Początek 2022 roku przyniósł wiele zmian w przepisach, w tym także z zakresu ubezpieczeń społecznych. Wszystko to za sprawą jednej z ustaw, w której ujęto zapisy zawierające szeroko zakrojone korekty o charakterze legislacyjnym. Wspomniane zmiany dotyczą także kwestii prawa do świadczeń chorobowych dla osób mających ustalone prawo do tzw. emerytur i rent mundurowych. Konsekwencje nowelizacji w tym obszarze są niekorzystne dla ubezpieczonych uprawnionych do „mundurówek”. Jak wpływa to na świadczenia chorobowe dla emerytów i rencistów?Poniżej w artykule przedstawiono najnowsze zmiany związane z tą tematyką.
Ustawa zasiłkowa – podstawa prawna obejmująca zmiany oraz termin wejścia w życie
Zmiany dotyczące uprawnień do niektórych świadczeń chorobowych dla osób posiadających prawo do emerytur lub rent „mundurowych” wprowadzono do Ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, określanej dalej jako „ustawa zasiłkowa”.
Regulacje nowelizujące zostały zawarte w Ustawie z dnia 24 czerwca 2021 roku o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw, zwanej dalej ustawą z 24 czerwca 2021 roku; konkretnie chodzi o art. 4 pkt 5–7 ustawy z 24 czerwca 2021 roku.
Modyfikacje legislacyjne, o których mowa powyżej, weszły w życie z 1 stycznia 2022 roku.
Świadczenia chorobowe dla emerytów i rencistów po ustaniu tytułu do ubezpieczenia chorobowego
Zasiłek chorobowy z tytułu niezdolności do pracy powstałej w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego oraz z tytułu takiej niezdolności powstałej po ustaniu tytułu ubezpieczenia nie przysługuje za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli osoba niezdolna do pracy ma ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy (art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy zasiłkowej).
Dodany do art. 13 ustawy zasiłkowej – w ramach nowelizacji – ust. 1a obejmuje odniesienie do tego przepisu. Zgodnie zatem z nowym zapisem – art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy zasiłkowej stosuje się odpowiednio do osoby niezdolnej do pracy, która ma ustalone prawo do emerytury lub renty inwalidzkiej na podstawie:
- Ustawy z dnia 10 grudnia 1993 roku o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin, zwanej dalej ustawą o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy, lub
- Ustawy z dnia 18 lutego 1994 roku o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin, zwanej dalej ustawą o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy.
Brak uprawnień w zakresie świadczenia rehabilitacyjnego
Podobne zmiany przewidziano w odniesieniu do innego świadczenia chorobowego przysługującego na podstawie ustawy zasiłkowej, chodzi w tym przypadku o świadczenie rehabilitacyjne.
Obowiązujące dotychczas przepisy, czyli art. 18 ust. 7 ustawy zasiłkowej, przewidują, że świadczenie rehabilitacyjne nie przysługuje osobie uprawnionej do emerytury i renty z tytułu niezdolności do pracy. Za pośrednictwem nowelizacji w art. 18 ustawy zasiłkowej wprowadzono nowy zapis (ust. 8), który włącza do kręgu ubezpieczonych niedysponujących uprawnieniami do tego świadczenia osoby legitymujące się ustalonym prawem do emerytury lub renty „mundurowej”.
W konsekwencji powyższych zmian świadczenie rehabilitacyjne nie będzie należne osobie, która ma ustalone prawo do emerytury lub renty na podstawie:
- ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy lub
- ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy.
Wyłączenie prawa do zasiłku wyrównawczego
Niekorzystne rozwiązania, z punktu widzenia osób uprawnionych do „mundurowych” świadczeń emerytalno-rentowych, przewidziano także w odniesieniu do możliwości nabycia praw do zasiłku wyrównawczego.
Jak wynika z brzmienia art. 25 ust. 1 ustawy zasiłkowej, prawo do zasiłku wyrównawczego nie przysługuje ubezpieczonemu będącemu pracownikiem, uprawnionemu do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy lub nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego.
Świadczenia chorobowe dla emerytów i rencistów – najnowsze zmiany w prawie – podsumowanie
Nie ulega wątpliwości, że zmiany w przepisach z zakresu systemu ubezpieczeń społecznych są potrzebne ze względu na zmieniające się okoliczności prowadzenia biznesu, co z kolei wymaga dostosowania otoczenia prawnego umożliwiającego sprawne funkcjonowanie. Niektóre zmiany są wymuszone koniecznością uporządkowania prawa i nadania mu większej spójności. Omówione w powyższym artykule zmiany odnoszą się do osób mających ustalone prawo do tzw. mundurowej emerytury lub renty inwalidzkiej. Po nowelizacji w ustawie zasiłkowej wskazano, że osoby te nie mogą liczyć na zasiłek chorobowy po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, świadczenie rehabilitacyjne oraz zasiłek wyrównawczy.
