuje każdemu zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę. Wymiar urlopu zależy od dotychczasowego stażu pracy pracownika i wynosi:

20 dni na rok kalendarzowy dla pracownika ze stażem pracy poniżej 10 lat;
26 dni na rok kalendarzowy dla pracownika ze stażem pracy co najmniej 10 lat.

Do stażu pracy zalicza się m.in. zatrudnienia na podstawie umowy o pracę oraz okresy nauki zgodnie z programem nauczania szkoły lub uczelni, zakończone odpowiednim świadectwem, zaświadczeniem lub dyplomem. Co ważne, nie sumuje się okresów ukończenia poszczególnych szkół, a jedynie bierze pod uwagę szkołę, która przy obliczaniu stażu pracy zapewnia pracownikowi najwyższą liczbę lat. Gdy pracownik ukończył szkołę:.#zobacztez#

zasadniczą lub równorzędną zawodową – czas trwania nauki nie więcej niż 3 lata;
zawodową – czas trwania nauki nie więcej niż 5 lat;
średnią ogólnokształcącą – 4 lata;
policealną – 6 lat;
wyższą (w tym stopień licencjata) – 8 lat.

W sytuacji gdy pracownik pobierał naukę w czasie zatrudnienia, wówczas do stażu pracy, od którego zależy wymiar urlopu wypoczynkowego, wlicza albo okres zatrudnienia, albo okres nauki w zależności od tego, który jest korzystniejszy.

Co ważne, pracodawca powinien udzielić pracownikowi urlopu wypoczynkowego w tym roku, w którym pracownik nabył do niego prawo. Termin ustala się albo w drodze planowania, albo poprzez porozumienie pracodawcy z pracownikiem. Niewykorzystany w ustalonym terminie urlop powinien być odebrany do końca września kolejnego roku kalendarzowego. Jeśli jednak do tego czasu pracownik nie zrealizuje zaległego urlopu, pracodawca ma prawo wysłać pracownika na urlop w dogodnym dla siebie terminie, nawet bez zgody zatrudnionego.[alert-info]Art. 152 § 1 Kodeksu pracy
Pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego, zwanego dalej „urlopem”.

Art. 163 § 1 Kodeksu pracy
Urlopy powinny być udzielane zgodnie z planem urlopów. Plan urlopów ustala pracodawca, biorąc pod uwagę wnioski pracowników i konieczność zapewnienia normalnego toku pracy. Planem urlopów nie obejmuje się części urlopu udzielanego pracownikowi zgodnie z art. 167(2).

Art. 168 Kodeksu pracy
Urlopu niewykorzystanego w terminie ustalonym zgodnie z art. 163 należy pracownikowi udzielić najpóźniej do dnia 30 września następnego roku kalendarzowego; nie dotyczy to części urlopu udzielanego zgodnie z art. 167(2).[/alert-info]

Okres przedawnienia urlopu wypoczynkowego

W Kodeksie pracy zasadą jest, że roszczenia pracownicze przedawniają się po upływie 3 lat. Dotyczy to m.in. roszczeń o zaległe wynagrodzenie, o zaległy urlop wypoczynkowy czy ekwiwalent. Termin ten jest bezwzględnie obowiązujący i nie może być skracany ani wydłużany przez strony umowy o pracę.#banner-58134#

Podstawową kwestią będzie ustalenie, od kiedy biegnie wskazany w przepisach 3-letni termin. Przyjmuje się, że bieg przedawnienia roszczenia rozpoczyna się w dniu jego wymagalności. W przypadku urlopu będzie to zatem bądź koniec roku kalendarzowego, za który należy się urlop, bądź w przypadku urlopu zaległego, który należy wykorzystać do końca września roku następnego, okres przedawnienia liczy się od 1 października tego roku, na który został przeniesiony urlop.

Przykład 1.

Pan Tomasz z pytania nie wykorzystał przysługującego mu w latach 2016–2020 roku urlopu. Urlop za cały rok 2016 uległ przedawnieniu i pracownik nie będzie mógł go wykorzystać, natomiast urlop za lata 2017–2020 może zostać wykorzystany w 2021 roku. Wynika to z faktu, że urlop 2016 roku został przeniesiony jako urlop zaległy na 2017 rok, więc przedawnienie tego urlopu nastąpiło 1 października 2020 roku.

Przedawnienie urlopu wypoczynkowego w czasie korzystania z urlopów rodzicielskich

Przepisy przewidują sytuacje, w których następuje zawieszenie biegu przedawnienia. Oznacza to, że w przypadkach dopuszczonych przez prawo, nawet gdy okres przedawnienia rozpocznie swój bieg, należy wstrzymać się z jego odliczaniem. Takie okoliczności zostały wymienione w Kodeksie pracy i są to:

okres trwania przeszkody wynikającej z powodu siły wyższej, w którym uprawniony nie może dochodzić przysługujących mu roszczeń przed właściwym organem powołanym do rozstrzygania sporów (art. 293 K.p.);
czas korzystania z urlopu wychowawczego – w zakresie urlopu wypoczynkowego (art. 2931 K.p.).

W przypadku korzystania z urlopu wychowawczego odliczanie biegu przedawnienia dla urlopu wypoczynkowego ulega zatem zawieszeniu, a termin przedawnienia przesuwa się.

Przykład 2.

Pani Anna od 15 października 2016 roku do 25 marca 2017 roku przebywała na zwolnieniu lekarskim, następnie od 26 marca 2017 roku do 24 marca 2018 roku korzystała z urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego; bezpośrednio po nich realizowała urlop wychowawczy do 23 stycznia 2021 roku. Pani Anna nie wykorzystała w 2016 roku 5 dni urlopu. W tej sytuacji po powrocie z urlopu wychowawczego ma prawo do 5 dni urlopu z 2016 roku oraz pełnego urlopu za 2017, 2018 oraz 2021 rok. Wynika to z faktu, że:

termin przedawnienia dla dni zaległego urlopu za 2016 rok rozpoczął swój bieg 1 października 2017 roku i biegł do 24 marca 2018 roku (5 miesięcy i 24 dni), a następnie został przerwany (na okres urlopu wychowawczego) i zaczął dalej biec dopiero od 24 stycznia 2021 roku;
termin przedawnienia dla roszczenia o urlop za 2017 i 2018 rok powinien rozpocząć swój bieg odpowiednio 1 października 2018 roku i 1 października 2019 roku, w tym czasie pracownica była na urlopie wychowawczym, więc bieg przedawnienia nie rozpoczął się (rozpocznie się od dnia jej powrotu do pracy, tj. od 24 stycznia 2020 roku).

Urlop wypoczynkowy jest jednym z uprawnień pracownika. Zazwyczaj wykorzystuje się go w roku bieżącym lub kolejnym. Jednak gdy nie jest to możliwe, warto pamiętać, że ulega on przedawnieniu.#polecamy##banner-58137#

Question 9

Od roku przebywam na urlopie wychowawczym w pełnym wymiarze z tytułu umowy o pracę. Ostatnio dostałam propozycję zatrudnienia u innego pracodawcy. Czy praca podczas urlopu wychowawczego jest dozwolona?

Accepted Answer

Pracownik przebywający na urlopie wychowawczym ma prawo w tym czasie podjąć pracę na etacie lub inną działalność zarobkową. Nie może to jednak kolidować ze sprawowaniem osobistej opieki nad dzieckiem.

Kto może skorzystać z urlopu wychowawczego?

Urlop wychowawczy przysługuje osobie mającej co najmniej 6-miesięczny staż pracy. Co ważne, nie dotyczy to jedynie okresu zatrudnienia u pracodawcy, u którego pracownik chce skorzystać z tego przywileju, ale ogólnego stażu pracy na podstawie umowy o pracę.

Głównym założeniem urlopu wychowawczego jest przedłużenie sprawowania opieki nad dzieckiem. Rodzice mogą korzystać z niego w tym samym czasie.#zobacztez#

Ile trwa urlop wychowawczy?

Maksymalny okres urlopu wychowawczego to 36 miesięcy. Jednakże jeden z rodziców może wykorzystać maksymalnie 35 miesięcy – jeden miesiąc przeznaczony jest dla drugiego z nich. Zgodnie z art. 186 § 2 kodeksu pracy wychowawczy udzielany jest na okres nie dłuższy niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 lat.

Kodeks pracy pozwala na podzielenie tego urlopu na 5 części. Nie jest jednak określony maksymalny i minimalny okres trwania każdej z tych części. Liczbę części określa się na podstawie złożonych wniosków. Prośbę o urlop należy złożyć w formie pisemnej na 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z tego urlopu.

Praca podczas urlopu wychowawczego

Za czas urlopu wychowawczego pracownik nie otrzymuje wynagrodzenia czy zasiłku, jest to urlop całkowicie bezpłatny. Przepisy prawa dopuszczają podjęcie pracy zarobkowej w tym okresie. Nie powinno mieć to jednak wpływu na sprawowanie opieki nad dzieckiem.[alert-info]Art. 186² § 1. Kodeksu pracy
„W czasie urlopu wychowawczego pracownik ma prawo podjąć pracę zarobkową u dotychczasowego lub innego pracodawcy albo inną działalność, a także naukę lub szkolenie, jeżeli nie wyłącza to możliwości sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem”.[/alert-info]

Podjęcie pracy u obecnego pracodawcy

Pracownik może podjąć pracę u obecnego pracodawcy podczas korzystania z urlopu wychowawczego.

Powrót do pracy powinien nastąpić:

w dowolnym czasie, jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę,
po uprzednim zawiadomieniu pracodawcy – co najmniej 30 dni przed planowanym podjęciem pracy.

Wiąże się to jednak ze złożeniem wniosku o obniżenie etatu do wymiaru nie niższego niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy. Dokument taki należy złożyć 21 dni przed powrotem do pracy. Pracodawca powinien nie tylko uwzględnić wniosek pracownika, ale i pamiętać o tym, że od tej pory jest on chroniony przed zwolnieniem. Okres ochronny może trwać nawet do 12 miesięcy.#banner-57717#

Podpisanie umowy z innym zakładem pracy

W czasie trwania urlopu wychowawczego pracownik może podjąć pracę u innego pracodawcy. Warto jednak pamiętać, że praca podczas urlopu wychowawczego w wymiarze wyższym niż ½ etatu może zostać potraktowana jako uniemożliwiająca sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem.

Zatrudnienie na podstawie umowy zlecenie na urlopie wychowawczym również jest możliwe. Tu nie ma jednak wyznaczonego wymiaru czasu pracy, w jakim sprawujący opiekę będzie wykonywał czynności określone umową. Co do zasady należałoby się kierować regułą podobną, jak w przypadku stosunku pracy – praca powyżej 4 godzin mogłaby zostać uznana za przeszkadzającą w sprawowaniu opieki nad dzieckiem.

Gdyby stwierdzono, że wykonywanie pracy nie pozwala na sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem, pracodawca powinien wezwać pracownika do stawienia się do pracy w ciągu 30 dni od otrzymania takiej informacji. Przy tym nie może to być termin wcześniejszy niż 3 dni liczone od powzięcia takiej wiadomości. Mówi o tym art. 186² § 2 Kodeksu pracy.

W sytuacji, gdy zawarcie umowy z innym podmiotem spowoduje, że pracownik będzie podlegał pod ubezpieczenia społeczne, to jest on zobligowany do poinformowania pracodawcy udzielającego urlopu podjęciu dodatkowego zatrudnienia. Jeśli pracownik ma inny tytuł do objęcia ubezpieczeniem społecznym, to budżet państwa zaprzestaje finansowania składek emerytalno-rentowych za pracownika.

Podsumowanie

Praca podczas urlopu wychowawczego jest możliwa zarówno u obecnego, jak i innego pracodawcy. Nie ma tu również wymagań co do formy zatrudnienia – może to być zarówno umowa o pracę, jak i zlecenie. Najważniejsze jest jednak to, aby podjęcie pracy nie kolidowało z głównym celem, jaki niesie za sobą korzystanie z urlopu, czyli sprawowaniem opieki nad dzieckiem.#polecamy##banner-57720#

Question 10

Pracownik wypowiedział umowę o pracę na czas nieokreślony. Czy w związku z tym musi on podawać przyczynę wypowiedzenia umowy? Jaką podstawę prawną wpisać w wystawianym dla niego świadectwie pracy? Czy wypowiedzenie umowy o pracę na czas nieokreślony jest możliwe w każdym dowolnym momencie?

Accepted Answer

Rozwiązanie stosunku pracy jest regulowane przez kodeks pracy. Zgodnie z art. 30. § 1 kp umowa o pracę może zostać rozwiązana na mocy porozumienia stron, przez: oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia lub przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia, lub z upływem czasu, na jaki była zawarta.

Wypowiedzenie umowy o pracę

Umowa o pracę na czas nieokreślony może zostać rozwiązana za wypowiedzeniem przez każdą ze stron, zarówno przez pracownika, jak i pracodawcę. Wypowiedzenie umowy powinno zostać sporządzone na piśmie i zawierać następujące elementy:

miejscowość oraz datę,
dane pracodawcy i pracownika,
informację o wypowiedzeniu umowy wraz z datą jej zawarcia oraz oznaczeniem stron umowy,
informację o zachowaniu okresu wypowiedzenia,
podpisy obu stron umowy.

[alert-info]W przypadku, gdy stroną wypowiadającą umowę jest pracodawca, w wypowiedzeniu umowy o pracę powinna się znaleźć dodatkowo adnotacja o możliwości odwołania się przez pracownika do sądu pracy.[/alert-info]

#zobacztez#

Wypowiedzenie umowy o pracę na czas nieokreślony - okres wypowiedzenia

Długość okresu wypowiedzenia jest uzależniona od okresu, na jaki została zawarta umowa oraz od stażu pracy pracownika u danego pracodawcy. Zgodnie z art. 36. § 1. kp okres wypowiedzenia umowy o pracę na czas określony i nieokreślony jest taki sam i wynosi 2 tygodnie, jeśli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy, miesiąc w przypadku gdy pracownik jest zatrudniony co najmniej 6 miesięcy lub 3 miesiące dla pracowników zatrudnionych co najmniej 3 lata.

Momentem rozpoczęcia biegu wypowiedzenia jest:

pierwszy dzień kalendarzowy miesiąca następującego, po miesiącu, w którym wypowiedzenie umowy zostało złożone dla wypowiedzenia liczonego w wymiarze miesięcznym,
pierwsza niedziela po dniu złożenia wypowiedzenia umowy dla wypowiedzenia liczonego w wymiarze tygodniowym.

Przykład 1.

Pracownik posiadający staż pracy w wysokości 5 lat u danego pracodawcy złożył wypowiedzenie umowy o pracę na czas nieokreślony 18 listopada 2019 r. Momentem rozpoczęcia biegu wypowiedzenia będzie 1 grudnia 2019 r.

Przykład 2.

Pracownik zatrudniony u danego pracodawcy przez okres 4 miesięcy złożył wypowiedzenie umowy o pracę na czas nieokreślony 20 listopada 2019 r. Momentem rozpoczęcia biegu wypowiedzenia będzie 24 listopada 2019 r.

Obowiązek podania przyczyny wypowiedzenia umowy

Pracownik nie jest zobligowany do poinformowania pracodawcy o powodach wypowiedzenia umowy. Natomiast pracodawca, który wypowiada pracownikowi umowę o pracę na czas nieokreślony, ma obowiązek zamieścić w oświadczeniu przyczynę tego wypowiedzenia, przy czym przyczyna ta powinna być prawdziwa i konkretna.[alert-info]Obowiązek uzasadniania wypowiedzenia nie dotyczy pracownika.[/alert-info]

#banner-57837#

Rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem w świadectwie pracy

W przypadku zakończenia umowy z pracownikiem pracodawca powinien niezwłocznie, w ostatnim dniu pracy wydać pracownikowi świadectwo pracy podsumowujące jego okres zatrudnienia w danej firmie. Na świadectwie pracy, oprócz informacji dotyczących stanowiska, okresu i rodzaju wykonywanej pracy, oraz informacji niezbędnych do ustalenia uprawnień pracowniczych i uprawnień z ubezpieczenia społecznego, powinna znaleźć się informacja dotycząca trybu, oraz podstawy prawnej rozwiązania stosunku pracy, którą należy umieścić w punkcie 4 świadectwa pracy.

Umowę o pracę rozwiązuje się na podstawie:

art. 30 § 1 pkt 1 – jeżeli umowa została rozwiązana na mocy porozumienia stron,
art. 30 § 1 pkt 2 – w przypadku, gdy umowa uległa rozwiązaniu za wypowiedzeniem przez pracownika lub pracodawcę,
art. 30 § 1 pkt 3 – jeżeli umowa została rozwiązana przez pracownika lub pracodawcę bez zachowania okresu wypowiedzenia,
art. 30 § 1 pkt 4 – w sytuacji, gdy umowa została rozwiązana z upływem czasu, na jaki była zawarta,
art. 30 § 1 pkt 3 w związku z art. 52 § 1 pkt 2 – przy rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia z powodu popełnienia przez pracownika w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem.

[alert-info]Przeczytaj więcej na temat wypowiedzenia umowy o pracę:
Wypowiedzenie umowy o pracę na czas określony
Kiedy i w jakiej formie złożyć wypowiedzenie umowy o pracę?
Rozwiązanie umowy za wypowiedzeniem art. 30 § 1 pkt 2 kp[/alert-info]

Ponadto, poza wymienionymi wyżej, wyróżniamy również podstawy prawne szczególnego ustania zatrudnienia, które dotyczą między innymi rozwiązania umowy na skutek śmierci pracownika lub pracodawcy, przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę, z powodu tymczasowego aresztowania pracownika itp.

Podsumowując, wypowiedzenie umowy o pracę na czas nieokreślony może zostać złożone zarówno przez pracodawcę, jak i pracownika, natomiast obowiązek związany z uzasadnieniem przyczyny wypowiedzenia ciąży jedynie na pracodawcy. Jeśli umowa na czas nieokreślony została rozwiązana za wypowiedzeniem przez pracownika, wówczas na świadectwie pracy w ust. 4 należy wskazać jako podstawę prawną rozwiązania umowy art. 30 § 1 pkt 2 i zaznaczyć, że umowę wypowiedział pracownik.

Wypowiedzenie umowy na czas nieokreślony w systemie wfirma.pl

W systemie wfirma.pl istnieje możliwość zakończenia umowy z pracownikiem. Funkcja ta jest dostępna w pakiecie Kadry i płace.

Aby rozwiązać umowę z pracownikiem należy przejść do zakładki KADRY » UMOWY, zaznaczyć daną umowę oraz wybrać z górnego Menu opcję DODAJ » ZAKOŃCZENIE.

wypowiedzenie umowy o pracę na czas nieokreślony

W kolejnym kroku w oknie dodawania zakończenia umowy o pracę należy wybrać podstawę rozwiązania umowy oraz uzupełnić okres wypowiedzenia.

wypowiedzenie umowy o pracę na czas nieokreślony

Szczegóły dotyczące rozwiązywania umowy z pracownikiem w systemie wfirma.pl znajdują się w artykule pomocy: Jak rozwiązać umowę o pracę z pracownikiem?

#polecamy##banner-57840#

Question 11

Moi pracownicy czasami oddają krew. W tej sytuacji powinni otrzymać cały dzień wolny w dniu oddawania krwi, czy tylko jego część przypadającą na wszystkie procedury? Czy pracownik powinien mnie poinformować o swojej nieobecności wcześniej? Za zwolnienie od pracy pracownika oddającego krew mam mu naliczyć wynagrodzenie?

Accepted Answer

Okres zwolnienia od pracy jest uzależniony od zaświadczenia, jakie zostanie wydane pracownikowi przez stację krwiodawstwa. Może to być zwolnienie z całego dnia pracy lub tylko z jego części.

Usprawiedliwienie nieobecności w pracy w przepisach

Zgodnie z Kodeksem pracy pracownik jest zobowiązany do wykonywania pracy w czasie i miejscu wyznaczonym przez pracodawcę. Oznacza to, że osoba zatrudniona powinna potwierdzać swoją obecność w pracy. Oczywiście niekiedy mają miejsce wydarzenia, które nie pozwalają na wykonywanie w danym dniu obowiązków służbowych. Zgodnie z § 1. rozporządzenia w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy przyczynami usprawiedliwiającymi nieobecność pracownika w pracy są:

zdarzenia i okoliczności określone przepisami prawa pracy, które uniemożliwiają stawienie się pracownika do pracy i jej świadczenie;
inne przypadki niemożności wykonywania pracy wskazane przez pracownika i uznane przez pracodawcę za usprawiedliwiające nieobecność w pracy.

[alert-info]Nieusprawiedliwiona nieobecność w pracy powoduje nie tylko utratę wynagrodzenia za czas nieprzepracowany, ale w niektórych przypadkach uprawnia pracodawcę do wypowiedzenia pracownikowi umowy w trybie dyscyplinarnym.[/alert-info]

#zobacztez#

W jakim terminie pracownik powinien poinformować pracodawcę o nieobecności?

Zgodnie ze wspomnianym rozporządzeniem w sytuacji gdy pracownik jest w stanie z góry określić termin swojej nieobecności, wówczas zobowiązany jest do poinformowania o tym fakcie pracodawcy wcześniej. Chodzi tu nie tylko o okres absencji, ale także o jej przyczynę. Zgłoszenie nieobecności w późniejszym terminie jest uzasadnione tylko w razie wystąpienia szczególnych okoliczności. Wśród nich wymienia się obłożną chorobę połączoną z brakiem lub nieobecnością domowników albo inne zdarzenia losowe.

Z kolei jeśli zdarzenie, którym spowodowana jest nieobecność pracownika, jest nagłe, wówczas zatrudniony zobligowany jest do powiadomienia pracodawcy o tym fakcie niezwłocznie, jednak nie później niż w drugim dniu absencji. W tym przypadku niedotrzymanie terminu również będzie usprawiedliwione w sytuacji, gdy zaistniały powody uniemożliwiające przekazanie informacji w ustalonym przepisami czasie. Co ważne, od razu po ustaniu przyczyn uniemożliwiających powiadomienie pracodawcy o zdarzeniu pracownik powinien jak najszybciej skontaktować się z przełożonym.

[alert-info]Termin oraz sposób informowania o nieobecności w pracy powinien zostać określony w regulaminie pracy. Jeżeli pracodawca nie ma jednak obowiązku sporządzania takiego aktu w zakładzie, informację powinien przekazać pracownikowi w formie pisemnej, nie później niż 7 dni od dnia nawiązania stosunku pracy. Wskazuje na to art. 29 § 3 Kodeksu pracy.[/alert-info]

Sposób informowania pracodawcy o nieobecności

Zgodnie z powyższym oddawanie krwi nie należy do zdarzeń nagłych, dlatego pracownik powinien poinformować pracodawcę o swojej absencji z tej przyczyny z odpowiednim wyprzedzeniem. Zatrudniony może zawiadomić o nieobecności:

osobiście;
przez inną osobę;
telefonicznie;
za pośrednictwem innego środka łączności;
drogą pocztową, przy czym za datę zawiadomienia uważa się wtedy datę stempla pocztowego

– pod warunkiem, że w zakładzie pracy nie określono konkretnej formy przekazywania takiej informacji.

#banner-57501#

Zwolnienie od pracy pracownika oddającego krew – jak należy udokumentować?

Kwestię zwolnienia od pracy z tytułu oddawania krwi reguluje szczegółowo § 12 rozporządzenia: „Pracodawca jest obowiązany zwolnić od pracy pracownika będącego krwiodawcą na czas oznaczony przez stację krwiodawstwa w celu oddania krwi. Pracodawca jest również obowiązany zwolnić od pracy pracownika będącego krwiodawcą na czas niezbędny do przeprowadzenia zaleconych przez stację krwiodawstwa okresowych badań lekarskich, jeżeli nie mogą one być wykonane w czasie wolnym od pracy”.

[alert-info]Od 26 stycznia 2021 r. honorowym dawcom krwi, którzy oddadzą krew lub jej składniki, w tym osocze po chorobie COVID-19, przysługuje zwolnienie od pracy oraz zwolnienie od wykonywania czynności służbowych w dniu, w którym oddali krew lub jej składniki, oraz w dniu następnym.[/alert-info]

Zwolnienie od pracy pracownika oddającego krew przysługuje wyłącznie, gdy zdarzenie to zostanie odpowiednio udokumentowane. Jest to niezbędne na cele ustalenia, czy zatrudniony zachowuje za czas nieobecności prawo do pensji. Dowodem potwierdzającym oddanie przez daną osobę krwi jest zaświadczenie wydane przez stację krwiodawstwa – należy je przekazać pracodawcy.

To stacja krwiodawstwa decyduje o tym, czy pracownik zostanie zwolniony na cały dzień, czy tylko na kilka godzin. Ilość czasu wolnego potwierdzona jest w oświadczeniu, które krwiodawca potrzebuje, aby przedłożyć swojemu pracodawcy. Może zdarzyć się również sytuacja, kiedy to stan zdrowia pracownika nie pozwala mu na oddanie krwi. Wtedy stacja krwiodawstwa również powinna wystawić zaświadczenie, w którym wskaże czas spędzony przez pracownika w tym miejscu. Taki dokument jest podstawą do usprawiedliwienia absencji.

Zwolnienie od pracy pracownika oddającego krew a wynagrodzenie

Za czas zwolnienia określonego w zaświadczeniu pracownikowi przysługuje prawo do wynagrodzenia tak jak przy ustalaniu wynagrodzenia za czas urlopu, z tą różnicą, że składniki wynagrodzenia ustalane w wysokości przeciętnej oblicza się z miesiąca, w którym przypada dzień oddawania krwi.

Przykład 1.

Stała pensja pana Zygmunta wynosi 5000 zł. Dodatkowo otrzymuje zmienną premię regulaminową. Pracownik poinformował przełożonego o fakcie oddawania krwi 15 lutego, co potwierdził zaświadczeniem ze stacji krwiodawstwa. Zwolnienie od pracy pracownika oddającego krew zostało udzielone na cały dzień, co oznacza, że przepracował 8 godzin mniej niż było to przewidziane w harmonogramie. W lutym do przepracowania było 160 godzin. Premia regulaminowa została przyznana w wysokości 950 zł (pomniejszoną za 1 dzień absencji). W związku z tym panu Zygmuntowi przysługuje wynagrodzenie zasadnicze w pełnej wysokości + premia 950 zł oraz 65,76 zł (uzupełnienie) wyliczone w następujący sposób:

950 zł / 152 h (160 h – 8 h) = 6,25 zł/h

6,25 zł/h x 8 h (godziny nieprzepracowane) = 50 zł

W sumie za luty powinien otrzymać wynagrodzenie w wysokości 6000 zł.

Zwolnienie od pracy pracownika oddającego krew jest jasno opisane w przepisach. Ważne jest, aby pracownik udowodnił fakt poddania się odpowiedniemu zabiegowi w stacji krwiodawstwa, dzięki czemu zachowa prawo do wynagrodzenia za czas nieprzepracowany.#polecamy#

#banner-57504#

Question 12

Chcę zawrzeć umowę zlecenie z osobą z ustalonym prawem do emerytury z wynagrodzeniem w ujęciu miesięcznym 2800 zł brutto. Wiem już, że umowa zlecenie podpisana z emerytem jest podstawą do naliczania składek za ubezpieczenie społeczne, zdrowotne oraz wypadkowe. Co natomiast z FP i FGŚP? Czy składka chorobowa jest dobrowolna?

Accepted Answer

Umowa zlecenie, nazywana inaczej umową starannego działania jest jedną z form zatrudnienia, w której przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla zleceniodawcy. Jakie składki należy opłacać za emeryta zatrudnionego w ramach umowy zlecenie?

Forma oraz treść - umowa zlecenie

Kodeks cywilny nie reguluje kwestii związanych z formą zawarcia umowy zlecenie. Oznacza to, że umowa zlecenie może zostać zawarta zarówno na piśmie, jak i w formie ustnej, która jest tak samo wiążąca dla obu stron, jak forma pisemna. Wybierając formę zawarcia umowy zlecenie warto mieć jednak na uwadze, że umowa taka zawarta w formie ustnej może okazać się niewystarczającym dowodem w przypadku dochodzenia roszczeń z tytułu tej umowy przed sądem.

Umowa zlecenie powinna zawierać następujące elementy:

oznaczenie stron umowy – dane zleceniodawcy oraz zleceniobiorcy,
przedmiot zlecenia – opis świadczonych czynności na rzecz zleceniodawcy,
datę rozpoczęcia oraz zakończenia umowy,
wysokość wynagrodzenia,
dodatkowe ustalenia np. możliwość wykonania zlecenia przez osoby trzecie, okres wypowiedzenia umowy,
podpisy obu stron umowy.

[alert-info]W 2021 roku minimalna stawka godzinowa dla umów zlecenie wynosi 18,30 zł brutto.[/alert-info]

Oskładkowanie umowy zlecenie z emerytem

Zgodnie z ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych osoby wykonujące pracę na podstawie umowy zlecenie mające ustalone prawo do emerytury lub renty, podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu. Ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne dla zleceniobiorcy i następuje na jego wniosek.

W tabeli poniżej zostały przedstawione obowiązkowe ubezpieczenia społeczne zleceniobiorcy wraz ze stopami procentowymi składek i źródłem ich finansowania.

Rodzaj ubezpieczenia	Zleceniobiorca	Zleceniodawca
emerytalne	9,76%	9,76%
rentowe	1,5%	6,5%
wypadkowe	-	1,67%*

* standardowa wysokość składki na ubezpieczenie wypadkowe obejmująca płatników składek, którzy zgłaszają do ubezpieczenia wypadkowego nie więcej niż 9 ubezpieczonych.

Oprócz wymienionych wyżej składek na ubezpieczenia społeczne zleceniodawca ma obowiązek opłacać za pracownika zatrudnionego w ramach umowy zlecenie składki na Fundusz Pracy w wymiarze 2,45% oraz składki na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w wymiarze 0,10%. Co istotne, składek na FP oraz FGŚP nie opłaca się w przypadku, gdy zleceniobiorca ukończył 55 lat w przypadku kobiety lub 60 lat w przypadku mężczyzny.#banner-57597#

Przykład 1.

65-letni pracownik, który ma prawo do emerytury, jest zatrudniony w ramach umowy zlecenie, z którego osiąga miesięczne wynagrodzenie w kwocie 2800 zł brutto. Pracownik nie zadeklarował chęci do objęcia go dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym. Jakie składki należy opłacić za zleceniobiorcę i w jakiej wysokości?

Składki finansowane przez pracownika:

składka na ubezpieczenie emerytalne – 2800 zł x 9,76% = 273,28 zł,
składka na ubezpieczenie rentowe – 2800 zł x 1,5% = 42,00 zł,
składka na ubezpieczenie zdrowotne – (2800 zł - 315,28 zł) x 9% = 2484,72 zł x 9% = 223,62 zł.

Suma składek finansowanych przez pracownika: 538,90 zł.

Składki finansowane przez pracodawcę:

składka na ubezpieczenie emerytalne – 2 800 zł x 9,76% = 273,28 zł,
składka na ubezpieczenie rentowe – 2 800 zł x 6,5% = 182,00 zł,
składka na ubezpieczenie wypadkowe – 2 800 zł x 1,67% = 46,76 zł.

Suma składek finansowanych przez pracodawcę: 502,04 zł.

Za zleceniobiorcę należy opłacić składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, wypadkowe oraz zdrowotne. W związku z tym, że pracownik ukończył 60 lat, nie należy opłacać za niego składek na FP i FGŚP.

Zgłoszenie zleceniobiorcy do ubezpieczeń

Zleceniodawca ma obowiązek zgłosić pracownika zatrudnionego w ramach umowy zlecenie do ubezpieczeń społecznych oraz ubezpieczenia zdrowotnego w ZUS. Zgłoszenia należy dokonać na druku ZUS ZUA z kodem tytułu ubezpieczenia 04 11 XX. Jako datę objęcia ubezpieczeniem należy podać pierwszy dzień obowiązywania umowy. Co istotne, zgłoszenie należy przekazać do ZUS w ciągu 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczeniowego, czyli rozpoczęcia umowy zlecenie.

Dodawanie umowy zlecenie w systemie wFirma.pl

System wFirma.pl umożliwia proste generowanie umów cywilnoprawnych, w tym umowy zlecenie. W pierwszej kolejności należy wprowadzić zleceniobiorcę do systemu poprzez KADRY » PRACOWNICY » DODAJ.

Umowa zlecenie z emerytem a składki za ubezpieczenia ZUS - dodawanie pracownika

Następnie w celu wygenerowania umowy zlecenie należy przejść do zakładki KADRY » UMOWY » DODAJ » UMOWA ZLECENIE.

Umowa zlecenie z emerytem a składki za ubezpieczenia ZUS - dodawanie umowy zlecenie

W oknie dodawania umowy należy uzupełnić wymagane informacje tj. datę rozpoczęcia i zakończenia umowy czy wysokość wynagrodzenia, a następnie zapisać wprowadzone dane. Wygenerowaną umowę można wydrukować poprzez jej zaznaczenie i wybór z górnego paska zadań DRUKUJ » UMOWĘ.

Umowa zlecenie z emerytem a składki za ubezpieczenia ZUS - wydruk

Dzięki temu zostanie wygenerowana umowa zawierające dane wprowadzone do systemu. #polecamy#

#banner-57606#

Question 13

Od kilku miesięcy zatrudniam dwie osoby na umowy zlecenia ze stałym wynagrodzeniem miesięcznym. Pierwszy ze zleceniobiorców przystąpił do ubezpieczenia chorobowego, drugi zleceniobiorca nie podlega ubezpieczeniu chorobowemu. W styczniu obaj przebywali 5 dni na zwolnieniach lekarskich, które są dostępne na PUE. Jak w tej sytuacji należy obliczyć wynagrodzenie za niepełny miesiąc umowy? Jak pomniejszać wynagrodzenie zleceniobiorcy w przypadku choroby?

Accepted Answer

Zdarza się, że osoba zatrudniona na podstawie umowy zlecenia zachoruje i wtedy należy rozważyć, czy i w jaki sposób pomniejszać wynagrodzenie zleceniobiorcy. Czy należy wypłacić mu wynagrodzenie za czas, w jakim nie pracował? Odpowiedź poniżej.

Czym jest umowa zlecenie?

Umowa zlecenie jest umową cywilnoprawną i jedną z najpopularniejszych form zatrudnienia. Oznacza to, że przy jej zawieraniu, wykonywaniu, rozwiązywaniu czy rozstrzyganiu wszelkich sporów zastosowanie mają przepisy Kodeksu cywilnego, a nie Kodeksu pracy. Umowa zlecenie to zobowiązanie zleceniobiorcy do wykonania określonej czynności dla innego podmiotu – zleceniodawcy, na warunkach które zostały określone w umowie.

Zatrudniając zleceniobiorcę, powinno się pamiętać, iż w przypadku takiej umowy istnieje obowiązek naliczania i odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne do ZUS-u, jedynie składka zdrowotna jest tu dobrowolna. Zleceniodawca zwolniony jest z odprowadzania składek społecznych za zleceniobiorcę, gdy zleceniobiorca posiada inne tytuły do ubezpieczenia, których kwota jest równa lub wyższa niż minimalna krajowa.[alert-info]W przypadku umowy zlecenia ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne.[/alert-info]#zobacztez#

Wynagrodzenie zleceniobiorcy w przypadku choroby

Umowy zlecenia nie podlegają regulacjom Kodeksu pracy, czyli w stosunku do osób zatrudnionych na podstawie umowy zlecenia nie ma zastosowania rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy. Przepisy prawa nie regulują wprost sposobu zmniejszenia wynagrodzenia zleceniobiorców. Strony stosunku cywilnoprawnego mają pełną swobodę w kształtowaniu związanych z tym zagadnieniem postanowień. Dlatego informacja, jak pomniejszać wynagrodzenie zleceniobiorcy w przypadku choroby, powinna zostać uregulowana w samej treści umowy.

W przypadku gdy w treści umowy zlecenia nie ma zapisów, które określałyby, jak pomniejszać wynagrodzenie zleceniobiorcy w razie choroby, wówczas przyjmuje się, że wynagrodzenie może być zredukowane tylko wtedy, gdy zatrudniona osoba nie wykonała w pełni zleconych prac z powodu nieobecności chorobowej. Zatem jeśli mimo choroby zleceniobiorca zrealizował zlecenie w całości, brak jest podstaw do redukowania zapłaty za pracę, czyli otrzymuje on wynagrodzenie w pełnej wysokości.

Jeżeli zlecenie nie zostało wykonane w całości, wówczas – z uwagi na fakt braku przepisów prawnych określających metodę zmniejszenia wynagrodzenia za dni chorobowe w przypadku umów ze stałą miesięczną kwotą – pozostaje to w decyzji zleceniodawcy.[alert-info]Jeżeli mimo choroby zleceniobiorca zrealizował zlecenie w całości, nie należy obniżać mu zapłaty.[/alert-info]

Natomiast zgłoszenie do ubezpieczenia chorobowego zleceniobiorcy nie powinno mieć wpływu na takie wyliczenie. Zleceniodawca może przykładowo:

podzielić kwotę wynagrodzenia przez liczbę dni kalendarzowych w danym miesiącu i pomnożyć otrzymany wynik przez liczbę dni, w których wykonywane było zlecenie w tym miesiącu;
podzielić kwotę miesięcznego wynagrodzenia przez liczbę godzin, w jakich miało być wykonywane zlecenie, i pomnożyć otrzymany wynik przez liczbę godzin wykonywania zlecenia w danym miesiącu;
ustalić procent realizacji zlecenia w danym miesiącu i przemnożyć wyznaczoną stawkę procentową przez wynagrodzenie miesięczne.

Podczas tych wyliczeń należy pamiętać, że w przypadku umów zleceń obowiązuje minimalna stawka godzinowa dla zleceniobiorców, która w 2021 roku wynosi 18,30 zł. Zapłata za pracę po podzieleniu przez liczbę wypracowanych w miesiącu godzin nie może być niższa od 18,30 zł. W przeciwnym wypadku należy wypłacić wyrównanie do tej kwoty.

#banner-57522#

Przykład 1.

Pan Mateusz zatrudniony jest na umowę zlecenie gwarantującą stałe miesięczne wynagrodzenie w wysokości 4000 zł brutto. W styczniu wskutek choroby zrealizował w czasie 100 godzin 70% przewidzianych na ten miesiąc prac i przebywał 5 dni na zwolnieniu chorobowym. A zatem jego wynagrodzenie powinno wynieść 2800 zł brutto (4000 zł x 70%). Uzyskana kwota w przeliczeniu na godzinę jest wyższa od godzinowej stawki minimalnej obowiązującej w 2021 roku, tj. 2800 zł : 100 godzin = 28 zł; (28 zł > 18,30 zł.)

Przykład 2.

Pan Karol pracuje na podstawie umowy zlecenia ze stawką miesięczną wynoszącą 2000 zł. Zgodnie z umową w styczniu miał do przepracowania 80 godzin, jednak w związku z 5-dniowym zwolnieniem lekarskim przepracował jedynie 70 godzin. Zleceniodawca wyliczył jego wynagrodzenie za styczeń w następujący sposób:

2000 zł : 80 godzin = 25 zł

25 zł x 70 godzin = 1750,00 zł.

Godzinowa kwota w tym przypadku jest wyższa od minimalnej stawki godzinowej.

Przykład 3.

Pan Jan ma zawartą umowę zlecenie przewidującą wynagrodzenie określone w stałej miesięcznej kwocie na poziomie 3000 zł brutto. W styczniu 2021 roku:

przepracował w sumie 26 dni (120 godzin);
chorował przez 5 dni.

Zleceniodawca postanowił zmniejszyć wynagrodzenie zleceniobiorcy w przypadku choroby w następujący sposób:

3000 zł : 31 dni = 96,77 zł;

96,77 zł x 26 dni = 2516,02 zł.

Kwota ta w przeliczeniu na godzinę jest wyższa od godzinowej stawki minimalnej obowiązującej w 2021 roku: 2516,02 zł : 120 godzin = 20,97 zł (20,97 zł > 18,30 zł).

Zleceniobiorcy przebywający na zwolnieniu lekarskim, którzy są zgłoszeni do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, otrzymają za ten czas zasiłek chorobowy. Może się jednak zdarzyć, że zleceniobiorca nie przystąpił dobrowolnie do ubezpieczenia chorobowego albo stał się niezdolny do pracy w tzw. okresie wyczekiwania. W takiej sytuacji może on uzyskać zaświadczenie lekarskie na druku ZUS ZLA i przedstawić je płatnikowi składek, ale za ten okres nie nabędzie prawa do zasiłku chorobowego.

Decyzja, jak pomniejszać wynagrodzenie zleceniobiorcy w przypadku choroby, w większości sytuacji należy do zleceniodawcy. Trzeba jednak pamiętać, że konieczne jest, aby zapłata za pracę po podzieleniu przez liczbę wypracowanych w miesiącu godzin nie była niższa od minimalnej stawki godzinowej obowiązującej w danym roku.#polecamy#

#banner-57525#

Question 14

Prowadzę działalność gospodarczą i mam zamiar zatrudnić od przyszłego miesiąca małżonkę. Rozważam zatrudnienie na podstawie umowy o pracę na ⅓ etatu lub umowę zlecenie za wynagrodzeniem miesięcznym wynoszącym 1000 zł. Małżonka nie jest dodatkowo nigdzie zatrudniona. W którym przypadku poniosę mniejsze koszty związane z zatrudnieniem? Ile wyniosą mnie składki ZUS należne do opłacenia za małżonkę w przypadku zatrudnienia jej na umowę o pracę oraz umowę zlecenie? Z jakim kodem tytułu ubezpieczenia powinna zostać zgłoszona do ZUS-u osoba współpracująca?

Accepted Answer

W myśl ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych za osobę współpracującą jest uważany małżonek, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka lub dzieci przysposobione, a także rodzice oraz macocha i ojczym, jeżeli prowadzą z przedsiębiorcą wspólne gospodarstwo domowe i pomagają przy prowadzeniu działalności. Osoba współpracująca może świadczyć pomoc w prowadzeniu działalności na podstawie umowy zlecenie, umowy o pracę, umowy o dzieło lub bezumownie. Osobę współpracującą zatrudnioną na podstawie umowy o pracę lub świadczącą pracę bezumownie należy zgłosić do ZUS-u z kodem 05 11. Wyjątek stanowi zatrudnienie osoby współpracującej w ramach umowy o zlecenie, wówczas przedsiębiorca powinien dokonać zgłoszenia takiej osoby z kodem 04 11. Co istotne, zasady opłacania składek ZUS zależą od rodzaju zatrudnienia i różnią się dla osoby współpracującej świadczącej pomoc w prowadzeniu działalności na podstawie umowy o pracę oraz umowy zlecenie.

#zobacztez#

Osoba współpracująca zatrudniona w ramach umowy o pracę

Zatrudnienie osoby współpracującej w ramach umowy o pracę wiąże się z obowiązkiem opłacania za nią składek ZUS w wysokości jak za przedsiębiorcę od podstawy wynoszącej 3155,40 zł w 2021 roku. Oznacza to, że zatrudniając małżonkę na umowę o pracę z wynagrodzeniem wynoszącym 1000 zł, należy za nią opłacać składki ZUS wynoszące:

składka na ubezpieczenie emerytalne: 19,52% × 3155,40 zł = 615,93 zł,
składka na ubezpieczenie rentowe: 8% × 3155,40 zł = 252,43 zł,
składka na ubezpieczenie wypadkowe: 1,67% × 3155,40 zł = 52,70 zł.

Oprócz wymienionych wyżej składek ZUS przedsiębiorca ma obowiązek opłacać za osobę współpracującą:

składkę na Fundusz Pracy w wymiarze 2,45% × 3155,40 zł = 77,31 zł,
składkę na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wynoszącą 0,1% × 3155,40 zł = 3,15 zł,
składkę na ubezpieczenie zdrowotne, która w 2021 roku wynosi 9% × 4242,38 zł = 381,81 zł.

Istnieje również możliwość zgłoszenia małżonki do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, wówczas suma należnych do opłacenia składek wzrośnie o kwotę wynoszącą 2,45% podstawy składek: 2,45 % × 3155,40 zł = 77,31 zł.

Z powyższych obliczeń wynika, że w przypadku zatrudnienia małżonki na podstawie umowy o pracę przedsiębiorca powinien opłacać za nią składki miesięczne w wysokości 1383,33 zł lub w przypadku podlegania dodatkowo pod dobrowolne ubezpieczenie chorobowe – 1460,64 zł.

Osoba współpracująca

Osoba współpracująca zatrudniona na podstawie umowy zlecenie

W przypadku zatrudnienia małżonki w ramach umowy zlecenie składki ZUS naliczane są od wynagrodzenia, tak jak w przypadku innych pracowników. Zawierając z małżonką umowę zlecenie na kwotę 1000 zł miesięcznie, przedsiębiorca opłaca za nią składki w wysokości:

składka na ubezpieczenie emerytalne: 9,76% × 1000 zł = 97,60 zł,
składka na ubezpieczenie rentowe: 6,5% × 1000 zł = 65,00 zł,
składka na ubezpieczenie wypadkowe: 1,67% × 1000 zł = 16,70 zł,
składka na FGŚP: 0,1% × 1000 zł = 1 zł.

W związku z tym, że wynagrodzenie małżonki będzie wynosiło mniej niż kwota minimalna – 2800 zł w 2021 r. – przedsiębiorca nie jest zobowiązany opłacać za nią składki na Fundusz Pracy.

Pozostała część składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz dobrowolne ubezpieczenie chorobowe jest finansowana z wynagrodzenia małżonki i nie stanowi dodatkowych kosztów dla przedsiębiorcy.

Oznacza to, że za małżonkę zatrudnioną na umowę zlecenie za wynagrodzeniem wynoszącym 1000 zł brutto przedsiębiorca ma obowiązek opłacać składki w wysokości równej 180,30 zł miesięcznie.

Podsumowując, w przypadku zatrudnienia małżonki na umowę o pracę za wynagrodzeniem równym 1000 zł brutto przedsiębiorca powinien opłacać za nią składki w wysokości 1383,33 zł lub 1460,64 zł ze składką na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, natomiast na podstawie umowy zlecenie – za tę samą kwotę wynagrodzenia składki w wysokości 180,30 zł.

Jak wynika z powyższych obliczeń, różnica w składkach należnych do opłacenia jest spora i korzystniejszym rozwiązaniem jest zdecydowanie zatrudnienie małżonki na umowę zlecenie. #polecamy#

#banner-58035#

Question 15

Aktualnie przysługuje mi 24-miesięczna preferencja w opłacaniu składek (do 31 sierpnia 2021 roku). Od 1 marca 2021 roku podpisuję umowę o pracę. Wiem, że gdybym opłacał składki od standardowej podstawy, to z działalności musiałbym odprowadzać jedynie składkę zdrowotną. A jak wygląda kwestia ubezpieczeń w przypadku, gdy przedsiębiorca opłaca preferencyjne składki ZUS?

Accepted Answer

Samo zawarcie umowy o pracę nie zwalnia przedsiębiorcy z opłacania składek ZUS. W przypadku gdy przedsiębiorca posiadający prawo do korzystania z preferencji jest jednocześnie zatrudniony na podstawie stosunku pracy, ważny staje się tu przychód, jaki z tego tytułu otrzymuje.

Podjęcie zatrudnienia podczas prowadzenia działalności na preferencyjnym ZUS-ie

Przedsiębiorca może podjąć zatrudnienie i w dalszym ciągu prowadzić własny biznes. To, jakim ubezpieczeniom będzie podlegał obowiązkowo z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej, zależy wyłącznie od wynagrodzenia, jakie otrzymuje z etatu. Jeśli jego pensja jest:

co najmniej równa minimalnej krajowej, wówczas może opłacać wyłącznie składkę na ubezpieczenie zdrowotne;
mniejsza od minimalnej krajowej, wtedy powinien podlegać również ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu.

[alert-info]Minimalne wynagrodzenie w przypadku osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę w 2021 roku wynosi 2800 zł brutto.[/alert-info]Przez minimalne wynagrodzenie nie należy rozumieć pensji proporcjonalnej do wymiaru czasu pracy. Tylko uzyskanie konkretnej kwoty (2800 zł) uprawnia do opłacania wyłącznie składki zdrowotnej.#zobacztez#

Przykład 1.

Pan Marian prowadzi działalność gospodarczą i jest jednocześnie zatrudniony na podstawie umowy o pracę w wymiarze ½ etatu. Z tego tytułu otrzymuje 1400 zł miesięcznie. W takiej sytuacji jako przedsiębiorca jest zobowiązany odprowadzać zarówno składkę zdrowotną, jak i składki na ubezpieczenia społeczne.

Przykład 2.

Pani Krystyna opłaca z działalności preferencyjne składki ZUS. Podjęła pracę w wymiarze ¾ etatu za wynagrodzeniem 3000 zł. W takiej sytuacji jest ona zwolniona z podlegania ubezpieczeniom społecznym jako przedsiębiorca, a do ZUS-u powinna odprowadzać wyłącznie składkę zdrowotną.

Należy tu również rozważyć obowiązek naliczania składki na Fundusz Pracy (dalej FP). Przedsiębiorcy opłacający preferencyjne składki ZUS są zwolnieni z odprowadzania składki na FP, bowiem podstawa wymiaru składek społecznych jest niższa od minimalnego wynagrodzenia. Jednakże w razie połączenia działalności z etatem opłacanie tej składki może okazać się konieczne, jeśli łączna podstawa składek na ubezpieczenia społeczne będzie co najmniej równa pensji minimalnej.[alert-info]Najniższa podstawa naliczania składek w okresie preferencji to 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w danym roku kalendarzowym. W 2021 roku jest to 840 zł (2800 zł x 30%).[/alert-info]

Przykład 3.

Pan Edward korzysta z 2-letniej preferencji w opłacaniu składek. Podjął również zatrudnienie na podstawie umowy o pracę w niepełnym wymiarze czasu pracy za wynagrodzeniem 2000 zł. W związku z tym, że łączna podstawa składek na ubezpieczenia społeczne wynosi 2840 zł, to przedsiębiorca powinien naliczać składkę na FP z tytułu działalności.

Formalności w ZUS-ie związane z podjęciem etatu

Jeżeli przedsiębiorca nie osiąga z umowy o pracę zarobków na poziomie najniższej pensji, wówczas nie musi podejmować żadnych działań, bowiem w dalszym ciągu będzie podlegał ubezpieczeniom społecznym. Z kolei jeśli wynagrodzenie jest równe minimalnemu, wtedy powinien dokonać przerejestrowania w ZUS-e, składając deklarację:

ZUS ZWUA, czyli wyrejestrowanie z obecnych ubezpieczeń, gdzie jako kod przyczyny wyrejestrowania powinien podać 600, kod tytułu ubezpieczenia 05 70 xx, a data ustania ubezpieczeń to pierwszy dzień umowy o pracę;
ZUS ZZA, czyli zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego, gdzie jako dzień przystąpienia do ubezpieczeń również należy wskazać pierwszy dzień umowy o pracę.

Oba formularze należy przekazać do ZUS-u w ciągu 7 dni od dnia powstania zmiany.

Przykład 4.

Pani Dagmara podjęła zatrudnienie 1 marca. Od tego momentu będzie opłacała z działalności wyłącznie składkę zdrowotną. W takiej sytuacji powinna przekazać do ZUS-u formularze ZWUA i ZZA maksymalnie 8 marca, aby dochować ustawowego terminu.

#banner-57048#

Rozpoczęcie pracy w trakcie miesiąca

Jeżeli przedsiębiorca opłacający preferencyjne składki ZUS rozpocznie pracę na etacie w trakcie miesiąca oraz jego wynagrodzenie to kwota co najmniej równa pensji minimalnej, wówczas powinien złożyć ZUS DRA z naliczeniem proporcjonalnych składek na ubezpieczenia społeczne. Aby tego dokonać, należy miesięczną podstawę wymiaru składek podzielić na liczbę dni kalendarzowych w danym miesiącu, a następnie przemnożyć przez liczbę dni kalendarzowych podlegania ubezpieczeniom społecznym.

Przykład 5.

Pan Franciszek podjął zatrudnienie od 15 marca. Jego wynagrodzenie przekracza minimalną krajową. W takiej sytuacji przy sporządzaniu ZUS DRA należy naliczyć proporcjonalne składki w następujący sposób:
podstawa składek społecznych w kwietniu: 840 zł / 31 dni x 14 dni = 379,35 zł
379,35 zł x 19,52% = 74,05 zł
379,35 zł x 8% = 30,35 zł
379,35 zł x 1,67% = 6,34 zł
Razem 110,74 zł, a ze składką na ubezpieczenie zdrowotne 381,81 zł pan Franciszek powinien odprowadzić do ZUS-u 492,55 zł.

Preferencyjne składki ZUS po podjęciu zatrudnienia w ramach stosunku pracy mogą kształtować się w różny sposób. Ważne jest przede wszystkim, aby przedsiębiorca w sposób właściwy określił, jakim ubezpieczeniom powinien podlegać podczas takiego zbiegu tytułów ubezpieczeń.

Preferencyjne składki ZUS i etat – dopełnienie formalności przez wFirma.pl

W systemie wFirma.pl można dopełnić wszelkich formalnosci związanych z podjęciem przez przedsiębiorcę pracy na etacie. Aby sporządzić deklaracje ZUS ZWUA i ZUS ZZA, należy przejść do START » ZUS » DEKLARACJE ZGŁOSZENIOWE » DODAJ DEKLARACJĘ i tam wybrać odpowiedni rodzaj deklaracji.

preferencyjne składki zus - zgłoszenie

Jeśli zatrudnienie zostało podjęte w trakcie miesiąca, wówczas podczas sporządzania deklaracji DRA za ten miesiąc w START » ZUS » DEKLARACJE ROZLICZENIOWE » DODAJ DEKLARACJĘ wystarczy zaznaczyć opcję „Częściowe składki” i w polu, które się pojawi, podać liczbę dni kalendarzowych podlegania ubezpieczeniom społecznym w danym miesiącu. Wtedy składki zostaną naliczone proporcjonalnie.

preferencyjne składki zus - częściowe składki

Wszystkie wymienione deklaracje można wysłać z systemu bezpośrednio do ZUS-u. Po sporządzeniu ostatniej deklaracji z naliczeniem składek społecznych konieczna jest zmiana schematu w USTAWIENIA » PODATKI » ZUS » OGÓLNE na zgodny ze zgłoszeniem (powinien zawierać dopisek „tylko zdrowotne”).

preferencyjne składki zus - schemat

Dzięki temu przy sporządzaniu deklaracji DRA będzie naliczana jedynie składka na ubezpieczenie zdrowotne.#polecamy##banner-57051#

Question 16

Pracownica zatrudniona na podstawie umowy o pracę wyszła za mąż i zgłosiła, że zmieniła nazwisko. Dodatkowo zmieniła też miejsce zamieszkania i zameldowania. Jej dzieci, które były zgłoszone do ubezpieczenia zdrowotnego także zmieniły adres zamieszkania i zameldowania. Kiedy powinna być zgłoszona zmiana danych w ZUS i jakie dokumenty należy złożyć w tym celu?

Accepted Answer

Zmiana danych w ZUS powinna być zgłoszona w terminie 7 dni od daty zaistnienia tych zmian lub stwierdzenia nieprawidłowości. Płatnik składek – pracodawca powinien zgłosić zmianę danych zawartych w zgłoszeniach ZUS ZUA/ZZA/ZIUA.

Zmiana danych w ZUS – dane identyfikacyjne

W przypadku zmiany danych identyfikacyjnych takich jak: pierwsze imię, nazwisko, PESEL, data urodzenia, seria i numeru dowodu osobistego lub paszportu, jeszcze do niedawna należało złożyć w trybie zmiany druk ZUS ZIUA, czyli zgłoszenie zmiany danych identyfikacyjnych osoby ubezpieczonej.

Od momentu wdrożenia Interaktywnego Płatnika Plus (IPP) część danych jest przekazywana do ZUS z rejestru urzędowego PESEL. W przypadku zmiany nazwiska pracownika nie przekazuje się tej zmiany na formularzu ZUS ZIUA. Dane zmienią się automatycznie.

Zmiana danych w ZUS – dane ewidencyjne i adresowe

Zmiany danych ewidencyjnych (adresu zamieszkania, zameldowania, korespondencji) należy dokonać poprzez złożenie druku ZUS ZUA/ZUS ZZA w trybie zmiany, podając aktualne dane. W deklaracji ZUS ZUA/ZZA w bloku I Dane organizacyjne wpisujemy odpowiednią cyfrę 1 oznaczającą zmianę.

Zmiana adresu w ZUS członka rodziny

Dane członka rodziny osoby ubezpieczonej zmienia się na druku ZUS ZCNA. W przypadku zmiany adresu należy:

złożyć wyrejestrowanie członka rodziny na ZCNA,
złożyć ZCNA z nowymi danymi.

W omawianym przypadku zmiana nazwiska pracownika zostanie dokonana w ZUS automatycznie. Zmianę adresu należy dokonać na druku ZUS ZUA w trybie zmiany. Adresy członków rodziny natomiast zmienia się składając wyrejestrowanie ZUS ZIUA i rejestrując dzieci ponownie, z aktualnymi danymi. Deklaracje te należy złożyć w terminie 7 dni od oświadczenia pracownicy o zmianie lub przedłożenia dokumentu poświadczającego zmianę.#polecamy#

#banner-57210#

Question 17

15 stycznia 2021 roku mój pracownik otrzymał aneks ze zmianą wymiaru czasu pracy z połowy etatu na pełny. 24 stycznia 2021 roku pracownik dostarczył mi zwolnienie lekarskie. Jak kształtuje się podstawa wynagrodzenia chorobowego po zmianie etatu?

Accepted Answer

Podstawa wynagrodzenia chorobowego oraz zasiłku chorobowego z ubezpieczenia społecznego to przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone pracownikowi za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Jednakże od tej zasady istnieje kilka wyjątków.

Jak ustalić podstawę wynagrodzenia chorobowego?

Jak już wspomniano wyżej, podstawą wymiaru świadczeń chorobowych jest przeciętne miesięczne wynagrodzenie za okres 12 miesięcy poprzedzających miesiąc choroby pracownika. Od tej kwoty konieczne jest odjęcie składek społecznych pobieranych z pensji przez ubezpieczonego w wysokości 13,71% (emerytalne 9,76%, rentowe 1,5%, chorobowe 2,45%). Osoby zatrudnione w danej firmie krócej niż rok również mogą otrzymać wynagrodzenie chorobowe czy zasiłek. Wtedy do wyliczenia podstawy przyjmuje się przychód osiągnięty za pełne miesiące kalendarzowe poprzedzające miesiąc wystąpienia niezdolności do pracy. Co ważne, jeśli pracę rozpoczęto w trakcie miesiąca, wówczas miesiąc ten się pomija.#zobacztez#

Przykład 1.

Pan Robert jest zatrudniony u danego pracodawcy od 7 marca 2020 roku. Otrzymuje wynagrodzenie w wysokości 4000 zł oraz od czerwca dodatek za dyżur w wysokości 500 zł. Od 7 do 19 stycznia 2021 roku przebywał na zwolnieniu lekarskim. Jak zostanie ustalone wynagrodzenie chorobowe?

Do ustalenia podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego przyjąć należy miesiące od kwietnia do maja według stawki 4000 zł (marzec pomijamy, gdyż pracę rozpoczęto w trakcie tego miesiąca), a także od czerwca do grudnia według stawki 4500 zł.

4000,00 zł × 2 miesiące + 4500,00 zł × 7 miesięcy = 39 500,00 zł

39 500,00 zł / 9 miesięcy = 4388,89 zł

4388,89 zł − (13,71% × 4388,89) = 3787,17 zł

Wynagrodzenie chorobowe za 13 dni zwolnienia lekarskiego obliczamy następująco:

3787,17 zł / 30 dni × 80% = 101,00 zł

101,00 zł × 13 dni = 1313,00 zł.

Pan Robert otrzyma wynagrodzenie chorobowe za styczeń w wysokości 1313 zł.

Co ważne, za pełny miesiąc kalendarzowy uważa się miesiąc, w którym:

nie wystąpiły nieobecności lub wystąpiły takie nieobecności, które są traktowane na równi z dniami pracy, czyli: inne niż urlopy wypoczynkowe, okolicznościowe, nieobecność usprawiedliwiona płatna, dni wolne na poszukiwanie pracy czy dni wolne przysługujące z tytułu opieki nad dzieckiem (art. 188 Kodeksu pracy);
wystąpiły nieobecności inne niż wyżej wymienione, ale pracownik przepracował więcej niż połowę czasu pracy, jaki miał do przepracowania w danym okresie kalendarzowym.

W sytuacji gdy pracownik przepracuje mniej niż połowę miesiąca z innego powodu niż podane powyżej, wówczas miesiąc ten powinien zostać wyłączony z wyliczeń. Natomiast jeśli dana osoba będzie świadczyła pracę przez co najmniej połowę miesiąca, wtedy wynagrodzenie przyjmowane do ustalenia podstawy chorobowego podlega wyrównaniu do takiej wysokości, jaką pracownik otrzymałby, pracując przez cały miesiąc. Istnieje jeden wyjątek od tej reguły – jeśli nieprzepracowanie pełnego miesiąca było spowodowane nieobecnością nieusprawidliwioną, to do wyliczenia przyjmuje się przychód faktycznie osiągnięty (nie stosuje się wyrównania).

Przykład 2.

W lutym 2021 roku pani Adela otrzymała zwolnienie na 19 dni oraz kontynuowała je w marcu przez 13 dni. Ponownie zachorowała we wrześniu 2021 roku Do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego nie zostanie przyjęty luty z powodu przepracowania mniej niż 50% czasu pracy, a wynagrodzenie za marzec zostanie uwzględnione w wyliczeniach w wysokości takiej, jaką pracownik osiągnąłby w przypadku przepracowania całego miesiąca.

Warto tu również wspomnieć o jeszcze jednej zasadzie. Jeżeli pomiędzy kolejnymi nieobecnościami, za które przysługuje wynagrodzenie chorobowe lub zasiłek, nie wystąpiła co najmniej 3-miesięczna przerwa, podstawy wymiaru świadczenia nie ustala się na nowo – przyjmuje się wysokość taką, jaką obliczono przy poprzedniej nieobecności. Co istotne, chodzi tu o trzy pełne miesiące kalendarzowe.

Przykład 3.

Pani Zofia od 5 do 20 października 2020 roku sprawowała opiekę nad chorym synem (otrzymała zasiłek opiekuńczy). 24 stycznia 2021 roku rozchorowała się i otrzymała zwolnienie lekarskie do końca miesiąca. Podstawa nie została ustalona na nowo, a przyjęta była z poprzedniej nieobecności zasiłkowej. Po przepracowaniu dwóch pełnych miesięcy pracownica ponownie otrzymała L4. Podstawa była taka sama jak przy sprawowaniu opieki w październiku 2020 roku.

#banner-56679#

Podstawa wynagrodzenia chorobowego po zmianie etatu

W razie zmiany wymiaru czasu pracy należy kierować się innymi zasadami. Wtedy bowiem nie znajduje zastosowania metoda ustalania przeciętnego wynagrodzenia z miesięcy poprzedzających miesiąc choroby. Podstawa wynagrodzenia chorobowego po zmianie etatu zawsze ustalana jest na nowo, tj. według nowej stawki wynagrodzenia.

Przykład 4.

Pan Przemysław pracuje na ½ etatu w zakładzie mechanicznym. W związku z dużym popytem na usługi tej firmy pracodawca 1 kwietnia wręczył mu aneks, w którym zaproponował pełny wymiar czasu pracy, co wiązało się również z podwyżką wynagrodzenia do 5000 zł. W maju pracownik zachorował. Podstawa wynagrodzenia chorobowego po zmianie etatu to 5000 zł – 13,71% = 4314,50 zł.

Nie ma tu znaczenia, czy zwiększono wymiar czasu pracy, czy też go obniżono. Istotny jest sam fakt zmiany etatu.[alert-info]Odmienne zasady obowiązują u pracowników, którym obniżono etat lub zmieniono warunki na mniej korzystne na podstawie ustawy o COVID, zostało to szczegółowo opisane w artykule: Przeliczenie podstawy zasiłku po zmianie etatu z powodu koronawirusa.[/alert-info]

Zmiana wysokości pensji pracownika

Sama podwyżka lub obniżenie wynagrodzenia nie mają wpływu na ustalanie podstawy wymiaru świadczeń chorobowych. Wtedy wyliczenia dokonuje się na zasadach ogólnych. Wyłącznie w przypadku, gdyby ze zmianą wysokości pensji szła zmiana wymiaru czasu pracy, stosuje się zasady opisane w poprzednim akapicie.

Oznacza to, że w razie choroby pracownika w miesiącu otrzymania podwyżki podstawa wynagrodzenia chorobowego czy zasiłku nie będzie wyższa. Przy zmianie wynagrodzenia w trakcie miesiąca w podstawie należy uwzględnić pensję, jaką zatrudniony otrzymał za ten miesiąc.

Przykład 5.

Pan Zbigniew podpisał umowę na okres próbny od 2 maja do 31 lipca 2021 roku za wynagrodzeniem 3500 zł. Od 1 sierpnia pracownik otrzymał podwyżkę i od tej pory jego pensja wynosiła 4000 zł. Od 11 do 28 sierpnia pan Zbigniew przebywał w szpitalu. Przy wyliczaniu podstawy należy ująć czerwiec i lipiec. Przeciętne wynagrodzenie z dwóch miesięcy wynosi 3500 zł. Po pomniejszeniu go o 13,71% składek społecznych otrzymamy podstawę w wysokości 3020,15 zł.

Podstawa wynagrodzenia chorobowego po zmianie etatu – podsumowanie

Obliczenie wymiaru świadczeń chorobowych nie jest prostym zadaniem – należy tu mieć na uwadze wiele zmiennych czynników. Warto jednak pamiętać, że podstawa wynagrodzenia chorobowego po zmianie etatu zawsze będzie ustalana na nowo według nowej stawki wynagrodzenia.#polecamy##banner-56664#

Question 18

Czy jeżeli rozliczam się na jednym formularzu rocznym PIT-36 za 2020 rok zarówno z tytułu dochodów uzyskanych z prowadzonej działalności gospodarczej, jak i ze stosunku pracy, to mogę ująć na deklaracji również składki ZUS (społeczne i zdrowotne) z PIT-11?

Accepted Answer

Tak, w polu 262 deklaracji PIT-36 (28) podaje się sumę:

opłaconej w 2020 roku składki zdrowotnej podlegającej odliczeniu od podatku opłacanej z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej (odliczeniu podlega część składki 7,75% podstawy wymiaru a nie całe odprowadzane do ZUS 9% podstawy wymiaru),
składki zdrowotnej opłaconej w 2020 roku z tytułu pozostawania w stosunku pracy wykazanej na PIT-11. Jest tam już wykazana kwota składek zdrowotnych podlegająca odliczeniu i nie trzeba jej pomniejszać.

Należy również pamiętać, iż przedsiębiorca pozostający w stosunku pracy, z którego otrzymuje wynagrodzenie równe co najmniej minimalnemu, czyli 2600 zł w roku 2020 (w roku 2021podniesione do 2800 zł) i jednocześnie prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, nie ma obowiązku odprowadzania składek społecznych ZUS z tytułu prowadzenia działalności. Składki społeczne odprowadzane mogą być wówczas jedynie ze stosunku pracy. Natomiast w formularzu PIT-36 (28) należy je umieścić w polu 192.

#polecamy#

#banner-56400#

Question 19

Pracownica złożyła wniosek o urlop wychowawczy. Jakie dokumenty muszę przekazać do ZUS-u? Czy urlop wychowawczy pracownika muszę wykazać na deklaracjach rozliczeniowych, które składa się co miesiąc?

Accepted Answer

Przepisy Kodeksu pracy nakładają na każdego pracodawcę obowiązek udzielenia pracownikowi – na jego wniosek – urlopu wychowawczego w celu sprawowania opieki nad dzieckiem. Dokumentu takiego nie przekazuje się jednak do ZUS-u. Informację o przebywaniu pracownika na urlopie wychowawczym oznacza się bezpośrednio w deklaracjach rozliczeniowych.

Urlop wychowawczy pracownika a ubezpieczenia ZUS

Pracownik przebywający na urlopie wychowawczym podlega z tego względu obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowemu oraz zdrowotnemu, pod warunkiem że nie posiada on do objęcia nimi innego tytułu. Zatrudniony powinien poinformować pracodawcę, jeśli na urlopie wychowawczym:

podejmie pracę na podstawie umowy o pracę lub umowy zlecenia;
rozpocznie działalność gospodarczą;
uzyska prawo do emerytury bądź renty.

[alert-info]Ubezpieczenia, którymi objęty jest pracownik na urlopie wychowawczym, nie są finansowane przez płatnika (pracodawcę udzielającego urlopu), a ze środków pochodzących z budżetu państwa.[/alert-info]

Podstawa składek wykazana w raportach ZUS

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla pracownika przebywającego na urlopie wychowawczym stanowi przeciętny miesięczny przychód z 12 miesięcy poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu. Co ważne, podstawa ta nie może być:

niższa niż 75% minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w danym roku kalendarzowym, czyli 2100 zł w 2021 roku;
wyższa niż 60% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego na dany rok kalendarzowy, czyli 3155,40 zł w 2021 roku.

Pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy zapewnione jest minimalne wynagrodzenie. Dlatego podstawa wymiaru składek nie może być niższa od aktualnie obowiązującego minimalnego wynagrodzenia. Osobom pracującym na część etatu, mającym zagwarantowaną najniższą pensję w wysokości proporcjonalnej do wymiaru czasu pracy, należy ustalić podstawę odpowiednio pomniejszoną do kwoty aktualnego minimalnego wynagrodzenia. Jej kwota nie może być jednak niższa od 75% najniższej krajowej.

Przykład 1.

Pani Joanna złożyła wniosek o urlop wychowawczy w lutym 2021 roku. Jest zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy, a jej wynagrodzenie od lutego 2020 roku do stycznia 2021 roku wynosiło:

2700 zł od lutego do sierpnia 2020 roku;
3100 zł od września do grudnia 2020 roku;
4000 zł w styczniu 2021 roku.

Podstawę wymiaru składek na urlopie wychowawczym stanowi kwota obliczona w następujący sposób:

(2700 zł x 7 miesięcy + 3100 zł x 4 miesiące + 4000 zł x 1 miesiąc) / 12 miesięcy = 2941,67 zł.

Przykład 2.

Pani Martyna pracuje na ½ etatu. Otrzymuje z tego tytułu wynagrodzenie minimalne ustalone proporcjonalnie do wymiaru etatu, czyli 1400 zł. W kwietniu 2021 roku złożyła wniosek o urlop wychowawczy. W związku z tym, że podstawa będzie niższa od 75% minimalnego wynagrodzenia, to zostanie wyrównana do kwoty 2100 zł.

Przykład 3.

Pani Róża jest zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy za wynagrodzeniem 5000 zł. Postanowiła skorzystać z urlopu wychowawczego od września 2021 roku. Jej podstawa wymiaru składek zostanie obniżona do górnej granicy, czyli 3155,40 zł.

Zmiana wymiaru czasu pracy nie ma wpływu na ustalenie podstawy wymiaru składek na urlopie wychowawczym. Do obliczenia tej kwoty przyjmuje się wynagrodzenie należne przed i po zmianie wymiaru czasu pracy.

Przykład 4.

Pani Maria rozpoczęła urlop wychowawczy w maju 2021 roku. Od początku 2020 roku była zatrudniona w wymiarze ½ etatu za wynagrodzeniem 2000 zł brutto. W styczniu 2021 roku otrzymała aneks ze zmianą wymiaru czasu pracy na pełny etat za wynagrodzeniem 4000 zł. Podstawa wymiaru składek emerytalno-rentowych wynosi 2666,67 zł ([2000 zł x 8 miesięcy + 4000 zł x 4 miesiące] / 12 miesięcy).[alert-info]Jeśli urlop wychowawczy pracownika rozpoczyna się w trakcie miesiąca, wówczas podstawa wymiaru składek społecznych powinna zostać naliczona proporcjonalnie do liczby dni kalendarzowych przebywania na tym urlopie.[/alert-info]Podstawa składki zdrowotnej w czasie urlopu wychowawczego pracownika jest stała dla każdego, bez względu na wymiar etatu czy wysokość wynagrodzenia. Kwota ta jest równa wysokości specjalnego zasiłku opiekuńczego przysługującego na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych. Obecnie jest to 620 zł.#banner-56007#

Urlop wychowawczy pracownika na raportach ZUS-u

Urlop wychowawczy jest urlopem bezpłatnym. Do ZUS-u nie trzeba składać wniosku pracownika o udzielenie urlopu wychowawczego – należy jedynie przekazać deklarację rozliczeniową ZUS. Do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wraz z deklaracją rozliczeniową przekazuje się raporty imienne ZUS RSA i ZUS RCA:

raport imienny ZUS RCA z kodem ubezpieczenia 12 11 – z kwotą podstawy wymiaru składek emerytalno-rentowych oraz zdrowotnego z tytułu urlopu wychowawczego i kwotami naliczonych składek finansowanych przez budżet państwa;

[alert-info]Jeżeli pracownik posiada inny tytuł do objęcia ubezpieczeniami, wtedy powinien zostać wykazany na raporcie imiennym RCA z zerową podstawą wymiaru składek.[/alert-info]

raport imienny ZUS RSA z kodem tytułu ubezpieczenia 01 10, wykazaniem okresu korzystania z urlopu wychowawczego i kodem świadczenia/przerwy:

121 – jeśli urlop wychowawczy został udzielony na podstawie art. 186 § 2 Kodeksu pracy;
122 – jeśli urlop wychowawczy został udzielony na podstawie art. 186 § 3 Kodeksu pracy.

Urlop wychowawczy pracownika w systemie wFirma.pl

Moduł Kadry w systemie wFirma.pl umożliwia rozliczanie nieobecności osób zatrudnionych w ramach stosunku pracy. Aby wprowadzić urlop wychowawczy, należy przejść do KADRY » PRACOWNICY » Szczegóły pracownika » CZAS PRACY » NIEOBECNOŚCI » DODAJ.

Pojawi się okno, w którym w polu RODZAJ trzeba wybrać urlop wychowawczy. Wówczas system samodzielnie obliczy podstawę wymiaru składek dla pracownika.

Urlop wychowawczy - dodanie nieobecności w wfirma.pl

Po zapisaniu tych danych nieobecność zostanie automatycznie wykazana w raporcie RCA i RSA.

Składki emerytalno-rentowe osób przebywających na urlopach wychowawczych finansuje w całości budżet państwa. Pracodawca ich zatem nie wpłaca, a jedynie rozlicza je w raportach miesięcznych ZUS RCA i RSA i po zsumowaniu wykazuje w deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA jako składki finansowane przez budżet państwa.#polecamy##banner-56010#

Question 20

W trakcie choroby (7–18 listopada) pracownik złożył wypowiedzenie (16 listopada). Okres wypowiedzenia wynosi 2 tygodnie, więc obowiązywał od 22 listopada do 5 grudnia. W tym czasie pracownica kontynuowała zwolnienie lekarskie aż do 9 grudnia. Poinformowałam tę osobę, że rozliczę nieobecność z powodu choroby, ale nie jestem pewna, czy wypowiedzenie jest ważne i czy po powrocie z chorobowego jego bieg nie będzie liczył się od nowa. Czy zwolnienie lekarskie w trakcie wypowiedzenia coś zmienia? Proszę o poradę.

Accepted Answer

Często zdarza się, że pracownicy po otrzymaniu wypowiedzenia umowy idą na L4. Panuje przekonanie, że zwolnienie lekarskie w trakcie wypowiedzenia przedłuża okres wypowiedzenia i tym samym okres pobierania świadczeń. Czy wygląda to inaczej, w sytuacji gdy to pracownik składa wypowiedzenie w czasie przebywania na zwolnieniu lekarskim? Odpowiedź na te i inne pytania znajduje się w poniższym artykule.

Wypowiedzenie umowy a zwolnienie lekarskie

Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy pracownik przebywający na zwolnieniu lekarskim podlega ochronie i nie może zostać zwolniony przez pracodawcę. Co do zasady nie można zwolnić pracownika, który jest nieobecny w pracy, na co wskazuje art. 41 Kodeksu pracy.

[alert-info]Art. 41 Kodeksu pracy
„Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę w czasie urlopu pracownika, a także w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli nie upłynął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia”.[/alert-info]

Od przepisu tego istnieją jednak wyjątki, które zostały wymienione głównie w art. 53 Kodeksu pracy. Zgodnie z nim pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia:

jeżeli niezdolność do pracy spowodowana chorobą trwa dłużej niż:

w razie usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy z innej przyczyny niż wyżej wymienione, która trwa ponad miesiąc.

#zobacztez#Co ważne, rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia nie może nastąpić w razie nieobecności pracownika w pracy z powodu sprawowania opieki nad dzieckiem – w okresie pobierania z tego tytułu zasiłku, a w przypadku odosobnienia pracownika ze względu na chorobę zakaźną – w okresie pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku.

Jednak w sytuacji odwrotnej, czyli kiedy to pracownik chce wypowiedzieć umowę w czasie choroby, takich przeciwwskazań już nie ma. Oznacza to, że zatrudniony przebywający na zwolnieniu lekarskim może złożyć wypowiedzenie z pracy. Ważne, aby było ono skuteczne – czyli że pracodawca musi mieć możliwość zapoznania się z nim.

Forma wypowiedzenia umowy w czasie zwolnienia

Jak wspomniano wcześniej, wypowiedzenie umowy przez pracownika powinno zostać przekazane w taki sposób, aby pracodawca miał możliwość zapoznania się z nim. Zgodnie z art. 30 Kodeksu pracy wypowiedzenie umowy o pracę powinno mieć formę pisemną. Oznacza to, że należy je sporządzić na papierze, a następnie własnoręcznie podpisać. W przypadku gdy pracownik jest niezdolny do pracy, z reguły nie ma możliwości dostarczenia takiego dokumentu osobiście. W takiej sytuacji może dokonać tego poprzez wysłanie wypowiedzenia pocztą tradycyjną lub e-mailem. Ważne, aby przy przesyłce listowej mieć potwierdzenie odbioru przesyłki, a jeśli pracownik jej nie odbierze, to potwierdzenie próby dostarczenia takiego dokumentu. W czasie pandemii koronawirusa najlepszym rozwiązaniem będzie jednak wysłanie wypowiedzenia drogą elektroniczną. Zgodnie bowiem z art. 781 § 1 Kodeksu cywilnego oświadczenie woli złożone w formie elektronicznej jest równoważne z oświadczeniem woli złożonym w formie pisemnej. Tu jednak konieczne jest posiadanie bezpiecznego podpisu kwalifikowanego, którym można potwierdzić dokument. Wypowiedzenie wysłane mailem bez certyfikowanego podpisu będzie wadliwe, ale skuteczne. Oznacza to, że dokument wywołuje skutki prawne i okres wypowiedzenia zaczyna swój bieg, jednak może to zostać zakwestionowane przed sądem.

#banner-48042#

Okres wypowiedzenia umowy

Ani zwolnienie lekarskie w trakcie wypowiedzenia, ani jego kontynuacja nie stanowią podstawy do wydłużenia okresu wypowiedzenia. Jeśli wynosi on 2 tygodnie, to jest liczony tak samo jak w przypadku osoby będącej w pracy. Pracodawca nie ma prawa przedłużyć okresu wypowiedzenia, uzasadniając to kolejnym zwolnieniem lekarskim.

Przykład 1.

6 listopada pani Agnieszka złożyła wypowiedzenie pracodawcy mailem. Okres wypowiedzenia wynosi 2 tygodnie. Na zwolnieniu lekarskim przebywa do 9 grudnia 2020 roku, natomiast umowa ulegnie rozwiązaniu 5 grudnia 2020 roku, mimo że zwolnienie trwa dłużej.

Zwolnienie lekarskie w trakcie wypowiedzenia - czy pracownik ma prawo do świadczeń?

Pracownik, który złożył wypowiedzenie w trakcie przebywania na zwolnieniu lekarskim, podlega takim samym prawom jak pracownik będący w pracy – zachowuje prawo do wynagrodzenia chorobowego lub zasiłku do momentu trwania okresu wypowiedzenia.

Za czas przebywania na zwolnieniu lekarskim pracownikowi należy się wynagrodzenie chorobowe – do 33 dni choroby, a następnie zasiłek chorobowy. Zwolnienie lekarskie w trakcie wypowiedzenia należy rozliczyć w identyczny sposób.

Rozwiązanie umowy a zasiłek chorobowy

Pracownik zachowuje prawo do zasiłku chorobowego również po ustaniu stosunku pracy. Wypłata świadczeń z ubezpieczenia chorobowego będzie możliwa wyłącznie wtedy, jeżeli niezdolność do pracy trwała przez co najmniej 30 dni (bez ani jednego dnia przerwy) i powstała:

nie później niż 14 dni od ustania tytułu do ubezpieczenia chorobowego;
nie później niż 3 miesiące od ustania tytułu do ubezpieczenia w przypadku choroby zakaźnej (oznaczonej w zaświadczeniu lekarskim kodem literowym „E”).

Przykład 2.

Pani Agnieszka przebywa na zwolnieniu lekarskim od 7 listopada do 9 grudnia, przy czym stosunek pracy został rozwiązany 5 grudnia. W związku z tym, że choroba pracownicy trwała bez przerwy przez 30 dni, to uzyska ona prawo do zasiłku także po zakończeniu umowy.

Aby pracownik otrzymał świadczenie po ustaniu zatrudnienia, powinien wysłać do ZUS-u formularz Z-10. Ten obowiązek leży już po stronie ubezpieczonego. Płatnik składek dostarcza w tym przypadku jedynie zaświadczenie Z-3.

Wypowiedzenie umowy przez pracownika w czasie niezdolności do pracy jest możliwe. Zwolnienie lekarskie w trakcie wypowiedzenia pracodawca rozlicza na takich samych zasadach jak w czasie pozostałego okresu zatrudnienia. Po ustaniu zatrudnienia wypłatę zasiłku przejmuje ZUS. Dlatego też po zakończeniu okresu wypowiedzenia wszystkie dokumenty związane ze zwolnieniem lekarskim należy przekazać do swojego oddziału ZUS.#polecamy##banner-54024#

Zdaniem eksperta

Kategorie artykułów

Narzędzia

Wyślij znajomemu odnośnik do tego artykułu